Sprawozdanie z realizacji Priorytetów komponentu regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 1
I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Rodzaj sprawozdania (naleŝy wstawić znak x w kratce obok jednej z opcji od A do C) A. Sprawozdanie okresowe X B. Sprawozdanie roczne C. Sprawozdanie końcowe 2. Okres sprawozdawczy 1.01.-30.06.2013 3. Numer Priorytetu PO KL VI-IX Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, 4. Nazwa Instytucji Pośredniczącej Departament Polityki Regionalnej Dane osoby sporządzającej sprawozdanie: Osoba, z którą naleŝy się kontaktować w przypadku pytań lub w części rzeczowej w części finansowej wątpliwości, co do treści sprawozdania. 5. Imię i nazwisko Nr telefonu Adres poczty elektronicznej II. PRZEBIEG REALIZACJI PRIORYTETU 1. Analiza stopnia osiągnięcia oczekiwanych efektów oraz wartości docelowych wskaźników w podziale na cele szczegółowe Priorytet VI CEL SZCZEGÓŁOWY 1: Zwiększenie zasięgu oddziaływania Aktywnej Polityki Rynku Pracy Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba osób, które zakończyły w projektach realizowanych w ramach Priorytetu - w tym liczba osób, które zostały objęte Indywidualnym Planem Działenia Od początku realizacji Priorytetu VI, 26 148 osób zostało objętych Indywidualnym Planem Działania, co stanowi 119,21 % wartości docelowej ww. wskaźnika produktu która wynosi 21 934 osoby. Wysokie wykonanie tego wskaźnika jest głownie wynikiem zastosowania w latach 2012 i 2013 w ramach projektów systemowych Powiatowych Urzędów Pracy w Poddziałaniu 6.1.3 kryterium dostępu obligującego beneficjentów do objęcia wszystkich uczestników projektów Indywidalnymi Planami Działania. Liczba osób, które otrzymały środki na podjęcie działalności gospodarczej: Od początku realizacji Priorytetu VI, 11 972 osoby uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej, co stanowi 120,65 % realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, tj. 9 923 osoby. Realizacja wskaźnika na wskazanym poziomie wiąŝe się głownie z duzym zainteresowaniem tą formą wsparcia uczestników projektów systemowych Powiatowych Urzędów Pracy realizowanych w ramach Poddziałania 6.1.3 (8 989 osób) i niesłabnącą popularnością projektów w ramach Działania 6.2 (2 983 osoby). Liczba osób, które otrzymały środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym: liczba osób, które otrzymały bezzwrotne dotacje Od początku realizacji Priorytetu VI, bezzwrotne dotacje otrzymały 11 972 osoby, co stanowi 121,93% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, która wynosi 9 819 osób. Wysokie wykonanie przedmiotowego wskaźnika jest efektem bardzo duŝego zainteresowania tą formą wsparcia zarówno wśród uczestników projektów systemowych realizowanych w ramach Poddziałania 6.1.3, jak i projektów realizowanych w ramach Działania 6.2. W odpowiedzi na duŝe zainteresowanie bezzwrotnymi dotacjami na rozpoczęcie działalności gospodarczej województwo małopolskie podjeło decyzję o przeznaczeniu dodatkowych środkow (7 mln Euro) otrzymanych z realokacji środków z komponentu centralnego na wsparcie tego typu. Środki te zostały przeznaczone na dofinansowanie projektów z konkursu ogłoszonyego w 2012 r. w Działaniu 6.2 które mimo pozytytywnej oceny nie uzyskały dofinansowania z powodu wyczerpania puli środków pierwotnie przeznaczonej na konkurs 2
POKL/6.2/IA/12. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach Celu szczegółowego 1 brak takich wskaźników. Na dzień dzisiejszy, trudno jest oszacować, na jakim poziomie zostanie zrealizowany wskaźnik Liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej (ogółem), w tym: liczba osób, które skorzystały z instrumentów zwrotnych (ogółem/k/m). Z wniosków o płatność zatwierdzonych do 30.06.2013 r. wynika, Ŝe nie została jeszcze udzielona Ŝadna poŝyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Jednak z kolejnego wniosku o płatność, który zostanie zatwierdzony w II półroczu 2013 r. wynika, Ŝe zostało udzielonych 36 poŝyczek. Projektodawca realizujący projekt w ramach którego udzielane są poŝyczki informował teŝ o duŝym zainteresowaniu potencjalnych uczestników tą formą wsparcia. W oparciu o te informacje moŝna zakładać, Ŝe planowana na koniec 2013 r. wysokość wskaźnika zostanie osiągnięta. CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób młodych Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba osób w wieku 15-24 lata, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu (ogółem/k/m), Od początku realizacji Priorytetu VI, udział w projektach zakończyło 28 352 osób młodych, co stanowi 117,04% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, która wynosi 24 224. Osoby młode od lat stanowią istotną część populacji osób bezrobotnych w województwie (22,4% - wg danych PUP na dzień 30.06.2013), dlatego teŝ konieczne było podejmowanie systematycznych działań na rzecz aktywizacji tej grupy osób przy wykorzystaniu środków EFS. I tak dla Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 27% udziału osób młodych w ogóle uczestników projektu, zaś w Działaniu 6.2 zastosowano kryterium strategiczne zakładające, Ŝe 50% grupy docelowej projektu stanowić będą osoby do 25 roku Ŝycia. W latach 2012 i 2013 w ramach Poddziałania 6.1.3 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia min. 20% (2012 r.) udziału osób do 25 roku Ŝycia wśród uczestników, objętych jednorazowymi środkami na podjęcie działalności gospodarczej i min 50 % (2013 r.) udziału w projekcie osób do 30 r. Ŝycia, natomiast w Działaniu 6.2 w 2012 r. kryterium dostępu zapewniające, Ŝe co najmniej 50% grupy docelowej projektu stanowić będą osoby do 25 roku Ŝycia. Dodatkowo konkurs ogłaszany w ramach Poddziałania 6.1.1 w 2012 r dedykowany był osobom 50+, niepełnosprawnym i absolwentom z terenu woj. małopolskiego (kryt. dostępu). Podejmowane działania na rzecz wsparcia osób młodych wpisują się w pełni w załoŝenia dokumentu Poprawa sytuacji osób młodych na rynku pracy w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Wyzwania i konspekt działań inicjatywy Komisji Europejskiej w tym obszarze. - w tym osoby z terenów wiejskich (ogółem/k/m). Od początku realizacji Priorytetu VI, udział w projektach zakończyło 18 498 osób tego rodzaju, co stanowi 118,81% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, która wynosi 15 570. Mimo zwiększenia w kwietniu br. wartości docelowej niniejszego wskaźnika o 6 532 osoby nie wpłyneło to negatywnie na moŝliwość osiągnięcia pełnego stopnia jego realizacji. Brak problemów z osiągnięciem odpowiedniego poziomu realziacji wskaźnika wiąŝe się ze strukturą zamieszkania ludności regionu. Wskaźnik został załoŝony na poziomie 21% ogółu osób, które zakończą udział w projektach realizowanych w Priorytecie VI, podczas gdy w Małopolsce udział osób z terenów wiejskich w ogóle ludności kształtuje się na poziomie 50,8% (wg stanu na 31.12.2011 r.), a w populacji bezrobotnych na poziomie 53,3% (wg stanu z 30.06.2013 r.). Liczba osób, które otrzymały środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym: liczba osób w wieku 15-24 lata Od początku realizacji Priorytetu VI, bezzwrotne dotacje 2 836 osób młodych, co stanowi 117,09% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, tj. 2 422. Osoby młode od lat stanowią istotną część populacji osób bezrobotnych w województwie (22,4% - wg danych PUP na dzień 30.06.2013), dlatego teŝ konieczne było podejmowanie systematycznych działań na rzecz aktywizacji tej grupy osób przy wykorzystaniu środków EFS. I tak dla Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 27% udziału osób młodych w ogóle uczestników projektu, zaś w Działaniu 6.2 zastosowano kryterium strategiczne zakładające, Ŝe 50% grupy 3
docelowej projektu stanowić będą osoby do 25 roku Ŝycia. W latach 2012 i 2013 w ramach Poddziałania 6.1.3 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia min. 20% (2012 r.) udziału osób do 25 roku Ŝycia wśród uczestników, objętych jednorazowymi środkami na podjęcie działalności gospodarczej i min 50 % (2013 r.) udziału w projekcie osób do 30 r. Ŝycia, natomiast w Działaniu 6.2 w 2012 r. kryterium dostępu zapewniające, Ŝe co najmniej 50% grupy docelowej projektu stanowić będą osoby do 25 roku Ŝycia. Podejmowane działania na rzecz wsparcia osób młodych wpisują się w pełni w załoŝenia dokumentu Poprawa sytuacji osób młodych na rynku pracy w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Wyzwania i konspekt działań inicjatywy Komisji Europejskiej w tym obszarze. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach Celu szczegółowego 2 brak takich wskaźników. CEL SZCZEGÓŁOWY 3: Zmniejszenie bezrobocia wśród osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy (kobiet, osób długotrwale bezrobotnych, osób niepełnosprawnych, osób bezrobotnych zamieszkujących na obszarach wiejskich) Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba osób, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu: w tym: liczba osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy Od początku realizacji Priorytetu VI, udział projektach zakończyło 53 318 osób o tym statusie, co stanowi 119,77% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, która wynosi 44 516. Przyczyną wykonania jest zarówno podejmowanie na przestrzeni kilku lat działań na rzecz wspierania osób znajdujących się w najgorszej sytuacji na małopolskim rynku pracy, m.in. poprzez zastosowanie szczegółowych kryteriów dostępu i strategicznych preferujących osoby niepełnosprawne, długotrwale bezrobotne oraz zamieszkujące tereny wiejskie. Liczba osób, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu: w tym: liczba osób długotrwale bezrobotnych Od początku realizacji Priorytetu VI, udział projektach zakończyło 20 973 osób o tym statusie, co stanowi 219,04% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, która wynosi 9 575. Przyczyną tak wysokiego wykonania jest m.in. koncentacja róŝnego rodzaju działań na rzecz aktywizacji tej grupy osób, przy wykorzystaniu środów PO KL np. w ramach Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 10% udziału osób długotrwale bezrobotnych w ogóle uczestników projektu. liczba osób z terenów wiejskich Od początku realizacji Priorytetu VI, udział w projektach zakończyło 38 809 osób tego rodzaju, co stanowi 203,00% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, która wynosi 19 118. Przyczyną wysokiego wykonania jest zarówno podejmowanie dedykowanych działań na rzecz wsparcia tej grupy osób - np. dla Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu, dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 21% udziału osób bezrobotnych z obszarów wiejskich w ogóle uczestników projektu. Liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w tym: liczba osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy Od początku realizacji Priorytetu VI, liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w grupie osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy wynosi 8 160 osób, co stanowi 183,29 % realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, określonej na poziomie 4 452. Przyczyną wykonania jest zarówno podejmowanie na przestrzeni kilku lat działań na rzecz wspierania osób znajdujących się w najgorszej sytuacji na małopolskim rynku pracy, m.in. poprzez zastosowanie szczegółowych kryteriów dostępu i strategicznych (w ramach Poddziałania 6.1.3 i Działania 6.2) preferujących osoby niepełnosprawne, długotrwale bezrobotne oraz zamieszkujące tereny wiejskie. Liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w tym: liczba osób niepełnosprawnych 4
