Maria, Katarzyna Borszewska-Kornacka

Warszawa 15.02.2015 Maria, Katarzyna Borszewska-Kornacka Warszawski Uniwersytet Medyczny Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Szpital Kliniczny im.ks. Anny Mazowieckiej ul karowa 2 00-315 Warszawa 22-59-66-155 fax 22-59-66-484 Raport Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie NEONATOLOGII za rok 2014 I. Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na obszarze województwa, w tym: dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej. W województwie mazowieckim działa 52 placówek położniczo-neonatologicznych w tym 26 oddziałów I stopnia referencyjności, 14 oddziałów II stopnia referencyjności, 7 III stopnia referencyjności i 5 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej w których wykonuje się świadczenia w zakresie I stopnia referencyjności. Od kilku lat na Mazowszu posiadamy dostateczną liczbę stanowisk do intensywnej terapii noworodka, która w 2015 roku została powiększona o dwa dodatkowe w Szpitalu Bielańskim ( po dokonanej rozbudowie). Stanowiska te w liczbie 85 zlokalizowane są w oddziałach III i II stopnia referencyjności. ocena rozmieszczenia podmiotów leczniczych ocena zabezpieczenia kadr medycznych w reprezentowanej dziedzinie, w tym ocena prawidłowości rozmieszczenia specjalistów na terenie województwa Na Mazowszu pracuje 112 lekarzy ze specjalnością neonatologii. W szpitalach I stopnia referencyjności zatrudnionych jest po jednym specjaliście z zakresu neonatologii. W Nowym Mieście nad Pilicą ordynatorem oddziału jest pediatra. W szpitalach I stopnia referencyjności dyżuru na oddziałach neonatologicznych pełnią lekarze posiadający specjalizację z pediatrii. Dla lekarzy tych organizowane są wyjazdowe na miejscu, sygnowane przez Konsultanta Wojewódzkiego kursu z zakresu resuscytacji noworodka. 1

W placówkach neonatologicznych Mazowsza posiadamy 81 miejsc akredytacyjnych w szpitalach III i II stopnia referencyjności. Z czego nie jest obsadzonych 26 miejsc. Wykaz w załączeniu Wykaz jednostek uprawnionych do prowadzenia specjalizacji dziedzinie neonatologii: NAZWA JEDNOSTKI ADRES JEDNOSTKI ILOŚĆ MIEJSC SZP ZOZ, Oddział Patologii Noworodka i 07-410 Ostrołęka Poradnia Neonatologiczna Al. Jana Pawła II 120A Mazowiecki Szpital Specjalistyczny Sp. 26-600 Radom zo.o., Oddział Neonatologii ul. Aleksandrowicza 5 Radomski Szpital Specjalistyczny, Oddział 26-610 Radom Neonatologii i Poradnia Patologii ul. Lekarska 4 Noworodka (ul. Tochtermana 1) 3 (1 wolne) 2 (1 wolne) 3 (0 wolnych) SP ZOZ w Sokołowie Podlaskim, Szpital Powiatowy im. lek. Z. Koprowskiego, Oddział Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka i Niemowlęcia Instytut "Pomnik - CZD", Klinika Neonatologii, Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka SP SK im. Prof. W. Orłowskiego CMKP, Oddział Kliniczny Neonatologii SK im. Anny Mazowieckiej, Klinika Neonatologii II Katedry Położnictwa i Ginekologii AM Instytut Matki i Dziecka, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka 08-300 Sokołów Podl. ul. Księdza Jana Bosko 5 04-730 Warszawa Al. Dzieci Polskich 20 00-416 Warszawa ul. Czerniakowska 231 00-315 Warszawa ul. Karowa 2 01-211 Warszawa ul. Kasprzaka 17A 3 (2 wolne) 12 (5 wolnych) 10 (4 wolne) 9 (1 wolne) 9 (2 wolne) Mazowiecki Szpital Bródnowski Sp. z o.o., Zespół Oddziałów Neonatologii Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka WUM Sp. zo.o. 03-242 Warszawa ul. Kondratowicza 8 02-015 Warszawa Plac Starynkiewicza 1/3 6 (1 wolne) 12 (6 wolnych) Szpital Ginekologiczno-Położniczy im. Św. Rodziny SPZOZ, Oddział Neonatologii z Pododdziałem Patologii Noworodka CSK MSW, Pododdział Fizjologii i Patologii Noworodka Kliniki Położnictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej Szpital Specjalistyczny Św. Zofii w Warszawie SPZOZ, Oddział Wcześniaków i Patologii Noworodka im. Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy 02-544 Warszawa ul. Madalińskiego 25 02-507 Warszawa ul. Wołoska 137 01-004 Warszawa ul. Żelazna 90 5 (1 wolne) 2 miejsca w pierwszej kolejności przyznaje Minister Spraw Wewnętrznych 3 (0 wolnych) 2

