RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 182588 (13) B1 (2 1) Numer zgłoszenia. 318607 (22) Data zgłoszenia: 21.02.1997 (51) IntCl7 A47C 17/16 (54) Mechanizm ustalający do fotela lub leżanki (30) Pierwszeństwo: 29.02.1996.DE,29603721.4 (73) Uprawniony z patentu: Stanzwerk Wetter Sichelschmidt GmbH & Co KG, Wetter, DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: 01.09.1997 BUP 18/97 (72) Twórcy wynalazku: Peter Sedlatschek, Plettenberg, DE Martin Kristen, Gelsenkirchen, DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.01.2002 WUP 01/02 (74) Pełnomocnik: Borowska-Kryśka Urszula, PATPOL Spółka z 0.0. PL 182588 B1 (57) Mechanizm ustalający do fotela lub leżanki, zwłaszcza do siedzenia fotela lub ramy materaca leżanki, składający się z części mocowanej do korpusu mebla oraz z połączonego przegubem z tą częścią ramienia wychylnego, stanowiącego nośnik siedzenia, ramy materaca lub podobnego elementu mebla, a ponadto zawierający dźwignię kolanową, łączącą oddalone od przegubu końce części mocowanej do korpusu mebla z zakrzywieniem ramienia wychylnego, przy czym ta dźwignia kolanowa posiada ogranicznik położenia otwartego, zaś do jednego z ramion dźwigni kolanowej jest doczepiona przynajmniej jedna rozciągana sprężyna, która z drugiej strony jest doczepiona do części mocowanej do korpusu mebla w pobliżu przegubu, usytuowanego pomiędzy częścią mocowaną do korpusu mebla i ramieniem wychylnym, znamienny tym, że przy ramieniu (6) dźwigni kolanowej (4), połączonym przegubowo z wychylnym ramieniem (2) w pobliżu przegubu (10) dźwigni kolanowej (4) usytuowane jest przedłużenie (11) wyposażone w szczelinę (12) mającą wrąb (13), która tworzy obszar zaczepowy (9) dla sprężyny (7) przy czym w położeniu rozwarcia dźwigni kolanowej (4) jeden z końców szczeliny (12) jest zbliżony do mocowanego do korpusu mebla obszaru przegubowego (8) sprężyny (7) na odległość, równą długości nienaprężonej sprężyny (7) łącznie z jej końcami mocującymi, a w położeniu zamknięcia dźwigni kolanowej (4) drugi koniec szczeliny (12) jest zbliżony do sprężyny (7) zamocowanej do obszaru przegubowego (8), a jej drugi komec mocujący znajduje się we wrębie (13) szczeliny (12). Fig. 1
Mechanizm ustalający do fotela lub leżanki Zastrzeżenie patentowe Mechanizm ustalający do fotela lub leżanki, zwłaszcza do siedzenia fotela lub ramy materaca leżanki, składający się z części mocowanej do korpusu mebla oraz z połączonego przegubem z tą częścią ramienia wychylnego, stanowiącego nośnik siedzenia, ramy materaca lub podobnego elementu mebla, a ponadto zawierający dźwignię kolanową, łączącą oddalone od przegubu końce części mocowanej do korpusu mebla z zakrzywieniem ramienia wychylnego, przy czym ta dźwignia kolanowa posiada ogranicznik położenia otwartego, zaś do jednego z ramion dźwigni kolanowej jest doczepiona przynajmniej jedna rozciągana sprężyna, która z drugiej strony jest doczepiona do części mocowanej do korpusu mebla w pobliżu przegubu, usytuowanego pomiędzy częścią mocowaną do korpusu mebla i ramieniem wychylnym, znamienny tym, że przy ramieniu (6) dźwigni kolanowej (4), połączonym przegubowo z wychylnym ramieniem (2) w pobliżu przegubu (10) dźwigni kolanowej (4) usytuowane jest przedłużenie (11) wyposażone w szczelinę (12) mającą wrąb (13), która tworzy obszar zaczepowy (9) dla sprężyny (7), przy czym w położeniu rozwarcia dźwigni kolanowej (4) jeden z końców szczeliny (12) jest zbliżony do mocowanego do korpusu mebla obszaru przegubowego (8) sprężyny (7) na odległość, równą długości nienaprężonej sprężyny (7) łącznie z jej końcami mocującymi, a