Od początku realizacji Priorytetu VI, bezzwrotne dotacje otrzymało 296 osób niepełnosprawnych, co stanowi 126,50% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, tj. 234 osoby. Przyczyną wysokiego wykonania jest koncetracja dedykowanych działań na rzecz wsparcia osób niepełnosprawnych. W 2010 r. w ramach Działania 6.2 zastosowano kryterium strategiczne w brzmieniu grupę docelową w projekcie stanowią wyłącznie osoby niepełnosprawne i/lub naleŝące do grupy wiekowej 45+, zaś w 2012 r. grupę docelową projektu stanowią w co najmniej 50% osoby niepełnosprawne i/lub osoby powyŝej 50 roku Ŝycia. liczba osób długotrwale bezrobotnych Od początku realizacji Priorytetu VI, liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w grupie osób długotrwale bezrobotnych wynosi 2 973 osób, co stanowi 310,66 % realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, określonej na poziomie 957. Przyczyną tak wysokiego wykonania jest m.in. koncentacja róŝnego rodzaju działań na rzecz aktywizacji tej grupy osób, przy wykorzystaniu środów PO KL np. w ramach Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 10% udziału osób długotrwale bezrobotnych w ogóle uczestników projektu. liczba osób z terenów wiejskich Od początku realizacji Priorytetu VI, liczba osób, które uzyskały środki na podjęcie działalności gospodarczej w grupie osób z terenów wiejskich wynosi 6 278, co stanowi 328,35% realizacji wartości docelowej w/w wskaźnika produktu, tj. 1 912. Przyczyną wysokiego wykonania jest zarówno podejmowanie dedykowanych działań na rzecz wsparcia tej grupy osób - np. dla Poddziałania 6.1.3 w roku 2010 przyjęto kryteria dostępu, dotyczące konieczności zapewnienia co najmniej 21% udziału osób bezrobotnych z obszarów wiejskich w ogóle uczestników projektu. Liczba projektów wspierających rozwój inicjatyw lokalnych Na dzień 30.06.2013 r. wskaźnik został osiągnięty na poziomie ponad 176% (88 projektów) wartości docelowej, określonej na poziomie 50. Stopień realizacji wskaźnika nie uległ zmianie na przestrzeni okresu sprawozdawczego. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach celu szczegółowego 3 brak takich wskaźników. CEL SZCZEGÓŁOWY 4: Zwiększenie poziomu zatrudnienia wśród osób starszych. Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba osób, które otrzymały środki na podjęcie działalności gospodarczej, w tym - w tym liczba osób w wieku 50-64 lata Na koniec bieŝącego okresu sprawozdawczego, udział w projektach zakończyło 1 177 osób w wieku powyŝej 50 lat, co stanowi 127,52% realizacji wartości docelowej wskaźnika, wynoszącej 923. Osiągnięty poziom realizacji wynika bezpośrednio z podejmowanych w województwie małopolskim działań na rzecz aktywizacji tej grupy osób przy wykorzystaniu środków EFS. Osoby w wieku powyŝej 50 lat stanowią istotną część populacji osób bezrobotnych w województwie małopolskim (19,8% - wg danych PUP na dzień 30.06.2013). Aby wspierać ich aktywność w obszarze samozatrudnienia, juŝ roku 2010 w Działaniu 6.2 zastosowano kryterium strategiczne zakładające, Ŝe grupę docelową w projekcie stanowią wyłącznie osoby niepełnosprawne i/lub naleŝące do grupy wiekowej 45+, zaś w 2012 kryterium strategiczne przewidujące, iŝ uczestnikami projektu będą w conajmniej 50% osoby niepełnosprawne i/lub osoby powyŝej 50 roku Ŝycia. Aby ułatwić beneficjentom realizację projektów dedykowanych tej grupie, opracowano publikację pt: WraŜliwy nie znaczy niemoŝliwy będącą efektem realizacji grantu WraŜliwy klient (uczestnik) projektów PO KL. Grant ten stanowił odpowiedź Instytucji Pośredniczących i Instytucji Pośredniczących II stopnia z pięciu regionów partnerskich Małopolski (Lider grantu), Dolnego Śląska, Opolszczyzny, Śląska oraz Wielkopolski na pojawiające się trudności związane z niskim uczestnictwem osób będących w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy w projektach realizowanych w ramach Programu. Realizacja grantu miała na celu znalezienie najlepszych metod, które zachęciłyby osoby niepełnosprawne, osoby po 50 roku Ŝycia, mieszkańców terenów wiejskich, osoby bezdomne i uzaleŝnione, osoby z wykształceniem niepełnym średnim i niŝszym do udziału w projektach oraz wyposaŝenia projektodawców w wiedzę na temat uwarunkowań ich aktywizacji i wskazówki odnoszące się do projektowania dedykowanego tym grupom wsparcia. Wydana w jego ramach publikacja, o której mowa na wstępie stanowiła swoisty przewodnik dla beneficjentów dotyczący metod skutecznej 5
aktywizacji m.in. osób 50+. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach celu szczegółowego 4 brak takich wskaźników. Efektywność zatrudnieniowa Wskaźnik efektywności liczony narastająco od początku monitorowania go w Priorytecie VI wyniósł na koniec okresu sprawozdawczego 60,3%. W okresie tym wskaźnik oparty na metodologii określonej przez MRR monitorowany był w projektach PUP realizowanych w ramach Poddziałania 6.1.3 oraz w projektach realizowanych w Poddziałaniu 6.1.1 ( z konkursu z 2012 r.). Dominujący wpływ na poziom wskaźnika i jego podwskaźników mają dotychczas przede wszystkim rezultaty projektów systemowych PUP. W Poddziałaniu 6.1.1 monitoring wskaźnika efektywności dotyczył na razie wyłącznie projektów wyłonionych w konkursie z 2012 r. Dane w tym zakresie są mało liczne, ich wpływ na poziom tego wskaźnika jest więc na razie niewielki. Poziom wskaźnika efektywności dla poszczególnych podgrup w Działaniu 6.1 kształtował się następująco: dla grupy osób w wieku 15-24 lata/15-30 lat 57,0%, dla osób w wieku 50 64 lata 46,7%, dla osób niepełnosprawnych 46,4%, dla osób długotrwale bezrobotnych 54,8%, dla pozostałych osób nie kwalifikujących się do Ŝadnej z powyŝszych grup 76%. Narastająco od 2011 r. wskaźnik efektywności w projektach realizowanych przez powiatowe urzędy pracy w Poddziałaniu 6.1.3 kształtował się na poziomie 60,3%, w tym: dla grupy osób w wieku 15-24 lata/15-30 lat 57,0%, dla osób w wieku 50 64 lata 46,6%, dla osób niepełnosprawnych 46,4%, dla osób długotrwale bezrobotnych 54,8%, dla pozostałych osób nie kwalifikujących się do Ŝadnej z powyŝszych grup 76%, Poziom osiągnięcia wskaźnika efektywności ogółem w tych projektach w okresie 2011 - I półrocze 2013 i dla poszczególnych grup jest stosunkowo wysoki. Wg stanu na 30.06.2013 wskaźnik efektywności w projektach realizowanych w Poddziałaniu 6.1.1. wyniósł 52,9%, w tym: dla osób w wieku 50 64 lata 68,8%, (wartość docelowa 35%), dla osób niepełnosprawnych 42,9%, (wartość docelowa 30%), dla osób długotrwale bezrobotnych 33,3%, PoniewaŜ projekty te w całości kierowane były do osób w wieku 50+ i/lub osób niepełnosprawnych i/lub absolwentów nie ma moŝliwości obliczenia, wskaźnika efektywności dla osób w wieku 15-24 lata/15-30 lat oraz wskaźnika efektywności dla osób nie kwalifikujących się do Ŝadnej z następujących grup: osób w wieku 15-24 lata/15-30 lat, osób w wieku 50 64 lata, osób niepełnosprawnych, długotrwale bezrobotnych. W ww. projektach wg danych z wniosków o płatność zatwierdzonych do końca I półrocza 2013 r. zakończyło w nich udział zaledwie 17 osób. tj. 1,3% z całej grupy zaplanowanej do objęcia wsparciem. Analiza stopnia osiągnięcia docelowych (ustalonych w Planie Działania na 2012 r.) wskaźników efektywności w oparciu o te dane byłaby zatem mało wiarygodna. Efektywność zatrudnieniowa monitorowana była równieŝ w projekcie systemowym IP Zielona Praca, ale w oparciu o metodologię inną niŝ określona w 2011 r. przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Wynikało to z faktu, Ŝe załoŝenia projektu zostały przyjęte w 2008 r. RóŜnica polega m.in. na tym, Ŝe wskaźnik liczony jest 12 miesięcy po zakończeniu udziału w projekcie. Wg stanu na koniec I półrocza 2013 r. wskaźnik efektywności zatrudnieniowej w projekcie Zielona Praca wyniósł 54,1%, w tym: dla osób w wieku 15-24 lata 66,7% (wartość docelowa 40%), dla osób w wieku 50--64 lata 47,7% (wartość docelowa 35%), dla osób długotrwale bezrobotnych - 51,9% (wartość docelowa - 30%), dla pozostałych osób 50,0% (wartość docelowa 45%). Priorytet VII 6
CEL SZCZEGÓŁOWY 1: Poprawa dostępu do rynku pracy osób zagroŝonych wykluczeniem społecznym Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba pracowników instytucji pomocy i integracji społecznej bezpośrednio zajmujących się aktywną integracją, którzy w wyniku wsparcia z EFS podnieśli swoje kwalifikacje Zgodnie z nową dezagregacją tego wskaźnika jego wartość docelowa dla województwa małopolskiego została obniŝona z 1 547 osób na 1 402 osoby. W związku z tym na koniec czerwca 2013 r. wykonanie tego wskaźnika osiągnęło poziom 102,50% (1 437 osób). Stopień wykonania najprawdopodobniej jeszcze wzrośnie, gdyŝ Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej realizuje obecnie dwuletni projekt (grudzień 2012 r. - grudzień 2014 r.) pn. Szkolenie i doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej, w którym cały czas prowadzone są zadania związane z podnoszeniem kompetencji kadr OPS/PCPR. Liczba projektów wspierających rozwój inicjatyw na rzecz aktywizacji i integracji społeczności lokalnych Na dzień 30.06.2013 r. poziom wskaźnika nie uległ zmianie w porównaniu do wykazanego w poprzednim sprawozdaniu, co jest związane z podjętą w trakcie przeglądu śródokresowego decyzją, Ŝe od 2012 r. nie będą juŝ ogłaszane konkursy dotyczące tzw. inicjatyw oddolnych w zakresie aktywizacji i integracji społeczności lokalnych. Tak więc, wartość wskaźnika osiągnęła 110,38% wartości docelowej (202 projekty), określonej na poziomie 183. Poziom wykonania wskaźnika nie będzie ulegać zmianom w kolejnych okresach sprawozdawczych. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba klientów instytucji pomocy społecznej, którzy zakończyli udział w projektach dotyczących aktywnej integracji, w tym z terenów wiejskich Na dzień 30.06.2013 r. omawiany wskaźnik został osiągnięty na poziomie 22 669 osób, tj. 54,45% wartości docelowej wynoszącej 41 636, a podwskaźnik w tym z terenów wiejskich na poziomie 13 124 osób, tj. 93,48% wartości docelowej wynoszącej 14 039. Osiągnięcie wartości docelowej wskaźnika głównego (ustalonego po przeglądzie śródokresowym) do końca okresu programowania najprawdopodobniej nie będzie moŝliwe. Wynika to z tego, Ŝe w Małopolsce w ostatnich latach liczba klientów pomocy społecznej spada (maleje więc grupa potencjalnych uczestników projektów), zmniejsza się równieŝ liczba ośrodków pomocy społecznej realizujących projekty finansowane z EFS. W 2012 r. z pomocy społecznej korzystało w Małopolsce 230 tys. osób (15 tys. mniej niŝ w 2011 r.), co stanowi 6,9% wszystkich mieszkańców regionu. Odsetek ten spadł w porównaniu do 2011 roku, kiedy to wynosił prawie 7,4%. W województwie małopolskim wskaźnik dotyczący udziału korzystających z pomocy społecznej w ludności województwa sukcesywnie spadał od 2003 r., gdy wynosił prawie 15% do wartości 6,9% w 2012 r. W konsekwencji, corocznie w sprawozdaniach, zgłaszano problem związany ze stopniem wykonania wskaźnika Liczba klientów instytucji pomocy społecznej ( ). Dodatkowo naleŝy zauwaŝyć, Ŝe wielu klientów pomocy społecznej powraca do projektów w celu uzyskania dodatkowej pomocy (wsparcia). Osoby te nie zasilają jednak wskaźnika, bowiem zostały juŝ raz wykazane. W raporcie Aktywna integracja w Małopolsce (Kraków, 2012) przygotowanym przez Małopolskie Obserwatorium Polityki Społecznej zwrócono uwagę, Ŝe 75% jednostek pomocy społecznej realizujących w 2011 r. projekty systemowe borykało się z problemem rezygnacji uczestników z udziału w projektach oraz, Ŝe w porównaniu z 2010 rokiem zwiększył się odsetek jednostek, które miały problemy z utrzymaniem w projekcie uczestników. Ponadto w raporcie wskazano na przyczyny nieprzystępowania do projektu klientów pomocy społecznej oraz czynniki utrudniające uczestnictwo w projekcie wymieniono takie jak: brak motywacji do zmian, brak wiary w moŝliwość znalezienia pracy po zakończeniu projektu, uzaleŝnienie osób zagroŝonych wykluczeniem od systemu opieki społecznej. W III kw. 2012 roku ogłoszono nabór na projekty OPS i PCPR na lata 2013-2014. Z 182 uprawnionych ośrodków pomocy społecznej 47 zrezygnowało z realizacji projektów (nie złoŝono wniosków o dofinansowanie lub rozwiązano umowy ramowe), natomiast wnioski złoŝyły wszystkie uprawnione powiatowe centra pomocy rodzinie (19). Jako przyczyny rezygnacji z realizacji projektów OPS-y najczęściej wskazywały: trudności z rekrutacją wymaganej liczby uczestników, trudności w zapewnieniu wymaganego wkładu własnego, trudności kadrowe i lokalowe, nasycenie rynku szeroką ofertą wsparcia w ramach innych projektów. 7
