1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : OTOLARYNGOLOGIA 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Klinika i Onkologii Laryngologicznej Klinika Dziecięcej 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: 60-355 Poznań, ul. Przybyszewskiego 49 Tel. /Fax 61 8691 387, 61 8691 690 Strona www. orl.edu.pl E-mail otosk2@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. Małgorzata Wierzbicka 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. med. Małgorzata Wierzbicka 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS do listy studentów (koordynator ) : Nazwisko Leszczyńska Małgorzata Tel. kontaktowy: 61 8691 387 Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce) każdy piątek 7:30-9:00 Klinika i Onkologii Laryngologicznej E-mail: otosk2@ump.edu.pl Osoba zastępująca Banaszewski Jacek Kontakt 61 8691 378
2 7. Miejsce w programie studiów: Rok: V Semestr: IX i X 8. Liczba godzin ogółem : 60 liczba pkt.ects: 5 Jednostki uczestniczące w nauczaniu Semestr zimowy i letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria Klinika i Onkologii 12 36 C Laryngologicznej Klinika Dziecięcej 3 9 S Razem: 15 45 Jednostki uczestniczące w nauczaniu Semestr letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria S Razem: 9.SYLABUS Nazwa /modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język SYLABUS Lekarski I Lekarski Jednolite studia magisterskie Stacjonarne Polski otolaryngologia Rodzaj Obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr I II III IV V VI 1 2 3 4 5 6 7 8 9
3 10 11 12 Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele 60..., w tym: 15... - wykłady,... - seminaria,.45...,... fakultety Nabycie wiedzy i umiejętności w zakresie diagnostyki, leczenia i prowadzenia chorych z patologiami w zakresie głowy i szyi Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: A.W1. Zna mianownictwo anatomiczne, histologiczne i embriologiczne w języku polskim i angielskim Kolokwium wejściowe na, A.W4. Zna podstawowe struktury komórkowe i ich specjalizacje funkcjonalne Kolokwium wejściowe na A.W5. Zna mikroarchitekturę tkanek, macierzy pozakomórkowej oraz narządów; Kolokwium wejściowe na E.W1.` zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób; E.W3. Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w przypadku najczęstszych chorób dzieci: c) ostrych i przewlekłych chorób górnych i dolnych dróg oddechowych wad wrodzonych układu oddechowego, gruźlicy, mukowiscydozy, astmy, alergicznego nieżytu nosa, pokrzywki, wstrząsu anafilaktycznego, obrzęku naczynioruchowego; E.W7. Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych oraz ich powikłań: b) chorób układu oddechowego, w tym: chorób dróg oddechowych, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, mukowiscydozy, zakażeń układu oddechowego, obturacyjnego i centralnego bezdechu sennego, niewydolności oddechowej (ostrej i przewlekłej), nowotworów układu oddechowego, c) chorób układu pokarmowego, w tym chorób: jamy ustnej, przełyku, h)chorób alergicznych, w tym: anafilaksji i wstrząsu anafilaktycznego oraz obrzęku naczynioruchowego, E.W13. Zna i rozróżnia podstawowe zespoły objawów neurologicznych; E.W23. Zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych nowotworów człowieka; E.W24. Zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii; E.W25. Zna możliwości współczesnej terapii nowotworów (z uwzględnieniem terapii wielomodalnej), perspektywy terapii komórkowych i genowych oraz ich niepożądane skutki; E.W26. Zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach człowieka; E.W27. Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w najczęstszych problemach medycyny paliatywnej, w tym: a) leczeniu objawowym najczęstszych objawów somatycznych, b) postępowaniu w wyniszczeniu nowotworowym oraz profilaktyce i leczeniu odleżyn, c) najczęstszych stanach nagłych w medycynie paliatywnej; E.W29. Zna zasady leczenia bólu, w tym bólu nowotworowego i przewlekłego; E.W32. Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania
4 i postępowania terapeutycznego oraz profilaktycznego w najczęstszych chorobach bakteryjnych, wirusowych, pasożytniczych i grzybiczych, w tym zakażeniach pneumokokowych; E.W38. Zna podstawy teoretyczne i praktyczne diagnostyki laboratoryjnej; E.W39. Zna i rozumie możliwości i ograniczenia badań laboratoryjnych w stanach nagłych; E.W40. Wymienia wskazania do wdrożenia terapii monitorowanej; E.W.41 Definiuje podstawowe pojęcia farmakoekonomiczne. E.U1. Przeprowadza wywiad lekarski z pacjentem dorosłym; Kolokwium praktyczne E.U2. Przeprowadza wywiad lekarski z dzieckiem i jego rodziną; Kolokwium praktyczne E.U3. Przeprowadza pełne i ukierunkowane badanie fizykalne pacjenta dorosłego; Kolokwium praktyczne E.U4. Przeprowadza badanie fizykalne dziecka w każdym wieku; Kolokwium praktyczne E.U6. Przeprowadza orientacyjne badanie słuchu ; Kolokwium praktyczne E.U7. Ocenia stan ogólny, stan przytomności i świadomości pacjenta; Kolokwium praktyczne E.U12. Przeprowadza diagnostykę różnicową najczęstszych chorób osób dorosłych i dzieci; Kolokwium praktyczne E.U13. Ocenia i opisuje stan somatyczny i psychiczny pacjenta; Kolokwium praktyczne E.U14. Rozpoznaje stany bezpośredniego zagrożenia życia; Kolokwium praktyczne E.U.15. Rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i innych używek; Kolokwium praktyczne E.U16. Planuje postępowanie diagnostyczne, terapeutyczne i profilaktyczne; Kolokwium praktyczne E.U17. Przeprowadza analizę ewentualnych działań niepożądanych poszczególnych leków oraz interakcji między nimi; Kolokwium praktyczne E.U18. Proponuje indywidualizację obowiązkowych wytycznych terapeutycznych oraz inne metody leczenia wobec nieskuteczności albo przeciwwskazań do terapii Kolokwium praktyczne standardowej; E.U21. Definiuje stany, w których czas dalszego trwania życia, stan funkcjonalny lub preferencje chorego ograniczają postępowanie zgodne z określonymi dla danej Kolokwium praktyczne choroby wytycznymi; E.U23. Proponuje program rehabilitacji w najczęstszych chorobach; Kolokwium praktyczne E.U24. Interpretuje badania laboratoryjne i identyfikuje przyczyny odchyleń; Kolokwium praktyczne E.U25. Stosuje leczenie żywieniowe (z uwzględnieniem żywienia dojelitowego i pozajelitowego); Kolokwium praktyczne E.U30. Asystuje przy przeprowadzaniu następujących procedur i zabiegów lekarskich: a) Przetaczaniu preparatów krwi i krwiopochodnych, b) Drenażu jamy opłucnowej, f) biopsji cienkoigłowej, Kolokwium praktyczne g) testach naskórkowych h) próbach śródskórnych i skaryfikacyjnych oraz interpretuje ich wyniki; E.U32. Planuje konsultacje specjalistyczne; Kolokwium praktyczne E.U35. Ocenia odleżyny i stosuje odpowiednie opatrunki; Kolokwium praktyczne E.U36. Postępuje właściwie w przypadku urazów (zakłada opatrunek lub unieruchomienie, zaopatruje i zszywa ranę); Kolokwium praktyczne E.U37. Rozpoznaje agonię pacjenta i stwierdza jego zgon; Kolokwium praktyczne E.U38. Prowadzi dokumentację medyczną pacjenta. Kolokwium praktyczne F.W1. Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania oraz postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wymagających interwencji chirurgicznej, z uwzględnieniem odrębności wieku dziecięcego, w tym w szczególności: c) chorób kończy i głowy, d) złamań kości i urazów narządów F.W2. F.W3. Zna wybrane zagadnienia z zakresu chirurgii dziecięcej, w tym traumatologii i otorynolaryngologii, wady i choroby nabyte będące wskazaniem do leczenia chirurgicznego u dzieci; Zna zasady kwalifikacji i wykonywania oraz najczęstsze powikłania podstawowych operacyjnych i inwazyjnych procedur diagnostyczno-
5 leczniczych; F.W4. Zna zasady bezpieczeństwa okołooperacyjnego, przygotowania pacjenta do operacji, wykonania znieczulenia ogólnego i miejscowego oraz kontrolowanej sedacji; F.W5. Zna leczenie pooperacyjne z terapią przeciwbólową i monitorowaniem pooperacyjnym; F.W6. Zna wskazania i zasady stosowania intensywnej terapii; FW8. Zna zasady funkcjonowania zintegrowanego systemu państwowego ratownictwa medycznego; F.W10. Zna problematykę współcześnie wykorzystywanych badań obrazowych, w szczególności: a) symptomatologię radiologiczną podstawowych chorób; b) metody instrumentalne i techniki obrazowe wykorzystywane do wykonywania zabiegów leczniczych; c) wskazania, przeciwwskazania i przygotowanie pacjentów do poszczególnych rodzajów badań obrazowych oraz przeciwwskazania do stosowania środków kontrastujących; F.W12. Zna zagadnienia z zakresu laryngologii, foniatrii i audiologii, w tym: a) przyczyny, przebieg kliniczny, metody leczenia, powikłania oraz rokowanie w chorobach ucha, nosa, zatok przynosowych, jamy ustnej, gardła i krtani u osób dorosłych, b) choroby nerwu twarzowego i wybranych struktur szyi, c) zasady postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w urazach mechanicznych nosa, krtani i przełyku, d) zasady postępowania w stanach nagłych w otorynolaryngologii, w szczególności w duszności krtaniowej, e) zasady postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w zaburzeniach słuchu oraz mowy, f) zasady postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w nowotworach głowy i szyi; F.W13. Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w przypadkach najczęstszych chorób układu ośrodkowego F.U1. Asystuje przy typowym zabiegu operacyjnym, przygotowuje pole operacyjne i znieczula miejscowo okolicę operowaną; Kolokwium praktyczne F.U2. Posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi; Kolokwium praktyczne F.U3. Stosuje się do zasad aseptyki i antyseptyki; Kolokwium praktyczne F.U4. Zaopatruje prostą ranę, zakłada i zmienia jałowy opatrunek chirurgiczny; Kolokwium praktyczne F.U6. Bada węzły chłonne, gruczoł tarczowy, Kolokwium praktyczne F.U9. Zaopatruje krwawienie zewnętrzne; Kolokwium praktyczne F.U12. Monitoruje okres pooperacyjny w oparciu o podstawowe parametry życiowe; Kolokwium praktyczne F.U22. Rozpoznaje objawy narastającego ciśnienia śródczaszkowego; Kolokwium praktyczne F.U25. Wykonuje podstawowe badanie laryngologiczne Kolokwium praktyczne F.U26. Przeprowadza orientacyjne badanie słuchu Kolokwium praktyczne PUNKTY ECTS 5 WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Etiopatogeneza, diagnostyka, leczenie ostrych i przewlekłych chorób laryngologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem chorób nowotworowych i urazów. Diagnostyka i leczenie wad wrodzonych u dzieci zwężenia krtaniowo-tchawicze, zarośnięcie nozdrzy tylnych. Diagnostyka i leczenie chorób o etiologii zapalnej i immunologicznej u dzieci. UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA)
6 Badanie uszu, nosa, gardła, krtani oraz szyi. Rozpoznawanie najczęstszych chorób otolaryngologicznych oraz ich patogenezy. Zaliczenie ćwiczeń po zakończeniu bloku ćwiczeniowego KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Postępowanie terapeutyczne w oparciu o znajomość symptomatologii schorzeń uszu i górnych dróg oddechowych, szczególnie nowotworowych. TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka Wprowadzenie do otolaryngologii. Niedosłuch, wybrane zagadnienia z patologii usznej. Wybrane zagadnienia z onkologii laryngologicznej Trudności w oddychaniu przez nos. Wybrane zagadnienia z patologii nosa i zatok przynosowych Wybrane zagadnienia z patologii jamy ustnej, gardła i krtani. Ból gardła. Chrypka. Stany naglące. Wybrane zagadnienia z zakresu laryngologii dziecięcej Udział studenta w diagnostyce i leczeniu urazów małżowiny usznej, ciał obcych przewodu słuchowego zewnętrznego. Udział studenta w procesie diagnostyki ostrego, przewlekłego zapalenia ucha zewnętrznego i środkowego, z problematyką powikłań zewnątrz- i wewnątrzczaszkowych oraz zaburzeń słuchu o charakterze przewodzeniowym. Udział studenta w procesie diagnostyki i leczenia zapaleń ucha wewnętrznego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu wad wrodzonych ucha zewnętrznego i środkowego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu urazów kości skroniowej. Udział studenta w procesie diagnostyki i leczenia porażeń nerwu twarzowego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu szumów usznych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu zawrotów głowy. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu guzów niezłośliwych ucha. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu raków ucha zewnętrznego i środkowego. Ćwiczenia z diagnostyki radiologicznej dot. schorzeń ucha środkowego i wewnętrznego oraz kości skroniowej (ze szczególnym uwzględnieniem zdjęć rtg wg Stenversa i Schülera tomografii komputerowej, tomografii rezonansu magnetycznego). Udział studenta w badaniu akumetrycznym słuchu i wykonywanie prób stroikowych. Forma (wykłady,seminari u,,, zaj.fakultatywne, itp ) wykład wykład wykład wykład wykład Asysta przy wykonywaniu panendoskopii u dzieci Asysta przy wykonywaniu zabiegów nieinwazyjnych jak kateteryzacji, płukaniu ucha, paracentezie. przedmuchiwanie trąbek słuchowych, Udział studenta w zbieraniu wywiadu, badaniu laryngologicznym i diagnostyce różnicowej schorzeń ucha, Badanie laryngologiczne z uwzględnieniem zbierania wywiadu i prowadzeniu historii choroby.