w położeniu zamknięcia dźwigni kolanowej (4) drugi koniec szczeliny (12) jest zbliżony do sprężyny (7) zamocowanej do obszaru przegubowego (8), a jej drugi koniec mocujący znajduje się we wrębie (13) szczeliny (12). * * * Przedmiotem wynalazku jest mechanizm ustalający do fotela lub leżanki, zwłaszcza do siedzenia fotela lub do ramy materaca leżanki. Ze stanu techniki jest znany meblowy mechanizm ustalający, składający się z części mocowanej do korpusu mebla, oraz z połączonego przegubowo z tą częścią ramienia wychylnego służącego jako nośnik części stanowiącej siedzenie lub tym podobne, a także z dźwigni kolanowej łączącej oddalone od miejsca przegubu końce części mocowanej do korpusu i ramienia wychylnego, i posiadającej ogranicznik czynny w położeniu otwartym mebla, przy czym przy jednym z ramion dźwigni kolanowej zaczepiona jest sprężyna, zwłaszcza rozciągana sprężyna śrubowa lub zespół rozciąganych sprężyn śrubowych, który z drugiej strony zaczepiony jest do części mocowanej do korpusu mebla, w pobliżu przegubu pomiędzy tą częścią i ramieniem wychylnym, przy czym w położeniu otwartym ramienia wychylnego, dźwignia kolanowa jest rozwarta, a w położeniu zamkniętym napięta wstępnie sprężyna, zostaje jeszcze bardziej naprężona. Tego rodzaju mechanizmy ustalające stosuje się przede wszystkim w leżankach, które posiadają wychylną część przeznaczoną do siedzenia. Odchylenie tej części umożliwia łatwy dostęp do znajdującej się pod nią przestrzeni stanowiącej pojemnik na pościel lub t.p. Dla zabezpieczenia stabilności położenia odchylonego do góry siedzenia, pomiędzy częścią mechanizmu zamocowaną do korpusu mebla i ramieniem wychylnym znajduje się dźwignia kolanowa, która za pomocą napiętego zasobnika energii, zwłaszcza sprężyny utrzymywana jest w położeniu rozwartym, a przy odchylaniu siedzenia do dołu, sprężyna korzystnie podlega dalszemu napinaniu. Ponieważ zasobnik energii jest wstępnie napięty w stanie, w jakim zamocowany jest do części tego mechanizmu, więc montaż zasobnika energii jest bardzo kłopotliwy i niebezpieczny. Często tego rodzaju mechanizmy dostarczane są do wytwórcy mebli z całkowicie osadzonym zasobnikiem energii, a wytwórca ma wtedy trudności przy zamontowaniu mechanizmu znajdującego się pod działaniem napiętej sprężyny.
182 588 3 Celem wynalazku jest opracowanie mechanizmu ustalającego, w którym zamontowanie zasobnika energii możliwe jest w stanie nienapiętym, a napięcie zasobnika energii następuje w sposób wymuszony, przy wykorzystywaniu mechanizmu zgodnie z jego przeznaczeniem. Mechanizm ustalający do fotela lub leżanki, zwłaszcza do siedzenia fotela lub ramy materaca leżanki, składający się z części mocowanej do korpusu mebla oraz z połączonego przegubem z tą częścią ramienia wychylnego, stanowiącego nośnik siedzenia, ramy materaca lub podobnego elementu mebla, a ponadto zawierający dźwignię kolanową, łączącą oddalone od przegubu końce części mocowanej do korpusu mebla z zakrzywieniem ramienia wychylnego, przy czym ta dźwignia kolanowa posiada ogranicznik położenia otwartego, zaś do jednego z ramion dźwigni kolanowej jest doczepiona przynajmniej jedna rozciągana sprężyna, która z drugiej strony jest doczepiona do części mocowanej do korpusu mebla w pobliżu przegubu, usytuowanego pomiędzy częścią mocowaną do korpusu mebla i ramieniem wychylnym, według wynalazku charakteryzuje się tym, że przy ramieniu dźwigni kolanowej, połączonym przegubowo z wychylnym ramieniem w pobliżu przegubu dźwigni kolanowej usytuowane jest przedłużenie wyposażone w szczelinę mającą wrąb, która tworzy obszar zaczepowy dla sprężyny, przy