METODY OCENY ZGODNOŚCI DLA SKŁADNIKÓW I PODSYSTEMÓW Andrzej Żurkowski Grzegorz Stencel
PLAN PREZENTACJI 1. Moduły procedur oceny zgodności, przydatności do stosowania i weryfikacji 2. Moduły dotyczące podsystemów 3. Moduły dotyczące składników interoperacyjności 4. Podsumowanie
MODUŁY PROCEDUR DEFINICJE ocena zgodności oznacza proces wykazujący, czy zostały spełnione wymagania określone w stosownej TSI, odnoszące się do składnika interoperacyjności ocena przydatności do stosowania oznacza proces wykazujący, czy zostały spełnione wymagania dotyczące przydatności do stosowania określone w stosownej TSI, odnoszące się do składnika interoperacyjności (Jeżeli TSI zawierają taki wymóg, procedurę oceny przydatności składników interoperacyjności do stosowania przeprowadza się zgodnie z instrukcjami przedstawionymi w module CV) weryfikacja WE oznacza procedurę określoną w art. 18 dyrektywy 2008/57/WE, na mocy której jednostka notyfikowana sprawdza, czy podsystem jest zgodny z dyrektywą 2008/57/WE, stosownymi TSI oraz z innymi przepisami wywodzącymi się z Traktatu, i czy może zostać oddany do eksploatacji, oraz potwierdza to certyfikatem
MODUŁY PROCEDUR DEFINICJE wprowadzenie do obrotu oznacza udostępnienie składnika interoperacyjności na rynku unijnym po raz pierwszy dopuszczenie do eksploatacji oznacza wszystkie czynności, w wyniku których podsystem lub pojazd zostaje doprowadzony do zaprojektowanego stanu eksploatacyjnego
MODUŁY PROCEDUR 2010 TSI PRM, TSI TUN, TSI INF HS, TSI ENE HS, TSI CCS HS, TSI CCS CR, TSI NOI CR, TSI FRE CR Moduł A. Wewnętrzna kontrola produkcji Moduł A1. Wewnętrzna kontrola projektu z weryfikacją wyrobu Decyzja nr 2010/713/UE TSI RST HS TSI INF CR, TSI ENE CR, TSI NOI CR, TSI RST CR Moduł CA. Wewnętrzna kontrola produkcji Moduł CA1. Wewnętrzna kontrola produkcji oraz weryfikacja produktu poprzez indywidualne badanie Moduł CA2. Wewnętrzna kontrola produkcji oraz weryfikacja produktu w przypadkowych odstępach czasu Moduł B. Badanie typu Moduł C. Zgodność z typem Moduł D. System zarządzania jakością produkcji Moduł F. Weryfikacja wyrobu Moduł CB. Badanie typu WE Moduł CC. Zgodność z typem w oparciu o wewnętrzną kontrolę produkcji Moduł CD. Zgodność z typem w oparciu o system zarządzania jakością w ramach procesu produkcji Moduł CF. Zgodność z typem w oparciu o weryfikację produktu
MODUŁY PROCEDUR TSI PRM, TSI TUN, TSI INF HS, TSI ENE HS, TSI CCS HS, TSI CCS CR, TSI NOI CR, TSI FRE CR Moduł H1. Pełny system zarządzania jakością Moduł H2. Pełny system zarządzania jakością produkcji z badaniem projektu Moduł V. Weryfikacja zgodności typu poprzez badania eksploatacyjne (przydatność do stosowania) Moduł SB. Badanie typu Moduł SD. System zarządzania jakością produktu/produkcji Moduł SF. Weryfikacja wyrobu Moduł SG. Weryfikacja produkcji jednostkowej Moduł SH2. Pełny system zarządzania jakością z badaniem projektu Decyzja nr 2010/713/UE TSI RST HS TSI INF CR, TSI ENE CR, TSI NOI CR, TSI RST CR Moduł CH. Zgodność w oparciu o pełny system zarządzania jakością Moduł CH1. Zgodność w oparciu o pełny system zarządzania jakością oraz badanie projektu Moduł CV. Walidacja typu na podstawie badania eksploatacyjnego (przydatność do stosowania) Moduł SB. Badanie typu WE Moduł SD. Weryfikacja WE w oparciu o system zarządzania jakością w ramach procesu produkcji Moduł SF. Weryfikacja WE w oparciu o weryfikację produktu Moduł SG. Weryfikacja WE w oparciu o weryfikację jednostkową Moduł SH2. Weryfikacja WE w oparciu o pełny system zarządzania jakością oraz badanie projektu