Dodatkowo naleŝy zauwaŝyć, Ŝe klienci pomocy społecznej, którzy pozostają w rejestrach instytucji pomocy społecznej wymagają coraz bardziej złoŝonych form wsparcia, a tym samym koszty świadczonej pomocy w przeliczeniu na osobę rosną. Potwierdza to Raport PSDB z badania Ocena systemu monitorowania i wartości wskaźników PO KL 2007-2013 z kwietnia 2010 r., gdzie stwierdzono: Za obniŝeniem wartości wskaźnika przemawia dodatkowo fakt, Ŝe osoby zagroŝone wykluczeniem społecznym wymagają długotrwałych i intensywnych (czyli teŝ kosztownych) form wsparcia. Dotychczasowa praktyka, spowodowana obawami o nieosiągnięciu wskaźników, ograniczania okresu udziału jednego uczestnika w projekcie do jednego roku przyczyniała się albo do niskiej jakości wsparcia, albo do obejmowania wsparciem uczestników najsilniej zmotywowanych (a więc stosunkowo najmniej potrzebujących). Informacje o niskiej jakości działań przekładają się z kolei na efekt zniechęcenia innych potencjalnych klientów. Odnosząc osiągniętą wartość wskaźnika do ilości środków rozliczonych we wnioskach o płatność naleŝy zauwaŝyć, Ŝe są one raczej proporcjonalne, bowiem do dnia 30.06.2013 r. rozliczono we wnioskach o płatność ponad 64,5% środków liczonych łącznie dla Poddziałań 7.1.1.i 7.1.2., które zasilają ten wskaźnik (por. tabela dot. Priorztetu VII w części 2. Analiza stanu realizacji Działania w okresie objętym sprawozdaniem). Warto równieŝ zauwaŝyć, iŝ duŝa część klientów ośrodków pomocy społecznej bierze udział w projektach realizowanych w ramach Priorytetu VI. W tej sytuacji, brak jest uzasadnienia dla powielania przez OPS-y działań w zakresie aktywizacji zawodowej, prowadzonych juŝ w ramach innych projektów w odniesieniu do ich podopiecznych. Biorąc pod uwagę fakt, iŝ w województwie małopolskim wskaźniki dot. liczby osób kończących udział w projektach w ramach Priorytetu VI (w tym osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy) zostały juŝ nadwykonane lub osiągnięte na wysokim poziomie. Przekłada się to na ograniczenie moŝliwości otrzymania wsparcia w ramach Priorytetu VII dla tych osób. Na problem ten wskazuje równieŝ badanie Analiza potrzeb instytucji działających w obszarze pomocy i integracji społecznej oraz działań prowadzonych na poziomie centralnym i regionalnym w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w kontekście zmniejszania obszarów zjawiska wykluczenia społecznego. W trakcie przeglądu śródokresowego PO KL, Instytucja Zarządzająca przeprowadziła ponowną dezagregację niektórych wskaźników Programu. W jej efekcie, wartość wskaźnika Liczba klientów instytucji pomocy społecznej, ( ) dla województwa małopolskiego została jednak podniesiona z 36 192 do 41 636 osób. Jednocześnie wartość docelowa podwskaźnika w tym z terenów wiejskich została obniŝona z 26 346 do 14 039 osób. W trakcie konsultacji procesu dezagregacji, do IZ zgłaszano uwagi w zakresie niespójności metodologii wyliczenia wskaźnika głównego i podwskaźnika odnoszącego się do terenów wiejskich. Wskaźnik główny zdezagregowano bowiem w oparciu o szacunkowy średni koszt wsparcia na osobę, natomiast podwskaźnik w odniesieniu do wartości kontekstowych (tj. liczby rodzin objętych pomocą społeczną na wsi w 2010). Takie podejście oznacza, Ŝe wartości docelowe wskaźnika głównego zostały ustalone w oderwaniu od faktycznej liczby potencjalnych uczestników projektów, co będzie mieć istotny wpływ na moŝliwość jego faktycznej realizacji. PowyŜsze uwagi nie zostały jednak uwzględnione przez IZ. NaleŜy podkreślić, Ŝe w związku z identyfikowaną sytuacją coraz liczniejszej rezygnacji OPS-ów z realizacji projektów w ramach Poddziałania 7.1.1 PO KL, aby zapewnić wsparcie osobom zagroŝonym wykluczeniem społecznym z obszaru gmin, na terenie których jednostki te nie realizują projektów, podjęto decyzję o ukierunkowaniu konkursu ogłoszonego w 2013 r. w Poddziałaniu 7.2.1 wyłacznie na te obszary. Niemniej jednak ww. rozwiązanie nie wpłynie na zasilenie opisywanego wskaźnika. CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Wzmocnienie i poszerzenie zakresu działań sektora ekonomii społecznej Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba podmiotów ekonomii społecznej, które otrzymały wsparcie z EFS za pośrednictwem instytucji wspierających ekonomię społeczną Zgodnie z nową dezagregacją, wartość docelowa wskaźnika dla województwa małopolskiego została podniesiona z 33 na 587, jednocześnie zmieniono teŝ jego nazwę. Na dzień 30.06.2013 r. wskaźnik został osiągnięty na poziomie 1 331 podmiotów, tj. 226,75% wartości docelowej. Świadczy to o duŝym zapotrzebowaniu na wsparcie szkoleniowo-doradcze w tych instytucjach, a takŝe o skuteczności działań podejmowanych przez funkcjonującą w województwie sieć Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej (OWES). Wykonanie wskaźnika najprawdopodobniej jeszcze wzrośnie, gdyŝ od 2012 r. rozpoczęła się realizacja kolejnego projektu, wyłonionego do dofinansowania w konkursie w ramach Poddziałania 7.2.2, który zakłada kompleksowe wsparcie dla podmiotów ekonomii społecznej z obszaru całego wojewodztwa. Liczba osób, które otrzymały wsparcie w ramach instytucji ekonomii społecznej 8
Zgodnie z nową dezagregacją niniejszego wskaźnika, jego wartość docelowa dla województwa małopolskiego została obniŝona z 2 770 do 1 688. Na dzień 30.06.2013 r. wskaźnik został osiągnięty na poziomie 6 396 osób, tj. 378,91% wartości docelowej. Świadczy to o duŝym zainteresowaniu osób fizycznych podejmowaniem aktywności w obszarze ekonomii społecznej, a takŝe o skuteczności działań OWES w tym obszarze. Szczególnie duŝą atrakcyjnością cieszy się wsparcie na zakładanie działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnych, oferowane przez ośrodki. Jak juŝ wspomniano wyŝej, wykonanie przedmiotowego wskaźnika najprawdopodobniej jeszcze wzrośnie, gdyŝ od 2012 r. rozpoczęła się realizacja kolejnego projektu, który zakłada wsparcie dla osób w ramach instytucji ekonomii społecznej z obszaru całego województwa, w tym przyznawanie dotacji na załoŝenie spółdzielni socjalnych. Liczba podmiotów ekonomii społecznej utworzonych dzięki wsparciu EFS Zgodnie z Podręcznikiem wskaźników PO KL wskaźnik mierzy liczbę spółdzielni socjalnych utworzonych w ramach projektu. Na koniec I połowy 2013 roku ww. wskaźnik został zrealizowany w 104,35% wartości docelowej określonej na poziomie 23 podmiotów (powstały 24 nowe spółdzielnie socjalne). Jak juŝ wspomniano wyŝej, wykonanie przedmiotowego wskaźnika najprawdopodobniej jeszcze wzrośnie, gdyŝ od 2012 r. rozpoczęła się realizacja kolejnego projektu, który zakłada wsparcie dla osób w ramach instytucji ekonomii społecznej z obszaru całego województwa, w tym przyznawanie dotacji na załoŝenie spółdzielni socjalnych. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach celu szczegółowego 2 brak takich wskaźników. Liczba osób niepełnosprawnych, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Działania Zgodnie z Podręcznikiem wskaźników wskaźnik jest zasilany tylko z jednego, dodanego od 2012 r., Działania 7.4. Podkreślić naleŝy, Ŝe momentem pomiaru dla ww. wskaźnika jest zakończenie udziału w projekcie przez uczestnika. W okresie sprawozdawczym odnotowano pierwsze 3 osoby, które zakończyły udział w projektach realizowanych w ramach Działania 7.4 PO KL, co przekłada się na realizację 0,37% wartości doceloej określonej na poziomie 810 osób. Projekty realizowane w ww.działaniu rozpoczęły się w 2013 roku i w większości będą trwały do czerwca 2015 roku. W związku z tym wartość wskaźnika zacznie zauwaŝalnie wzrastać dopiero od końca 2013 roku. Nie ma natomiast zagroŝenia osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika, bowiem w 16 obecnie realizowanych projektach zakłada się, Ŝe udział zakończy około 1,5 tys. osób niepełnosprawnych. Efektywność zatrudnieniowa W odniesieniu do Priorytetu VII w Małopolsce, wskaźnik efektywności zatrudnieniowej został zastosowany jako kryterium dostępu dopiero w konkursach ogłaszanych w 2012 r., tj: w 2 konkursach w Poddziałaniu 7.2.1 (w tym w 1 konkursie na projekty współpracy ponadnarodowej), w 1 konkursie w Poddziałaniu 7.2.2 i w 1 konkursie w Działaniu 7.4. Wskaźnik ten był teŝ wymagany w konkursie na projekty oryginalne (Poddziałanie 7.2.1) ogłoszonym w II kwartale 2013 roku oraz w projekcie systemowym Województwa Małopolskiego 50+ dojrzali, potrzebni, kompetentni, wprowadzonym do PD 2013 w I połowie br. Ze względu na sposób oblicznia wskaźnika (tj. wykazywanie osób, które zakończyły udział w projekcie), pierwsze dane na temat jego poziomu będą uzyskane w II połowie 2013 r. lub dopiero w roku 2014. Priorytet VIII CEL SZCZEGÓŁOWY 1: Rozwój wykwalifikowanej i zdolnej do adaptacji siły roboczej Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba przedsiębiorstw, które zostały objęte wsparciem w zakresie projektów szkoleniowych Wartość w/w wskaźnika produktu, osiągnięta do końca okresu sprawozdawczego, kształtuje się na poziomie 15 370, co stanowi 126,76% wartości docelowej wynoszącej 12 125. Nadwykonanie wskaźnika jest związane z podjęciem w latach wcześniejszych, w związku z ówczesnym niskim poziomem wykonania wskaźnika, róŝnorodnych działań zaradczych mających oddziaływać na zwiększenie liczby przedsiębiorstw korzystających ze wsparcia PO KL. W ramach tego typu działań ogłaszano odrębne konkursy na typ 1 operacji (szkolenia dla przedsiębiorstw) w Poddziałaniu 8.1.1 w latach 2009-2012 oraz dodatkowo, przeznaczono do zakontraktowania 9
w ramach konkursu na 1 typ operacji w Poddziałaniu 8.1.1 w roku 2010 środki finansowe niewykorzystane w ramach konkursu na doradztwo dla MMŚP (typ 2). Pozwoliło to na znaczące zwiększenie liczby projektów szkoleniowych kierowanych do przedsiębiorstw i ich pracowników, co znajduje odzwierciedlenie w wysokości wskaźnika w tym i kolejnych okresach sprawozdawczych. W 2011 roku, w odrębnym konkursie na 1 typ operacji w Poddziałaniu 8.1.1, przeznaczono najwyŝszą dotychczas pulę środków w wysokości 70 mln zł, co takŝe ma duŝe znaczenie w kształtowaniu się poziomu wskaźnika. Ogłoszony w 2012 roku konkurs na 1 typ wsparcia w Poddziałaniu 8.1.1 z wysoką alokacją wynoszącą 45 mln zł (i dodatkowo 9,4 mln zł dla projektów spełniających kryteria związane z zieloną gospodarką), cieszył się duŝym zainteresowaniem Wnioskodawców (414 wniosków). W wyniku rozstrzygnięcia konkursu podpisano 70 umów o dofinansowanie. NaleŜy oczekiwać, iŝ powyŝsze działania znajdą odzwierciedlenie w przyroście wartości wskaźnika w kolejnych okresach sprawozdawczych. Liczba pracujących osób dorosłych, które zakończyły udział w projektach szkoleniowych, w tym liczba osób w wieku powyŝej 50 roku Ŝycia Na dzień 30.06.2013 r. w/w wskaźnik produktu został osiągnięty na poziomie 377,26% (296,13% w przypadku podkategorii osób powyŝej 50 roku Ŝycia). Dotychczas wsparciem szkoleniowym, objętych zostało 63 787 pracujących osób dorosłych (w tym 9 799 osób po 50 roku Ŝycia), podczas gdy określona w SzOP wartość docelowa wynosi 16 908 (3 309 dla osób w wieku 50+). Podkreślić naleŝy, Ŝe wsparcie udzielane w ramach projektów szkoleniowych realizowanych w województwie małopolskim adresowane jest w duŝej mierze do osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji na rynku pracy, w tym zwłaszcza osób 50+. Począwszy od początku wdraŝania PO KL w konkursach w ramach Poddziałania 8.1.1 za pomocą kryteriów preferowano udział w projektach osób po 50 roku Ŝycia. Przewiduje się, Ŝe wartość przedmiotowego wskaźnika, z uwagi na realizację podpisanych umów o dofinansowanie będzie nadal dynamicznie wzrastać w kolejnych okresach sprawozdawczych. Analizując przyczyny przekroczenia wartości docelowej wskaźnika, naleŝy równieŝ zwrócić uwagę na fakt jej zmniejszenia (zarówno dla wskaźnika ogółem jak i dla osób 50+), dokonanego w wyniku przeglądu śródokresowego PO KL. Nie bez znaczenia są równieŝ wnioski z badania ewaluacyjnego, zleconego przez Instytucję Pośredniczącą PO KL: Ocena realizacji wskaźników monitorowania dla komponentu regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie małopolskim, w którym wykazano niewielką kosztochłonność tego typu wsparcia. Liczba pracowników o niskich kwalifikacjach, którzy zakończyli udział w projektach Od początku realizacji Priorytetu VIII, udział w projektach zakończyło 19 239 pracowników o niskich kwalifikacjach, co stanowi 119,82% realizacji wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, wynoszącej 16 057. NaleŜy podkreślić, iŝ jeszcze przed wprowadzeniem przedmiotowego wskaźnika udział osób o niskich kwalifikacjach był premiowany w ramach Poddziałania 8.1.1 zarówno w naborze pilotaŝowym jak i konkursie w 2011 roku. Przewiduje się, Ŝe wartość wskaźnika, z uwagi na realizację umów o dofinansowanie (a zwłaszcza projektów wyłonionych do dofinansowania w ramach Poddziałania 8.1.1 w 2012 roku, gdzie premiowano m.in. osoby z wykształceniem co najwyŝej średnim), będzie nadal wzrastać w kolejnych okresach sprawozdawczych. Liczba osób, które ukończyły udział w staŝach lub szkoleniach praktycznych w podziale na: - pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych - pracowników naukowych w przedsiębiorstwach Wartość w/w wskaźnika produktu, osiągnięta do końca okresu sprawozdawczego, kształtuje się na poziomie 304, co stanowi 552,73% wartości docelowej wynoszącej 55. Wskaźnik ten generowany jest obecnie wyłącznie przez wartość podwskaźnika dot. pracowników naukowych, którzy ukończyli udział w staŝach lub szkoleniach praktycznych w przedsiębiorstwach, w przypadku którego osiągnięty został poziom aŝ 1 013,33% wielkości docelowej wynoszącej 30. Na osiągnięcie tak wysokiej wartości wskaźnika, niewątpliwie ma wpływ duŝe zainteresowanie projektami oferującymi przedmiotowe formy wsparcia, co związane jest z potencjałem naukowym i badawczym małopolskich uczelni wyŝszych i ośrodków badawczych. Nie bez znaczenia jest teŝ fakt, iŝ wartość docelowa zarówno wskaźnika jak i jego podwskaźników, została zmniejszona w efekcie przeglądu śródokresowego PO KL. Wartość podwskaźnika dot. udziału pracowników przedsiębiorstw w staŝach lub szkoleniach w jednostkach naukowych w okresie sprawozdawczym kształtowała się na poziomie zerowym. Niemniej jednak, osiągnięcie poziomu docelowego (25) nie jest zagroŝone, gdyŝ w projektach wyłonionych do dofinansowania planowana jest realizacja staŝy dla 35 pracowników przedsiębiorstw w jednostkach naukowych. W I półroczu 2013 r., w jednym z projektów przewidujących m.in. staŝe dla pracowników przedsiębiorstw zostało 10