SZZOZ w Wyszkowie Szpital Powiatowy, Oddział Neonatologiczny 07-200 Wyszków ul. Komisji Edukacji Narodowej 1 2 (1 wolne) ocena zabezpieczenia kadry pielęgniarskiej. W wielu oddziałach nie są realizowane założenia Standardu Opieki Okołoporodowej nad zdrowym noworodkiem dotyczącym sprawowania opieki nad położnicą i jej dzieckiem przez jedną osobę-położną. Zarysowują się tendencje dyrekcji szpitali do rozdzielenia tej opieki na położne opieka nad kobietą po porodzie i pielęgniarki noworodkowe- opieka nad noworodkiem. Zadaniem pielęgniarek noworodkowych powinna być opieką nad noworodkami na oddziałach patologii i intensywnej terapii noworodka. Większość pielęgniarek zatrudnionych na oddziałach III stopnia I II stopnia referencyjności posiada wyższe wykształcenie, odbyte kursy resuscytacji i świadczy usługi na bardzo wysokim poziomie jednostki, które należy restruktyzować (podać przyczyny). Na Mazowszu zwiększyła się liczba oddziałów o mniejszej niż 500 liczbie leczonych noworodków poniżej wykaz 13 takich ośrodków. W pięciu z nich nie odbywa się średnio nawet jeden poród dziennie. Od kilku lat zwracam uwagę na nierentowność takich placówek. Oddział Liczba porodów w 2014 r SPZOZ GOSTYNIN -Gorzewo 246 SPZOZ IŁża 295 SPZOZ Lipsko 295 SPZOZ Maków Mazowiecki 292 SPZOZ Mława 488 Nowodworskie Centrum 392 Medyczne Nowe Miasto nad Pilicą 191 SPZOZ Pionki 342 SPZOZ Ostrów Mazowiecka 492 SPZOZ Pułtusk 342 SPZOZ Sierpc 383 SPZOZ Węgrów 457 SPZOZ Żuromin 408 3

Dla porównania wykaz z 2013 roku NAZWA ODDZIAŁU LICZBA PORODÓW w 2013 ZOZ GOSTYNIN 223 ZOZ LIPSKO 300 ZOZ IŁŻA 285 ZOZ MAKÓW MAZ. 301 ZOZ MŁAWA 465 ZOZ NOWY DWÓR MAZ. 402 ZOZ NOWE MIASTO nad PILICĄ 183 ZOZ PIONKI 350 ZOZ SIERPC 407 ZOZ WEGRÓW 457 ZOZ PUŁTUSK 344 ZOZ ŻUROMIN 426 ocena kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej Pozostałe jednostki w większości spełniają zalecane przez Konsultanta Krajowego kryteria dotyczące liczebności leczonych noworodków w określonych przedziałach mas ciała i usługi medyczne kontraktowane są zgodnie z trójstopniowym systemem referencyjności oddziałów W 2014 roku uzyskaliśmy od firmy Pfizer i Nestle grant edukacyjny na przeprowadzenie na Mazowszu badania epidemiologicznego zachorowalności noworodków 32 t.c. Wyniki leczenia tych noworodków stanowią miarę jakości opieki neonatologicznej. W 2014r. w 52 szpitalach położniczo-neonatologicznych hospitalizowano 59 672 noworodków. Liczba ta jest większa niż w roku 2013 ( 56 965) W 26 szpitalach I stopnia referencyjności hospitalizowano 14 841 noworodków, w 5 niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej 2 835 noworodków, w 14 oddziałach II stopnia 23 205 noworodków i w 7 oddziałach III stopnia 18 791. Wśród hospitalizowanych noworodków było 785 bar bliźniąt i noworodki z 10 ciąż trojaczych. Ciąże bliźniacze stanowią 1,3% wszystkich porodów a trojacze 0,02% ( tab.1). Odsetek ciec cesarskich wynosił 40,2% a tego w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej 50,3%, w oddziałach I stopnia referencyjności 39,4%, w oddziałach II stopnia referencyjności 39,9% a w oddziałach III stopnia referencyjności 39,6%. 1480 noworodków na wszystkich stopniach referencyjności leczono nieinwazyjnymi metodami wspomagania oddechu. Dowodzi to dobrego wyposażenia oddziałów i właściwego zabezpieczenia leczenia także w oddziałach I stopnia referencyjności. Dodatkowo 556 noworodków wymagało mechanicznej wentylacji możliwej do rozpoczęcia i prowadzenia do czasu transportu także w oddziałach I stopnia referencyjności (tab.2). Hipotermię leczniczą prowadzi się w trzech ośrodkach mazowieckich ( CZD, Szpital Św. Zofii, Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM). W 2014 roku zastosowano ją u 20 noworodków. U 1730 noworodków rozpoznano wady wrodzone ( tab.3). 4