MODUŁY PROCEDUR Decyzja Komisji nr 2010/713/UE z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie modułów procedur oceny zgodności, przydatności do stosowania i weryfikacji WE stosowanych w technicznych specyfikacjach interoperacyjności przyjętych na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/57/WE (Dz. Urz. UE L 319 z 04.12.2010) Powyższa decyzja stanowi dostosowanie modułów określonych w: Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 768/2008/WE z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie wspólnych ram dotyczących wprowadzania produktów do obrotu, uchylająca decyzję Rady 93/465/EWG (Dz. Urz. UE L 218 z 13.08.2008)
MODUŁY PROCEDUR Decyzja nr 768/2008/WE Decyzja nr 2010/713/UE Decyzja nr 2010/713/UE produkt składnik interoperacyjności CA, CA1, CA2, CB, CC, CD, CF, CH, CH1, CV produkt podsystem SB, SD, SF, SG, SH1
MODUŁY DOTYCZĄCE PODSYSTEMÓW Podsystem KOLEJ KONWENCJONALNA KOLEJ DUŻYCH PRĘDKOŚCI Infrastruktura SG lub SH1 SG lub SH2 Energia SG lub SH1 SG lub SH2 Sterowanie Zespół pokładowy: SB+SD lub SB+SF lub SH2 Zespół przytorowy: SG lub SB+SD lub SB+SF lub SH2 Zespół pokładowy: SB+SD lub SB+SF lub SH2 Zespół przytorowy: SG lub SB+SD lub SB+SF lub SH2 Tabor - SB+SD lub SB+SF lub SH2 Tabor lokomotywy i wagony pasażerskie SB+SD lub SB+SF lub SH1 - Tabor wagony towarowe SB+SD lub SB+SF lub SH2 - Tabor hałas SB+SD lub SB+SF lub SH1 -
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU INFRASTRUKTURA KOLEI KONWENCJONALNEJ Wprowadzony na rynek UE przed wejściem w życie TSI Wprowadzony na rynek UE po wejściu w życie TSI SZYNA CA lub CH CB+CD lub CB+CF lub CH SYSTEMY PRZYTWIERDZEŃ CA lub CH PODKŁADY
Procedury do stosowania w przypadku przyjętych i nowatorskich składników interoperacyjności w TSI HS INF. Przykładem składnika interoperacyjności, do którego miałaby zastosowanie procedura N1, jest profil szyny, już wprowadzony na rynek WE, który nie jest udokumentowany aktualnie w EN 13674-1:2003. Wprowadzony na rynek UE przed wejściem w życie TSI Wprowadzony na rynek UE po wejściu w życie TSI Przyjęty Procedura E1 Procedura E2 Nowatorski (niezgodny z TSI lub normą) Procedura N1 Procedura N2
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU INFRASTRUKTURA KOLEI DUŻYCH PRĘDKOŚCI PROCEDURY SZYNA SYSTEMY PRZYTWIERDZEŃ PODKŁADY I PODROZJAZDNICE ROZJAZDY I SKRZYŻOWANIA E1 (*) A1 lub H1 E2 B+D lub B+F lub H1 A lub H1 N1 N2 B+D+V lub B+F+V lub H1+V B+D+V lub B+F+V lub H1+V W przypadku wyrobów przyjętych, wprowadzonych na rynek przed opublikowaniem tej wersji niniejszej TSI, typ taki uważa się za zatwierdzony i dlatego badanie typu (moduł B) nie jest konieczne. Producent może jednak wykazać, że próby i weryfikację składników interoperacyjności, przeprowadzone dla poprzednich zastosowań w porównywalnych warunkach, uważa się za pomyślnie zakończone i że są one zgodne z wymaganiami niniejszej TSI. W takim wypadku oceny te zachowują swoją ważność dla nowego zastosowania. Jeżeli wykazanie, że dane rozwiązanie zostało w przeszłości sprawdzone z wynikiem pozytywnym, nie jest możliwe, stosuje się procedurę E2.