7 Praktyczna nauka badania laryngologicznego, ze szczególnym uwzględnieniem badania ucha (otoskopia). Obserwacja zabiegów operacyjnych: antromasteidektomii, operacji radykalnej, tympanoplastyk, stapedektomii, kochleostomii, wszczepu ślimakowego i drenażu wentylacyjnego. Wizualizacja przebiegu zabiegu operacyjnego przy użyciu toru wizyjnego. Ćwiczenia manualne na fantomie nosa zakładanie tamponady przedniej i tylnej, Belocka. Ćwiczenia manualne na fantomie nosa punkcji zatoki szczękowej. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu urazów nosa zewnętrznego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu zatok przynosowych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu ciał obcych nosa. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu krwawień z nosa. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu nieżytów zapalnych nosa. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu nieżytów niezapalnych nosa. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu ostrych zapaleń zatok. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu przewlekłych zapaleń zatok. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu powikłań oczodołowych ostrych i przewlekłych zapaleń zatok. Udział studenta w procesie diagnostycznym nowotworów masywu szczękowo-sitowego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu powikłań wewnątrzczaszkowych i zatokopochodnych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu wad rozwojowych nosa i zatok przynosowych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu neuralgii twarzy. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu zaburzeń węchu. Ćwiczenia z diagnostyki radiologicznej dotyczącej schorzeń nosa i zatok przynosowych (tomografia komputerowa w oknie kostnym, tomografia rezonansu magnetycznego). Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu nowotworów nosa zewnętrznego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu nowotworów masywu szczękowo-sitowego. Praktyczna nauka badania laryngologicznego, ze szczególnym uwzględnieniem badania nosa i zatok przynosowych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczeniu stanów zapalnych ucha, nosa i zatok przynosowych u dzieci Obserwacja zabiegów operacyjnych: septoplastyki, FESS, operacji guzów masywu szczękowositowego. Wizualizacja przebiegu zabiegu operacyjnego przy użyciu toru wizyjnego. Praktyczna nauka badania laryngologicznego ze szczególnym uwzględnieniem badania nosa i zatok. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym urazów języka i dna jamy ustnej. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym urazów termicznych jamy ustnej i gardła środkowego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym obrzęku Quinckego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym zapaleń błony śluzowej jamy ustnej. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ostrych zapaleń gardła. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym przewlekłych zapleń gardła. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym powikłań ostrego zapalenia migdałków podniebiennych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ostrych zapaleń migdałków podniebiennych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym przewlekłych zapaleń migdałków podniebiennych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym przerostu migdałka gardłowego. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym stanów przedrakowych jamy ustnej i gardła. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ostrych ropnych zapaleń ślinianki przyusznej i podżuchwowej. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym przewlekłych nawracających zapaleń ślinianek przyusznych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym kamicy ślinianki podżuchwowej i przyusznej. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ropowicy dna jamy ustnej.
8 Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym chorób nowotworowych gruczołów ślinowych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym wad wrodzonych podniebienia i języczka. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym wad wrodzonych u dzieci Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym w nowotworach części nosowej gardła. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym wad wrodzonych części ustnej i nosowej gardła. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym nowotworach gardła środkowego i jamy ustnej. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym w chorobach nowotworowych części nosowej gardła. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym zaburzeń oddychania podczas snu. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym chorobach nowotworowych gardła dolnego. Nauka badania laryngologicznego w zakresie gardła i jamy ustnej. Ćwiczenia z diagnostyki radiologicznej schorzeń jamy ustnej, gardła i ślinianek. Asysta przy wykonywaniu badania ultrasonograficznego w zakresie schorzeń gruczołów ślinowych, chorób nowotworowych części ustnej gardła. Obserwacja zabiegów operacyjnych: nacięcie ropnia około migdałkowego, tonsillektomii, adenotomii, rozległych zabiegów operacyjnych w nowotworach jamy ustnej, języka i gardła, UPP, LAUP, sialoendoskopii tor wizyjny. Asysta przy rejestracji zaburzeń snu. Asysta przy wykonywaniu rynomanometrii akustycznej. Praktyczna nauka badania laryngologicznego ze szczególnym uwzględnieniem badania gardła. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym urazów zewnętrznych i wewnętrznych krtani. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ostrej duszności krtaniowej. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ostrych i przewlekłych zapaleń krtani. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ciał obcych krtani u dorosłych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ciał obcych krtani u dzieci. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ciał obcych przełyku Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym ciał obcych tchawicy i oskrzeli. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym zwężeń krtaniowo-tchawiczych u dorosłych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym zwężeń krtaniowo-tchawiczych u dzieci. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym porażeń nerwów krtaniowych wstecznych jedno- i obustronnych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym zaburzeń połykania. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym chrypki. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym zaburzeń głosu. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym nowotworów krtani. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym urazów szyi. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym powiększonych węzłów chłonnych szyi w schorzeniach nowotworowych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym powiększonych węzłów chłonnych w stanach zapalnych. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym torbieli środkowych i bocznych szyi u dorosłych,. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym torbieli środkowych i bocznych szyi u dzieci Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym łagodnych nowotworów u dzieci. Asysta studenta przy wykonywaniu badania ultrasonograficznego szyi. Nauka badania laryngologicznego w zakresie krtani u dorosłych i u dzieci. Ćwiczenia manualne na fantomach krtani. Asysta studenta przy wykonywaniu badania krtani fiberoskopie, laryngoskopia lupowa i stroboskopia. Obserwacja zabiegów operacyjnych: ezofagoskopii, bronchoskopii, laryngotracheoskopii, operacji węzłowych szyi, usunięcia całkowitego krtani, laryngektomii częściowych i zabiegów przy użyciu lasera CO2 laserowych w przypadku raków krtani wizualizacja zabiegów za pomocą toru wizyjnego. Udział studenta w procesie diagnostycznym zaburzeń genetycznych w otolaryngologii.