Tab.1. Ciąże wielopłodowe ODDZIAŁ BLIŻNIAKI % TROJAKI % NZOZ 5 17 I 86 II 277 III 405 10 Ogółem 785 1,3% 10 0,02% Tab.2 Cięcia cesarskie i wspomaganie oddechu ODDZIAŁ C.C % CPAP IMV SURF INSUR HFO INO NZOZ 5 1418-50,3% 21 1 I 5814-39,4% 65 12 II 9171-39,9% 656 96 51 5 5 III 7288-39,6% 738 447 231 13 96 24 Ogółem 23691-40,2% 1480 556 Tab.3. Oddziały III stopnia referencyjności z największą liczbą wad wrodzonych ODDZIAŁ LICZBA Szpital Św. Zofii 300 Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii 183 Noworodka WUM Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii 163 Noworodka IMiDz Szpital Bielański 144 Klinika Neonatologii CMKP 132 UCZKIN 44 Mazowiecki Szpital Bródnowski 40 Ogółem 1006 Tab.4 RODZAJE WAD RODZAJ WADY LICZBA SERCA 558 UKŁAD MOCZO-PŁCIOWy 372 UKŁAD KOSTNY 255 ZNAMIONA 103 ROZSZCZEPY WARGI I PODNIEBIENIA 70 PRZEWÓD POKARMOWY 66 ZESPOŁY GENETYCZNE 65 OUN 58 ZESPOŁY WAD 31 PRZEPUKLINA PRZEPONOWA 31 ODBYTU 28 GUZY 27 USZU 26 PĘPOWINY 20 INNE 14 UKŁAD ODDECHOWY 6 5

W 2014 roku zmarło 161 noworodków z tego w oddziałach I i II stopnia 16 dzieci a w oddziałach III stopnia referencyjności 145 dzieci ZGONY ODDZIAŁ LICZBA Szpital Św. Zofii 14 Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii 44 Noworodka WUM Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii 19 Noworodka IMiDz Szpital Bielański 18 Klinika Neonatologii CMKP 19 UCZKIN 22 Mazowiecki Szpital Bródnowski 9 Oddziały I i II stopnia 16 Ogółem 161 Najczęstsze przyczyny zgonów to wady wrodzone I skrajna niedojrzałość 23 i 24 t.c. ODDZIAŁY III STOPNIA REFERENCYJNOŚCI 32 t.c. w oparciu o dane e-wcześniak Oddział Masa < 1000g Masa 1001- Masa > 1501g Ogółem 1500 g 32 t.c. Klinika Neonatologii WUM 41 81 59 181 Klinika Neonatologii IMiDz 36 35 27 98 Klinika Neonatologii CMKP 25 25 29 79 Szpital Bielański 21 21 25 67 UCZKIN 13 34 16 63 Szpital Św. Zofii 17 22 18 57 Mazow. Szp.Bródnowski 13 14 12 39 Ogółem 166 232 186 594 Dysplazję oskrzelowo-płucną rozpoznano u 138 dzieci 32 t.c. z czego u 15 miała ona postać ciężką. U 187 dzieci zdiagnozowano retinopatię z czego leczenia wymagało 24 noworodków. Pokarmem matki karmiono 461 dzieci a pokarmem z banku kobiecego 86 dzieci.mieszankami karmiono 195 dzieci W sezonie 2013/2014 na Mazowszu objętych było 141 dzieci profilaktyką zakażenia wirusem RS. Profilaktyka prowadzona była w trzech placówkach w IMiDz-69 dzieci, w Szpitalu Ks.Anny Mazowieckiej 61 dzieci i w Uniwersyteckim Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka 11 dzieci, 6

