PL B1. BEM BRUDNICCY SPÓŁKA JAWNA, Mirosław, PL BUP 08/07. CEZARY RUTKOWSKI, Płock, PL WUP 03/11

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (51) Int.Cl. E05F 5/12 ( ) E05F 5/00 ( ) (54) Regulator kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 08/07 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 03/11 (73) Uprawniony z patentu: BEM BRUDNICCY SPÓŁKA JAWNA, Mirosław, PL (72) Twórca(y) wynalazku: CEZARY RUTKOWSKI, Płock, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Woźnicki Jerzy PL B1

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest regulator kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych, przeznaczony do drzwi rozwieranych dwuskrzydłowych ze skrzydłem czynnym i biernym, wyposażonych w samozamykacze. Regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych stosowane są w drzwiach wewnętrznych i zewnętrznych, zwłaszcza w obiektach użytku publicznego, razem z samozamykaczami i urządzeniami do automatycznego zamykania drzwi. Zalecane są wszędzie tam, gdzie wymagana jest niezawodna kolejność zamykania drzwi rozwieranych dwuskrzydłowych zawierających przylgę na styku ramiaków pionowych, na przykład w drzwiach przeciwpożarowych i dymoszczelnych. W tego typu drzwiach skrzydło czynne otwiera się w pierwszej kolejności i zamyka się w drugiej kolejności, a skrzydło bierne otwiera się w drugiej kolejności i zamyka w pierwszej kolejności. Znane są regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych o działaniu samoczynnym montowane w nadprożu drzwi, połączone z samozamykaczami montowanymi wewnątrz lub na zewnątrz górnej części skrzydła. Elementy ślizgowe ramion samozamykaczy oraz podzespoły regulatora umieszczone są w szynie wbudowanej w nadproże. Z opisu patentowego DE znany jest regulator kolejności zamykania do dwuskrzydłowych drzwi z funkcją samoczynnego zamykania, wyposażonych w skrzydło bierne i czynne. W górnej części skrzydeł zamontowane są samozamykacze wyposażone w obrotowo osadzone ramiona, których swobodne końce są połączone z elementami ślizgowymi osadzonymi przesuwnie w szynie prowadzącej usytuowanej nad skrzydłami w nadprożu drzwi. Skrzydło czynne jest utrzymywane w położeniu otwartym za pomocą mechanizmu blokującego umieszczonego w szynie prowadzącej i zwalnianego przez skrzydło bierne. Mechanizm blokujący ma układ samohamowny zaopatrzony w zamocowany sprężyście element samohamowny podstawiany na stalowy pręt prowadzący przesuwający się wzdłuż szyny wraz z elementem ślizgowym skrzydła czynnego. Regulator ma suwak, którego jeden koniec jest połączony z trzpieniem napędowym do zwalniania mechanizmu blokującego poprzez odblokowanie elementu samohamownego. Drugi koniec tego suwaka jest połączony z elementem pośrednim, którego zderzak przylega sprężyście do elementu ślizgowego skrzydła biernego. Element pośredni jest wyposażony w prowadnicę wykonaną w kształcie tulei osadzonej przesuwnie na pręcie blokującym. Suwak jest wykonany w kształcie tulei osadzonej przesuwnie na pręcie prowadzącym. Moment otwierający przenoszony jest przez ramię samozamykacza skrzydła czynnego na element ślizgowy a dalej poprzez pręt prowadzący na mechanizm blokujący. Element samohamowny podstawiany na stalowy pręt prowadzący umożliwia otwarcie skrzydła po przekroczeniu określonej siły. Po zamkniętych drzwiach biernych mechanizm blokujące jest zwolniony, co umożliwia zamknięcie drzwi czynnych Tak wykonany regulator ma podzespoły połączone układem sztywnych elementów przesuwnych co zwiększa jego gabaryty oraz wymaga wykonania w nadprożu odpowiedniej wielkości komory umożliwiającej zamontowanie szyny prowadzącej. W opisie patentowym DE przedstawiony jest regulator kolejności zamykania skrzydeł drzwi z szyną prowadzącą umieszczoną w nadprożu. W szynie zamocowany jest hamulec cierny, który ma klin hamujący połączony cięgnem z elementem ślizgowym ramienia samozamykacza skrzydła biernego. Z drugiej strony klina do korpusu hamulca przymocowany jest przesuwny zderzak działający na klin. Cięgno jest rozpięte na stałych krążkach linowych. Przy zamkniętym skrzydle biernym napięta linka cięgna odciąga klin hamujący wraz z dociskającą go sprężyną i zwalnia hamulec. Wówczas skrzydło czynne może się zamykać samoczynnie. W urządzeniu tym krążki linowe rozmieszczone są w odległości większej od zasięgu elementów ślizgowych, a hamulec cierny umieszczony jest pomiędzy krążkiem a elementem ślizgowym samozamykacza drzwi czynnych. W rozwiązaniu tym występuje możliwość zakleszczenia klina hamującego, szybkiego zużycia elementów ciernych i udarowego uszkodzenia elementów mechanicznych. Celem wynalazku jest opracowanie nowej konstrukcji regulatora o niewielkich gabarytach i wysokiej niezawodności z wykorzystaniem mechanizmu blokującego o działaniu opartym na układzie samohamownym. Regulator kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych, wyposażony w szynę prowadzącą umieszczoną w nadprożu drzwi, elementy ślizgowe połączone przegubowo z ramionami samozamykaczy zamocowanych w górnej części skrzydeł, mechanizm blokujący wyposażony w układ samohamowny utrzymujący skrzydło czynne w położeniu otwartym przez element samohamowny podstawiany na pręt prowadzący, element pośredni zaopatrzony w zderzak uruchamiany przez element ślizgo-