czym w położeniu rozwarcia dźwigni kolanowej jeden z końców szczeliny jest zbliżony do mocowanego do korpusu mebla obszaru przegubowego sprężyny na odległość, równą długości nienaprężonej sprężyny łącznie z jej końcami mocującymi, a w położeniu zamknięcia dźwigni kolanowej drugi koniec szczeliny jest zbliżony do sprężyny zamocowanej do obszaru przegubowego, a jej drugi koniec mocujący znajduje się we wrębie szczeliny. Przez takie wykonanie można zamontować w mechanizmie sprężynę w stanie nienapiętym tak, że jest znacznie prostszy montaż i nie ma niebezpieczeństwa okaleczenia montażysty. Przy pierwszorazowym wykorzystywaniu mechanizmu zgodnie z jego przeznaczeniem, sprężyna ze swym obszarem mocowania znajdującym się od strony dźwigni kolanowej, przestawiona zostaje przymusowo w swym żądanym położeniu, w którym jest napięta. W tym żądanym położeniu odpowiedni koniec sprężyny zostaje przytrzymany kształtowo w swym obszarze zamocowania tak, że przy użytkowaniu zgodnie z przeznaczeniem zawsze jest do dyspozycji sprężyna napięta. Korzystne jest ponadto, że przy ramieniu dźwigni kolanowej, które połączone jest przegubowo z wychylnym ramieniem, w pobliżu przegubu dźwigni kolanowej usytuowane jest przedłużenie ze szczeliną, która tworzy obszar zaczepowy dla sprężyny, przy czym przy rozwartej dźwigni kolanowej jeden z końców szczeliny zbliżony jest do przymocowanego do korpusu obszaru przegubowego sprężyny na odległość równą długości nienapiętej sprężyny, a w stanie zamkniętym dźwigni kolanowej, drugi koniec szczeliny zbliżony jest do zamocowanej do obszaru przegubowego sprężyny tak, że obszar przegubowy sprężyny, usytuowany od strony dźwigni kolanowej, przymusowo przesuwa się do tego drugiego końca szczeliny, a sprężyna zostaje przy tym napięta, zapadając swym końcem w znajdujący się przy tym drugim końcu wrąb, w którym pozostaje on przy rozwieraniu dźwigni kolanowej. Wykonanie przedłużenia przy jednym z ramion dźwigni kolanowej jest łatwe do zrealizowania, gdyż należy tylko uformować dodatkowy przedłużony obszar przy ramieniu i wykonać w nim odpowiednią szczelinę. Układ i ukierunkowanie szczeliny są tak wykonane, że przy rozwartej dźwigni kolanowej, jeden z końców szczeliny, w którym mocuje się sprężynę przez zawieszenie lub w jakiś inny sposób, zbliżony jest do obszaru sprężyny, usytuowanego od strony korpusu mebla na taką odległość, że sprężynę można zawiesić w stanie nienapiętym. Przy pierwszorazowym przechyleniu ramienia wychylnego względem przymocowanej do korpusu części mechanizmu, ramiona dźwigni kolanowej wychylają się w położenie równoległe, przy czym szczelina w obszarze przedłużenia zmienia swe położenie tak, że pod działaniem siły sprężyny, część końcowa naprężonej sprężyny znajdująca się w szczelinie, przesuwa się wzdłuż szczeliny aż do miejsca wrębu, w który zapada, i pozostaje w tym położeniu również przy następującym rozwarciu dźwigni kolanowej, przez co zapewnione jest żądane działanie mechanizmu. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia mechanizm ustalający według wynalazku ze sprężyną znajdującą się