zrealizowane rzeczowe wykonanie podwskaźnika określonego w projekcie jednakŝe zatwierdzenie wniosku o płatność nastąpiło dopiero w lipcu br, dlatego wzrost wartości przedmiotowego podwskaźnika nastąpi w kolejnym okresie sprawozdawczym. Liczba osób, które były objęte wsparciem w zakresie rozpoczynania własnej działalności gospodarczej typu spin off lub spin out Wysokość wskaźnika osiągnięta do końca okresu sprawozdawczego, kształtuje się na poziomie 1 773,20% wartości docelowej. Do 30.06.2013 r. wsparciem tego rodzaju, objętych zostało 1 720 osób, podczas gdy określona w SzOP wartość docelowa wynosi 97. Wpływ na tak wysoki poziom wykonania mogły mieć m.in. przyjęte w Planach Działań na rok 2010, komplementarne kryteria szczegółowe dla Poddziałania 8.2.1 i Działania 6.2 PO KL. Takie podejście podniosło atrakcyjność projektów w 8.2.1 i zwiększyło szansę uczestników tych projektów na uzyskanie realnego wsparcia dotacyjnego. W odniesieniu do Poddziałania 8.2.1, na projektodawców realizujących szkolenia i doradztwo w zakresie zakładania firm spin off i spin out, nałoŝono obowiązek zakończenia wsparcia udzielanego w projekcie, przygotowaniem przez uczestników biznesplanu takiej działalności. Dokument ten był następnie uznawany i oceniany przez beneficjentów udzielających wsparcia w ramach Działania 6.2 PO KL. Uczestnicy szkoleń w ramach Poddziałania 8.2.1 byli równieŝ zwalniani z modułu szkoleniowo doradczego, realizowanego w projektach w Działaniu 6.2. W jednym i drugim konkursie wysoko premiowano działalności gospodarcze wpisujące się w RSI. Na osiągnięcie tak wysokiej wartości wskaźnika niewątpliwie miało wpływ takŝe zainteresowanie beneficjentów i uczestników przedmiotowymi projektami, związane z potencjałem naukowym i badawczym małopolskich uczelni wyŝszych i ośrodków badawczych. Analizując przyczyny duŝego przekroczenia wartości docelowej wskaźnika, naleŝy równieŝ zwrócić uwagę na wnioski z badania ewaluacyjnego, zleconego przez Instytucję Pośredniczącą PO KL, Ocena realizacji wskaźników monitorowania dla komponentu regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w województwie małopolskim, w którym wskazano na niedoszacowanie wartości docelowej przedmiotowego wskaźnika produktu. Ostatni konkurs na projekty oferujące szkolenia przygotowujące do podjęcia działalności gospodarczej typu spin off out został ogłoszony w wojewdztwie małopolskim w roku 2010. Większość projektów wyłonionych wówczas do dofinansowania zakończyła się 2012 w roku. Zaledwie kilka z nich kontynuowanych jest w 2013 roku, przy czym projekty te obejmują równieŝ inne typy operacji. Z uwagi na powyŝsze naleŝy oczekiwać, iŝ przyrost wartości przedmiotowego wskaźnika w roku 2013 będzie znacząco niŝszy niŝ w latach poprzednich. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach Celu szczegółowego 1 brak takich wskaźników. CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Poprawa funkcjonowania systemu przewidywania i zarządzania zmianą gospodarczą Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba przedsiębiorstw, którym udzielono wsparcia w zakresie skutecznego przewidywania i zarządzania zmianą Wartość wskaźnika produktu, osiągnięta do końca okresu sprawozdawczego, kształtuje się na poziomie 264, co stanowi 573,91% wielkości docelowej wynoszącej 46. Dotychczas wartość wskaźnika generowana była poprzez projekty wyłonione do dofinansowania w Poddziałaniu 8.1.2, w ramach których realizowane było wsparcie z zakresu partnerskiego przewidywania i zarządzania zmianą oraz szkolenia i doradztwo wspomagające zmianę profilu działalności przedsiębiorstwa. Liczba pracowników zagroŝonych negatywnymi skutkami procesów restrukturyzacji w przedsiębiorstwach, którzy zostali objęci działaniami szybkiego reagowania Od początku realizacji Priorytetu VIII, działaniami szybkiego reagowania zostało objętych 962 pracowników zagroŝonych negatywnymi skutkami procesów restrukturyzacji w przedsiębiorstwach, co stanowi 120,55% wartości docelowej ww. wskaźnika produktu, wynoszącej 798. Początkowo wartość wskaźnika generowana była poprzez 2 projekty wyłonione do dofinansowania w ramach Poddziałania 8.1.2. Projekty te obejmowały równocześnie realizację programów typu outplacement i szkoleń przekwalifikowujących. W roku 2011 rozpoczęła się realizacja jednego, a w 2012 roku kolejnych 8 projektów, oferujących wsparcie outplacementowe. Warto podkreślić fakt, iŝ wartość docelowa wskaźnika została zmniejszona (o 1335) w efekcie przeglądu śródokresowego PO KL, co w duŝej mierze ma wpływ na jego obecny, wysoki stopień wykonania. 11
Liczba partnerstw (sieci współpracy) zawiązanych na szczeblu lokalnym i regionalnym Na dzień 30.06.2013 r. w/w wskaźnik produktu został osiągnięty na poziomie 138,89%. Dotychczas zawiązano 25 partnerstw, podczas gdy określona w SzOP wartość docelowa wynosi 18. Wskaźnik generowany jest w ramach projektów złoŝonych w odpowiedzi na konkursy w ramach Poddziałań 8.1.2 i 8.1.3. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba osób zwolnionych w przedsiębiorstwach dotkniętych procesami restrukturyzacyjnymi, którzy zostali objęci działaniami szybkiego reagowania Na dzień 30.06.2013 r. wyŝej określony wskaźnik produktu został osiągnięty na poziomie 45,92%, co oznacza przyrost jego wartości na przestrzeni okresu sprawozdawczego o 7 punktów procentowych. Dotychczas wsparciem tego rodzaju, objętych zostało 433 osoby, podczas gdy określona w SzOP wartość docelowa wynosi 943. W stosunku do poziomu wydatkowania środków dla Poddziałania 8.1.2 wynoszącego niemal 60%, wartość wskazanego miernika kształtuje się niezbyt korzystnie, niemniej jednak naleŝy zwrócić uwagę, iŝ jednocześnie przekroczona została juŝ wartość docelowa innego wskaźnika monitorowanego w ramach Podziałania 8.1.2 tj. Liczba pracowników zagroŝonych negatywnymi skutkami procesów restrukturyzacji w przedsiębiorstwach, którzy zostali objęci działaniami szybkiego reagowania. Analizując przyczyny zaistniałej dysproporcji w wykonaniu, naleŝy podkreślić fakt, iŝ wskaźnik ten został wprowadzony do monitorowania dopiero od 1 stycznia 2012 w wyniku przeglądu śródokresowego PO KL. Początkowo wartość wskaźnika generowana była poprzez 2 projekty wyłonione do dofinansowania w ramach Poddziałania 8.1.2. Projekty te obejmowały równocześnie realizację programów typu outplacement i szkoleń przekwalifikowujących. W roku 2011 rozpoczęła się realizacja kolejnego (3-ego) projektu, oferującego wsparcie outplacementowe oraz ogłoszono konkurs w Poddziałaniu 8.1.2, w którym zastosowano wysokopunktowane kryterium strategiczne, premiujące projekty, w których min. 30% uczestników programów typu outplacement stanowiły osoby zwolnione z przedsiębiorstw. Konkurs został rozstrzygnięty w 2012 r., zaś typ 2 (dla którego właściwe było ww. kryterium strategiczne) cieszył się największym zainteresowaniem wnioskodawców. Na 8 projektów pozytywnie ocenionych i dofinasowanych, 6 spełniało przedmiotowe kryterium strategiczne. Mając na uwadze formy wsparcia oferowane w projektach (szkolenia, dotacje, subsydiowane zatrudnienie, staŝe i praktyki zawodowe) i okresy ich realizacji, oczekuje się, Ŝe stopniowy wzrost wartości przedmiotowego wskaźnika powinien nastąpić dopiero na koniec 2013 r. i w 2014 r. Warto równieŝ zaznaczyć, Ŝe w styczniu 2013 r. Instytucja Zarządzająca wyraziła zgodę na dalsze zwiększenie alokacji na Poddziałanie 8.1.2 o 2 mln euro, co wraz z oszczędnościami powstałymi w ramach Działania 8.1 pozwoliło na ogłoszenie w lipcu 2013 r. konkursu pilotaŝowego na projekty modelowe w ramach Poddziałania 8.1.2, którego rozstrzygnięcie zapewni realizację projektów oferujących dalsze wsparcie m.in. osobom zwolnionym z przyczyn zakładu pracy. NaleŜy podkreślić, iŝ w ramach konkursu stosowane jest kryterium globalne preferujące m.in. projekty skierowane do osób zwolnionych z przedsiębiorstw z przyczyn dotyczących pracodawcy, co będzie mieć bezpośredni wpływ na wzrost wartości przedmiotowego wskaźnika. Efektywność zatrudnieniowa Efektywność zatrudnieniowa w Priorytecie VIII szacowana jest wyłącznie w odniesieniu do projektów outplacementowych w Poddziałaniu 8.1.2. Wymóg zapewnienia efektywności zatrudnieniowej w przypadku projektów konkursowych wprowadzono kryteriami dostępu w Planie Działania na rok 2011. Konkurs w ramach Poddziałania 8.1.2 został rozstrzygnięty w lutym 2012 roku. Tym samym, wsparcie dla uczestników przedmiotowych projektów jest udzielane od roku 2012 i dopiero zaczynają pojawiać się pierwsze efekty zatrudnieniowe: 17 osób z 29, które zakończyły juŝ udział w projektach, podjęły zatrudnienie lub rozpoczęły prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Na koniec okresu sprawozdawczego wskaźnik efektywności zatrudnieniowej wyniósł zatem 58,62%. Efektywność zatrudnieniowa monitorowana była równieŝ w projekcie systemowym Nowy zawód i nowe umiejętności szansą małopolskich rolników W ww. projekcie wartość wskaźnika została zaplanowana na poziomie 20% uczestników i monitorowana jest do 6 miesięcy od zakończenia kursu lub szkolenia. Według aktualnego na koniec okresu sprawozdawczego postępu rzeczowego udział uczestników projektu, którzy zdobyli zatrudnienie lub podjęli własną działalność gospodarczą kształtował się na poziomie 22,39%. Priorytet IX CEL SZCZEGÓŁOWY 1: Zmniejszenie nierówności w upowszechnianiu edukacji, szczególnie pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi 12
Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie W ramach Celu szczegółowego 1 brak takich wskaźników. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba ośrodków wychowania przedszkolnego, które uzyskały wsparcie w ramach Priorytetu Na dzień 30.06.2013 r. wskaźnik produktu osiągnął 35,51%. Wsparciem objęto 125 ośrodków wychowania przedszkolnego, przy wartości docelowej wynoszącej 352. W okresie sprawozdawczym wartość wskaźnika wzrosła o 3 nowe ośrodki. Analizując wyniki dotychczasowych konkursów moŝna zauwaŝyć, iŝ średni koszt dofinansowania 1 ośrodka wychowania przedszkolnego w województwie małopolskim jest wyŝszy niŝ średni koszt wsparcia liczony na poziomie całego kraju. Warto jednak mieć na uwadze, Ŝe w Małopolsce od lat prowadzona jest konsekwentna polityka wspierania obszarów o najniŝszym wskaźniku upowszechnienia edukacji przedszkolnej, w przypadku których konieczne jest tworzenie nowych ośrodków wychowania przedszkolnego, co jest zdecydowanie bardziej kosztowne niŝ wsparcie istniejących placówek. Efekty wsparcia PO KL w województwie małopolskim zostały zauwaŝone m.in. w raporcie końcowym z badania pn. Upowszechnianie edukacji przedszkolnej w Małopolsce. Stan i kierunki wsparcia (Katowice, listopad 2011 r.) opracowanym przez Collect Consulting S.A, na zlecenie Małopolskiego Obserwatorium Polityki Rozwoju. Placówki przedszkolne, które otrzymały wsparcie ze środków EFS są wysoko oceniane przez rodziców, jako spełniające ich oczekiwania zarówno pod względem wyposaŝenia, jak równieŝ oferowanych zajęć dodatkowych i form spędzania czasu. Są to placówki wybierane w pierwszej kolejności, w których liczba chętnych jest większa niŝ liczba miejsc. Badanie wykazało, iŝ środki przeznaczone na otwieranie bezpłatnych przedszkoli są wydatkowane efektywnie, co potwierdzają opinie rodziców. Wpłynęły one zachęcająco na uczęszczanie dzieci do przedszkoli, zwłaszcza z obszarów wiejskich. Wnioski ujęte w powyŝszym raporcie jednoznacznie uzasadniają stosunkowo wysoki średni koszt wsparcia 1 ośrodka wychowania przedszkolnego w Małopolsce. Przyjmuje się, Ŝe interwencja PO KL dzięki której do tej pory juŝ ok. 6 tys. dzieci uzyskło wsparcie - była jedną z przyczyn wzrostu wskaźnika upowszechnienia edukacji przedszkolnej w Małopolsce z 48,2% (2008r.) do 68,8% (2011 r. z uwzględnieniem oddziałów przedszkolnych przy szkołach podstawowych). Na przestrzeni tych lat poprawa zauwaŝalna jest zwłaszcza na obszarach, na których poziom upowszechnienia edukacji przedszkolnej był najniŝszy. Jak wskazano w raporcie Edukacja dzieci i młodzieŝy Rynek pracy w Małopolsce 2012 opracowanym przez WUP w