3 PL B1 3 wy skrzydła biernego w fazie zamykania, połączony z układem samohamownym mechanizmu blokującego, według wynalazku charakteryzuje się tym, że mechanizm blokujący jest osadzony przesuwnie na nieruchomym pręcie prowadzącym przytwierdzonym końcami do szyny prowadzącej, zaś układ samohamowny jest osadzony przesuwnie w korpusie mechanizmu blokującego. Ponadto korpus mechanizmu blokującego jest połączony linką napinającą z segmentem krańcowym układu samohamownego poprzez układ krążków linowych zamocowanych w szynie prowadzącej, krążek stały i krążek napinający, a zderzak elementu pośredniego jest połączony poprzez mechanizm cięgnowy z przesuwnym elementem wyzwalającym, do którego przytwierdzony jest krążek napinający. Korzystnym jest, jeżeli mechanizm cięgnowy składa się z krążka zwrotnego przymocowanego do elementu pośredniego i linki naciągowej przymocowanej do zderzaka zamocowanego przesuwnie w elemencie pośrednim. Alternatywny mechanizm cięgnowy składa się z dźwigni dwustronnej przymocowanej obrotowo do elementu pośredniego, której pierwsze ramię połączone jest linką naciągową z przesuwnym elementem wyzwalającym a drugie ramię usytuowane jest na drodze elementu ślizgowego skrzydła biernego. W korzystnym wykonaniu regulatora, segment krańcowy, połączony trwale z segmentem pośrednim i elementem ustalającym, jest podparty w korpusie mechanizmu blokującego poprzez sprężynę napinającą. Natomiast element wyzwalający jest zaopatrzony w sprężynę blokującą o działaniu przeciwnym do działania mechanizmu cięgnowego. Regulator według wynalazku może być montowany w nadprożu drzwi o różnych gabarytach i dostosowany do rozstawu elementów ślizgowych poprzez zmianę długości linki naciągowej mechanizmu cięgnowego lub zastosowanie nakładek na zderzak elementu pośredniego. Linka naciągowa może być prowadzona poza przekrojem szyny prowadzącej i łatwo zamaskowana za pomocą listew lub innych elementów osłonowych. W razie konieczności zastosowania funkcji trzymania drzwi w pozycji otwartej poprzez trzymacze elektroniczne, istnieje możliwość zastosowania tylko jednego elektrotrzymacza na skrzydle biernym, gdyż skrzydło czynne będzie blokowane poprzez mechanizm blokujący z układem samohamownym. Ponadto, mechanizm blokujący regulatora może być stosowany w kombinacji z innymi rozwiązaniami zastępującymi element pośredni, w których wyzwolenie skrzydła czynnego odbywa się za pomocą mechanizmu cięgnowego uruchamianego poprzez zapadkę lub dźwignię zamocowaną po stronie skrzydła biernego, na przykład w ościeżnicy lub w samozamykaczu ukrytym w zawiasie, gdzie przy zamknięciu skrzydła biernego następuje zwolnienie zapadki i napięcie linki naciągowej połączonej z krążkiem napinającym po stronie drzwi czynnych. Regulator ma zwartą i krytą konstrukcję oraz może być stosowany w drzwiach zewnętrznych i wewnętrznych. Regulator według wynalazku jest przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia konstrukcję regulatora po stronie skrzydła biernego w przekroju podłużnym, fig. 2 przedstawia konstrukcję mechanizmu blokującego regulatora po stronie drzwi czynnych w przekroju podłużnym, fig. 3 przedstawia przekrój poprzeczny A-A z fig. 2, a fig. 4 przedstawia fragment końcowy regulatora z krążkiem stałym w przekroju podłużnym. Regulator kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych składa się z szyny prowadzącej umieszczonej w nadprożu drzwi, złożonej z pierwszego odcinka 29 zamontowanego po stronie drzwi biernych, widocznego na fig. 1 oraz drugiego odcinka 3 zamontowanego po stronie drzwi czynnych, którego fragment widoczny jest na fig. 2. W szynie prowadzącej umieszczone są podzespoły regulatora i elementy ślizgowe połączone z ramionami samozamykaczy przymocowanymi w górnej części skrzydeł. Jak przedstawiono na fig. 1, na drodze pierwszego elementu ślizgowego 26, połączonego wkrętem mocującym 18 z pierwszym ramieniem 27 samozamykacza drzwi biernych, umieszczony jest zderzak 20 zamocowany przesuwnie w nastawnym elemencie pośrednim 19. Do elementu pośredniego przymocowany jest krążek zwrotny 28. Do ramienia zderzaka 20 przymocowana jest linka naciągowa 25 napięta na krążku zwrotnym 28, prowadzona na wyjściu z elementu pośredniego 19 w pancerzu 16. Element ślizgowy 26 jest połączony z pierwszym ramieniem 27 wkrętem mocującym 18. Pierwsze ramię 27 jest połączone z pierwszym siłownikiem samozamykacza drzwi biernych, nie pokazanym na rysunku. Jak przedstawiono na fig. 2, drugi odcinek 3 szyny prowadzącej znajduje się po stronie drzwi czynnych. Wzdłuż tego odcinka szyny prowadzącej umieszczony jest stalowy pręt prowadzący 4, a jego końce przytwierdzone są do szyny prowadzącej. W pobliżu końców pręta prowadzącego 4 do szyny prowadzącej zamocowane są dwa krążki linowe. Od strony skrzydła biernego zamocowany jest krążek napinający 1, a z drugiej strony pręta zamocowany jest krążek stały 1. Krążek napinający 1