9 Praktyczna nauka badania laryngologicznego z szczególnym uwzględnieniem badania krtani i szyi. LITERATURA PODSTAWOWA H. Behrbohm, O. Kaschke, T. Nawka, A. Swift: Choroby ucha, nosa i gardła z chirurgią głowy i szyi. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011, wyd. 2. G. Janczewski: Otolaryngologia praktyczna. Tom 1-2. Via Medica, 2005. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA Pod red. W. Szyftera: Laryngologia wybrane zagadnienia z patologii jamy ustnej, gardła, krtani i okolic, Termedia Poznań, 2016. G. Licameli, D.E. Tunkel: Otorynolaryngologia dziecięca. Diagnostyka i leczenie. MediPage Warszawa 2015. Pod red. W. Szyftera: Nowotwory w otorynolaryngologii. Termedia Poznań, 2012. W. Becker, H.H. Neumann, C.R. Pfaltz: Choroby uszu, nosa i gardła. Bel Corp Warszawa, 1999, wyd. 1. WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Wykłady i z otolaryngologii kończą się egzaminem, który odbywa się w formie testu w terminach uzgodnionych ze studentami Skala ocen testu egzaminacyjnego: zaliczenie >60% czyli od 61 poprawnych 61-71 dostateczny 72-79 dość dobry 80-87 dobry 88-93 ponad dobry 94-100 bdb 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Tematyka wykładów Wprowadzenie do otolaryngologii. Niedosłuch, wybrane zagadnienia z patologii usznej. Wybrane zagadnienia z onkologii laryngologicznej Trudności w oddychaniu przez nos. Wybrane zagadnienia z patologii nosa i zatok przynosowych Wybrane zagadnienia z patologii jamy ustnej, gardła i krtani. Ból gardła. Chrypka. Stany naglące. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof.dr W. Szyfter Prof. M. Wierzbicka Dr hab. J. Wójtowicz Dr hab. M. Leszczyńska
10 Wykład 5. Chirurgia dróg oddechowych u dzieci Dr hab. J. Szydłowski Ćwiczenia - Semestr zimowy i letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna Sala Ćwiczenie 1. Udział studenta w diagnostyce i leczeniu urazów małżowiny usznej, ciał obcych przewodu słuchowego zewnętrznego, przewlekłego zapalenia ucha zewnętrznego i środkowego, wad wrodzonych ucha zewnętrznego i środkowego. Ćwiczenia z diagnostyki radiologicznej dot. schorzeń ucha środkowego i wewnętrznego oraz kości skroniowej. Asysta przy wykonywaniu zabiegów nieinwazyjnych jak przedmuchiwanie trąbek słuchowych, kateteryzacji, płukaniu ucha, paracentezie. Praktyczna nauka badania laryngologicznego ucha. Udział studenta w diagnostyce i leczeniu ostrego i przewlekłego zapalenia ucha środkowego, powikłań zewnątrz- i wewnątrzczaszkowych uszno pochodnych, wysiękowego zapalenia ucha środkowego, Urazów kości skroniowej, porażeń nerwu twarzowego, zawrotów głowy, niezłośliwych guzów ucha, nowotworów ucha zewnętrznego i środkowego, niedosłuchu przewodzeniowego. Obserwacja zabiegów operacyjnych (antromasteidektomii, operacji radykalnej, tympanoplastyk, kochleostomii, wszczepu ślimakowego, drenażu wentylacyjnego). Badanie laryngologiczne z uwzględnieniem zbierania wywiadu i prowadzenia historii choroby. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym: urazów nosa zewnętrznego, ciał obcych nosa, krwawień z nosa, nieżytów zapalnych i niezapalnych nosa, wad rozwojowych nosa i zatok przynosowych, zapaleń ostrych i przewlekłych zatok przynosowych, powikłań oczodołowych, nowotworów nosa, masywu szczękowo-sitowego. Ćwiczenia manualne na fantomie nosa Sala ćwiczeń oraz Sala Ćwiczenie 2. Sala ćwiczeń oraz Sala Ćwiczenie 3. Sala ćwiczeń oraz Sala
11 zakładanie tamponady przedniej i tylnej, punkcji zatoki szczękowej. Ćwiczenia z diagnostyki radiologicznej dotyczącej schorzeń nosa i zatok przynosowych. Praktyczna nauka badania laryngologicznego nosa i zatok przynosowych oglądanie i badanie palpacyjne, wziernikowanie rynoskopia przednia, środkowa i tylna.. Obserwacja zabiegów operacyjnych: septoplastyki, FESS, guzów masywu szczękowositowego. Ćwiczenie 4. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym przewlekłych i ostrych zapaleń migdałków podniebiennych, przerostu migdałka gardłowego, zmian w jamie ustnej w chorobach ogólnoustrojowych, nowotworach jamy ustnej i części ustnej gardła. Obserwacja zabiegów operacyjnych: tonsillektomii, nakłucie i nacięcie ropnia około migdałkowego. Praktyczna nauka badania jamy ustnej i części ustnej gardła. Sala ćwiczeń oraz Sala Ćwiczenie 5. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym: wad wrodzonych części ustnej i nosowej gardła, nowotworów gardła. Nauka badania laryngologicznego w zakresie gardła i jamy ustnej. Asysta przy wykonywaniu badania usg w chorobach nowotworowych części ustnej gardła, zaburzeń oddychania podczas snu. Asysta przy rejestracji zaburzeń snu. Obserwacja zabiegów operacyjnych w rozległych nowotworach jamy ustnej, języka i gardła, UPP, LAUP. Sala ćwiczeń oraz Sala Ćwiczenie 6. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym: ciał obcych krtani, przełyku i tchawicy, ostrych i przewlekłych zapaleniach krtani, stanów przedrakowych i rakach krtani, ostrej duszności krtaniowej, zwężeń krtaniowo-tchawiczych, chrypki. Nauka badania laryngologicznego w zakresie krtani. Obserwacja zabiegów operacyjnych: laryngoskopia bezpośrednia, direktoskopia, laryngofissura, laryngektomia, zabiegi laserowe. Sala ćwiczeń oraz Sala Ćwiczenie 7. Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym: przewlekłych i nawracających Sala ćwiczeń oraz Sala
12 zapaleń ślinianek przyusznej i podżuchwowej, nowotworów ślinianek, kamicy ślinianek, guzów szyi. Asysta przy wykonywaniu badania usg w chorobach ślinianek i guzów szyi. Obserwacja zabiegów operacyjnych: ezofagoskopia, bronchoskopia, tracheoskopia. Ćwiczenie 8. Odrębności anatomiczne i fizjologiczne w zakresie uszu, nosa, zatok przynosowych, gardła i krtani w populacji wieku rozwojowego. Specyfika badania przedmiotowego u dzieci. Zaburzenia oddychania noworodków i niemowląt postępowanie. Ostra duszność krtaniowa w populacji wieku rozwojowego. Ciała obce w otolaryngologii dziecięcej. Zajęcia na bloku operacyjnym. Sala Dziecięcej Ćwiczenie 9. Charakterystyka opieki laryngologicznej nad dziećmi w Polsce. Badania przesiewowe słuchu. Problemy laryngologiczne w mukowiscydozie i pierwotnej dyskinezie. Onkologia laryngologiczna wieku rozwojowego. Zajęcia na bloku operacyjnym. Sala Dziecięcej Ćwiczenie 10 Udział studenta w procesie diagnostycznym i leczniczym zaburzeń genetycznych w otolaryngologii. Ćwiczenia manualne na fantomach krtani. Podsumowanie cyklu ćwiczeń. Kolokwium końcowe. Sala ćwiczeń oraz Sala 11. Organizacja zajęć: Zajęcia kliniczne na V roku odbywają się w godzinach 8.00-15.15 z 30 minutową przerwą 9 godzin dydaktycznych. Proszę podać dokładny podział godzin zajęć zgodny Ramowym Programem Nauczania na rok akademicki 2016/17. Zajęcia kliniczne na V roku odbywają się w godzinach 8.00-12.00 Proszę podać dokładny podział godzin zajęć zgodny Ramowym Programem Nauczania na rok akademicki 2016/17. Zajęcia kliniczne odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach: (proszę rozpisać dokładnie godziny każdego dnia tygodnia)
13 I tydzień Poniedziałek piątek godz. 8.00-12.00 II tydzień Poniedziałek piątek godz. 8.00-12.00 Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : (proszę wpisać) www orl.edu.pl REGULAMIN ZAJĘĆ: I. Wykłady odbywają się w dniach i godzinach podanych przez Dziekanat Wydziału Lekarskiego I. II. III. Ćwiczenia trwają 2 tygodnie po 5 dni, w sumie 10 dni, dziennie 4,5 godz. zajęć lekcyjnych. Ćwiczenia rozpoczynają się o 8.00 i trwają do 12.00 Warunkiem uczestniczenia w ch jest zaliczenie kolokwium wejściowego z podstaw anatomii i fizjologii z zakresu ucha, nosa, gardła i krtani, które stanowi cenne przypomnienie wiadomości z I i II roku studiów. Kolokwium wejściowe ma formę 3 pytań pisemnych otwartych (3 pytania po 33% - zaliczenie od 67%). Sprawdziany przeprowadzają następujący pracownicy : Prof. dr Małgorzata Wierzbicka, dr hab. Jerzy Wójtowicz, dr hab. med. Małgorzata Leszczyńska, dr med. Jacek Banaszewski, dr hab. med. Tomasz Kopeć. Obowiązujące wiadomości z anatomii i fizjologii na sprawdzian wejściowy do ćwiczeń z otolaryngologii zamieszczone są na stronie internetowej www.orl.ump.edu.pl. Student, który opuści 1-3 dni ćwiczeń odrabia nieobecność w trakcie bloku zajęć z inną grupą dziekańską, natomiast przy absencji powyżej 3 dni wymagane jest odrobienie całego cyklu zajęć. Nieobecność usprawiedliwiona zaświadczeniem lekarskim lub wyjątkowymi zdarzeniami losowymi zostanie uwzględniona i indywidualnie ustalony będzie cykl zajęć. Nie planuje się żadnych dodatkowych ćwiczeń.