II. Nadzór nad szkoleniem kadr medycznych 1. Ocena potrzeb szkoleniowych na najbliższą przyszłość. Konieczna kontynuacja szkoleń z zakresu resuscytacji i obsługi sprzętu do nieinwazyjnej wentylacji ( Infant Flow) zwłaszcza dla oddziałów I stopnia referencyjności. Zgodnie ze standardem wczesnej stymulacji laktacji wydanym pod merytorycznym nadzorem Konsultanta Krajowego w dziedzinie Neonatologii konieczne jest w 2015 roku przeprowadzenie szkoleń dla wszystkich medycznych pracowników placówek położniczo-neonatologicznych szkoleń z tego zakresu. Szkolenia takie jak dotychczas są zaawansowane w Szpitalu im.orłowskiego, w Szpitalu Św.Rodziny i Szpitalu Ks. Anny Mazowieckiej. Niżej podpisana przesłała do wszystkich ordynatorów oddziałów neonatologicznych ww. standard z zaleceniem przedstawienia jego Dyrektorom Szpitali i koniecznością realizacji. Wsparcie Wojewódzkiego Wydziału Zdrowia w tym zakresie na pewno przyczyni się do zwiększonej aktywności placówek w realizowaniu tych szkoleń. 2. Przeprowadzanie kontroli podmiotów leczniczych udzielających świadczeń zdrowotnych dotyczącej realizacji kształcenia i doskonalenia zawodowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne lub inne zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia, w zakresie wynikającym z programów kształcenia: wykaz kontrolowanych jednostek, wnioski z kontroli, zalecenia pokontrolne. W 2014 roku zgodnie z zarządzeniem Ministra Zdrowia dotyczącym kontroli placówek w których doszło do zgonów w II półroczu 2013 roku oraz w których urodziły się noworodki z punktacją wg. Apgar < 3 w pierwszych minutach życia dokonano kontroli większości oddziałów neonatologicznych. We wszystkich szpitalach warszawskich i w szpitalach II stopnia referencyjności w których wystąpiły w analizowanym okresie zgony noworodków przeprowadzono kontrolę na miejscu analizując wspólnie z zespołami neonatologicznymi przyczyny zgonów i urodzenia noworodków w złym stanie. Podsumowanie kontroli poniżej. W okresie objętym kontrolą zleconą przez Ministra Zdrowia zgony noworodków do 6 doby życia stwierdzono w 18 oddziałach. Większość zgonów odnotowano w szpitalach III stopnia referencyjności. W 6 na 30 oddziałów I stopnia referencyjności odnotowano pojedyncze zgony.ogólna liczna zgonów w oddziałach I stopnia wynosiła 7. W jednym z oddziałów I stopnia były dwa zgony. W 4 przypadkach dotyczyło to zgonów dzieci z 7

ciężkimi wadami nierozpoznanymi prenatalnie( przepuklina przeponowa, przełożenie wielkich pni tętniczych, podejrzenie trisomii 13, potworniak ). Jedna sytuacja kliniczna dotyczyła dziecka z ciężką wadą OUN rozpoznanej prenatalnie. Pozostałe zgony dotyczyły głównie dzieci na granicy przeżycia. Jeden zgon dziecka 1200g w 28 t.c matka nie objęta opieką w ciąży. Cięcie cesarskie w trybie pilnym. W oddziałach II stopnia do 6 doby życia zmarło 9 noworodków w tym 3 dzieci o dojrzałości 22-24 t.c. W oddziałach III stopnia zanotowano 21 zgonów. Główne przyczyny to wady wrodzone, znaczna niedojrzałość i w 3 przypadkach posocznica wrodzona w tym jednak grzybicza. Noworodki > 34 t.c z punktacją wg Apgar < 4 w 1,3 i 5 minucie życia. Liczba tych dzieci 6. W jednym z oddziałów wydaje się być zaniżana punktacja wg Apgar. Poprawa u wszystkich dzieci w kolejnych minutach życia. Poprawna resuscytacja. Troje przekazane do oddziałów wyższego stopnia referencyjności a 2 z nich wymagało hipotermii leczniczej. W oddziałach III stopnia referencyjności nie było noworodków > 34 t.c z niską punktacja w 1,3 i 5 minucie życia. W okresie od 1 lipca 2013 r. 31 grudnia 2013 r. na Mazowszu zmarło 37 dzieci. W 65% oddziałów największego województwa w Polsce nie odnotowuje się zgonów noworodków. Największa liczba zgonów dotyczy oddziałów III stopnia opieki, które hospitalizują noworodki w najcięższym stanie. Świadczy to z jednej strony o dobrze i z roku na rok coraz lepiej funkcjonującej trójstopniowej opiece perinatalnej ( transport in utero) ale także o wystarczającej w województwie mazowieckim liczbie miejsc do intensywnej terapii noworodka. Stale jest jednak zdarzają się porody noworodków < 32 t.c na oddziałach I stopnia referencyjności. Wynika to czasem z opóźnień rozpoznania rzeczywistych zagrożeń porodem przedwczesnym. Konsekwencja takiego postępowania brak sterydoterapii prenatalnej lub niemożność jej zastosowania w odpowiednim czasie przed porodem w oddziałach I i II stopnia referencyjności. Jednak większość oddziałów II a także I stopnia referencyjności posiada możliwość prowadzenia nieinwazyjnej wentylacji w okresie 8

