Filozofia umysłu i neurofilozofia A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne (tzw. sekwencyjny system zajęć i egzaminów) Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Wydział Historyczno-Socjologiczny studia pierwszego stopnia ogólnoakademicki stacjonarne 0500-KS1-FUN polski obowiązkowy I rok, II semestr brak wykłady 30 godz., ćwiczenia 30 godz. Opis Celem jest wprowadzenie do problematyki współczesnej filozofii umysłu i neurofilozofii ich podstawowych pojęć, teorii i stanowisk; ukazanie kontekstu historycznego związanego z kształtowaniem się kategorii badawczych, takich jak umysł, świadomość, intencjonalność, jaźń, monizm (fizykalizm, materializm) i dualizm (substancji, własności, aspektów, zasad determinacji), wola, świadome sprawstwo i przyczynowość umysłowa, subiektywność, reprezentacja umysłowa etc.; zaznajomienie studenta z najważniejszymi postaciami i pracami z zakresu filozofii umysłu i neurofilozofii; wyrobienie umiejętności dostrzegania związków i zależności między filozofią umysłu a innymi działami filozofii (antropologia, etyka) i naukami szczegółowymi (kognitywistyka, psychologia). Wykłady prowadzone w formie prezentacji multimedialnej, bogato ilustrowane przykładami zastosowań pojęć i teorii epistemologicznych. Podczas konwersatoriów studenci analizują klasyczne i współczesne teksty z zakresu filozofii umysłu i neurofilozofii, dyskutują wybrane problemy poruszane na wykładach; na zajęcia przygotowują wystąpienia ustne i w formie prezentacji, piszą prace zaliczeniowe. Zaliczenie wykładu (egzamin) sprawdzian pisemny. Zaliczenie ćwiczeń (zaliczenie na ocenę) ocenianie ciągłe (ustne), przygotowanie prezentacji (referatu) i pracy pisemnej. Efekty kształcenia i Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia E1. Rozumie podstawowe pojęcia filozofii umysłu i neurofilozofii K_W04 E2. Zna główne filozoficzne koncepcje umysłu. K_W21 E3. Posługuje się terminologią, pojęciami i teoriami specyficznymi dla filozofii umysłu i neurofilozofii. K_U01 E4. Umie jasno komunikować posiadaną wiedzę z zakresu filozofii umysłu i neurofilozofii, zajmować stanowisko w dyskusji oraz podawać argumenty poprawne K_U06 pod względem logicznym i merytorycznym. E5. Potrafi w sposób przystępny opisać mechanizmy neurobiologiczne leżące u podstaw wybranych procesów poznawczych. K_U13 E6. Dobiera właściwe metody służące do rozwiązania zadań praktycznych poznawczych i komunikacyjnych. K_K04 E7. Wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności do rozwiązywania problemów związanych z wykonywaniem zawodu. K_K05
E8. Aktywie uczestniczy w życiu społecznym i kulturalnym wykorzystując wiedzę z zakresu kognitywistyki i komunikacji. K_K06 Punkty ECTS 5 Bilans nakładu pracy studenta ii Wskaźniki ilościowe Udział w wykładach Udział w ćwiczeniach Przygotowanie do ćwiczeń Udział w konsultacjach związanych z zajęciami 5h Przygotowanie prezentacji multimedialnej 5h Przygotowanie do egzaminu (wykłady) 15h Przygotowanie pracy pisemnej (ćwiczenia) 15h Razem 1 (odpowiada 5 ECTS) Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii : Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 70 3 o charakterze praktycznym 70 3 Data opracowania: 15.02.2016 Koordynator : B. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Opis Nazwa Filozofia umysłu i neurofilozofia 0500-KS1-1FUN Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Wydział Historyczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii Język polski Rok studiów/ semestr Rok I, semestr II Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz 30 (wykład) forma prowadzenia zajęć Liczba punktów ECTS 2 (wykład) Prowadzący Treści merytoryczne Filozofia umysłu koncepcje, metody, problemy. Filozofia umysłu a kognitywistyka Wskaźniki umysłu. Rodzaje umysłów. Pojęcie systemu umysłowo-poznawczego Dualizm psychofizyczny. Substancjalne i funkcjonale koncepcje umysłu Reprezentacyjne teorie umysłu. Pojęcie reprezentacji umysłowej Teorie świadomości Świadomość a intencjonalność. Natura i rodzaje emocji Natura i rodzaje inteligencji Filozofia sztucznej inteligencji i obliczeniowa teoria umysłu Umysły zwierząt. Ewolucja umysłu Kontrowersja redukcjonizm emergentyzm. Teorie identyczności psychofizycznej Relacje psychofizyczne. Teorie superweniencji Natura jaźni. Tożsamość osobowa Wola i procesy decyzyjne Neurofilozofia i filozofia neuronauk Relacja umysł mózg
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej E1, E2, E3 Sposoby weryfikacji: dwa sprawdziany pisemne, dyskusja Egzamin pisemny (dwa sprawdziany pisemne w połowie i po zakończeniu semestru). Obecność na wykładach. Literatura podstawowa: 1. Przewodnik po filozofii umysłu, pod red. R. Poczobuta i M. Miłkowskiego, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2012. 2. U. Żegleń, Filozofia umysłu. Dyskusja z naturalistycznymi koncepcjami umysłu, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003. 3. Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze kontrowersje, pod red. M. Miłkowskiego i R. Poczobuta, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2008. 4. S. Judycki, Natura umysłu podstawowe zagadnienia, Kognitywistyka i Media w Edukacji, 1999, nr 1, s. 87-138. Literatura uzupełniająca: 5. R. Piłat, Umysł jako model świata, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 1999. 6. S. Judycki, Świadomość i pamięć, Lublin: TN KUL, 2004. 7. D. Casacuberta, Umysł. Czym jest i jak działa?, Warszawa: Świat Książki, 2007. 8. J. Searle, Umysł na nowo odkryty, tłum. T. Baszniak, Warszawa: PIW, 1999. 9. J. Kim, Umysł w świecie fizycznym, tłum. R. Poczobut, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2002. 10. G. Cairns-Smith, Ewolucja umysłu. O naturze i pochodzeniu świadomości, Warszawa: Wydawnictwo Amber, 1998. 11. P. Churchland, Mechanizm rozumu, siedlisko duszy. Filozoficzna podróż w głąb mózgu, Warszawa: 12. D.R. Griffin, Umysły zwierząt, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004. podpis osoby składającej sylabus C. Informacje szczegółowe Elementy składowe sylabusu Opis Nazwa Filozofia umysłu i neurofilozofia 0500-KS1-FUN Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Historyczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii kierunek Język polski Rok studiów/ semestr Rok I, semestr II Liczba godzin zajęć dydaktycznych 30 (ćwiczenia) oraz forma prowadzenia zajęć Liczba punktów ECTS 3 (ćwiczenia) Prowadzący Dr Witold Hensel Treści merytoryczne Psychologiczne a fenomenalne pojęcie umysłu wg Chalmersa (1) Krytyka dualizmu kartezjańskiego i behawioryzm logiczny (2, 3)