14 PROGRAM ZAJĘĆ: I tydzień Poniedziałek 8.00-8.30 Wprowadzenie 8.30-9.15 Zagadnienia kliniczne: nieżyt trąbki słuchowej, zapalenie ucha zewnętrznego, otalgia, ostre zapalenie ucha środkowego i jego powikłania 9.15-10,00 przerwa 10,00-11,00 Praktyczna nauka badania badanie ucha: oglądanie i badanie palpacyjne, zagadnienia praktyczne: otoskopia, przedmuchiwanie trąbki słuchowej, kateteryzacja, płukanie ucha, paracenteza, antrotomia 11,00-12,00 Zajęcia na oddziałach klinicznych (omówienie chorych, zbieranie wywiadów, dokładne badanie chorych), na sali operacyjnej, w poradni przyklinicznej Wtorek 8.00-8.30 Wprowadzenie 8.30-9.15 Zagadnienia kliniczne: przewlekłe zapalenie ucha środkowego i powikłania usznopochodne zewnątrz- i wewnątrzczaszkowe, wysiękowe zapalenie ucha środkowego, otoskleroza 9.15-10,00 przerwa 10,00-11,00 Praktyczna nauka badania otoskopia, badanie ruchomości błony bębenkowej, badanie lupą Siegla Omówienie technik operacyjnych: antromastoidektomia, operacja radykalna, tympanoplastyki, stapedektomia, kochleostomia, wszczep ślimakowy, drenaż wentylacyjny 11,00-12,00 Zajęcia na oddziałach klinicznych, sali operacyjnej, poradni przyklinicznej Środa 8.00-8.30 Wprowadzenie 8.30-9.15 Zagadnienia kliniczne ostre i przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, krwawienia z nosa, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej, nowotwory jamy nosowej i zatok przynosowych 9.15-10,00 przerwa 10,00-11,00 Praktyczna nauka badania oglądanie i badanie palpacyjne, wziernikowanie rynoskopia przednia, środkowa i tylna. Omówienie technik operacyjnych: ednoskopia nosa, tamponada nosa przednia i tylna, FESS, operacja Caldwell-Luca, punkcja zatoki szczękowej 11,00-12,00 Zajęcia na oddziałach klinicznych, sali operacyjnej, poradni przyklinicznej. Czwartek 8.00-8.30 Wprowadzenie 8.30-9.15 Zagadnienia kliniczne: przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych, anginy i ropień okołomigdałkowy, nowotwory jamy ustnej i gardła, zmiany w jamie ustnej w chorobach ogólnoustrojowych 9.15-10,00 przerwa 10,00-11,00 Praktyczna nauka badania badanie palpacyjne, badanie jamy ustnej i części ustnej gardła. Omówienie technik operacyjnych: nakłucie i nacięcie ropnia okołomigdałkowego, tonsillektomia. 11,00-12,00 Zajęcia na oddziałach klinicznych, sali operacyjnej, poradni przyklinicznej
15 Piątek 8.00-8.30 Wprowadzenie 8,00-8,45 Zagadnienia kliniczne: przerost migdałka gardłowego, nowotwory części nosowej gardła, bezdech senny, trudności w oddychaniu przez nos. Podział układu chłonnego szyi. 9.15-10,00 przerwa 10,00-11,00 Praktyczna nauka badania badanie części nosowej gardła: wziernikowanie rynoskopia tylna, endoskopia, badanie palpacyjne. Omówienie technik operacyjnych układu chłonnego szyi. 11,00-12,00 Zajęcia na oddziałach klinicznych, sali operacyjnej, poradni przyklinicznej. II tydzień Poniedziałek 8.00-8.30 Wprowadzenie 8.30-9.15 Zagadnienia kliniczne stany przedrakowe i rak krtani, ostra duszność krtaniowa, konikotomia, tracheopunkcja, tracheotomia, 9.15-10,00 przerwa 10,00-11,00 Praktyczna nauka badania badanie krtani: oglądanie z zewnątrz, badanie palpacyjne, wziernikowanie krtani laryngoskopia pośrednia, laryngoskopia lupowa Omówienie technik operacyjnych: laryngoskopia bezpośrednia, direktoskopia, laryngofissura, laserowe zabiegi w obrębie krtani, laryngektomia częściowa, rekonstrukcyjna, laryngektomia całkowita 11,00-12,00 Zajęcia na oddziałach klinicznych, sali operacyjnej, poradni przyklinicznej Wtorek 8.00-8.30 Wprowadzenie 8.30-9.15 Zagadnienia kliniczne nowotwory ślinianek, kamica ślinianek, ciała obce w otolaryngologii, guzy