Krakowie w 2008 r. w 24 gminach województwa małopolskiego edukacją przedszkolną objętych było mniej niŝ 15% dzieci w wieku 3-5 lat (na podstawie danych GUS BDL, uwzględniając wszystkie formy przedszkolne). Obecnie nie identyfikuje się gmin, w których poziom ten byłby aŝ tak niski. TakŜe w przedziale 15-30% znajdują się nieliczne gminy. Obecnie w 3/4 małopolskich gmin, co najmniej połowa dzieci jest objęta edukacją przedszkolną, podczas gdy w 2008 r. była to niespełna 1/3 gmin. Pomimo poprawy sytuacji w zakresie poziomu upowszechnienia edukacji przedszkolnej, nadal zauwaŝalne są dysproporcje obszarowe w tym zakresie, zwłaszcza pomiędzy miastami, a obszarami wiejskimi. Jak wskazują dane GUS, w 2011 r. wskaźnik upowszechnienia edukacji przedszkolnej dla obszarów wiejskich w Małopolsce osiągnął poziom 54,3%, podczas gdy w miastach wyniósł on 87,0%. Skala dysproporcji jest zatem ogromna, a interwencja ukierunkowana na wzmacnianie edukacji przedszkolnej niezbędna. DąŜąc do zwiększenia liczby ośrodków wychowania przedszkolnego, które skorzystały ze wsparcia EFS, w III kwartale 2012 r. w województwie małopolskim został ogłoszony kolejny konkurs w ramach Poddziałania 9.1.1 PO KL (z alokacją na poziomie 27 mln zł). W konkursie tym zdecydowano się wprowadzić kryterium dostępu, które miało ograniczyć wartość składanych projektów, poprzez ujednolicenie kwoty wsparcia przypadającej na 1 dziecko objęte edukacją przedszkolną na terenie danej gminy (do poziomu przyjętego przez gminę). Liczono, Ŝe spowoduje to zmniejszenie średniego kosztu dofinansowania przypadającego na 1 ośrodek wychowania przedszkolnego, a co za tym idzie umoŝliwi objęcie wsparciem większej liczby placówek i dzieci. Z powyŝszego ograniczenia wyłączono projekty zakładające uruchomienie w przedszkolu oddziału integracyjnego, oddziału specjalnego lub utworzenie/wsparcie przedszkola specjalnego. Spośród złoŝonych 42 wniosków, aŝ 29 projektów zakładało udział dzieci niepełnosprawnych. Analizując wyniki konkursu z 2012 r., moŝna powiedzieć, iŝ spośród 27 projektów pierwotnie rekomendowanych do dofinansowania, w 17 z nich przewidziano wsparcie placówek wychowania przedszkolnego, do których uczęszczały będą dzieci niepełnosprawne. Co istotne, projekty te zakładają głównie tworzenie ośrodków integracyjnych w gminach, w których poziom uczestnictwa dzieci w wychowaniu przedszkolnym jest najniŝszy w skali regionu. Tym samym Małopolska wykorzystała szansę wsparcia placówek pracujących z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych jaką stworzył Europejski Fundusz Społeczny. Wzrostu poziomu wykonania wskaźnika będącego następstwem naboru z 2012 r. naleŝy oczekiwać dopiero w II połowie 2013 r. 13
W tym miejscu naleŝy podkreślić, Ŝe stosowanie preferencji (w tym równieŝ polegających na wyłączeniu z obowiązku spełniania kryteriów dostępu) dla projektów zakładających wsparcie placówek integracyjnych czy specjalnych jest konieczne, biorąc pod uwagę zarówno dotychczasowe niskie zainteresowanie tą formą organizacji placówki, jak równieŝ znacznie wyŝsze koszty prowadzenia ośrodków oferujących opiekę dla dzieci wymagających kształcenia specjalnego. Potrzebę takiego działania dostrzeŝono równieŝ w trakcie realizacji badania Ocena ośrodków wychowania przedszkolnego, utworzonych lub wspartych ze środków finansowych EFS w ramach Podziałania 9.1.1 PO KL (badanie Ośródka Ewaluacji Sp. z o.o. na zlecenie IZ). W raporcie końcowym z ww. badania województwo małopolskie wskazane zostało, jako dobra praktyka w zakresie wsparcia placówek specjalnych/integracyjnych, a wśród rekomendacji znajduje się zalecenie organizowania oddzielnych konkursów lub niestosowanie kryteriów związanych z wartością projektów dla tego typu projektów. Reasumując, realizacja wartości docelowej wskaźnika ze względu na niewystarczającą alokację w porównaniu z kosztem wsparcia przedszkola jest zagroŝona. Potrzeby w zakresie upowszechnienia edukacji przedszkolnej w Małopolsce są jednak nadal zauwaŝalne, dlatego teŝ podjęto decyzję o kumulowaniu oszczędności i lokowaniu ew. dodatkowych środków przekazywanych z komponentu centralnego właśnie w Poddziałniu 9.1.1 PO KL. Pod warunkiem dostępności środków finansowych w 2014 r. planowane jest ogłoszenie konkursu w ramach ww. Poddziałania oraz uruchomienie kolejnego naboru systemowego ukierunkowanego na wsparcie oddziałów przedszkolnych funkcjonujących przy szkołach podstawowych. Podkreślić naleŝy, Ŝe wsparcie ośrodków wychowania przedszkolnego było równieŝ realizowane w ramach Działania 9.5 PO KL (w kształcie obowiązującym od poczatku wdraŝania aŝ do 31.12.2012 r.). Do końca 2012 r. ok 30% wszystkich realizowanych oddolnych inicjatyw zakładało prowadzenie zajęć przedszkolnych lub skierowanych do dzieci w wieku przedszkolnym (dane według stanu na 31.12.2012 r.). Niestety dofinansowane w ten sposób jednostki nie są zaliczane do wskaźnika Liczba ośrodków wychowania przedszkolnego, które uzyskały wsparcie w ramach projektu. Od 1 stycznia 2013 r. weszła w Ŝycie kolejna zmiana SZOP, która w diametralny sposób zmodyfikowała kształt dotychczasowego Działania 9.5 (dopuszczenie realizacji projektów obejmujacych wyłącznie typy operacji właściwe dla Działań/Poddziałań 9.1.1, 9.1.2, 9.2, 9.4, 9.6.1, 9.6.2, o wartości do 50 tys. zł). Biorąc pod uwagę potrzeby zidentyfikowane w województwie małopolskim ogloszony w 2013 r. konkurs w Działaniu 9.5 PO KL został ukierunkowany na wsparcie edukacji przedszkolnej i uczniów szkół ogólnokształcących. W ww. naborze wnioskodawcy złoŝyli 236 wniosków, z czego 20 dotyczyło wsparcia w zakresie edukacji przedszkolnej. Niestety, jak juŝ wspomniano wyŝej, dofinansowane w ww. konkursie podmioty nie będą zasilały wskaźnika: Liczba ośrodków wychowania przedszkolnego, które uzyskały wsparcie w ramach projektu. Liczba osób dorosłych w wieku 25-64 lata, które uczestniczyły w kształceniu ustawicznym w ramach Priorytetu Zgodnie z SzOP PO KL, wartość docelowa powyŝszego wskaźnika w województwie małopolskim wynosi 11 751 osób. Wykonanie wskaźnika wzrosło w bieŝącym okresie sprawozdawczym o kolejne 88 osób i po kolektach opisanych w Zał. 2 wyniosło sumarycznie 1 592, czyli 13,55% wartości docelowej. Niezgodność danych w ujęciu narastającym została wyjaśniona w komentarzu pod Zał. 1. Obecne wykonanie dotyczy projektów realizowanych w Działaniu 9.3, które zostało usunięte z SzOP PO KL. Z dniem 1.01.2012 r. MRR wprowadziło znaczące zmiany w zakresie moŝliwości wspierania kształcenia formalnego osób dorosłych w ramach EFS. W związku z problemami zgłaszanymi przez poszczególne województwa (w tym województwo małopolskie) związanymi z realizacją projektów ukierunkowanych na kształcenie formalne w formach szkolnych, katalog przedsięwzięć moŝliwych do realizacji w obszarze kształcenia formalnego dorosłych został zmodyfikowany i uelastyczniony. Działanie 9.3 zostało zastąpione Działaniem 9.6 pn. Upowszechnienie uczenia się dorosłych. Przede wszystkim zrezygnowano z zawęŝenia wsparcia do form szkolnych umoŝliwiając takŝe realizację form pozaszkolnych, które często są bardziej atrakcyjne dla osób dorosłych. Obecnie działania podejmowane w obszarze kształcenia osób dorosłych mają na celu zwiększenie ich uczestnictwa w edukacji formalnej i pozaformalnej. Tym samym połoŝono nacisk na efekty podejmowanych działań w obszarze kształcenia ustawicznego niezaleŝnie od jego formy. Projekty realizowane dotychczas w Małopolsce zostały przyjęte do realizacji w latach wcześniejszych stąd ich ukierunkowanie na kształcenie formalne. Ich uczestnicy mają moŝliwość uzyskania wykształcenia średniego oraz potwierdzenia efektów uczenia się uzyskanych w drodze nieformalnej lub pozaformalnej w wyniku przystąpienia do egzaminu kwalifikacyjnego na tytuł zawodowy. W świetle spadku popularności kształcenia formalnego, szczególnie istotna jest rezygnacja z metodologii naliczania powyŝszego wskaźnika opartej wyłącznie o formalne kształcenie ustawiczne. Jak wspomniano w raporcie WUP w Krakowie Kształcenie dorosłych. Rynek pracy w Małopolsce, uczestnictwo osób dorosłych w kształceniu w szkołach dla dorosłych oraz na studiach podyplomowych i doktoranckich utrzymuje się na stałym poziomie. Tendencja wzrostowa dotyczy jedynie grupy doktorantów. Uczenie się formalne dorosłych dotyczy 14
w większości osób młodych, które kontynuują przerwaną edukację lub uzupełniają wykształcenie zdobyte w toku studiów wyŝszych. W szkołach dla dorosłych uczą się w większości osoby poniŝej 30 roku Ŝycia. W ogólnej perspektywie naleŝy mówić o spadku popularności kształcenia w szkołach dla dorosłych. W roku szkolnym 2011/2012 liczba uczniów wyniosła 17,6 tys. osób, a liczba szkół 270. Dla porównania, w roku szkolnym 2005/2006 liczba szkół była wyŝsza o ponad 100 placówek i kształciło się w nich niemal 24 tys. uczniów. Spadek liczby uczniów szkół dla dorosłych w porównaniu z poprzednim rokiem szkolnym wyniósł niemal pół tysiąca. Niskie zainteresowanie kształceniem w formach szkolnych wpłynęło na odnotowywany obecnie poziom wykonania omawianego wskaźnika. Poprawę sytuacji powinien przynieść konkurs ogłoszony w I kwartale 2013 r. w Poddziałaniu 9.6.2, obecnie trwa ocena merytoryczna wniosków złoŝonych w odpowiedzi na nabór. Zainteresowanie konkursem ze strony projektodawców było duŝe - złoŝono 288 wniosków, zatem więcej niŝ w 2 konkursach ogłoszonych w Małopolsce w Działaniu 9.3 (wówczas złoŝono 97 wniosków). Skoncentrowanie wsparcia na umiejętnościach ICT oraz językach obcych powoduje, Ŝe z duŝą dozą pewności moŝna przypuszczać, iŝ projekty będą trafiać w potrzeby grupy docelowej, której dotyczy omawiany wskaźnik. Alokacja w konkursie to 26,5 mln zł, co powinno pozwolić na objęcie wsparciem szkoleniowym 10 tys. osób dorosłych w wieku 25-64 lata, tym samym poziom wykonania wskaźnika w Małopolsce powinien nawiązywać do wartości docelowej określonej na poziomie SzOP PO KL. CEL SZCZEGÓŁOWY 2: Zmniejszenie nierówności w jakości usług edukacyjnych, szczególnie pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi (w zakresie kształcenia ogólnego) Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba szkół (podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały projekty rozwojowe w ramach Priorytetu, w podziale na: a) obszary miejskie Na dzień 30.06.2013 r. liczba szkół zlokalizowanych na obszarach miejskich, które zeralizowały programy rozwojowe wyniosła 376 i przekracza ustanowioną wartość docelową (351) stanowiąc 107,12% jej poziomu wykonania. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba szkół (podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały projekty rozwojowe w ramach Priorytetu oraz Liczba szkół (podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały projekty rozwojowe w ramach Priorytetu, w podziale na: b) obszary wiejskie Do 30.06.2013 r. łączna liczba szkół (postawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały programy rozwojowe wyniosła 1 126, co stanowi 66,16% wartości docelowej określonej na poziomie 1 702. W okresie sprawozdawczym wskaźnik produktu dot. szkół zlokalizowanych na obszarach wiejskich został zasilony przez 8 nowych placówek oraz o 6 placówek wykazanych w ramach korekty przez jednego z beneficjentów. Tak więc, ostatecznie ilość szkół realizujących programy rozwojowe na obszarch wiejskich wzrosła do 750, co stanowi 55,51% wartości docelowej wynoszącej 1 351. Tak, jak było to zgłaszane w poprzednich sprawozdaniach, wartość docelowa powyŝszego wskaźnika jest zbyt ambitna w porównaniu do alokacji przyznanej na ten cel, a jej obniŝenie (o 97) w ramach przeprowadzonej ponownej dezagregacji nie przyniosło znaczącej zmiany sytuacji. Niewątpliwy wpływ na aktualny poziom wykonania omawianego wskaźnika ma teŝ charakter projektów realizowanych w Poddzialaniu 9.1.2. Dbając o jakość udzielanego wsparcia oraz jego długofalowe efekty, załoŝono, Ŝe programy rozwojowe wdraŝane w ramach projektów PO KL w Małopolsce mają cechować się daleko idącą kompleksowością. Począwszy od konkursu ogłoszonego w 2010 r., programy te obligatoryjnie muszą obejmować co najmniej 3 formy wsparcia, a w przypadku gimnazjów/liceów ogólnokształcących/ liceów profilowanych zawierać elementy doradztwa edukacyjno-zawodwego. PołoŜenie nacisku na jakość realizowanych projektów ma bezpośredni wpływ na ich wartość, co przekłada się w sposób oczywisty na poziom osiągnięć przedmiotowego miernika. Aby wzmocnić działania na rzecz lepszej realizacji załoŝonego wskaźnika, w II kwartale 2012 r. w ramach Poddziałania 9.1.2 PO KL ogłoszono konkurs dedykowany wyłącznie szkołom mającym siedzibę na obszarach wiejskich. W celu uniknięcia powtarzalności szkół objętych projektami, wprowadzono kryterium dostępu, polegające na wyłączeniu z moŝliwości aplikowania o środki tych placówek, które juŝ uzyskaly dofinansowanie na realizacje programów rozwojowych w latach poprzednich. Szacuje się jednak, Ŝe alokacja przeznaczona na 15