przygotowania noworodka do transportu..transport funkcjonuje prawidłowo, co zapewnione jest dzięki 5 zespołom transportowym. Jedna z karetek dysponuje także możliwością stosowania podczas transportu aparaturą do inhalacji NO. Sporadycznie odnotowuje się brak wykonania badań równowagi kwasowo-zasadowej. Jest to procedura położnicza ale niezbędna dla oceny noworodka przez neonatologa oraz sposobu prowadzenia leczenia czy kwalifikacji do hipotermii leczniczej. Jest to najlepsza aktualnie metoda oceny niedotlenienia wewnątrzmacicznego możliwa do zastosowania w każdym oddziale. Diagnostyka prenatalna na Mazowszu jest prawdopodobnie najlepszą w Polsce ale dotyczy to tylko Warszawy. W miejscowościach województwa mazowieckiego gdzie zlokalizowane są oddziały zwłaszcza I stopnia referencyjności nadal jednak nie są rozpoznawane tak ciężkie ale operacyjne wady jak przepuklina przeponowa, potworniak czy wady serca. Bardzo niewielka liczba noworodków o d dojrzałości > 34 t.c ocenionych w 1,3 i 5 minucie życia < 4 punktów wg V.Apgar świadczy to o dobrym poziomie opieki okołoporodowej na Mazowszu i prawidłowo prowadzonej resuscytacji u noworodków urodzonych z objawami ostrego niedotlenienia. Opiniowanie wniosków jednostek ubiegających się o wpisanie ich na prowadzoną przez ministra właściwego do spraw zdrowia listę jednostek organizacyjnych uprawnionych do prowadzenia specjalizacji: liczba zaopiniowanych wniosków, uwagi. 1.Z uwagi na zmianę formy organizacyjno prawnej Szpitala Wojewódzkiego w w Radomiu na Mazowiecki Szpital Specjalistyczny Sp z o.o. konieczny było zaopiniowanie nowego wniosku akredytacyjnego na 2 miejsca specjalizacyjne. Podobnie powołane Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka wystąpiło o ponowną akredytacje i zwiększenie miejsc specjalizacyjnych o 3 do łącznej liczby 12. Jednak w palcówce tej 6 miejsc pozostaje nieobsadzonych 2.Opiniowanie wniosków -kilka w ciągu miesiąca- o sprowadzanie na import docelowy leków głównie Gardenalu i Caffeiny. 3. Udzielenie wyjaśnienia Mazowieckiemu Oddziałowi Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczącego zasadności hopsitalizacji i rozliczenia świadczenia zdrowotnego noworodka przeznaczonego dla wyżej referencyjności w Szpitalu Św. Rodziny. Świadczenie to wykonane było w miesiącu wakacyjnym ( sierpniu) na wyraźną prośbę niżej podpisanej ( Konsultanta Wojewódzkiego) z powodu braku miejsca tego dnia w oddziałach III stopnia referencyjności. Była to w 2014 roku jedyna taka sytuacja z wiązana z zamknięciem okresowym jednego oddziału III stopnai referencyjności. 9

4.Opiniowanie zasadności wyposażenia każdej z karetek N na Mazowszu w aparaturę do INO. NFZ uzależnił zakontraktowanie karetek N ( pięciu na Mazowszu) od posiadania aparatury do ino. Według opinii niżej Konsultanta Wojewódzkiego, zgodnej z opinią Konsultanta Krajowego w dziedzinie neonatologii, całkowicie wystarczające jest wyposażenie,jednej, warszawskiej karetki w ten wysokospecjalistyczny sprzęt. 5. Wyjaśnienie udzielone Panu Michałowi Dzięgielewskiemu Zastępcy Dyrektora Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące opieki na noworodkiem w SPZOZ w Przasnyszu dotyczące testy pulsoksymetrycznego, rutynowego zakładania sondy nosowo-żołądkowej i pomiaru ciśnienia krwi u noworodka. 6. Opinia w sprawie pobierania krwi włośniczkowej do badań u noworodków ( Oddział w Gostyninie) 1. Wydawanie na podstawie kontroli opinii o spełnianiu przez jednostkę uprawnioną warunków do prowadzenia stażu podyplomowego lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych, farmaceutów oraz osób wykonujących inne zawody medyczne, a także opinii dotyczącej sposobu realizacji stażu lub specjalizacji oraz poziomu udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące zawód medyczny zatrudnione w tym podmiocie leczniczym: liczba wydanych opinii, uwagi, propozycje zmian. III. Kontrola podmiotów wykonujących działalność leczniczą 1. Przeprowadzanie kontroli: liczba placówek patrz wyżej wizytacje związane z kontrolą zarządzoną przez Ministra Zdrowia 2. Przeprowadzanie wizytacji: 1.Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka 18.02 2014 Poprawa znaczna wyposażenia zbyt mało miejsca dla dodatkowych stanowisk do intensywnej terapii. Znaczne trudności lokalowe- brak miejsca na zapasowy sprzęt. Konieczność wprowadzenia podwójnych dyżurów i zwiększenia nadzoru and rezydentami. 2.Udzielono odpowiedzi ordynatorowi Oddziału Neonatologii Mazowieckiego Szpitala Bródnowskiego dr n med. Magdalenie Klemińskiej Nowak dotyczącej zarządzenia w sprawie pełnienia dyżurów na oddziałach III stopnia referencyjności. Zgodnie z wytycznymi Konsultanta Krajowego ds. neonatologii w oddziałach neonatologicznych III poziomu referencji powinien dyżurować lekarz neonatolog. Dopuszczalny jest dyżur lekarza w trakcie specjalizacji z neonatologii, który realizuje ostatni rok swojej specjalizacji z neonatologii, pod warunkiem pisemnej rekomendacji kierownika specjalizacji i również pisemnej zgody ordynatora oraz na odpowiedzialność kierownika. Nie ma żadnych standardów dotyczących 10

