RYZYKO W SYSTEMACH LOGISTYCZNYCH V WSL 2010/2011 dr inż. Wojciech Machowiak
RYZYKO I ZARZ DZANIE RYZYKIEM W A CUCHACH DOSTAW
Zmiany w warunkach prowadzenia biznesu na prze omie XX i XXI wieku i ich wp yw na ryzyko NASILENIE ZAGRO E - akty terrorystyczne - katastrofy i kl ski naturalne - czynniki polityczne GLOBALIZACJA - coraz bardziej skomplikowane a cuchy dostaw - koncentracja dzia alno ci gospodarczej STRATEGIE ZARZ DZANIA - orientacja na zwi kszanie konkurencyjno ci - zarz dzanie a cuchami i sieciami dostaw R Y Z Y K O
Lean practices jako ród a ryzyka: - dostawy just-in-time - dostawy z jednego ród a (single-sourcing) - przenoszenie dzia alno ci do tanich krajów (LCCS) - zarz dzanie magazynem przez dostawc (VMI) - (outsourcing) - inne
Ryzyko w a cuchu dostaw: - kryzys gazowy 2009 - Danone
- a cuch dostaw to nie jest super - firma! - mniej zarz dzania, wi cej wspó pracy - ograniczona przejrzysto - ograniczona lojalno partnerów - inny poziom konkurencj i - ryzyka specyficzne dla a cuchów dostaw
Strumienie przep ywów i zale no ci w a cuchu dostaw - fizyczny
PROTESTY PALIWOWE W WIELKIEJ BRYTANII Jesie 2000 1. Pod o e protestów - wysokie (i rosn ce) ceny paliw - nieuczciw a konkurencja w transporcie (?) - opodatkow anie paliw - akcyza od samochodów - inne sk adniki kosztów - konkurencja firm irlandzkich i francuskich - niska rentow no
PROTESTY PALIWOWE W WIELKIEJ BRYTANII Jesie 2000 2. Podejmowane dzia ania - tankowanie poza granicami - przenoszenie firm zagranic - w asne (hurtowe) zapasy paliwa
PROTESTY PALIWOWE W WIELKIEJ BRYTANII Jesie 2000 3. Rozwój sytuacji - blokady rafinerii - stanowisko operatorów logistycznych - krytyczne zagro enie dla a cuchów dostaw
PROTESTY PALIWOWE W WIELKIEJ BRYTANII Jesie 2000 4. Skutki - 2/3 firm transportow ych zagro one - odwrócenie trendów (np. magazyn y) - zmiany powi za partnerskich - tworzenie w asnych zapasów paliwa - wzrost kosztów dzia alno ci
PROTESTY PALIWOWE W WIELKIEJ BRYTANII Jesie 2000 5. Wnioski - s abe przygotowanie firm logistycznych i transportow ych - ma e firmy ucierpia y bardziej - ograniczone efekty dzia a oszcz dno ciowych - brak koordynacji dzia a
Strumienie przep ywów i zale no ci w a cuchu dostaw - fizyczny - finansow y
Strumienie przep ywów i zale no ci w a cuchu dostaw - fizyczny - finansow y - informacyjny
Y2K MILLENIUM BUG I A CUCHY DOSTAW 1. Systemy zarz dzania magazynami i produkcj zaliczone do potencjalnych obszarów ryzyka 2. Wyniki bada (Wilding i Bernon, 1999): - wzrost zapasów magazynow ych - my i oni - Trzeci wiat i Pierwszy wiat - weryfikacja dostosow ania - audyty Y2K i inne zabezpieczenia ( pakiety ratunkowe 2000 - nieufno
Y2K MILLENIUM BUG I A CUCHY DOSTAW 3. Wyniki bada (Wilding i Bernon, 1999) - c.d.: - cash flows - rezygnacje z ma ych dostawców - deficyty powierzchni magazynow ych - k opoty kadrowe - b dy prognoz popytu
Y2K MILLENIUM BUG I A CUCHY DOSTAW 4. G ówne konsekwencje: - wzrost zapasów magazynow ych - pozorne o ywienie koniunktury - zak ócenia w przep ywach finansow ych, - zamro enie zasobów finansowych - zaburzenie relacji i struktury rynku
Strumienie przep ywów i zale no ci w a cuchu dostaw - fizyczny - finansow y - informacyjny - relacje
Firma T - kryzys finansow y - kryzys w relacjach z partnerami
Strumienie przep ywów i zale no ci w a cuchu dostaw - fizyczny - finansow y - informacyjny - relacje - innowacje
Wyznaczniki uzale nie w a cuchu dostaw: - czas - relacje - procesy Ka da z tych form uzale nienia wymaga koordynacji i wspó pracy wp ywaj c przez to na zwi kszenie wra liwo ci a cucha dostaw, a wi c na podwy szenie poziomu ryzyka
Wspó czesne a cuchy dostaw: GLOBALIZACJA REDUKCJA BAZY DOSTAWCÓW WRA LIWO A CUCHA DOSTAW NA ZAK ÓCENIA KONKURENCJA ZMIENNO POPYTU
Ryzyka specyficzne dla a cucha dostaw - bullwhip effect (Forrester s effect, efekt byczego bicza)
