Psychoterapia oparta na analizie funkcjonalnej (Functional Analytic Psychotherapy, FAP) II POZNAŃSKA KONFERENCJA ACT POZNAŃ 3-4 GRUDNIA 2016 Joanna Dudek
Psychoterapia oparta na analizie funkcjonalnej to terapia behawioralna, w której narzędziem zmiany zachodzącej u klienta jest głęboka, autentyczna i pełna troski relacja terapeutyczna
Psychoterapia oparta na analizie funkcjonalnej Obserwowanie, wywoływanie i naturalne wzmacnianie zachowań pożądanych klienta, gdy pojawiają się na sesji tak, by ich częstotliwość na sesji wzrosła oraz by uległy generalizacji w życiu codziennym klienta
Analiza funkcjonalna A B C
Analiza funkcjonalna Bodziec poprzedzający Zachowanie Konsekwencja
Analiza funkcjonalna Dostaję sygnał, że już czas Zaczynam mówić Państwo słuchacie
Analiza funkcjonalna Dostaję sygnał, że już czas Zaczynam mówić Państwo słuchacie Mówię dalej Wzmocnienie
Zachowania, na których koncentrujemy się w terapii Spełniające określoną funkcję w kontekście realizacji celów klienta Zachowania, które możemy zobaczyć na sesji terapeutycznej oraz w życiu codziennym klienta Zdefiniowane wspólnie z klientem Zachowania znaczące klinicznie (Clinically Relevant Behaviors, CRBs) CRB1- problemowe; CRB2 -pożądane
Wzmocnienie Naturalne
Zasada 1 Obserwuj CRB2 Zasada 2 Wywołuj CRB2 Wzmacniaj CRB2 Zasada 3 Obserwuj swoje oddziaływania na klienta Zapewnij funkcjonalną interpretację i ułatwiaj generalizację. Zasada 4 Zasada 5
Kształtowanie (shaping) Zauważanie i wzmacnianie nawet najmniejszych oznak poprawy, nawet jeśli nie mogą one być wzmocnione przez środowisko poza terapią
FAP publikacje empiryczne 18 16 16 14 13 12 10 8 7 6 4 3 2 0 Badania grupowe Jednopodmiotowe schematy eksperymentalne Niekontrolowane studia przypadków z pomiarem Narracyjne studia przypadków Mangabeira, Kanter, & Del Prette (2012)
Psychoterapia 2 osoby, spotykają się raz w tygodniu i rozmawiają przez 50 minut Jedna z nich dzieli się intymnymi szczegółami z życia a druga odpowiada
Psychoterapia 2 osoby, spotykają się raz w tygodniu i rozmawiają przez 50 minut Jedna z nich dzieli się intymnymi szczegółami z życia a druga odpowiada Pomaganie jednej z osób w tym, by funkcjonowała lepiej w świecie
Psychoterapia 2 osoby, spotykają się raz w tygodniu i rozmawiają przez 50 minut Jedna z nich dzieli się intymnymi szczegółami z życia a druga odpowiada Pomaganie jednej z osób w tym, by funkcjonowała lepiej w świecie Sama natura psychoterapii czyni z niej kontekst idealny do tego, by pomagać komuś w budowaniu relacji intymnych.
Jakie zachowania prowadzą do poczucia bliskości? Ujawnianie siebie Odpowiedź (zrozumienie, walidacja, troska, ujawnianie siebie) Reis H, Collins W, Berscheid E. The relationship context of human behavior and development. Psychological Bulletin. 2000;126(6):844-872.
Zachowania prowadzące do poczucia bliskości Zachowanie służące budowaniu bliskości Wzmocnienie naturalne Zachowanie służące budowaniu bliskości Zachowanie służące budowaniu bliskości
Psychoterapia oparta na analizie funkcjonalnej maksymalizuje naturalne w psychoterapii funkcjonalne mechanizmy budowania bliskich relacji
Poczucie bliskości międzyludzkiej (social connection)
Wzrost prawdopodobieństwa przedwczesnej śmierci na skutek różnych zagrożeń zdrowotnych Holt-Lunstad J, Smith TB, Layton JB (2010) Social Relationships and Mortality Risk: A Meta-analytic Review. PLoS Med 7(7): e1000316. doi:10.1371/journal.pmed.1000316
Samotność tak szkodliwa dla zdrowia jak palenie 15 papierosów dziennie Holt-Lunstad, J., Smith, T. B., Baker, M., Harris, T., & Stephenson, D. (2015). Loneliness and Social Isolation as Risk Factors for Mortality A Meta-Analytic Review. Perspectives on Psychological Science, 10(2), 227 237
Hostile Marital Interactions, Proinflammatory Cytokine Production, and Wound Healing Kiecolt-Glaser; Loving; Stowell; Malarkey; Lemeshow; Dickinson; Glaser Arch Gen Psychiatry. 2005;62(12):1377-1384. Krok 1 Krok 2 Krok 3 Pomiar
Ilość dni po których doszło do pełnego zagojenia
Poczucie samotności a regulacja ekspresji genów Poczucie izolacji, osamotnienia zwiększa aktywność genów produkujących substancje prozapalne a zmniejsza aktywność genów związanych z odpowiedzią przeciwzapalną Mniej efektywna odpowiedź immunologiczna, większe nasilenie stanów zapalnych w organizmie Cole S., Capitanio J., Chun K., Arevalo C. M.G., Ma J., Cacioppo J. (2015) Myeloid differentiation architecture of leukocyte transcriptome dynamics in perceived social isolation. PNAS, doi:10.1073/pnas.1514249112
Odwaga Courage Czujna obecność Awareness Miłość Love Model poczucia bliskości międzyludzkiej ACL Model of Social Connection
Bycie świadomym Uważność, wartości, przyjmowanie perspektyw Odwaga Równowaga Wzajemność Miłość 1 Bycie otwartym/ akceptacja miłości Zapewnianie bezpieczeństwa (akceptacja) Unikanie doświadczania, niewerbalne 2 Odsłanianie się/bliskość Zrozumienie (empatia) Bycie sobą Jestem, Czuję 3 Proszenie o Pytania Bliskość Zmianę Troskę o siebie Spełnianie prośby Potrzebuję...
Zwiększanie poczucia bliskości Odwaga Miłość Odwaga Odwaga
Autopilot Osądzanie Czujna obecność Miłość Odwaga Skrępowanie
Pytanie 1: Za czym tęsknisz w swoim życiu najbardziej? lub Pytanie 2: Jakie jest Twoje najcenniejsze wspomnienie? A Odpowiedź na pytanie Odpowiedź na odpowiedź B Odpowiedź na odpowiedź D Odpowiedź na pytanie C
Pytania międzygeneracyjne budujące bliskość Jaka jest historia Twojego imienia i kto Ci je nadał? W jaki sposób poznali się Twoi rodzice? Jak Twoje życie zmieniło się po śmierci kogoś bardzo dla Ciebie bliskiego? Kiedy opuściłeś/aś dom rodzinny i jak to zmieniło Twoje życie? Kto nauczył Cię, co to znaczy kochać? Opowiedz o historii wielkiej miłości w swojej rodzinie Jak poradziłeś/aś sobie w trudnym życiowym momencie? Czy masz jakieś lęki związane ze starzeniem się lub śmiercią? Czego się obawiasz? Jaka była najlepsza rada, której udzielili Ci rodzice? Co jest Twoim marzeniem życia?
Wykład przygotowany we współpracy z Dr Jonathanem Kanterem, dyrektorem Center for the Science of Social Connection, University of Washington, Seattle joannaedudek@gmail.com