konkurs (15 mln zł) oraz planowane dwie nadkontraktacje (ok. 20,6 mln zł) powinny umoŝliwić podjęcie około 110 programów rozwojowych. Liczba ta nie zagwarantuje jednak osiągnięcia wartości docelowej omawianego podwskaźnika. Jest to szczególnie trudne biorąc pod uwagę specyfikę województwa małopolskiego. Wartość docelowa wskaźnika dla obszarów wiejskich została określona na poziomie 83% wszystkich szkół ogólnokształcących zlokalizowanych na obszarach wiejskich Małopolski. Wobec tak wysokiego poziomu oraz niskiej alokacji na Poddziałanie 9.1.2, zagroŝona jest realizacja wartości docelowej powyŝszego wskaźnika. Koncentrowanie wsparcia na rzecz uczniów jest równieŝ kontynuowane w 2013 r. poprzez umoŝliwienie realizacji programów rozwojowych szkół i placówek oświatowych oraz staŝy w ramach projektów realizowanych w Małopolsce w ramach Działania 9.5. W ww. naborze wnioskodawcy złoŝyli 236 wniosków, z czego aŝ 207 dotyczyło realizacji programów rozwojowych. Niestety podobnie jak w przypadku wskaźników dotyczących ośrodków wychowania przedszkolnego, takŝe i w tej sytuacji, ww. inicjatywy nie będą generowały wykonania dla wskaźnika dot. programów rozwojowych. Podsumowując, naleŝy stwierdzić, iŝ mimo moŝliwych problemów z osiągnięciem wartości docelowej wskaźnika odnoszącego się do szkół z obszarów wiejskich, wsparcie tych placówek od lat jest preferowane w konkursach ogłaszanych w ramach PO KL w regionie. Na potrzebę wsparcia tej grupy podmiotów wskazują jednoznacznie wyniki egzaminów zewnętrznych uzyskiwanych przez uczniów szkół ogólnokształcących. Wyniki sprawdzianu po VI klasie szkoły podstawowej corocznie potwierdzają tendencję, iŝ wraz ze spadkiem wielkości miejscowości, wyniki małopolskich uczniów są coraz niŝsze. Tendencja ta utrzymała się w 2013 r. Małopolscy uczniowie uczęszczający do szkół zlokalizowanych na wsiach osiągnęli średni wynik sprawdzianu na poziomie 60,44%, podczas gdy uczniowie szkół z duŝych miast (powyŝej 100 tys.) poradzili sobie duŝo lepiej osiągając poziom 69,74%. W zakresie wszystkich badanych obszarów umiejętności, wraz ze wzrostem liczby mieszkańców miejscowości, w której połoŝna jest szkoła, wzrasta liczba punktów uzyskanych przez uczniów niŝsze (Sprawozdanie ze sprawdzianu w szóstej klasie szkoły podstawowej w 2013 r., OKE w Krakowie, Wydział Badań i Analiz, Kraków, maj 2013). Realizacja programów rozwojowych w ramach Poddziałania 9.1.2 jest zatem niezmiernie istotnym instrumentem wsparcia w procesie tworzenia warunków równych szans dla uczniów z małych miejscowości. Liczba szkół podstawowych, które zrealizowały projekty dotyczące indywidualizacji nauczania Zgodnie z przyjętymi załoŝeniami na poziomie SzOP PO KL, wartość docelowa powyŝszego wskaźnika to 943 szkoły. Za moment pomiaru wskaźnika uznaje się zakończenie realizacji projektu w danej szkole. Realizację projektów indywidualizacji rozpoczęto w woj. małopolskim w 2012 r., stąd wykonanie wskaźnika znajduje się na duŝo niŝszym poziomie niŝ wartość docelowa 133 szkoły, co daje 14,10% wartości docelowej. Jednocześnie zgodnie ze stanem na dzień 30.06.2013 r. nie ma ryzyka niezrealizowania wartości docelowej wskaźnika. JuŜ rozpoczęte projekty umoŝliwiły podjęcie programów indywidualizacji nauczania w 1 136 szkołach (stan na dzień 30.06.2013 r.), przy czym liczba ta uległa obniŝeniu w porównaniu do pierwotnie zakładanego planu, co wynika ze zjawiska likwidacji szkół oraz rozwiązania 1 umowy na wniosek beneficjenta. Według stanu na 30.06.2013 r. wdraŝanie projektów dotyczących indywidualizacji nauczania jest kontynuowane w 1 003 szkołach. Dla Małopolski odsetek szkół podstawowych objętych wsparciem w ramach projektów zakończonych i trwających wynosi zatem niemal 79% (1 136 szkół objętych wsparciem odniesiono do liczby szkół podstawowych w Małopolsce wynoszącej zgodnie z danymi SIO na dzień 30.09.2012 r. 1 443). CEL SZCZEGÓŁOWY 3: Podniesienie atrakcyjności i jakości kształcenia zawodowego Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba szkół i placówek kształcenia zawodowego, które wdroŝyły programy rozwojowe Wskaźnik produktu znacznie przekroczył swoją wartość docelową (122,98%). Wsparcie w ramach Działania 9.2 uzyskało 305 szkół zawodowych, podczas gdy wartość docelowa wskaźnika załoŝona została na poziomie 248. NaleŜy podkreślić, Ŝe na wysoki poziom wykonania wskaźnika ma wpływ realizacja projektu systemowego Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce, który jest kluczowym przedsięwzięciem wspierającym szkolnictwo zawodowe w regionie. Liczba szkół i placówek kształcenia zawodowego, które współpracowały z przedsiębiorstwami w zakresie wdraŝania programów rozwojowych Wskaźnik produktu osiągnął satysfakcjonujący poziom wykonania 108,60% wartości docelowej. Współpracę z przedsiębiorstwami podjęły 202 szkoły zawodowe, podczas gdy wartość docelowa wskaźnika załoŝona została 16
na poziomie 186. TakŜe i w przypadku tego wskaźnika, bezpośredni wpływ na jego przekroczenie miała realizacja projektu systemowego Modernizacja kształcenia zawodowego w Małopolsce. Efektem działań prowadzonych w projekcie jest zorganizowanie prac zespołów eksperckich wszystkich branŝ, których zadaniem było m.in. wypracowanie standardów współpracy szkół zawodowych z przedsiębiorstwami w formie dodatkowych staŝy i praktyk, a takŝe stworzenie bazy pracodawców deklarujących chęć współpracy ze szkołami. W rezultacie zgromadzono blisko 360 deklaracji przedsiębiorców potwierdzających zainteresowanie róŝnymi praktycznymi formami wsparcia uczniów realizowanymi przez przedsiębiorców w ramach projektu. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej W ramach Celu szczegółowego 3 brak takich wskaźników. CEL SZCZEGÓŁOWY 4: Wzmocnienie rozwoju zawodowego i podnoszenie kwalifikacji nauczycieli na obszarach wiejskich Wskaźniki, w przypadku których występuje nadwykonanie Liczba nauczycieli, którzy uczestniczyli w doskonaleniu zawodowym w krótkich formach oraz Liczba nauczycieli, którzy uczestniczyli w doskonaleniu zawodowym w krótkich formach, w tym: b) nauczyciele kształcenia zawodowego Na koniec okresu sprawozdawczego wskaźnik produktu Liczba nauczycieli, którzy uczestniczyli w doskonaleniu zawodowym w krótkich, został osiągnięty na poziomie 9 069 osób, co stanowi 128,93% wartości docelowej wynoszącej 7 034 (w tym 186,55% dla nauczycieli kształcenia zawodowego). W województwie małopolskim realizowany jest obecnie projekt systemowy Modernizacja systemu doskonalenia kadr szkół zawodowych w Małopolsce ukierunkowany na wsparcie nauczycieli szkół zawodowych i jest on elementem szerszej koncepcji wsparcia szkół zawodowych wdraŝanej w Małopolsce. Wartość docelowa omawianego wskaźnika w projekcie systemowym wynosi 3 164 nauczycieli, do końca okresu sprawozdawczego uczestnictwo w krótkich formach doskonalenia zakończyło 1 596 nauczycieli (na podst. zatwierdzonych wniosków o płatność). W projekcie wsparciem objęto 979 nauczycieli kształcenia zawodowego, z zakładanych 2 tys., zatem wartość docelowa powyŝszego podwskaźnika dot. nauczycieli kształcenia zawodowego zostanie znacznie przekroczona. NaleŜy podkreślić, Ŝe Małopolska zdecydowała się wspierać w Działaniu 9.4 głównie nauczycieli przedmiotów zawodowych taka polityka jest odzwierciedleniem faktycznych potrzeb regionu i wpisuje się w koncepcję modernizacji kształcenia zawodowego realizowaną w województwie. W 2012 r. zakończono takŝe realizację kolejnego projektu systemowego województwa Doskonalenie zawodowe nauczycieli w dziedzinie wykorzystania technologii informacyjnej, w którym 7 147 nauczycieli uczestniczyło w krótkich formach doskonalenia. Projekt ten wspierał nauczycieli przedmiotów nieinformatycznych w zakresie wykorzystania technologii ICT w dydaktyce. Ponadto w latach 2009-2011 realizowano w Małopolsce 3 projekty konkursowe, które zasiliły omawiany wskaźnik na poziomie 326 nauczycieli. Opisane wyŝej projekty umoŝliwią wsparcie około 10 tys. nauczycieli w regionie. Wartość ta jest zbieŝna z pierwotną wartością docelową wskaźnika, określoną na poziomie 9 657. W wyniku przeglądu śródokresowego PO KL, została ona jednak obniŝona do poziomu 7 034 osób. Biorąc pod uwagę fakt, iŝ decyzje dotyczące przeznaczenia alokacji w Działaniu 9.4 zostały w Małopolsce podjęte we wcześniejszych latach, uwzględniając ówczesny poziom wartości docelowej powyŝszego wskaźnika, w chwili obecnej odnotowuje się jego załoŝonego poziomu. Wskaźniki, w przypadku których odnotowano niski stopień realizacji wartości docelowej Liczba nauczycieli, którzy uczestniczyli w doskonaleniu zawodowym w krótkich, w tym: a) nauczyciele na obszarach wiejskich Wskaźnik produktu został osiągnięty na poziomie 4 262 osób, co stanowi 64,56% wartości docelowej wynoszącej 6 602. Obecnie wskaźnik ten jest generowany wyłącznie w projekcie systemowym Modernizacja systemu doskonalenia kadr szkół zawodowych w Małopolsce, gdyŝ realizacja pozostałych projektów w Działaniu 9.4 w Małopolsce została zakończona. NaleŜy pamiętać, Ŝe projekt ten jest ukierunkowany na wsparcie nauczycieli szkół zawodowych, a te zlokalizowane są głównie w miastach, zatem projekt w niewielkim stopniu zasila omawiany wskaźnik. Taka polityka jest jednak odzwierciedleniem faktycznych potrzeb regionu i wpisuje się w koncepcję modernizacji kształcenia zawodowego realizowaną w województwie. 17
2. Analiza stanu realizacji Priorytetu w okresie objętym sprawozdaniem I. INFORMACJE OGÓLNE: 1. Postęp finansowy Przystępując do realizacji komponentu regionalnego POKL w województwie małopolskim, przyjęto szereg załoŝeń strategicznych, które miały istotny wpływ m.in.na aktualny postęp finansowy wdraŝania Programu, tj 1) Środki w ramach operacji przewidzianych do realizacji w ramach Programu są dostępne, mniej więcej na podobnym poziomie, przez cały okres programowania, tj. od 2007 do 2013 roku. 2) Projekty mają charakter kompleksowy, zakładają nie tylko realizację szkoleń, lecz takŝe indywidualne doradztwo i element zatrudnienia co wpływa na ich wartość i okres realizacji. 3) Projekty konkursowe są wieloletnie, skierowane do grup najbardziej wymagających wsparcia (osób pozostających bez zatrudnienia w wieku powyŝej 45 roku Ŝycia, osób niepełnosprawnych itp.), realizujące najbardziej efektywne formy wsparcia (premiowanie projektów szkoleniowych kończących się egzaminem, premiowanie projektów realizowanych w partnerstwie, wspieranie obszarów wskazanych w Regionalnej Strategii Innowacji, premiowanie projektów komplementarnych do inwestycji realizowanych w ramach innych źródeł Wspólnotowych) oraz skierowane do mieszkańców pochodzących z obszarów o niskim poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego (promowanie obszarów o wysokim odsetku mieszkańców korzystających z pomocy społecznej, utworzenie subregionów, utworzenie system wsparcia dla podmiotów ekonomii społecznej) zgodnie z zapisami Strategii Rozwoju Województwa. Projekty te, dzięki długiemu okresowi realizacji, dostosowują się do potrzeb odbiorców i najskuteczniej realizują stawiane przed nimi załoŝenia i cele. 4) Projekty systemowe maja charakter wieloletni (np. projekty zakładające wsparcie stypendialne), w ramach których środki wydatkowane są zgodnie z harmonogramem realizacji projektu (w wielu przypadkach do roku 2015). 5) RozłoŜenie na lata 2007-2013 alokacji tak, aby w kaŝdym roku wdraŝania programu były realizowane projekty w szczególności projekty Powiatowych Urzędów Pracy, finansowanych z środków Funduszu Pracy, przeznaczonych dla osób bezrobotnych. Przyjęte załoŝenia powodują, Ŝe zakontraktowane środki są rozliczane sukcesywnie w dłuŝszej perspektywie czasowej. Stopień zakontraktowania oraz wydatkowania alokacji przedstawiono na wykresie poniŝej. Od początku realizacji Priorytetów VI-IX, w województwie małopolskim podpisano łącznie 2 416 umów/decyzji o dofinansowanie, o wartości ogółem 2 500 283 459,40 zł (w tym krajowy wkład publiczny 2 455 386 750,54 zł). Poziom zakontraktowania alokacji na lata 2007-2013 (2 558 272 907,17 zł) wynosi ok. 96%. 18