4 4 PL B1 zaopatrzony jest w element wyzwalający 12 osadzony wraz z tym krążkiem przesuwnie w prowadnicy umożliwiającej jego przemieszczenie wzdłuż szyny prowadzącej. Przemieszczenie krążka napinającego 1 w prowadnicy ograniczone jest z jednej strony przez sprężynę blokującą 31, podpartą pomiędzy elementem wyzwalającym 12 a krawędzią prowadnicy, a z drugiej strony przez linkę naciągową 25 napinaną przez pierwszy element ślizgowy 26. Na pręcie prowadzącym 4 jest osadzony przesuwnie mechanizm blokujący wyposażony w układ samohamowny zamocowany przesuwnie w korpusie mechanizmu blokującego. Korpus mechanizmu blokującego ma podstawę połączoną z bokami 13, 15 oraz dwie płyty, czołową 24 i dystansową 7, osadzone przesuwnie na pręcie prowadzącym 4. Koniec korpusu zaopatrzony jest w zacisk linki z wkrętem zaciskowym 11. Układ samohamowny składa się z elementu samohamownego 6, segmentu pośredniego 8, sprężyny ustalającej 9, segmentu krańcowego 10, sprężyny napinającej 23 i elementu ustalającego 30. Sprężyna ustalająca 9 podstawia element samohamowny 6 na pręt prowadzący 4. Element ustalający 30 jest połączony sztywno z segmentami 8, 10. Korpus mechanizmu blokującego jest połączony stalową linką napinającą 5 z segmentem krańcowym 10 układu samohamownego poprzez układ dwóch krążków linowych utworzony przez krążek stały 1 i krążek napinający 1. Jak przedstawiono na fig. 3, w dolnej części segmentu krańcowego 10 wykonane jest gniazdo 14, w którym zamocowany jest koniec linki napinającej 5. W bokach 13, 15 wykonane są wybrania umożliwiające ukośne podstawienie elementu samohamownego 6 na pręt prowadzący 4 w wyniku działania sprężyny podstawiającej 9 lub jego powrót w położenie normalne do osi pręta pod wpływem przemieszczenia segmentu krańcowego 10. Figura 4 przedstawia zakończenie szyny prowadzącej od strony krążka stałego 1, który przymocowany jest do drugiego odcinka 3 szyny poprzez żebro 2. Do żebra 2 przytwierdzony jest także koniec pręta prowadzącego 4. Skrzydło czynne drzwi, wyposażone w drugi siłownik 17, utrzymywane jest w pozycji otwartej poprzez drugie ramię 22 połączone z drugim elementem ślizgowym 21. Ten element ślizgowy jest unieruchomiony przez układ samohamowny połączony sprężyście z wózkiem mechanizmu blokującego poruszającego się liniowo w szynie prowadzącej po stalowym pręcie prowadzącym 4. W przypadku zamknięcia skrzydła biernego, pierwszy siłownik poprzez pierwsze ramię 27 i pierwszy