4 182 588 w stanie nienapiętym, w położeniu montażowym, fig. 2 - mechanizm ustalający ze sprężyną zawieszoną i z ramieniem wychylnym znajdującym się w położeniu zamkniętym, a fig. 3 - mechanizm ustalający w położeniu otwartym, w którym ramię wychylne odchylone jest do góry w stosunku do części mechanizmu zamocowanej do korpusu. Na figurze 1przedstawiony jest mechanizm ustalający do leżanki. Składa się on z części 1 zamocowanej do korpusu leżanki, oraz z połączonego przegubowo z tą częścią ramienia wychylnego 2 służącego jako nośnik części stanowiącej siedzenie lub t.p., a także z dźwigni kolanowej 4 łączącej, oddalone od miejsca przegubu 3 końce części 1 i ramienia wychylnego 2, i posiadającej ogranicznik 5 czynny w położeniu otwartym mebla. Część 1 mechanizmu zamocowana do korpusu, tak jak i wychylne ramię 2, wykonane są w postaci podłużnego pręta. Do górnego ramienia 6 dźwigni kolanowej 4 zamocowany jest jeden z końców zasobnika energii w postaci sprężyny 7, którą w niniejszym przykładzie wykonania stanowi rozciągana sprężyna śrubowa, przy czym drugi koniec tej sprężyny zaczepiony jest przy części 1 mocowanej do korpusu, w pobliżu przegubu 3, do obszaru przegubowego 8 utworzonego przykładowo w postaci trzpienia, lub trzpienia z łbem. Dźwignia kolanowa 4, w położeniu otwartym ramienia wychylnego 2, zgodnie z fig. 1 i z fig. 3, jest rozwarta, przy czym w położeniu krańcowym, przedstawionym na fig. 3, napięta wstępnie sprężyna 7, podczas wprowadzania ramienia 2 w położenia zamknięte, zgodnie z fig. 2, coraz bardziej jest napinana. Wskutek tego, sprężyna 7 przy odchylaniu ramienia 2 w położenie otwarte, wspiera ten ruch tak, że użytkownik nie musi podnosić całego ciężaru odchylanego siedzenia lub t.p. Ponadto sprężyna 7 zapewnia stabilność położenia otwartego. Aby umożliwić montaż sprężyny 7 w stanie nienapiętym, obszar zaczepowy 9 sprężyny przy dźwigni kolanowej 4 jest tak wykonany, że przy rozwartej dźwigni 4 (fig. 1), nienapięta lub prawie nienapięta sprężyna 7 zaczepia się lub zawiesza odpowiednim końcem w tym obszarze zaczepowym 9. Przy pierwszym przechylaniu wychylnego ramienia 2, a tym samym i dźwigni kolanowej 4 w położenie zamknięte, zgodnie z fig. 2, zaczepiony koniec sprężyny 7, za pomocą siły rozciągającej sprężyny 7 zostaje przestawiony lub przesunięty w dalszy zakres obszaru zaczepowego 9, i zostaje tam przytrzymany, przy czym sprężyna 7 jest teraz napięta, i przy ponownym rozwieraniu dźwigni kolanowej pozostaje napięta, tak jak to jest przedstawione na fig. 3. Przy ramieniu 6 dźwigni kolanowej 4 połączonym przegubowo z wychylnym ramieniem 2, w pobliżu przegubu 10 dźwigni kolanowej 4 usytuowane jest przedłużenie 11 ze szczeliną 12, która tworzy obszar zaczepowy 9 dla sprężyny 7. Przy rozwartej dźwigni kolanowej 4 koniec szczeliny 12, znajdujący się na rysunku u dołu, zbliża się do przymocowanego do korpusu punktu zaczepienia 8 sprężyny 7 na odległość odpowiadającą długości nienapiętej sprężyny 7 łącznie z końcami mocującymi. W ten sposób sprężynę 7 w stanie nienapiętym można zawiesić w obszarze dolnego końca szczeliny 12. W stanie zamkniętym dźwigni kolanowej 4, jak pokazano na fig. 2, drugi koniec szczeliny 12 zbliżony jest do punktu zaczepienia 8 sprężyny 7, usytuowanego na części 1 zamocowanej do korpusu, przy czym ten odstęp jest większy niż odstęp odpowiadający nienapiętej sprężynie. Po zaczepieniu sprężyny 7 w położeniu zgodnym z fig. 1, przy odchylaniu wychylnego ramienia 2 w kierunku części 1 zamocowanej do korpusu, znajdujący się od strony dźwigni kolanowej 4 obszar przegubowy sprężyny 7, zostaje przymusowo przesunięty w szczelinie 12, a sprężyna 7 zostaje przy tym napięta. Koniec mocujący wpada wtedy we wrąb 13 znajdujący się przy końcu szczeliny 12, i pozostaje tam również przy rozwieraniu dźwigni kolanowej 4 co widoczne jest zwłaszcza przy porównaniu fig. 2 i 3. Wynalazek nie ogranicza się do niniejszego przykładu wykonania, lecz w ramach ujawnionych cech może posiadać różne odmiany lub kombinacje cech.
fig. 3 182 588
182 588 Fig. 1 fig.2 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.