Warszawa, 28 września 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX.431.1.6.2016 Pani Urszula Liberacka-Milczarek Dyrektor Rodzinnego Domu Dziecka Nr 1 w Wiktorowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Joanna Królikowska starszy inspektor wojewódzki oraz Aneta Pilecka - Pietrzak starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili, zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2016, w dniach 28 czerwca 1 lipca 2016 r. kontrolę kompleksową w Rodzinnym Domu Dziecka Nr 1 w Wiktorowie, ul. Rybno 2, 05-083 Zaborów. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówce opiekuńczo wychowawczej oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczo - wychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ww. ustawie w okresie od 1 stycznia 2015 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Panią Dyrektor bez zastrzeżeń w dniu 14 września 2016 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Rodzinny Dom Dziecka Nr 1 w Wiktorowie jest placówką opiekuńczo wychowawczą typu rodzinnego. Placówka działa na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 16/2008 z dnia 1 grudnia 2008 r. Podmiotem prowadzącym jest Powiat Warszawski Zachodni. W okresie objętym kontrolą w placówce na stanowisku dyrektora placówki zatrudniona była p. Urszula Liberacka- Milczarek. 1
Limit miejsc w placówce wynosi 8. W dniu kontroli na listę wychowanków placówki wpisanych było 10 dzieci. W okresie podlegającym kontroli wystąpiły przesłanki do wystąpienia do Wojewody Mazowieckiego o zezwolenie na przyjęcie kolejnego dziecka pomimo przekroczenia dopuszczalnego limitu miejsc. W 2016 r. przyjęto do placówki 3 dzieci. Placówka uzyskała w kwietniu 2016 r. zgodę na umieszczenie ponad limit dwójki dzieci z trzyosobowego rodzeństwa (1 z dzieci zostało przyjęte w ramach obowiązującego limitu miejsc) ponieważ spełniała wymagane warunki, określone w art. 95 ust. 4a ww. ustawy. W okresie objętym kontrolą w placówce przebywało 11 wychowanków, z czego 1 dziecko w sierpniu 2015 r. powróciło do domu rodzinnego. Na dzień kontroli wszyscy wychowankowie z uregulowaną sytuacją prawną zgłoszeni zostali do ośrodka adopcyjnego. Placówka działała na podstawie Regulaminu Organizacyjnego Publicznej Całodobowej Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Typu Rodzinnego zwanej Rodzinnym Domem Dziecka Nr 1 z siedzibą w Wiktorowie ul. Rybno 2, 05-083 Zaborów oraz Statut Rodzinnego Domu Dziecka Nr 1 w Wiktorowie. Powyższe dokumenty powstały na podstawie nieaktualnych przepisów prawa. W związku z powyższym stworzono projekty nowych dokumentów dostosowane do aktualnie obowiązujących przepisów. Projekty te zostaną przekazane do organu prowadzącego celem ich akceptacji. Powyższe dokumenty zostały przekazane do wglądu inspektorom kontrolującym placówkę. Propozycje zmian w aktualizowanych dokumentach przekazano dyrektorowi placówki oraz wychowawcy w czasie kontroli. W okresie objętym kontrolą w placówce odbyła się kontrola inspektora BHP ze Starostwa dotycząca kontroli stanu bezpieczeństwa dla dzieci. Należało wymienić pękniętą szybę w drzwiach. W dniu kontroli nie była wymieniona. Dyrektor placówki oświadczyła, że dokonano naprawy, jednak szyba ponownie uległa uszkodzeniu. Standard świadczonych usług. Sprawdzono na podstawie oględzin placówki, rozmowy z dyrektorem placówki, wychowawcą oraz analizy dokumentacji. Podczas kontroli ustalono, że placówka zapewniała wychowankom odpowiednio wyposażone pokoje, łazienki, miejsce do nauki, miejsce do przygotowywania posiłków oraz wspólną przestrzeń mieszkalną zgodnie z 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). W łazience na dole budynku stwierdzono brak rolety w oknie, o czym poinformowano dyrektora placówki. W trakcie kontroli zwrócono również uwagę na zasadność wymiany mebli kuchennych z powodu 2