element ślizgowy 26 powoduje przesunięcie zderzaka 20 osadzonego przesuwnie w elemencie pośrednim 19, który to zderzak napina linkę naciągową 25. Linka ta poprzez łożyskowany krążek zwrotny 28 oddziałuje na element wyzwalający 12 po stronie skrzydła czynnego, do którego przymocowany jest krążek napinający 1. Ten z kolei przesuwając się w kierunku przeciwnym do działania sprężyny blokującej 31 oddziałuje poprzez linkę napinającą 5 i krążek stały 1 na układ samohamowny, co powoduje zwolnienie elementu samohamownego 6. Stalowa linka napinająca 5 powoduje rozciągnięcie układu samohamownego względem korpusu mechanizmu blokującego, a tym samym przesunięcie segmentu krańcowego 10 połączonego na stałe z segmentem pośrednim 8 i elementem ustalającym 30. W elemencie ustalającym 30 wykonany jest rowek ściągający element samohamowny 6, który podstawia się w sposób ciągły na pręcie prowadzącym 4 w wyniku działania sprężyny ustalającej 9. W tej fazie następuje zamknięcie skrzydła czynnego. Ponowne otwarcie skrzydeł odbywa się bez przeszkód, ponieważ układ samohamowny ma działanie jednostronnie. Dopóki skrzydło bierne jest zamknięte, to skrzydło czynne porusza się swobodnie w całym zakresie swojej pracy, gdyż element wyzwalający 12 jest odciągnięty z położenia roboczego. Aby nastąpiło ponowne zadziałanie układu samohamownego wystarczy, że zostanie otwarte skrzydło bierne. Nastąpi wówczas przesunięcie pierwszego ramienia 27 wraz z pierwszym elementem ślizgowym 26 oraz zwolnienie napięcia linki naciągowej 25 sprzęgającej podzespoły regulatora po stronie skrzydła czynnego i biernego oraz przyłączone do tych podzespołów mechanizmy samozamykaczy. Tym samym następuje powrót elementu wyzwalającego 12 do skrajnego położenia pod wpływem działania sprężyny blokującej 31. W tym położeniu układ krążkowo-linkowy po stronie skrzydła czynnego zostaje ponownie ściągnięty i pozostaje zwarty w wyniku działania sprężyny napinającej 23, co pozwala na ponowne podstawienie na pręcie prowadzącym 4 elementu samohamownego 6 przez sprężynę ustalającą 9. Zastosowanie regulatora nie wpływa na funkcjonalność skrzydła biernego, które otwiera się i zamyka bez żadnej kontroli i bez ograniczeń. Skrzydło to w ostatniej fazie zamykania zwalnia mechanizm blokujący, a tym samym daje sygnał zamykania na skrzydło czynne. Pole kątowe przekazania sygnału szacuje się od 5 do 15 stopni do końca zamknięcia skrzydła biernego. Skrzydło czynne