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Argument z języka prywatnego (3) Teoria identyczności motywacja, zalety, trudności (4) Test Turinga, funkcjonalizm maszynowy i sztuczna inteligencja (5) Tzw. argument z chińskiego pokoju przeciwko funkcjonalizmowi maszynowemu (6) Trudności behawioryzmu, teorii identyczności i funkcjonalizmu maszynowego jako teorii tożsamości rodzajów stanów mentalnych (7) Chalmersowska krytyka materializmu (8) Redukcjonizm psychofizyczny i emergentyzm w ujęciu Kima (9) Umysł fenomenalny z punktu widzenia współczesnej neurokognitywistyki (10) Kartezjanizm kontra pragmatyzm w kwestii natury pojęć (11) Neuroepistemologia Churchlanda (12) Neuroetyka (13) E1, E2, E3, E4, E5, E6, E7 Sposoby weryfikacji: ocenianie ciągłe, referat (prezentacja), praca pisemna. Zaliczenie na ocenę na podstawie: aktywności na zajęciach, pracy pisemnej i referatu (prezentacji). Literatura obowiązkowa stanowiąca podstawę dyskusji na ćwiczeniach: 1. D. Chalmers, Świadomy umysł, tłum. M. Miłkowski, rozdz. I. Dwa pojęcia umysłu, Warszawa: PWN, 2010, ss. 29-73. 2. G. Ryle, Czym jest umysł?, tłum. W. Marciszewski, Warszawa: PWN, 1974, rozdz.1 i 2. 3. L. Wittgenstein, Dociekania filozoficzne, tłum. B. Wolniewicz, par. 243-317, Warszawa: PWN 2000. 4. J.J.C. Smart, Doznania a procesy mózgowe, w: B. 5. A.M. Turing, Maszyna licząca a inteligencja, w: B. 6. J. Searle, Umysły, mózgi i programy, w: B. Chwedeńczuk (red.), Filozofia umysłu, Warszawa: Fundacja Aletheia Wydawnictwo Spacja, 1995. 7. J. Fodor, N. Block, Czym nie są stany psychiczne, w: B. 8. D. Chalmers, Świadomy umysł, tłum. M. Miłkowski, rozdz. III. Czy świadomość można wyjaśnić redukcyjnie, podrozdz. I-III, Warszawa: PWN, 2010, ss. 171-204. 9. J. Kim, Umysł w świecie fizycznym, tłum. R. Poczobut, rozdz. IV. Redukcja i redukcjonizm: nowe ujęcie, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2002, ss. 99-130. 10. V.S. Ramachandran, W. Hirstein, Trzy prawa qualiów: co mówi nam neurobiologia o biologicznej funkcji świadomości, qualiów i własnego Ja, tłum. A. Gruszka, w: A. Klawiter (red.), Formy aktywności umysłu. Ujęcia kognitywistyczne, t. 1. Emocje, percepcja, świadomość, Warszawa: WN PWN, 2008, ss. 324-363. 11. J. Fodor, Język myśli. LOT 2, tłum. W. Hensel, rozdz. 1. Wstęp, rozdz. 2. Pragmatyzm pojęciowy: podupadł i
skonał, Warszawa: WN PWN, 2011, ss. 9-73. 12. P. Churchland, Mechanizm rozumu, siedlisko duszy. Filozoficzna podróż w głąb mózgu, rozdz. 5, Warszawa: 13. W.D. Casebeer, P.S. Churchland, Neuronalne mechanizmy poznania moralnego: wieloaspektowe podejście do oceny moralnej i podejmowania decyzji moralnych, tłum. E. Czerniawska, w: A. Klawiter (red.), Formy aktywności umysłu. Ujęcia kognitywistyczne, t. 2. Ewolucja i złożone struktury poznawcze, Warszawa: WN PWN, 2009, ss. 394-421. Literatura uzupełniająca: 1. Filozofia umysłu, pod red. B. Chwedeńczuka, Warszawa: Fundacja Aletheia Wydawnictwo Spacja, 1995. 2. Przewodnik po filozofii umysłu, pod red. R. Poczobuta i M. Miłkowskiego, Kraków: Wydawnictwo WAM, 2012. 3. J. Kim, Umysł w świecie fizycznym, tłum. R. Poczobut, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2002. 4. P. Churchland, Mechanizm rozumu, siedlisko duszy. Filozoficzna podróż w głąb mózgu, Warszawa: 5. Analityczna metafizyka umysłu. Najnowsze kontrowersje, pod red. M. Miłkowskiego i R. Poczobuta, Warszawa: Wyd. IFiS PAN, 2008. 6. J. Searle, Umysł na nowo odkryty, tłum. T. Baszniak, Warszawa: PIW, 1999. dr Witold Hensel podpis osoby składającej sylabus i Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć. Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne). ii Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach, realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna być zgodna z przypisanymi do tego punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS 25 30 h. iii Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.