Finanse behawioralne; badanie skłonności poznawczych inwestorów Łukasz Małek promotor dr inż. R. Weron Instytut Matematyki i Informatyki Politechnika Wrocławska Wrocław, 13.07.2007
Spis treści 1 Cel pracy 2 Inspiracje 3 Eksperymenty Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 2 / 13
Cel pracy Przeprowadzenie analizy danych eksperymentalnych pochodzących z testów sprawdzających postawy oraz motywacje ludzi w obliczu występowania zdarzeń losowych. Zadania: analiza badań empirycznych zachowań inwestorów na rynkach finansowych zaprojektowanie eksperymentów dotyczących zachowań inwestorów zaimplementowanie eksperymentu w postaci serwisu internetowego przeprowadzenie eksperymentów analiza wyników Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 3 / 13
Nowoczesna teoria portfela Najważniejsze założenia: racjonalność postępowania inwestorów efektywność rynku Anomalie niewytłumaczalne w oparciu o tę teorię: dodatnie krótkoterminowe autokorelacje stóp zwrotu ujemne średnioterminowe autokorelacje stóp zwrotu efekt kalendarza efekt wielkości firmy paradoks zamkniętych funduszy inwestycyjnych efekt konsekwentnego wyboru akcji spadkowych Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 4 / 13
Finanse behawioralne Behawioryzm jest próbą zastosowania ścisłych, znanych z nauk przyrodniczych metod badawczych do badania ludzkiej psychiki. Kładzie on nacisk na statystyczne zależności między obiektywnie mierzalnymi bodźcami i reakcjami. Finanse behawioralne to nauka interdyscyplinarna łącząca finanse, psychologię, socjologię oraz matematykę. Jej celem jest poszukiwanie psychologicznych mechanizmów opisujących zachowanie uczestników rynków finansowych. Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 5 / 13
Eksperymenty testowane cechy: postawy predykcyjne heurystyki motywacje Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 6 / 13
Eksperymenty testowane cechy: postawy predykcyjne heurystyki motywacje realizacja: serwis internetowy (PHP, MySQL, JavaScript, CSS, XML) Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 6 / 13
Eksperymenty Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 6 / 13
Eksperymenty Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 6 / 13
Eksperymenty Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 6 / 13
Eksperymenty testowane cechy: postawy predykcyjne heurystyki motywacje realizacja: serwis internetowy (PHP, MySQL, JavaScript, CSS, XML) grupa testowa: studenci PWr (PPT, Mechaniczny, Elektronika) doktoranci PWr pracownicy PWr inni Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 6 / 13
Skłonności predykcyjne [1/3] badania Zielonka testowane wizualizacje: rzuty monetą rzuty piłką do kosza NIE strzałki strzałki z historią globalna częstość predykcji zdarzeń większościowych 0.5 0.6 zależność przyjmowanych postaw od interpretacji zjawiska Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 7 / 13
Skłonności predykcyjne [1/3] Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 7 / 13
Skłonności predykcyjne [2/3] badania Zielonka najczęstsza kategoria respondentów krótkoterminowi momentowcy częśtość predyckji zdarzeń większościowych: długoterminowi kontratianie 0.39 0.47 krótkoterminowi kontrarianie 0.41 0.62 krótkoterminowi momentowcy 0.49 0.57 długoterminowi momentowcy 0.64 0.68 wpływ ostatniego prezentowanego słaba ujemna n. b. elementu na podejmowane decyzje korelacja Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 8 / 13
Skłonności predykcyjne [3/3] Analiza czasów odpowiedzi: brak związku między czasem podejmowania odpowiedzi a trafnością predykcji Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 9 / 13
Skłonności predykcyjne [3/3] Analiza czasów odpowiedzi: brak związku między czasem podejmowania odpowiedzi a trafnością predykcji wykryto związek między postawą względem trendów a medianą czasu podejmowania decyzji; najkrótszy czas długoterminowi momentowcy, najdłuższy czas długoterminowi kontrarianie Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 9 / 13
Skłonności predykcyjne [3/3] Analiza czasów odpowiedzi: brak związku między czasem podejmowania odpowiedzi a trafnością predykcji wykryto związek między postawą względem trendów a medianą czasu podejmowania decyzji; najkrótszy czas długoterminowi momentowcy, najdłuższy czas długoterminowi kontrarianie Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 9 / 13
Skłonności predykcyjne [3/3] Analiza czasów odpowiedzi: brak związku między czasem podejmowania odpowiedzi a trafnością predykcji wykryto związek między postawą względem trendów a medianą czasu podejmowania decyzji; najkrótszy czas długoterminowi momentowcy, najdłuższy czas długoterminowi kontrarianie wykryto słaby związek między interpretacją zjawiska a medianą czasu podejmowania decyzji; najkrótszy czas monety, najdłuższy strzałki z historią Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 9 / 13
Skłonności predykcyjne [3/3] Analiza czasów odpowiedzi: brak związku między czasem podejmowania odpowiedzi a trafnością predykcji wykryto związek między postawą względem trendów a medianą czasu podejmowania decyzji; najkrótszy czas długoterminowi momentowcy, najdłuższy czas długoterminowi kontrarianie wykryto słaby związek między interpretacją zjawiska a medianą czasu podejmowania decyzji; najkrótszy czas monety, najdłuższy strzałki z historią Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 9 / 13
Heurystyki badania literatura ocena własnej wiedzy zaniżona zawyżona preferencja przewidywania zdarzeń przyszłych bardzo wysoki poziom optymizmu skłonność do wpadania w pułapkę potwierdzenia skłonność do myślenia wstecznego skłonność do obrony ego NIE (błąd atrybucji) Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 10 / 13
Czynniki motywacyjne [1/2] większa skłonność do podejmowania ryzyka w obliczu strat niż w obliczu zysków przeszacowanie dużych prawdopodobieństw niedoszacowanie małych prawdopodobieństw istnienie grupy preferującej duże potencjalne zyski niezależnie od prawdopodobieństwa ich wystąpienia badania NIE Kahneman i Tversky (brak danych) Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 11 / 13
Czynniki motywacyjne [2/2] niedoszacowywanie zdarzeń losowych w obliczy zdarzenia pewnego skłonność do ryzyka w obliczu potencjalnych zysków skłonność do ryzyka w obliczu potencjalnych strat wrażliwość na określenie punktu odniesienia badania Kahneman i Tversky NIE Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 12 / 13
Dziękuję za uwagę Łukasz Małek (IMiI) Finanse behawioralne Wrocław, 13.07.2007 13 / 13