5 PL B1 5 również otwiera się bez ograniczeń. Natomiast w każdej fazie zamykania po zwolnieniu linki naciągowej 25 przez skrzydło bierne, nastąpi zatrzymanie cyklu zamykania drzwi czynnych. Regulator według wynalazku może być zmodyfikowany przez połączenie mechanizmu blokującego linką 25 z alternatywnym mechanizmem cięgnowym, złożonym z dźwigni dwustronnej przymocowanej obrotowo do elementu pośredniego, której pierwsze ramię połączone jest linką mechanizmu cięgnowego z przesuwnym elementem wyzwalającym 12, a drugie ramię usytuowane jest na drodze pierwszego elementu ślizgowego. Ten sam skutek może być osiągnięty przez mechanizm zapadkowy samozamykacza skrzydła biernego powodujący w ostatniej fazie zamykania napięcie linki i zadziałanie elementu wyzwalającego 12. Zastrzeżenia patentowe 1. Regulator kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych, wyposażony w szynę prowadzącą umieszczoną w nadprożu drzwi, elementy ślizgowe połączone przegubowo z ramionami samozamykaczy zamocowanych w górnej części skrzydeł, mechanizm blokujący wyposażony w układ samohamowny utrzymujący skrzydło czynne w położeniu otwartym przez element samohamowny podstawiany na pręt prowadzący, element pośredni zaopatrzony w zderzak uruchamiany przez element ślizgowy skrzydła biernego w fazie zamykania, połączony z układem samohamownym mechanizmu blokującego, znamienny tym, że mechanizm blokujący jest osadzony przesuwnie na nieruchomym pręcie prowadzącym (4) przytwierdzonym końcami do szyny prowadzącej, zaś układ samohamowny jest osadzony przesuwnie w korpusie mechanizmu blokującego, przy czym korpus mechanizmu blokującego jest połączony linką napinającą (5) z segmentem krańcowym (10) układu samohamownego poprzez układ krążków linowych zamocowanych w szynie prowadzącej, krążek stały (1 ) i krążek napinający (1), a zderzak elementu pośredniego (19) jest połączony poprzez mechanizm cięgnowy z przesuwnym elementem wyzwalającym (12), do którego przytwierdzony jest krążek napinający (1). 2. Regulator według zastrz. 1, znamienny tym, że mechanizm cięgnowy składa się z krążka zwrotnego (28) przymocowanego do elementu pośredniego (19) i linki naciągowej (25) przymocowanej do zderzaka (20) zamocowanego przesuwnie w elemencie pośrednim (19). 3. Regulator według zastrz. 1, znamienny tym, że mechanizm cięgnowy składa się z dźwigni dwustronnej przymocowanej obrotowo do elementu pośredniego, której pierwsze ramię połączone jest linką naciągową (25) z przesuwnym elementem wyzwalającym (12), a drugie ramię usytuowane jest na drodze elementu ślizgowego skrzydła biernego. 4. Regulator według zastrz. 1, znamienny tym, że segment krańcowy (10), połączony trwale z segmentem pośrednim (8) i elementem ustalającym (30), jest podparty w korpusie mechanizmu blokującego poprzez sprężynę napinającą (23). 5. Regulator według zastrz. 1, znamienny tym, że element wyzwalający (12) jest zaopatrzony sprężynę blokującą (31) o działaniu przeciwnym do działania mechanizmu cięgnowego.

6 6 PL B1 Rysunki

7 PL B1 7

8 8 PL B1

9 PL B1 9

10 10 PL B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)