widocznych śladów zużycia. Zabudowa została przeniesiona z poprzedniego prywatnego mieszkania pp. Milczarek. Zarówno w placówce jak i na posesji było wiele zwierząt domowych oraz hodowlanych. Do wglądu przedstawiono kontrolującym dokumenty potwierdzające aktualne szczepienia na wściekliznę. Dyrektor placówki oświadczyła na piśmie, że zwierzęta są również sterylizowane, odrobaczane i odkleszczane. Mimo terapeutycznego wpływu zwierząt, możliwości uczenia dzieci odpowiedzialności poinformowano dyrektora placówki, że obecna liczba zwierząt nie powinna już być zwiększana. Placówka zapewniała dzieciom odpowiednie do ich potrzeb wyżywienie, w tym: śniadanie (drugie śniadanie dzieci zabierały kanapki do szkoły), obiad, podwieczorek oraz kolację. Wychowankowie mieli stały dostęp do produktów żywnościowych oraz napojów. W dniu kontroli żaden z wychowanków nie korzystał z diety oraz zaopatrzenia w środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Wychowankowie mieli zapewnioną podstawową opiekę medyczną oraz opiekę specjalistów w zależności od potrzeb. Leki podawane były wychowankom przez wychowawcę. W dniu kontroli wychowankowie placówki realizowali obowiązek szkolny na odpowiednim dla siebie poziomie. Kontakty ze szkołą utrzymywał dyrektor i wychowawca. Wychowankowie na bieżąco zaopatrywani byli w podręczniki, przybory szklone. Pomocy w odrabianiu lekcji udzielał wychowawca, stażystka oraz starsi wychowankowie. W okresie kontrolnym wychowankowie mieli zapewnioną opieką psychologa oraz pedagoga na terenie szkoły, brali udział w zajęciach wyrównawczych, rewalidacyjnych, logopedycznych, korekcyjnokompensacyjnych, z terapii pedagogicznej, korektywy oraz kołach zainteresowań (plastyczne, muzyczne, przyrodnicze). Wychowankowie korzystali również z prywatnych lekcji języka angielskiego. Dzieci uczestniczyły w zajęciach dodatkowych poza placówką (sportowe, zajęcia w ramach współpracy z Fundacją Ocean Marzeń ). Wychowankowie w okresie objętym kontrolą brali udział w wypoczynku letnim, zimowym oraz wyjazdach, atrakcjach organizowanych przez szkołę. Odzież, obuwie kupował wychowankom na bieżąco, głównie dyrektor placówki. Jeżeli wychowanek chciał pojechać na zakupy wówczas miał taką możliwość. Środki higieny, dostosowane do gustów nastoletnich wychowanków, kupował dyrektor placówki. Jak stwierdzono w placówce nie był kwitowany odbiór kieszonkowego przez dzieci. Jak oświadczył dyrektor placówki wychowankowie otrzymywali drobne kwoty pieniężne do szkoły. Większe kwoty otrzymywali w czasie uczestnictwa w wycieczkach klasowych. Dyrektor placówki oświadczyła, że średnio miesięcznie dzieci w wieku 10-13 lat otrzymywały 60 zł, 15 lat ok. 80 zł, najstarszy wychowanek ok. 200 zł. Najmłodsza wychowanka otrzymywała w ramach kieszonkowego słodycze, drobne prezenty. Jednak brak pokwitowania wypłaty kwoty pieniężnej do własnego dysponowania 3
przez dzieci uniemożliwił potwierdzenie prawidłowej realizacji przepisu 18 ust. 1 pkt. 8 ww. rozporządzenia. Opieka nocna sprawowana była na bieżąco, w razie potrzeby. Wszystkie pokoje wychowanków oraz sypialnia pp. Milczarek znajdowały się na jednym piętrze. W dniu podpisania arkusza ustaleń poinformowano dyrektora placówki o konieczności zachowania większego porządku oraz czystości w pomieszczeniach na parterze budynku tj. łazience, kuchni i bawialni dzieci. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej prowadzonej w placówce. W trakcie kontroli inspektorzy dokonali analizy dokumentacji wszystkich wychowanków umieszczonych w placówce w okresie objętym kontrolą. W placówce prowadzona była następująca dokumentacja: diagnoza psychofizyczna, plan pomocy dziecku oraz karta pobytu. Diagnoza sporządzana była przez specjalistów Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Powiecie Warszawskim Zachodnim. Diagnozę psychofizyczną posiadali wszyscy wychowankowie, niezależnie od długości pobytu w placówce. Dla wychowanków przyjętych do placówki diagnozy powstawały średnio w ciągu miesiąca. W diagnozach brakowało jasno określonych wskazań wynikających z 14 ust. 4 ww. rozporządzenia. Plan pomocy dziecku sporządzany był na dany okres czasu. Dokument zawierał: obszary działania (zdrowie dziecka, edukacja dziecka, rozwój społeczny, warunki do nauki i wypoczynku, kontakty z rodziną biologiczną), cele (konieczne działania do wykonania w ww. obszarach) oraz uzyskane efekty, wnioski. Do planu pomocy dziecku dołączany był krótkookresowy plan pomocy dziecku, gdzie odnotowywano zadania do realizacji i daty. W planach pomocy dziecku brak jasno określonego celu głównego pracy z dzieckiem oraz celów i działań długoterminowych wynikających z 15 ust. 3 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia. Cele i konieczne działania do wykonania określone były głównie jako stwierdzenie stanu faktycznego w momencie tworzenia planu. W planach nie były również prowadzone modyfikacje wynikające z 15 ust. 5 ww. rozporządzenia. W tworzeniu planów pomocy dziecka nie uczestniczył asystent rodziny, jeżeli rodzina dziecka miała przydzielonego, co jest niezgodne z 15 ust. 1 ww. rozporządzenia. Karta pobytu zawierała: imię i nazwisko dziecka, obszary oceny: stosunek rodziców (rodziny) do dziecka, relacje dziecka z rodzicami (rodziną), funkcjonowanie społeczne dziecka w placówce, nauka szkolna dziecka, funkcjonowanie społeczne dziecka poza placówką, samodzielność, umiejętność samoobsługi, funkcjonowanie emocjonalne, stan zdrowia dziecka, szczególne potrzeby dziecka, znaczące dla dziecka wydarzenia. 4
W obszarach zawartych w karcie pobytu brak oceny aktualnej sytuacji dziecka wynikającej z 17 ust. 2 ww. rozporządzenia. Karta pobytu tworzona była na dany okres czasu np. na 2015 i 2016 r. Zgodnie z 17 ust. 4 ww. rozporządzenia kartę pobytu dziecka uzupełnia się nie rzadziej niż co miesiąc. Należałoby również zróżnicować wpisy w kartach pobytu. W placówce prowadzona była ewidencja wychowanków. Ewidencję wychowanków należałoby uzupełnić o obszar adres ostatniego miejsca zamieszkania dziecka, który wskazany jest w 17 ust. 5 pkt 3 ww. rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z nieprawidłowościami Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej. Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji oraz rozmów z dyrektorem i wychowawcą placówki. Wychowankowie utrzymywali kontakty z rodzicami, osobami bliskim. Wychowankowie urlopowani byli do domu rodzinnego w dni wolne od nauki szkolnej. W jednym przypadku rodzice odwiedzali dziecko na terenie placówki. W innym przypadku, rodzice sami odbierali dzieci lub wychowankowie byli zawożeni i przywożeni przez wychowawcę. Dzieci urlopowane do domu rodzinnego posiadały zgody sądu. W przypadku jednego z rodzeństw wystąpiono o zgodę na urlopowanie, jednak do dnia kontroli sąd nie ustosunkował się do wniosku. Dzieci utrzymywały również kontakty telefoniczne z rodzicami, osobami bliskimi. Pięciu wychowanków posiadało telefony komórkowe (abonament lub doładowania), które mieli cały czas przy sobie. Wychowankowie mogli również korzystać z telefonów komórkowych należących do dyrektora