Bullwhip effect na przyk adzie przemys u odzie owego za: R. Barker 2003, wg Towill 1998, Stalk&Hout 1990 wzrost fluktuacji zamówie do +/- 40% wzrost fluktuacji zamówie do +/- 20% wzrost fluktuacji zamówie do +/- 10% typowe fluktuacje zamówie +/- 5% PRODUCENT PRZ DZY PRODUCENT TKANINY PRODUCENT ODZIE Y HURTOWNIA ODBIORCY KO COWI - przep yw produktów - przep yw zamówie
Ryzyka specyficzne dla a cucha dostaw - bullwhip effect - ryzyko chaosu (z ej koordynacji procesów)
Volvo RYZYKO W SYSTEMACH LOGISTYCZNYCH
Ryzyka specyficzne dla a cucha dostaw - bullwhip effect - ryzyko chaosu - ryzyko braku jednego w a ciciela
Ryzyka specyficzne dla a cucha dostaw - bullwhip effect - ryzyko chaosu - ryzyko braku jednego w a ciciela - ryzyko inercji
Ryzyka specyficzne dla a cucha dostaw - bullwhip effect - ryzyko chaosu - ryzyko braku jednego w a ciciela - ryzyko inercji - ryzyko ograniczonej lojalno ci partnerów
Ryzyka specyficzne dla a cucha dostaw - bullwhip effect - ryzyko chaosu - ryzyko braku jednego w a ciciela - ryzyko inercji - ryzyko ograniczonej lojalno ci partnerów -???
Cele zarz dzania ryzykiem w a cuchu dostaw: - utrzymywanie ci g o ci dostaw oraz dost pno ci produktu dla klienta
Cele zarz dzania ryzykiem w a cuchu dostaw: - utrzymywanie ci g o ci dostaw oraz dost pno ci produktu dla klienta - obni enie poziomu ekspozycji a cucha dostaw na przerwy, opó nienia itp..
Cele zarz dzania ryzykiem w a cuchu dostaw: - utrzymywanie ci g o ci dostaw oraz dost pno ci produktu dla klienta - obni enie poziomu ekspozycji a cucha dostaw na przerwy, opó nienia itp.. - unikni cie wyst pienia efektu domina
Cele zarz dzania ryzykiem w a cuchu dostaw: - utrzymywanie ci g o ci dostaw oraz dost pno ci produktu dla klienta - obni enie poziomu ekspozycji a cucha dostaw na przerwy, opó nienia itp.. - unikni cie wyst pienia efektu domina - zwi kszenie elastyczno ci a cucha dostaw, a przez to odporno ci na zak ócenia
Cele zarz dzania ryzykiem w a cuchu dostaw: - utrzymywanie ci g o ci dostaw oraz dost pno ci produktu dla klienta - obni enie poziomu ekspozycji a cucha dostaw na przerwy, opó nienia itp.. - unikni cie wyst pienia efektu domina - zwi kszenie elastyczno ci a cucha dostaw, a przez to odporno ci na zak ócenia - zwi kszanie przewagi konkurencyjnej
Typowe dzia ania zmniejszaj ce ryzyko: 1. Dywersyfikacja, np. dostawców, zw aszcza w górnej cz ci a cucha dostaw; równoleg e procesy, 2. Zapasy magazynow e (buforow e) 3. Rezerwy (produkcyjne, magazynowe, transportow e, finansow e) 4. Ubezpieczenia (dot. zw aszcza zak óce zewn trznych)
Inne dzia ania zmniejszaj ce ryzyko: - relacje z dostawcami (dobór, monitoring, w spó praca) - zobowi zania kontraktow e - wspólne (z partnerami w a cuchu dostaw) inicjatywy w zakresie bezpiecze stwa biznesu - racjonalizacja profilu dzia alno ci - preferowanie dzia a lokalnych
Odporno a cucha dostaw na zak ócenia zale y od najs abszego ogniw a
Porz dki nale y zaczyna od siebie
Dywersyfikacja zmniejsza poziom ryz yka (teoria portfolio)
Prewencja jest znacznie lepsza (i ta sza!) od kuracji uzdrawiaj cej
Lean practices implikuj zwi kszone ryzyko
AGILITY jako sposób na ryzyko w a cuchach dostaw: - zdolno a cucha dostaw obejmuj ca wszystkie struktury i procesy (w tym organizacj, systemy informacyjne, logistyk i inne), a przede wszystkim sposób my lenia i dzia ania, do natychmiastow ego oraz skoordynowanego reagow ania na wszelkie zmiany w otoczeniu biznesu od zmiany popytu do kl ski ywio owej agility = zwinno
Koncepcja agile supply chain nie jest metod zarz dzania ryzykiem, ale niezwykle efektywnym podej ciem do zarz dzania a cuchem dostaw w ogóle. Jednak poprzez sposób, w jaki kszta tuje organizacj, struktury i procesy w sieci, przejrzysto i precyzj informacji, a tak e koordynacj dzia a partnerów, równocze nie w korzystny sposób wp ywa na przyczyny i ród a ryzyka, obni aj c ogólny poziom zagro e.