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU INFRASTRUKTURA ASPEKT: DOSTĘPNOŚĆ DLA OSÓB O OGRANICZONEJ MOŻLIWOŚCI PORUSZANIA SIĘ SKŁADNIKI MODUŁY A A1 (*) B+C B+D B+F H1 (*) H2 Urządzenia do przekazywania informacji wizualnych pasażerom X X X X X Urządzenia wspomagające wsiadanie X X X X X Przyciski X X X Stanowiska przewijania dzieci X X X Oznakowanie dotykowe X X X Automaty biletowe X X X (*) Moduły A1 i H1 są dozwolone dla istniejących rozwiązań tylko w określonych warunkach.
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU ENERGIA KOLEI KONWENCJONALNEJ SIEĆ JEZDNA Wprowadzony na rynek UE przed wejściem w życie TSI Wprowadzony na rynek UE po wejściu w życie TSI CA lub CH CB+CC lub CH1 SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU ENERGIA KOLEI DUŻYCH PRĘDKOŚCI SIEĆ TRAKCYJNA Wprowadzony na rynek UE przed wejściem w życie TSI Wprowadzony na rynek UE po wejściu w życie TSI B+C lub H2 A1 lub H1
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU STEROWANIE KOLEI KONWENCJONALNEJ WSZYSTKIE SKŁADNIKI B+D lub B+F lub H2 SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU STEROWANIE KOLEI DUŻYCH PRĘDKOŚCI WSZYSTKIE SKŁADNIKI B+D lub B+F lub H2
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU TABOR KOLEI DUŻYCH PRĘDKOŚCI SKŁADNIKI MODUŁY A A1 (*) B+C B+D B+F H1 (*) H2 Automatyczne centralne zderzaki-sprzęgi X X X X X Elementy zderzaków i cięgieł X X X X X Sprzęg holowniczy do akcji ratowniczych X X X X X Szyba przednia kabiny maszynisty X X X X X Koła X X X X X Sygnały dźwiękowe X X X X X Pantografy X X X X X Nakładki stykowe X X X X X Wózki do opróżniania toalet X X X Złącza do uzupełniania toalet X X X Światła czołowe X X X X X Światła obrysowe X X X X X Światła tylne X X X X X Złącza dla systemu opróżniania toalet X X X
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU TABOR LOKOMOTYWY I WAGONY PASAŻERSKIE KOLEI KONWENCJONALNEJ MODUŁY SKŁADNIKI CA CA1 lub CA2 CB+CC CB+CD CB+CF CH CH1 Sprzęgi holownicze do akcji ratunkowych X (*) X X X (*) X Koła X (*) X X X (*) X Zabezpieczenie przeciwpoślizgowe kół X (*) X X X (*) X Światła sygnałowe X (*) X X X (*) X Światła oznakowania X (*) X X X (*) X Światła końca pociągu X (*) X X X (*) X Światła dźwiękowe X (*) X X X (*) X Pantograf X (*) X X X (*) X Nakładki stykowe pantografu X (*) X X X (*) X Wyłącznik główny X (*) X X X (*) X Przyłączenie systemu opróżniania toalet X X X Przyłącze wlotowe do napełniania zbiorników wody X X X
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU TABOR ASPEKT: DOSTĘPNOŚĆ DLA OSÓB O OGRANICZONEJ MOŻLIWOŚCI PORUSZANIA SIĘ SKŁADNIKI MODUŁY A A1 (*) B+C B+D B+F H1 (*) H2 Kabiny toalet standardowe i uniwersalne X X X X X Urządzenia do przekazywania informacji (dźwiękowych i wizualnych) pasażerom X X X X X Urządzenia alarmowe dla pasażerów X X X Urządzenia wspomagające wsiadanie X X X X X Przyciski X X X Stanowiska przewijania dzieci X X X Oznakowanie wizualne i dotykowe X X X (*) Moduły A1 i H1 są dozwolone dla istniejących rozwiązań tylko w określonych warunkach.