lub wychowawcy placówki lub telefonu stacjonarnego. W dwóch przypadkach rodzice pisali oświadczenia zabierając dzieci w dni wolne od nauki szkolnej do domu rodzinnego. Z oświadczenia dyrektora wynika, że nie była stosowana kara zakazu wyjazdu do domu w dni wolne od nauki szkolnej. Współpraca placówki z rodzicami obejmowała m.in.: organizację spotkań z dziećmi, omawianie istotnych spraw dotyczących dzieci. Placówka współpracowała z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej. Koordynator odwiedzała wychowanków w placówce, prowadziła rozmowy z dziećmi, uczestniczyła w okresowej ocenie sytuacji dzieci. Dwie rodziny wychowanków objęte były wsparciem asystenta rodziny. Asystent rodziny uczestniczył w okresowej ocenie sytuacji dziecka, spotkaniu dotyczącym ustalenia zasad urlopowania dzieci do rodziców, utrzymywał kontakt telefoniczny z placówką. Prowadzona dokumentacja nie pozwoliła na ustalenie sytuacji rodzinnej wychowanków, efektów pracy podejmowanej na rzecz powrotu dziecka do rodziny naturalnej. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami 5
Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji, rozmowy z dyrektorem placówki oraz wychowawcą. W okresie objętym kontrolą posiedzenia zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka odbyły się w następujących terminach: 2.06.2015 r., 10.12.2015 r., 3.03.2016 r., 27.06.2016 r. W przypadku dwójki dzieci nie zachowano terminów dotyczących okresowej oceny sytuacji dziecka wskazanych w art. 138 ww. ustawy o wspieraniu rodziny. W posiedzeniach zespołu uczestniczyli m.in.: dyrektor i wychowawca placówki, dyrektor, kierownik zespołu pieczy zastępczej, psycholog, koordynatorzy rodzinnej pieczy zastępczej PCPR w Powiecie Warszawskim Zachodnim, asystent rodziny, kurator zawodowy, przedstawiciele ośrodka adopcyjnego, pedagog szkolny, kierownik zespołu pieczy zstępczej oraz pracownik socjalny właściwego PCPR. Wnioski dotyczące okresowej oceny sytuacji dziecka przesyłane były do właściwego sądu drogą pocztową, dostarczane osobiście przy okazji wizyty w sądzie. Wszystkie protokoły ze spotkań dotyczących okresowej oceny sytuacji dziecka posiadały podpisy członków posiedzenia oraz ustalenia jakie działania należy podjąć w stosunku do danego dziecka i osoby za nie odpowiedzialne. W czasie okresowej oceny sytuacji dziecka wysłuchano jedną z wychowanek. W dokumentacji pozostałych wychowanków nie znaleziono udokumentowanego wysłuchania dziecka wynikającego z art. 4a ww. ustawy. Z informacji uzyskanych od dyrektora placówki wynika, że wychowankowie informowani byli o okresowej ocenie sytuacji i o tym, że będzie omawiana ich sytuacja. Dyrektor placówki przed planowaną oceną sytuacji dziecka rozmawia z dziećmi powyżej 10 roku życia na temat ich sytuacji w placówce, powodów ich umieszczenia, pyta ich o zdanie związane z dalszym pobytem. Następnie formułowana była opinia opiekuna RDD i zgłaszana na posiedzeniu zespołu. Nie była prowadzona dokumentacja świadcząca o wysłuchaniu dziecka. W protokołach z okresowej oceny znajdowały się informacje dotyczące m.in.: prowadzonej procedury adopcyjnej, mocnych stron dziecka, kontaktów z bliskimi, stanu zdrowia, sytuacji rodzinnej, adaptacji dzieci nowoprzyjętych w placówce. Należałoby uzupełnić protokoły o obszary oceny wskazane w art. 136 ww. ustawy m.in. o analizę stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną, modyfikację planu pomocy dziecku. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z nieprawidłowościami Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Sprawdzono na podstawie rozmów z dyrektorem placówki, wychowawcą oraz analizy dokumentacji usamodzielnianego wychowanka. Placówka w codziennej pracy wychowawczej podejmowała działania zmierzające do zwiększenia samodzielności, zaradności życiowej wychowanków i odpowiedzialności. 6