szyi 9.15-9.45 przerwa 9,45-11,00 Praktyczna nauka badania powtórzenie i utrwalenie całości badania laryngologicznego Omówienie technik operacyjnych: ezofagoskopia, bronchoskopia, tracheoskopia, bronchoskopia dolna, metody obrazowania w otolaryngologii 11,00-12,00 Zajęcia na oddziałach klinicznych, sali operacyjnej, poradni laryngologicznej Środa Klinika Dziecięcej 8.00-8.30 Wprowadzenie do zajęć i wizyta na Oddziale 8.30-9.15 Odrębności anatomiczne i fizjologiczne w zakresie uszu, nosa, zatok przynosowych, gardła i krtani w populacji wieku rozwojowego. Specyfika badania przedmiotowego u dzieci. Zaburzenia oddychania noworodków i niemowląt postępowanie. 9.15-10,00 przerwa 10,00-12,00 Ostra duszność krtaniowa w populacji wieku rozwojowego. Ciała obce w otolaryngologii dziecięcej. Zajęcia na bloku operacyjnym. Czwartek Klinika Dziecięcej 8.00-8.30 Wprowadzenie do zajęć i wizyta na Oddziale 8.30-9.15 Charakterystyka opieki laryngologicznej nad dziećmi w Polsce. Badania przesiewowe słuchu. Problemy laryngologiczne w mukowiscydozie
16 i pierwotnej dyskinezie. 9.15-9.45 przerwa 9,45-12,00 Onkologia laryngologiczna wieku rozwojowego. Zajęcia na bloku operacyjnym. Piątek 8.00-8.30 Podsumowanie cyklu ćwiczeń 8.30-9.45 Zagadnienia kliniczne biologia molekularna w otolaryngologii. Urazy w otolaryngologii 9,45-12,00 Sprawdzian z wiadomości PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne kolokwium wstępne z zakresu anatomii i fizjologii ucha, nosa, gardła i krtani w formie 3 pytań otwartych pisemnych (3 pytania po 33%, zaliczenie od 67%). Przygotowanie do zajęć z zakresu fizjologii i patofizjologii ucha, nosa, gardła i krtani Wymagania końcowe kolokwium końcowe obejmujące znajomość podstawowych procedur z zakresu laryngologii (kolokwium praktyczne umiejętność badania laryngologicznego oraz pisemne w formie 5 pytań otwartych, zaliczenie na podstawie 61% - 3 pytania) 12.Kryteria zaliczenia : zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu (ustny, pisemny, testowy) Wykłady i z otolaryngologii kończą się egzaminem, który odbywa się w formie testu w terminach uzgodnionych ze studentami egzamin zaliczony od 61% poprawnych odpowiedzi. Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: Zaliczenie kryterium zaliczenia 13.Literatura: Zalecana literatura podstawowa: 1. H. Behrbohm, O. Kaschke, T. Nawka, A. Swift: Choroby ucha, nosa i gardła z
17 chirurgią głowy i szyi. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011, wyd. 2. 2. G. Janczewski: Otolaryngologia praktyczna. Tom 1-2. Via Medica, 2005. Literatura uzupełniająca: 3. Pod red. W. Szyftera: Laryngologia wybrane zagadnienia z patologii jamy ustnej, gardła, krtani i okolic. Termedia, Poznań 2016. 4. G. Licameli, D.E. Tunkel: Otorynolaryngologia dziecięca. Diagnostyka i leczenie. MediPage Warszawa 2015. 5. Pod red. W. Szyftera: Nowotwory w otorynolaryngologii. Termedia Poznań, 2012. 6. W. Becker, H.H. Neumann, C.R. Pfaltz: Choroby uszu, nosa i gardła. Bel Corp Warszawa, 1999, wyd. 1. 14.Studenckie koło naukowe Opiekun koła Prof. dr hab. med. Małgorzata Wierzbicka Tematyka Zagadnienia z otolaryngologii oraz onkologii laryngologicznej. Plan zajęć: wprowadzenie, wizyty na Oddziałach, omówienie przedstawianych przypadków. Miejsce spotkań Spotkania periodyczne w czwartki co 3 tygodnie godz. 18:00 w Sali Konferencyjnej i Onkologii Laryngologicznej 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie lub koordynatora 16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie (w przypadku przedmiotów koordynowanych) UWAGA ; wszystkie tabele i ramki można powiększyć w zależności od potrzeb