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU TABOR WAGONY TOWAROWE KOLEI KONWENCJONALNEJ SKŁADNIKI MODUŁY A A1 B+C B+D B+F H1 H2 V Zderzaki konwencjonalne X X Zderzaki nowa konstrukcja X X X Sprzęg śrubowy konwencjonalny X X Kalkomania do znakowania X X X Wózek i mechanizmy prowadzące konwencjonalne Wózek i mechanizmy prowadzące nowa konstrukcja X X X X X X Zestawy kołowe konwencjonalne X X Zestawy kołowe nowa konstrukcja X X X X Koła konwencjonalne X X Koła nowe X X X X
SKŁADNIKI MODUŁY A A1 B+C B+D B+F H1 H2 V Osie konwencjonalne X X Osie nowe X X X X Łożyska toczne konwencjonalne X X Łożyska toczne nowe X X X Zawór rozrządczy (¹) X X X X (²) Przekładnik z ciągłą regulacją ciśnienia (¹) Urządzenie zapobiegające poślizgowi kół przy hamowaniu (¹) Mechanizm nastawiacza skoku cylindra hamulcowego (¹) X X X X (²) X X X X (²) X X X X (²) Cylinder hamulca/siłownik (¹) X X X X (²)
SKŁADNIKI Zawór ważący dla automatycznego przełącznika próżny/ładowny MODUŁY A A1 B+C B+D B+F H1 H2 V X X X X (²) Sprzęgi hamulcowe (¹) X X X X (²) Odcinacz dla zaworu rozrządczego (¹) X X X X (²) Tarcza i okładzina cierna hamulca tarczowego (¹) X X X X (²) Klocek hamulcowy (¹) X X X X (²) Przyspieszacz nagłego hamowania (¹) X X X X (²) Automatyczna detekcja zmiennego obciążenia (¹) X X X X (²) Przełącznik próżny/ładowny (¹) X X X X (²) (¹) Dla dopuszczonego już składnika interoperacyjności ocena ogranicza się do próby integracji podczas instalacji w nowym podsystemie (nowy wagon) oraz próby serii podczas fazy produkcyjnej. (²) Kiedy wynik z jednego modułu dotyczy też innego modułu, powtórzenie próby nie jest konieczne. (³) Ocena procesu produkcji nie jest konieczna dla nowego składnika lub dla innego rodzaju składnika, jeżeli istnieją jedynie niewielkie lub zerowe różnice między nim a istniejącym, ocenionym procesem produkcyjnym, jak np. w przypadku zaworu rozrządczego oraz przełącznika próżny/ładowny.
SKŁADNIKI I MODUŁY PODSYSTEMU TABOR WAGONY TOWAROWE KOLEI KONWENCJONALNEJ SKŁADNIKI MODUŁY A A1 B+C B+D B+F H1 H2 V Zderzaki konwencjonalne X X Zderzaki nowa konstrukcja X X X Sprzęg śrubowy konwencjonalny X X Kalkomania do znakowania X X X Wózek i mechanizmy prowadzące konwencjonalne Wózek i mechanizmy prowadzące nowa konstrukcja X X X X X X Zestawy kołowe konwencjonalne X X Zestawy kołowe nowa konstrukcja X X X X Koła konwencjonalne X X Koła nowe X X X X
PODSUMOWANIE Moduły tzw. stare (sprzed decyzji 2010/713/UE) obowiązują do czasu wprowadzenia zmian w odpowiednich TSI. Wybór modułu procedur oceny zgodności należy do producenta lub upoważnionego przedstawiciela (w przypadku składników), bądź podmiotu zamawiającego (w przypadku podsystemów). Moduł CA (A) nie przewiduje udziału jednostki notyfikowanej przy ocenie zgodności. Dokumentem świadczącym o przeprowadzeniu oceny zgodności jest Deklaracja WE zgodności (nie ma certyfikatu). Zamawiający składniki interoperacyjności, dla których dopuszcza się moduł A powinni to uwzględnić w warunkach zamówienia (brak wymogu certyfikatu).
Dziękujemy za uwagę ikolej@ikolej.pl qcert@ikolej.pl Problemy wdrażania Nowoczesne nowych technologie uregulowań i systemy w zakresie zarządzania interoperacyjności w kolejnictwie, kolei, Zakopane Warszawa 201028.02.2012