Starsi wychowankowie pomagali, głównie w dni wolne od nauki, w przygotowywaniu posiłków, rozpakowywaniu zmywarki, sortowaniu bielizny po praniu. Zdaniem dyrektora placówki obowiązki dzieci dostosowane były do ich wieku i stopnia rozwoju, m.in.: utrzymywanie czystości i porządku w swoich pokojach (pomoc opiekunki i stażystki), uczenie się i odrabianie lekcji, zmiana pościeli oraz porządkowanie ogrodu (starsi wychowankowie), opieka nad zwierzętami, podlewanie kwiatów, nakrywanie do stołu, mycie podłóg, przecieranie parapetów. W okresie objętym kontrolą 1 wychowanek pozostawał w procesie usamodzielnienia i został dla niego sporządzony Indywidualny Program Usamodzielnienia (brak daty sporządzenia na dokumencie). Dokument został podpisany przez wychowanka, opiekuna usamodzielnienia oraz pracownika socjalnego PCPR. Program zatwierdzony przez dyrektora Warszawskiego Centrum Pomocy Rodzinie w dniu 17.11.2014 r. (miesiąc przed uzyskaniem pełnoletności przez wychowanka). Opiekun usamodzielnienia został wskazany przez wychowanka w dniu 4.11.2014 r. Opiekun usamodzielnienia podjął się funkcji pełnienia roli opiekuna usamodzielnienia oraz uzyskał akceptację dyrektora WCPR. Nie został zachowany, wówczas obowiązujący, dwumiesięczny termin wyznaczenia opiekuna usamodzielnienia przed uzyskaniem pełnoletności (art. 145 ust. 2 ww. ustawy o wspieraniu rodziny, Dz. U. z 2013 r., poz. 135). W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Stan zatrudnienia, struktura i kwalifikacje pracowników zatrudnionych w placówce Sprawdzono na podstawie analizy teczek osobowych wszystkich pracowników placówki oraz rozmowy z dyrektorem placówki. W placówce zatrudnieni byli na pełen etat dyrektor placówki, wychowawca (mąż dyrektora placówki) oraz opiekunka. Ponadto w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ( Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w Powiecie Warszawskim Zachodnim ) w placówce odbywała 9 miesięczny staż absolwentka policealnej szkoły zawodowej. Osoba zatrudniona na stanowisku dyrektora posiadała kwalifikacje zgodne z art. 97 ust. 4 pkt 1-2 ww. ustawy. W dokumentacji dyrektora placówki znajdowało się orzeczenie lekarskie do dnia 24.09.2017 r. Dyrektor placówki nie posiadała pozytywnej opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dotyczącej predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora wynikającej z art. 97 ust. 4 pkt 3 ww. ustawy, którą należy pozyskać do końca 2017 r. (art. 236 ust. 2 ww. ustawy). Osoba zatrudniona na stanowisku wychowawcy posiadała wykształcenie wyższe. Wychowawca placówki nie posiadał pozytywnej opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dotyczącej predyspozycji do pełnienia funkcji wychowawcy wynikającej z art. 98 ust. 2 ww. ustawy, którą należy pozyskać do końca 2017 r. (art. 236 ust. 2 ww. ustawy). 7
Dyrektor placówki oraz wychowawca w okresie objętym kontrolą uczestniczyli w szkoleniach oraz konferencjach dotyczących m.in.: dyscypliny w rodzinie zastępczej, treningu umiejętności wychowawczych dla rodzin zastępczych, przywiązania. Osoba zatrudniona na stanowisku opiekunki posiadała wykształcenie średnie. Zgodnie z art. 98 ust. 5 ww. ustawy osoba pracująca z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej na stanowisku opiekuna dziecięcego posiada następujące kwalifikacje ukończoną szkołę przygotowującą do pracy w zawodzie opiekuna dziecięcego lub pielęgniarki albo studia pedagogiczne. Analiza