liczby lekarzy dyżurujących w zależności od liczby porodów, liczby pacjentów itp. Należy z Dyrekcją szpitala wynegocjować taką obsadę dyżurową, aby wszystkie zadania dyżurnego lekarza mogły być wypełnione. 3.SPZOZ Grójec. Oddział wymaga pilnego remontu i poprawy warunków przebywania matki z dzieckiem 4.Oddział Neonatologii Szpitala radomskiego 25.02.2014.Konieczna zmiana organizacji pracy przy porodach drogą cięcia cesarskiego. Neonatolog nie jest obecny na Sali Operacyjnej podczas wykonywania ciecia cesarskiego. Oczekuje w przyległym pomieszczeniu na przekazanie dziecka przez położną. W oddziale- II stopień referencyjności - nie ma inkubatora transportowego. Nie wszystkie sale matka z dzieckiem posiadają prawidłowe wyposażenie w zakresie higieny mycia rąk. 5.Mazowiecki Szpital w Radomiu- 25.02.2014- posiada doskonałe wyposażenie Szpital Św Rodziny- Stale dynamicznie rozbudowująca się placówka posiadająca oddział dla rekonwalescentów wzbogaciła się o oddział dla ponownej hospitalizacji noworodków wraz z matkami. Przez cały okres 2014 roku przygotowania do otwarcia Banku Mleka Kobiecegootwarcie na początku 2015 roku. 6.30.12.2014 Wizytacja oddziału w Sokołowie Podlaskim związana z proponowaną przez Dyrekcję zmianą organizacji opieki nad noworodkiem i scalenie aktualnie istniejących odrębnych oddziałów I stopnia referencyjności z małą ( 501) liczbą leczonych rocznie noworodków z Oddziałem Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka i Niemowlęcia. Zmiana ta ma być związana z powołaniem jednego ordynatora dla wspólnego oddziału i odwołaniem w funkcji ordynatora dr Teresy Dąbrowskiej długoletniego bardzo zasłużonego dla szpitala i regionu neonatologa. liczba wizytowanych placówek 24-wnioski pokontrolne przekazano do Wydziału Zdrowia. nazwa i adres jednostek wizytowanych. Ocena kontrolowanych/wizytowanych podmiotów (z podkreśleniem jednostek, w których wystąpiły poważne uchybienia), w tym ocena: dostępności do świadczeń zabezpieczenia w sprzęt medyczny i diagnostycznych poziomu udzielanych świadczeń 11

kwalifikacji personelu medycznego. 1. Informowanie organów administracji rządowej, podmiotów, które utworzyły podmioty lecznicze, oddziałów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Rzecznika Praw Pacjenta o uchybieniach stwierdzonych w wyniku kontroli: wykaz informowanych podmiotów, rodzaj stwierdzonych uchybień. 2. Występowanie z wnioskiem do okręgowych rad właściwych samorządów zawodowych o przeprowadzenie kontroli jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych przez osoby wykonujące dany zawód medyczny: liczba wniosków, uwagi. Wniosek do NFZ w sprawie propozycji zmian w rozliczaniu procedury Hipotermii leczniczej i profilaktyki przeciwko wirusowi RS. Obie propozycje skierowane są przeciwko dwom grupom najciężej chorych noworodków: dzieci urodzonych o czasie, niedotlenionych wewnątrzmacicznie oraz najbardziej niedojrzałym noworodkom z ekstremalnie małą masą ciała, dla których profilaktyka przeciwciałami monoklonalnymi ( Synagis) skierowanymi przeciwko wirusowi RS jest konieczna. Ad 1. Niemożność łączenia podawania Synagisu z innymi procedurami medycznymi wyklucza możliwość rozpoczęcia działań profilaktycznych u noworodków, które w sezonie zagrożenia zakażeniem wirusem RS wymagają nadal hospitalizacji na oddziałach noworodkowych. Wprowadzenie takiego zarządzenia pozbawia noworodki o największej niedojrzałości ( ich hospitalizacja wynosi czasem4-5 miesięcy) otrzymania pełnej profilaktyk, a czasem tylko wysoce niewystarczającej jednej czy dwóch dawek przeciwciał już po wypisie ze szpitala. Skuteczność pełnej profilaktyki udowodniona jest w wielu badaniach światowych, a także wykazywana w corocznych sprawozdaniach Konsultanta Krajowego. Oddziały neonatologiczne, w tym także oddziały intensywnej terapii noworodka są i muszą być otwarte dla rodziców dzieci hospitalizowanych, dla matek oddających mleka dla swoich przedwcześnie urodzonych dzieci i dla matek i ojców kangurujących swoje dzieci. W okresie jesienno-zimowym, to my dorośli jesteśmy głównym źródłem zakażenia dla innych w tym dla dzieci szczególnie narażonych na zakażenie tym najczęstszym wirusem. Pozbawienie dzieci z ekstremalnie małą masa ciała rozpoczęcia profilaktyki we właściwym czasie może zniweczyć efekty dotychczasowej terapii tych dzieci i narazić je na wydłużenie hospitalizacji, czasem na konieczność ponownego intensywnego leczenia z zastosowaniem sztucznej wentylacji. Prosimy więc o zrozumienie potrzeb tych dzieci. Rozpoczęcie tej profilaktyki podczas hospitalizacji nie wpłynie przecież w żaden sposób na koszty związane z tym programem lekowym. Neonatolodzy będą więc domagać się u Pana Ministra zrozumienia 12