W niektórych Priorytetach/ Działaniach /Poddziałaniach wartość zakontraktowanych środków przekracza poziom 100%, co jest spowodowane sposobem generowania raportów do sprawozdań (m.in. nie uwzględnianiem informacji o wartościach rozliczonych w wnioskach o płatność końcową). Ponadto, zgodnie z ustaleniami z IZ wartość alokacji wykazana w sprawozdaniu nie uwzględnia środków realokowanych do regionu w 2013 r. Wartość zawartych umów w podziale na Priorytety pokazuje wykres poniŝej. Od początku realizacji komponentu regionalnego, w województwie małopolskim zatwierdzono wnioski o płatność, w których wartość wydatków ogółem wyniosła 1 797 134 419,43 zł (w tym krajowy wkład publiczny 1 795 974 494,37 zł.). Stopień wykorzystania alokacji na lata 2007-2013 wynosi ok. 69 %. Zestawienie wartości zawartych umów i rozliczonych w ich ramach wydatków kwalifikowalnych przedstawiono na wykresie poniŝej. Aby zachęcić potencjalnych beneficjentów do przygotowywania projektów w ramach PO KL oraz ułatwić im ich realizację, od początku wdraŝania komponentu regionalnego w Małopolsce, podejmowane są róŝnorodne działania wspierające. Istotną rolę w aktywizowaniu projektodawców pełnią 4 Regionalne Ośrodki EFS (w Krakowie, Nowym Sączu, Tarnowie i Oświęcimiu), świadczące nieodpłatną pomoc szkoleniową w zakresie przygotowania wniosku o dofinansowanie i jego rozliczenia. Do ich podstawowej działalności naleŝy równieŝ animowanie inicjatyw projektowych oraz partnerstw, a takŝe indywidualne doradztwo zarówno na etapie aplikowania o środki, 19
przygotowywania rozliczeń oraz realizacji zaplanowanych w projekcie działań. IP PO KL co roku wskazuje priorytetowe grupy wsparcia, na pomocy którym powinny skoncentrować się ośrodki. W 2013 r. naleŝą do nich: mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, uczelnie oraz jednostki badawczo - rozwojowe, organizacje pozarządowe, Ośrodki Pomocy Społecznej, Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie, szkoły: podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne, placówki edukacyjne (w tym przedszkolne) lub organy je prowadzące, instytucje wspierające grupy defaworyzowane (osoby niepełnosprawne, osoby do 30 roku Ŝycia, osoby powyŝej 50 roku Ŝycia), podmioty będące potencjalnymi beneficjentami w ramach EFS z gmin wiejskich, wiejsko-miejskich i miast do 25 tys. mieszkańców. Od 2012 r. oferta RO EFS została rozszerzona o nową usługę, mającą na celu zapewnienie pomocy merytorycznej w związku z realizowanym projektem - tzw. wizytę wspierającą. Na podkreślenie zasługuje równieŝ ukierunkowane działań RO EFS m.in. na pomoc projektodawcom aplikujących o wsparcie wraŝliwych grup (zgodnie z rekomendacją z grantu w pn. WraŜliwy klient (uczestnik) projektów PO KL ) oraz ubiegającym się o środki w ramach komponentu ponadnarodowego i działań innowacyjnych. Od 2013 r. w Małopolsce zainicjowano współpracy 2 sieci: RO EFS i OWES w zakresie przekazywania klientom informacji nt. moŝliwości wsparcia jakie oferuje druga sieć, jak równieŝ w zakresie wzajemnego informowania się o podejmowanych działaniach zgodnie z kompetencjami pozostającymi we właściwościach obu sieci. Kontynuowaną od kilku lat inicjatywą IP, mającą na celu zachęcanie beneficjentów do realizacji wysokiej jakości projektów w ramach Programu, jest konkurs dobrych praktyk Kopalnia PO(KL)mysłów. W ten sposób promowane są najciekawsze projekty realizowane w Małopolsce. DuŜa część prezentowanych projektów to inicjatywy lokalne, realizowane z powodzeniem w Działaniach, które mogą stanowić inspirację dla kolejnych, potencjalnych beneficjentów wsparcia tego typu. Nie bez znaczenia, jeśli chodzi o animowanie środowisk lokalnych do aplikowania o środki, jest podjęta przez IP inicjatywa stworzenia Regionalnej Sieci Ambasadorów EFS. W jej skład wchodzi juŝ prawie 130 przedstawicieli małopolskich gmin. Członkowie sieci z załoŝenia mają być ekspertami jeśli chodzi o wiedzę z zakresu pozyskiwania środków PO KL, a z drugiej strony animatorami inicjatyw lokalnych w swoich gminach. NaleŜy równieŝ zwrócić uwagę na wysoką jakość informacji dostarczanych za pośrednictwem Portalu Funduszy Europejskich www.fundusze.malopolska.pl, redagowanego przez Województwo Małopolskie, który otrzymał wyróŝnienie w ogólnopolskim konkursie Polski Internet. Kapituła Konkursowa nagrodziła małopolski portal w kategorii Portale Informacyjne. Priorytet VI Od początku realizacji Priorytetu VI PO KL, podpisano łącznie 264 umowy (w tym przyjęto Uchwałami ZWM 7 projektów systemowych), o wartości ogółem 788 915 077,93 zł (w tym krajowy wkład publiczny 786 679 023,13 zł). Stopień zakontraktowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi 101%. W stosunku do roku 2012 nastąpił przyrost zakontraktowania alokacji dla całego Priorytetu VI z 89% do ponad 100 %. Na koniec okresu sprawozdawczego we wszystkich Działaniach w Priorytecie VI poziom kontraktacji wynosi ok. 100 % Jednocześnie naleŝy podkreślić, Ŝe w wyniku realokacji środków z komponentu centralnego, alokacja na konkursy przeprowadzone w roku 2012 w ramach Poddziałania 6.1.1 i Działania 6.2 zostanie powiększona łącznie o kwotę 14 mln euro, co pozwoli na dofinansowanie kolejnych projektów z listy rankingowej. Największe zaawansowanie w kontraktowaniu środków finansowych występuje w ramach Działania 6.1. Do końca czerwca 2013 r. w ww. Działaniu podpisano 118 umów oraz przyjęto Uchwałą ZWM 7 projektów systemowych na łączną kwotę 576 478 039,09 (w tym krajowy wkład publiczny 574 241 984,29 zł.) Środki alokowane na to Działanie zostały więc zakontraktowane w 101 %. W Działaniu 6.3 podpisano 88 umów na łączną kwotę 4 124 382,73 (w tym krajowy wkład publiczny 4 124 382,73 zł.) Środki alokowane na to Działanie zostały więc zakontraktowane w 101%. Ze względu na zmiany w SzOP PO KL od 2012 r. nie ma juŝ moŝliwości realizacji konkursów w Działaniu 6.3. Wszystkie projekty przyjęte do realziacji w ramach tego Działania juŝ się zakończyły. Poziom kontraktacji w ramach Działania 6.2 wynosi 99 %. Do 30.06.2013 r. w Działaniu 6.2 podpisano 51 umów dla projektów konkursowych na łączną kwotę 208 312 656,11 zł (w tym krajowy wkład publiczny 208 312 656,11 zł. Od początku realizacji Priorytetu VI, w województwie małopolskim zatwierdzono wnioski o płatność, w których wartość ogółem wydatków kwalifikowanych wyniosła 633 524 887,42 zł (w tym krajowy wkład publiczny 632 421 097,36 zł).stopień wydatkowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi 81%. 20
NajwyŜszy stopień wydatkowania środków występuje w ramach Działania 6.3 i wynosi według stanu na okresu sprawozdawczego 99,6 %, przy kontraktacji wynoszącej 101 %. Wszystkie przyjęte do realizacji w tym Działaniu w 2011 r. umowy zakończyły się w 2012 r. W bieŝącym okresie sprawozdawczym zostały rozliczone ostatnie wnioski o płatność. RóŜnica między wartością podpisanych umów, a wartością zatwierdzonych wniosków o płatność spowodowana jest sposobem generowania raportów do sprawozdań przez IZ (m.in. nie uwzględnianiem informacji o wartościach rozliczonych w wnioskach o płatność końcową). Poziom wydatkowania alokacji w ramach Działania 6.2 wynosi według stanu na 30 czerwca 2013 r. 89%, przy prawie 100% kontraktacji. RóŜnica pomiędzy poziomem wartości umów w Działaniu 6.2, a wartością zatwierdzonych wydatków wynika z faktu, iŝ w Działaniu tym realizowane są 2-3 letnie projekty, co rozkłada w czasie intensywność wydatkowania środków. Wysoki poziom wydatkowania środków występuje równieŝ w ramach Działania 6.1, głównie za przyczyną realizowanych w Poddziałaniu 6.1.3 projektów systemowych powiatowych urzędów pracy. Według stanu na koniec okresu sprawozdawczego, stopień wydatkowania alokacji wynosił 78%, przy ponad 100% kontraktacji. Wartość podpisanych umów oraz poniesionych wydatków kwalifikowalnych w stosunku do alokacji dla Priorytetu VI przedstawiono w poniŝszej tabeli. Poddziałanie /Działanie Alokacja w EURO Alokacja w PLN (4,2667 PLN/EUR) Wartość podpisanych umów w PLN (krajowy wkład publiczny) - stan na 30.06.2013 % wykonania liczba zawartych umów / decyzji wydatki uznane za kwalifikowalne w zatwierdzonych wnioskach o płatność w PLN (wkład krajowy publiczny) % wykonania A B C D E= (D/C) F G H=G/C 6.1.1 25 414 228,18 106 795 809,32 104 566 239,94 98% 40 66 726 871,92 63% 6.1.2 7 593 078,00 31 863 825,51 30 771 526,15 97% 64 18 951 508,63 60% 6.1.3 102 933 408,00 429 065 318,81 438 904 218,20 102% 21 354 687 282,49 83% 6.1 135 940 714,18 567 724 953,64 574 241 984,29 101% 125 440 365 663,04 78% 6.2 50 771 823,72 211 234 461,87 208 312 656,11 99% 51 187 988 717,08 89% 6.3 979 373,10 4 084 151,10 4 124 382,73 101% 88 4 066 717,24 100% PRIORYTET VI Priorytet VII 187 691 911,00 783 043 566,61 786 679 023,13 101% 264 632 421 097,36 81% Od początku realizacji Priorytetu VII PO KL, w województwie małopolskim podpisano łącznie 488 umów o dofinansowanie (w tym podjęto 8 uchwał Zarządu Województwa Małopolskiego w sprawie realizacji projektów systemowych), o wartości ogółem 315 291 889,09 zł (w tym krajowy wkład publiczny 315 291 889,09 zł). Stopień zakontraktowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi 92%. Wskazuje to na proporcjonalne, w stosunku do upływu czasu, zaangaŝowanie środków z Priorytetu. Największe zaawansowanie w kontraktowaniu występuje w ramach Poddzialania 7.1.1 (105%), Działania 7.3 (101%) oraz Poddziałania 7.2.2 (98%). W przypadku Działania 7.3 zakontraktowane środki wyczerpują pulę alokacji przeznaczoną na jego realizację. Jest to efekt przeglądu śródokresowego Programu, w wyniku którego około połowy środków zostało przesuniętych na nowopowstałe Działanie 7.4. Od początku realizacji Priorytetu VII w województwie małopolskim zatwierdzono wnioski o płatność, w których wartość wydatków kwalifikowanych ogółem wyniosła 213 052 917,97 zł (w tym krajowy wkład publiczny 213 052 917,97zł). Stopień wydatkowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi więc 62%, co oznacza wzrost o 6 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego. W wartościach bezwzględnych poziom ten zasilany jest głównie przez projekty realizowane w ramach Działania 7.1 (w szczególności przez projekty systemowe ośrodków pomocy społecznej w Poddziałaniu 7.1.1) oraz Działania 7.2 (głównie projekty z Poddziałania 7.2.1). Niski stopień wydatkowania w Działaniu 7.4 wynika z tego, iŝ realizacja projektów wyłonionych do dofinansowania rozpoczeła się dopiero w 2013 r. 21
NaleŜy równieŝ podkreślić, Ŝe w związku z niską jakością, składanych przez beneficjentów realizujących projekty w Poddziałaniu 7.1.1, 7.1.2 wniosków o płatność, wpływającą bezpośrednio na przedłuŝanie terminu rozliczeń finansowych, RO EFS- y i ROPS podejmują działania zmierzające do poprawy sytuacji w tym obszarze. Wartość podpisanych umów oraz poniesionych wydatków kwalifikowalnych w stosunku do alokacji dla Priorytetu VII przedstawiono w poniŝszej tabeli. Działanie/Podd ziałanie Alokacja w EURO Alokacja w PLN (4,2667 PLN/EUR) Wartość podpisanych umów stan na 30.06.2013 (krajowy wkład publiczny) % wykonani a Liczba zawartych umów Wydatki uznane za kwalifikowalne w zatwierdzonych wnioskach o płatność (krajowy wkład publiczny) % wykonania A B C D E=D/C F G H=G/C 7.1.1 54 845 099,18 230 161 986,51 240 808 448,42 105% 152 163 988 609,58 71% 7.1.2 19 380 163,00 81 680 294,57 55 449 321,10 68% 20 37 243 954,05 46% 7.1.3 5 876 032,00 24 837 313,38 19 034 119,57 77% 5 11 820 352,34 48% 7.1 80 101 294,18 336 679 594,46 315 291 889,09 94% 177 213 052 915,97 63% 7.2.1 28 865 425,41 120 832 966,66 103 151 843,92 85% 80 83 054 339,78 69% 7.2.2 11 211 285,00 47 288 163,81 46 432 742,06 98% 13 28 363 699,02 60% 7.2 40 076 710,41 168 121 130,47 149 584 585,98 89% 93 111 418 038,80 66% 7.3 2 293 550,00 9 509 414,15 9 617 318,25 101% 202 9 391 217,86 99% 7.4 6 672 019,41 28 465 503,48 27 043 528,77 95% 16 1 718 605,82 6% Priorytet VII 129 143 574,00 542 775 642,56 501 537 322,09 92% 488 335 580 778,45 62% Priorytet VIII Od początku realizacji Priorytetu VIII, w województwie małopolskim podpisano 502 umowy/decyzje o dofinansowanie projektów (w tym podjęto 4 uchwały Zarządu Województwa Małopolskiego i zawarto 5 umów w sprawie realizacji projektów systemowych) o wartości ogółem 584 223 944,18 zł (w tym krajowy wkład publiczny 545 343 125,56 zł). W stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego liczba umów o dofinansowanie projektów ogółem nie uległa zmianie, a ww. wartości umów uległy nieznacznemu obniŝeniu mimo podpisania 5 nowych umów o dofinansowanie projektów w ramach Poddziałania 8.2.1. Sytuacja ta jest wynikiem uaktualnień dokonanych w KSI: uwzględnienia 4 umów rozwiązanych w 2012 r. (Poddziałanie 8.1.1 (3), Poddziałanie 8.2.1.(1)) oraz 1 umowy rozwiązanej w okresie sprawozdawczym (Poddziałanie 8.1.1). Stopień zakontraktowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi 98%, co oznacza spadek o 3 punkty procentowe w stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego spowodowany wzrostem kursu euro stosowanego do obliczania alokacji w PLN w stosunku do kursu obowiązującego w poprzednim okresie sprawozdawczym przy jednoczesnym podpisaniu tylko 5 nowych umów o dofinansowanie projektów o wartości 7,2 mln zł. Największe zaawansowanie w kontraktowaniu tj. 99% występuje w ramach Działania 8.1, w ramach którego w okresie sprawozdawczym nie podpisano nowych umów o dofinansowanie projektów, co przy spadku wspomnianego powyŝej kursu euro, w stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego, spowodowało spadek o 3 punkty procentowe stopnia zakontraktowania środków dostępnych dla Działania 8.1 na lata 2007-2013 w Małopolsce. W ramach Działania 8.1 dokonano realokacji środków, Podziałanie 8.1.2 zostało zasilone ok. 6,8 mln zł z Podziałania 8.1.1 oraz ok. 1 mln zł z Poddziałania 8.1.4. W związku z powyŝszym w Poddziałaniu 8.1.2 wystąpiło obniŝenie stopnia zakontraktowania alokacji (o 13 punktów procentowych). Stopień zakontraktowania środków w ramach Działania 8.2 wyniósł natomiast 96%, co oznacza spadek o 1 punkt procentowy w stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego. Sytuacja taka ma miejsce z uwagi na fakt, iŝ mimo podpisania w ramach Poddziałania 8.2.1 5 nowych umów o dofinansowanie projektów o wartości 7,2 mln zł, równocześnie uwzględniono w KSI rozwiązaną w 2012 roku umowę o wartości przewyŝszającej wartość nowo podpisanych umów. Od początku realizacji Priorytetu VIII, w województwie małopolskim zatwierdzono wnioski o płatność, w których wartość wydatków kwalifikowanych ogółem wyniosła 374 879 560,25 zł (w tym krajowy wkład publiczny 345 333 22