dokumentacji pracowników zatrudnionych w placówce wykazała, że wychowawca oraz opiekun nie posiadali do okazania ważnego zaświadczenia lekarskiego. Zaświadczenie opiekuna ważne do dnia 22.10.2015 r. Dyrektor placówki złożył w powyższej sprawie oświadczenie zobowiązujące do aktualizacji zaświadczeń lekarskich. Dokumenty dyrektora i wychowawcy oraz opiekunki zostały uzupełnione, w trakcie trwania kontroli, o brakujące oświadczenia wynikające z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy. Dyrektor placówki, wychowawca oraz opiekun podpisali zakresy uprawnień, obowiązków i odpowiedzialności. W ww. dokumentach wychowawcy oraz opiekuna brakowało dat. Ponadto w zakresach obowiązków wychowawcy oraz dyrektora nie uwzględniono, kto jest odpowiedzialny za utrzymywanie kontaktów ze szkołami, do których uczęszczają dzieci oraz prowadzenie dokumentacji wymaganej ww. rozporządzeniem. Zakresy obowiązków poszczególnych pracowników należałoby dostosować do faktycznie wykonywanych zadań i czynności. Zmiany jakich należy dokonać w ww. dokumentach przedstawiono dyrektorowi w dniu podpisania arkusza ustaleń. W okresie objętym kontrolą placówka nie korzystała z pomocy wolontariuszy. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka Sprawdzono na podstawie oględzin placówki, analizy dokumentacji, rozmowy z dyrektorem placówki, wychowawcą oraz dziećmi. W regulaminie organizacyjnym placówki, który powstał w oparciu o nieobowiązujące akty prawne, w 26 zapisano prawa dziecka. W jego treści nie uwzględniono wysłuchania dziecka wynikającego z aktualnie obowiązującej ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (art. 4a). W projekcie nowego regulaminu organizacyjnego (okazanego w trakcie kontroli) zaproponowano zmiany w części zapisów dotyczących praw i obowiązków wychowanków. Z ustaleń kontroli wynika, że wychowankowie byli informowani o prawach dziecka w sposób naturalny, najczęściej w czasie codziennych rozmów. Ponadto wychowankowie dostawali przy okazji różnych sytuacji broszurki z Biura Rzecznika Praw Dziecka. 8
W sytuacji, gdzie może być wykorzystywany wizerunek dziecka zgody udzielają opiekunowie prawni lub sąd. Wychowankowie nie mieli obowiązku uczestnictwa w nabożeństwach kościelnych. W ostatnim dniu kontroli przeprowadzono rozmowę z 5 wychowankami, którzy wyrazili na nią zgodę. Z uzyskanych informacji wynika, że wychowankowie najchętniej spędzali czas wolny kąpiąc się w basenie (rozłożony w ogrodzie), jeżdżąc na rowerach, na zabawach w ogrodzie (wyposażony m.in.: w piaskownicę, huśtawki), grach w których udział brała cała rodzina. Zimą jazda na sankach, narty po okolicznym lesie, wyjazdy do kina, wizyty na krytym basenie. Nie była stosowana kara zbiorowa. Wśród nagród wymieniono: otrzymanie telefonu komórkowego. Wychowankowie otrzymywali prezenty z okazji urodzin, imienin, Mikołajek, I Komunii. Dzieci potwierdziły, że brały udział w wyjazdach organizowanych przez szkołę. W sytuacji konfliktów, trudności dzieci mogły się zwrócić do dyrektora lub wychowawcy i porozmawiać. Wychowankowie uczestniczyli w szkole w zajęciach logopedycznych, kółkach zainteresowań. Kieszonkowe otrzymywali idąc do szkoły, jadąc na wycieczkę, na doładowanie do telefonu, na zakupy. Dzieci potwierdziły, że mogły być odwiedzane przez osoby bliskie (bawialnia, wspólne spacery) oraz rówieśników. Wspólnie obchodzono święta, imieniny, urodziny. W jednym przypadku z powodu nie odrobionych lekcji i złych ocen w szkole jeden z wychowanków nie pojechał do domu w celu nadrobienia materiału szkolnego. Zgodnie z art. 4 ww. ustawy dziecko ma prawo do utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z nieprawidłowościami Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. Zapewnić, aby diagnozy psychofizyczne sporządzane dla każdego dziecka uwzględniały wszystkie wskazania wymienione w 14 ust. 4 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 2. Dokonywać modyfikacji w planach pomocy dziecku zgodnie z 15 ust. 5 pkt 1 ww. rozporządzenia w sposób umożliwiający stwierdzenie zakresu dokonywanych zmian oraz 9