potrzeb noworodków urodzonych z masą < 1000g, dla których jakość przyszłego życia powinna być priorytetem polskiej Służby Zdrowia. Ad 2. Hipotermia lecznicza jest jedyną metodą, udokumentowaną w światowych badaniach randomizowanych, zmniejszającą w znacznym stopniu apoptozę komórek nerwowych wywołaną niedotlenieniem okołoporodowym. Jest to wysokospecjalistyczna procedura medyczna opierająca się głównie na kosztownej aparaturze medycznej i wyrobach medycznych wymagających okresowej wymianie. Jednym z kryteriów rozpoczęcia tej metody leczniczej jest konieczność wykonania zapisu aeeg. Pakiet całościowej opieki nad noworodkiem wymaga także bezwarunkowej oceny tomografii rezonansu magnetycznego mózgu, które to badania ma znaczenie rokownicze i wyznacza dalsze kierunki opieki na dzieckiem wymagającym hipotermii leczniczej w okresie noworodkowym. Rozliczenie tej procedury na podstawie specyfikacji kosztowej jest wysoce krzywdzące dla najlepszych placówek w Polsce posiadających możliwości i umiejętności prowadzenia takiej terapii. Taki typ finansowania w żaden sposób nie pokrywa całościowych kosztów tej jednej z najdroższych procedur neonatologicznych. Po raz kolejny Narodowy Fundusz Zdrowia obciąża lekarzy specjalistów dylematami etycznymi i koniecznością wyboru między kolejnym zadłużaniem szpitala a ratowaniem życia dzieci ciężko chorych dzieci. Oczywistym jest my że zawsze wybierzemy dobro i życie pacjenta, ale NFZ nie weźmie odpowiedzialności za długi szpitali. IV. Udzielone opinie i konsultacje 1. Wydawanie opinii dotyczących: kandydatów na ordynatorów oddziałów szpitalnych Wydano dwie opinie; dr Jolanta Samsel na stanowisko ordynatora w Ostrowii Mazowieckiej i Hanna Duda-ordynator Oddziału Neonatologicznego Wojewódzkiego Szpitala w Płocku Konkurs 18.02 2014 Wołomin - dr Elżbieta Kołodziejczyk Konkurs w Radomiu-Radomski Szpital dr M.Steć. Konkurs 17.12.2014 Ostrów Mazowiecka dr J.Samsel likwidacji lub powstania nowego oddziału szpitalnego, przychodni specjalistycznej, pracowni diagnostycznej, apteki Wystąpiono do NFZ ( 4.04.2014) o zmianę referencyjności Oddziału Neonatologicznego Szpitala Św Zofii z II na III stopień. Wniosek ten sformułowano po przeprowadzeniu szczegółowej analizie wyników leczenia noworodków, w tym przede wszystkim dzieci z małą i ekstremalnie małą masą ciała w latach 2012, 2013 13