855,91 zł). Stopień wydatkowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi zatem 62%, co oznacza wzrost o 10 punktów procentowych w stosunku do 2012 roku. Na aktualny stopień wydatkowania środków ma wpływ fakt, iŝ projekty realizowane w ramach Priorytetu VIII są projektami długoterminowymi oraz to, iŝ większość konkursów w 2010 roku oraz dwa w 2011 roku (w wyniku których podpisywana została zdecydowana liczba umów w Priorytecie VIII) ogłaszane było z zastrzeŝeniem moŝliwości finansowania projektów (lub zaleceniem ich rozpoczęcia) dopiero od kolejnego roku kalendarzowego. Biorąc pod uwagę powyŝsze oraz to, iŝ ponad 80% umów w ramach Priorytetu VIII została podpisana w latach 2010-2012, naleŝy stwierdzić, iŝ duŝa liczba wniosków o płatność zostanie zatwierdzona dopiero w kolejnych latach, co znacząco wpłynie na zwiększenie stopnia wydatkowania alokacji w kolejnych okresach sprawozdawczych. Wartość podpisanych umów oraz poniesionych wydatków kwalifikowalnych w stosunku do alokacji dla Priorytetu VIII przedstawiono w poniŝszej tabeli. Działanie /Poddziałanie Alokacja w EURO Alokacja w PLN (4,2667 PLN/EUR) Wartość podpisanych umów stan na 30.06.2013 r. (krajowy wkład publiczny) % wykonania Liczba zawartych umów / decyzji Wydatki uznane za kwalifikowalne w zatwierdzonych wnioskach o płatność (krajowy wkład publiczny) % wykonania 8.1.1 84 688 785,00 355 681 392,42 351 784 163,16 99% 428 235 829 197,53 66% 8.1.2 16 015 542,00 67 038 062,82 64 219 340,89 96% 26 39 918 628,39 60% 8.1.3 1 434 582,00 6 050 488,80 6 085 869,25 101% 10 5 584 691,72 92% 8.1.4 2 430 676,00 10 146 905,42 11 046 961,59 109% 2 6 273 921,73 62% 8.1 104 569 585,00 438 916 849,46 433 136 334,89 99% 466 287 606 439,37 66% 8.2.1 14 530 141,00 61 652 677,02 58 749 723,88 95% 34 27 546 784,72 45% 8.2.2 13 002 235,00 54 686 321,51 53 457 066,79 98% 2 30 180 631,82 55% 8.2 27 532 376,00 116 338 998,53 112 206 790,67 96% 36 57 727 416,54 50% PRIORYTET VIII 132 101 961,00 555 255 847,99 545 343 125,56 98% 502 345 333 855,91 62% Priorytet IX Od początku realizacji Priorytetu IX, w województwie małopolskim podpisano 1 162 umów/decyzji o dofinansowanie projektów (w tym podjęto 6 uchwał Zarządu Województwa Małopolskiego i zawarto 2 umowy w sprawie realizacji projektów systemowych) o wartości ogółem 624 507 630,20 zł (w tym krajowy wkład publiczny 621 827 279,76 zł). Stopień zakontraktowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi zatem ok. 92%. Największe zaawansowanie w kontraktowaniu występuje w ramach Działań 9.4, 9.3 (działanie zamknięte z końcem 2011 r.) i 9.2, gdzie środki zaangaŝowane w umowach wyczerpują (lub niemal wyczerpują) pulę alokacji na cały okres programowania 2007-2013. Dodatkowo w bieŝącym roku, w skutek realokacji środków z komponentu centralnego, alokacja na Działanie 9.2 zostanie powiększona o kwotę 3 309 900 euro, co pozwoli na wzmocnienie działań na rzecz dalszego zacieśniania współpracy pomiędzy szkołami zawodowymi a pracodawcami. W stosunku do końca 2012 r. nastąpił przyrost liczby podpisanych umów w ramach Działania 9.1- o 56 umów (Poddziałanie 9.1.1 o 24 umowy; Poddziałanie 9.1.2 o 33 umów, w tym w okresie sprawozdawczym 1 umowa została rozwiązania), wynikający z kontraktowania środków z konkursów ogłoszonych jeszcze w 2012 r. W okresie sprawozdawczym zawarto pierwsze 3 umowy w ramach dodanego do SZOP w 2012 r. Działania 9.6 (2 w Poddziałaniu 9.6.3 pilotaŝowe uruchomienie usług brokeringu edukacyjnego na terenie Miasta Krakowa i powiatu nowosądeckiego oraz 1 uchwała na realizacje projektu systemowego LDC Laboratorium Dydaktyki Cyfrowej dla szkół Województwa Małopolskiego). Od początku realizacji Priorytetu IX, w województwie małopolskim zatwierdzono wnioski o płatność, w których wartość wydatków kwalifikowanych ogółem wyniosła 453 098 193,31 zł (w tym krajowy wkład publiczny 453 093 058,31zł). Stopień wydatkowania alokacji na lata 2007-2013 wynosi ok. 67%. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe poziom ten jest zasilany 23
względnie równomiernie przez wszystkie działania realizowane w ramach Priorytetu IX (poza Działaniem 9.6, w ramach którego zawarto dopiero 3 umowy). Oceniając stopień wydatkowania środków, trzeba mieć na uwadze, Ŝe w ramach Priorytetu IX w Małopolsce realizowane są 2 duŝe projekty systemowe ukierunkowane na modernizację szkolnictwa zawodowego, o łącznej wartości ok. 160 mln zł (w Działaniu 9.2 i 9.4). Realizacja tych projektów potrwa do końca 2014 r., tak więc wydatkowanie będzie rozłoŝone w czasie. Wpływ na stopień wydatkowania wywiera takŝe przyjęte przez IP załoŝenie dotyczące realizacji projektów kompleksowych, których okres wdraŝania wynosi dwa lub trzy lata, a wydatki są angaŝowane w dłuŝszej perspektywie czasowej. Wartość podpisanych umów oraz poniesionych wydatków kwalifikowalnych w stosunku do alokacji dla Priorytetu IX przedstawiono w poniŝszej tabeli. Działanie /Poddziałanie Alokacja w EUR Alokacja w PLN (4,2667 PLN/EUR) Wartość umów stan na 30.06.2013 r. (krajowy wkład publiczny) % wykonania Liczba zawartych umów Wydatki uznane za kwalifikowalne w zatwierdzonych wnioskach o płatność (bez środków prywatnych)* % wykonania 9.1.1 28 523 349,19 119 942 416,14 zł 89 563 060,65 75% 87 65 461 800,25 55% 9.1.2 54 348 592,00 227 170 094,99 zł 238 680 095,13 105% 400 197 060 996,09 87% 9.1.3 7 078 420,53 29 814 442,97 zł 28 313 335,03 95% 1 16 395 891,48 55% 9.1 89 950 361,72 376 926 954,10 zł 356 556 490,81 95% 488 278 918 687,82 74% 9.2 46 155 219,01* 194 473 697,10 zł 192 720 521,89 99% 43 119 481 797,38 61% 9.3 2 070 764,80 8 810 332,41 zł 8 844 194,44 100% 10 8 255 704,73 94% 9.4 6 280 161,57 26 241 956,30 zł 26 468 838,83 101% 5 18 424 767,97 70% 9.5 7 955 512,90 33 367 239,95 zł 28 809 891,59 86% 613** 27 928 651,16 84% 9.6.1 0,00 0,00 zł 0 0% 0 0 0% 9.6.2 7 211 740,00 30 770 331,06 zł 7 077 831,00 23% 1 0 0% 9.6.3 1 548 583,00 6 607 339,09 zł 1 349 511,20 20% 2 83 449,25 1% 9.6 8 760 323,00 37 377 670,15 zł 8 427 342,20 23% 3 83 449,25 0,22% Priorytet IX 161 172 343,00 677 197 850,01 621 827 279,76 92% 1 162 453 093 058,31 67% *W tabeli wskazano wartość wydatków zatwierdzonych we wnioskach o płatność bez wkładu prywatnego. W Poddziałaniu 9.1.1 zatwierdzono ponadto kwotę 5 135,00 PLN stanowiącą środki prywatne, zatem ogólna wartość wydatków kwalifikowalnych w Poddziałaniu 9.1.1 stanowi 65 466 935,25 PLN (65 461 800,25 + 5 135,00 ). **Liczba umów zawartych w Działaniu 9.5 nie obejmuje 3 umów rozwiązanych, z których 1 została rozwiązana w bieŝącym okresie sprawozdawczym. Tym samym liczba umów jest niŝsza niŝ wskazana w Sprawozdaniu za 2012 r. 2. Przebieg procesu wnioskowania o wsparcie w ramach procedury konkursowej W I półroczu 2013 r. IP2 prowadziła nabory w ramach 3 konkursów w ramach: Poddziałania 7.2.1, Działania 9.5 i Poddziałania 9.6.2. Priorytet VI W okresie sprawozdawczym w Priorytecie VI nie zaplanowano Ŝadnych konkursów. W pierwszym kwartale 2013 r. kontynuowano podpisywanie umów o dofinansowanie projektów rekomendowanych w ramach konkursu POKL/6.1.2/I/12. Podpisano 4 umowy o dofinansowanie projektów na kwotę 1 703 502,25 zł Łącznie w konkursie podpisano 20 umów na kwotę 8 354 750,55 zł. W pierwszym kwartale 2013 r. został przeprowadzony nabór projektów systemowych Powiatowych Urzędów Pracy w ramach Poddziałania 6.1.3. w oparciu o środki określone na podstawie wstępnego limitu środków Funduszu Pracy na 2013 r. Wnioski złoŝyło 21 Urzędów Pracy wyczerpując kwotę przewidzianą na nabór (wnioskowana kwota dofinansowania to 97 231 498,25 zł). Ocena formalna została przeprowadzona w okresie 09 10.01.2013 r., natomiast 24
ocena merytoryczna wniosków zakończona została 18.01.2013 r. W połowie lutego Małopolska otrzymała ostateczny limit środków Funduszu Pracy nieco wyŝszy niŝ limit wstępny. Środki w części, która moŝe być przeznaczona na dofinansowanie projektów systemowych PUP były o 90,5 tys. wyŝsze. Konieczne więc było ponowne aneksowanie wartości umów. Ostateczna wartość projektów realizowanych przez powiatowe urzędy pracy w Poddziałaniu 6.1.3 wyniosła 97 322 000,00 zł. W SzOP PO KL wskazana jest moŝliwość realizacji w projektach w Poddziałaniu 6.1.3 następujących form wsparcia: szkoleń, staŝy, przygotowania zawodowego dorosłych, prac interwencyjnych, wyposaŝenia lub doposaŝenie stanowiska pracy, przyznania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. We wszystkich projektach przewidziano realizację staŝy i szkolenia, a w prawie wszystkich, (poza 1 projektem), zaplanowano udzielano dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej. W większości projektów przewidziano teŝ usługi pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego. Prace interwencyjne - zaproponowano w 3 wnioskach, a wsparcie w postaci wyposaŝenia i doposaŝenia stanowiska pracy w 1 projekcie. Wyniki badania,,dotacje na załoŝenie firmy wpływ na rynek pracy w Małopolsce - Badanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, który powstał w ramach realizowanego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie projektu systemowego - Małopolskie Obserwatorium Rynku Pracy i Edukacji,wskazują natomiast, Ŝe w Małopolsce 91% bezrobotnych, którzy otrzymali jednorazowe środki na podjęcie działalności nie wróciło do rejestru w ciągu 30 miesięcy od otrzymania tej formy pomocy. Nieliczne firmy zostały zlikwidowane podczas trwania tzw. okresu obowiązkowego. 6% zakończyło działalność w drugim roku istnienia. Natomiast zaledwie 3% właścicieli firm powróciło do rejestru bezrobotnych po okresie 2 lat funkcjonowania na rynku. Świadczy to o wysokiej skuteczności wsparcia na zakładanie dzialalności gospodarczej jako jednego z narzędzi aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych. Okres istnienia firm załoŝonych z jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej Priorytet VII Zgodnie z Planem Działania na 2013 r. w II kwartale ogłoszono konkurs POKL/7.2.1/I/13 w ramach Poddziałania 7.2.1. na projekty oryginalne. Konkurs ma za zadanie przetestowanie nowej procedury wyboru wprowadzonej od 2013 roku do Zasad dokonywania wyboru projektów w ramach POKL. W II kwartale 2013 r. ogłoszono pierwszy etap procedury wyboru projektów oryginalnych tj. nabór fiszek projektowych czas trwania naboru: od 12 czerwca 2013 r. do 25 czerwca 2013 r. W konkursie moŝna było składać fiszki na następujące typy projektów dotyczące integracji społeczno zawodowej: 1. Kursy i szkolenia umoŝliwiające nabycie, podniesienie lub zmianę kwalifikacji i kompetencji zawodowych oraz rozwijanie umiejętności i kompetencji społecznych, niezbędnych na rynku pracy. 2. StaŜe, subsydiowane zatrudnienie i zajęcia reintegracji zawodowej u pracodawcy. 3. Poradnictwo psychologiczne, psychospołeczne, prowadzące do integracji społecznej i zawodowej. 4. Rozwój nowych form i metod wsparcia indywidualnego i środowiskowego na rzecz integracji zawodowej i społecznej (w tym np. środowiskowej pracy socjalnej, centrów aktywizacji lokalnej, animacji lokalnej, streetworkingu, coachingu, treningu pracy. 5. Rozwój usług społecznych przezwycięŝających indywidualne bariery w integracji społecznej w tym w powrocie na rynek pracy 25