formułować cel główny pracy z dzieckiem oraz cele i działania długo i krótkoterminowe zgodnie z 15 ust. 3 pkt 1-2 ww. rozporządzenia. 3. Zintensyfikować współpracę z asystentem rodziny przy tworzeniu planu pomocy dziecku zgodnie z 15 ust.1 ww. rozporządzenia. 4. Kartę pobytu dziecka wypełniać co miesiąc zgodnie z 17 ust. 4 pkt 2 ww. rozporządzenia z uwzględnieniem wszystkich obszarów wskazanych w 17 ust. 2 ww. rozporządzenia (ocena aktualnej sytuacji dziecka). 5. Księgę ewidencji wychowanków uzupełnić o obszar adres ostatniego miejsca zamieszkania dziecka zgodnie z 17 ust. 5 pkt 3 ww. rozporządzenia. 6. Okresowej oceny wychowanków dokonywać z zachowaniem terminów wskazanych w art. 138 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 575) oraz zgodnie z art. 136 ww. ustawy. 7. Podjąć działania zapewniające prawidłową realizację art. 4a ww. ustawy poprzez prowadzenie dokumentacji świadczącej o dokonywaniu wysłuchania dziecka. 8. Uzupełnić dokumentację pracowniczą wychowawcy oraz opiekunki o zaświadczenie lekarskie wskazane w art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy. 9. Podjąć działania zmierzające do pozyskania przez osobę zatrudnioną na stanowisku opiekuna kwalifikacji wskazanych w art. 98 ust. 5 ww. ustawy. 10. W przypadku konieczności nadrobienia zaległości szkolnych nie ograniczać wychowankom prawa do kontaktów z rodziną w dni wolne od nauki szkolnej zgodnie z art. 4 pkt 3 ww. ustawy. 11. Zainstalować w oknie, w łazience na parterze budynku, roletę w celu zapewnienia intymności zgodnie z 18 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia. 12. Systematycznie dokumentować wypłacanie wychowankom kwoty pieniężnej do własnego dysponowania wskazanej 18 ust. 1 pkt. 8 ww. rozporządzenia. Uwagi: Ponadto należałoby: 1. Dostosować dokumenty organizacyjne placówki do aktualnie obowiązujących przepisów prawa, m.in. zgodnie z art. 4 i 4a ww. ustawy. 2. Dostosować zakresy obowiązków pracowników placówki do aktualnie obowiązujących przepisów prawa oraz do faktycznie wykonywanych zadań. 3. Wymienić szybę w drzwiach. 4. Datować dokumentację prowadzoną w placówce. 5. W dokumentacji wychowanków dokonywać zapisów dotyczących sytuacji rodzinnej oraz współpracy prowadzonej z rodziną dziecka. 10
6. Podjąć działania zmierzające do pozyskania pozytywnej opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dotyczącej predyspozycji do pełnienia funkcji dyrektora oraz wychowawcy zgodnie z art. 97 ust. 4 pkt 3 oraz art. 98 ust. 2 ww. ustawy. 7. Podjąć współpracę z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Powiecie Warszawskim Zachodnim w zakresie ustalenia odpowiedniej liczby zwierząt przebywających w budynku placówki i na terenie posesji oraz zasad kontroli i dokumentowania ich stanu zdrowia. 8. Podjąć działania zmierzające do zachowania większego porządku oraz czystości w pomieszczeniach na parterze budynku tj. łazience, kuchni i bawialni dzieci. Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Starszy inspektor wojewódzki Joanna Królikowska Starszy inspektor wojewódzki Aneta Pilecka Pietrzak z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Marcin Wodziński Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej 11