spełniania przez podmiot wykonujący działalność leczniczy warunków do udzielania świadczeń zdrowotnych w danej dziedzinie medycyny (liczba wydanych opinii, uwagi) stosowanego postępowania diagnostycznego, leczniczego i pielęgnacyjnego w zakresie jego zgodności z aktualnym stanem wiedzy, z uwzględnieniem dostępności metod i środków (liczba i rodzaj wydanych opinii) wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych, wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro, wyposażenia wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro oraz aktywnych wyrobów medycznych do implantacji innych. 3. Konsultacje przypadków problemowych. Konsultacje udzielane są na bieżąco w różnych porach dnia i nocy gdyż tego wymaga specyfika intensywnej terapii. Opracowano dla regionu kartę szybkiego przekazywania noworodków wymagających hipotermii leczniczej gdyż leczenie powinno być wdrożone jak najszybciej i nie później niż w 6 godzinie życia. Karta ta przekazywana jest faxem do jednego z trzech ośrodków posiadających aparaturę do hipotermii. V. Prognozowanie potrzeb zdrowotnych populacji. W 2014 roku zaobserwowano wzrost liczby porodów. Wzrost ten widoczny jest przede wszystkim w oddziałach III stopnia referencyjności Szpital Św Zofii, Szpital Bielański. Zmniejsza się liczba porodów w ośrodkach I stopnia referencyjności. Liczba porodów w zbyt dużej liczbie szpitali 13 na 52 nie przekracza 500 w jednej placówce nawet 200 na rok. Specyfiką województwa mazowieckiego jest znaczna -7- liczba oddziałów III stopnia referencyjności spełniająca jednak kryteria liczby hospitalizacji najbardziej niedojrzałych dzieci. Największa ich liczba leczona jest w Szpitalu Ks.Anny Mazowieckiej i w IMiDz.Część szpitali II stopnia referencyjności nie w pełni spełnia kryteria oddziałów II stopnia referencyjności. Wydaje się konieczne ustalenie przez nadzór neonatologicznych szczegółowych kryteriów hospitalizacji noworodków dla poszczególnych oddziałów. Pozwoli to konsultantom na weryfikację placówek i pozwoli ujednolicić zasady organizacyjne w Polsce. VI. Podsumowanie ogólnej sytuacji w zakresie danej dziedziny medycyny, farmacji, pielęgniarstwa, innej dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia na terenie województwa (uwagi, problemy, wnioski). Sytuacja w neonatologii w województwie mazowieckim jest dobra. Szpitale miejskie i wojewódzkie są rozbudowywane i remontowane. Władze miasta przeznaczają co roku 14

znaczne kwoty na ten cel. Warunki pobytu matki z dzieckiem po porodzie fizjologicznym znacznie się poprawiły i w wielu szpitalach są bardzo dobre. Wyposażenie oddziałów jest nowoczesne co zapewnia prawidłowe leczenie najcięższych stanów chorobowych noworodków. Powinny się znaleźć fundusze na dofinansowanie przez władze miasta i województwa szpitali uniwersyteckich i resortowych gdyż w tych placówkach leczona jest największa grupa noworodków o dojrzałości 32 tygodnia ciąży a wyszkolony personel pielęgniarsko-medyczny zapewnia dobrą jakość leczenia i opieki. Coraz większa grupa dzieci urodzonych przedwcześnie karmionych jest mlekiem matki lub piersią. W Szpitalu Ks. Anny Mazowieckiej rozwija coraz bardziej swoją działalność Szkoła Rodziców Wcześniaka. Szkoła Rodziców Wcześniaków w Szpitalu Klinicznym im ks. Anny Mazowieckiej w Warszawie to cykl 8 cotygodniowych spotkań rodziców wcześniaków aktualnie hospitalizowanych na oddziałach szpitalnych. Prowadzona jest przez grupę kilku charytatywnie pracujących specjalistów, dla których opieka medyczna, nowoczesne metody leczenia, umożliwienie chociaż w minimalnych stopniu komfortu hospitalizacji a przede wszystkim troska o przyszły rozwój wcześniaków, jest naczelnym zadaniem i stanowi centrum ich codziennego zainteresowania. Aby stworzyć platformę wymiany wiedzy, doświadczeń i najlepszych praktyk w dziedzinie opieki nad noworodkami, w dniach 13-14 listopada 2014 r. w Warszawie zorganizowaliśmy Międzynarodowe Forum dotyczące poprawy standardów opieki nad noworodkami Postawmy razem pierwsze kroki. Udział w nim wzięły osoby, którym na sercu leży dobro i ochrona interesów dzieci, w tym neonatolodzy, pediatrzy i inni przedstawiciele środowiska medycznego, psychologowie, socjologowie i fizjoterapeuci, rodzice wcześniaków oraz twórcy organizacji pozarządowych, działających na rzecz najmłodszych pacjentów. Goście wydarzenia, nad którym honorowy patronat objęła Małżonka Prezydenta RP - Pani Anna Komorowska, reprezentowali łącznie 19 krajów europejskich. Konsultant Wojewódzki we wszystkich podejmowanych inicjatywach na rzecz noworodków znajduje wsparcie w kadrze kierowniczej Wydziału Zdrowia. (pieczątka i podpis) 15