Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu mgr inż. Aneta Ferfecka - SDOO Przecław Wstęp Doświadczenie zostało założone w SDOO w Przecławiu. Celem doświadczenia było określenie reakcji odmian na opóźniony termin siewu a w szczególności określenie mrozoodporności odmian, odporności na wiosenne przymrozki oraz zdolności do krzewienia w okresie wiosennym. W doświadczeniu 5 z badanych odmian badano 3 a, jedna odmiana uczestniczyła 2 a, a pozostałe 3 badano po raz pierwszy. Metodyka Doświadczenie zostało założone po zbiorze buraków cukrowych w dniu 19 listopada 2015r, w czterech powtórzeniach i było prowadzone na jednym poziomie agrotechniki. Przed założeniem doświadczenia wykonano orkę zimową. Nawożenie zostało dostosowane do zasobności gleby. Chemiczna ochrona roślin ograniczała się do zaprawiania nasion przed siewem, stosowania herbicydów oraz interwencyjnie insektycydów. Powierzchnia pojedynczego poletka do zbioru wynosiła 15 m². Przy ustaleniu normy wysiewu uwzględniono masę 1000 ziaren, zdolność kiełkowania ziaren dla poszczególnych odmian oraz zalecaną dla nich obsadę kiełkujących ziaren na m², z uwzględnieniem rolniczej wartości gleby na której dane doświadczenie było zakładane. Plon ziarna po zbiorze przeliczono przy 14 % wilgotności dla zbóż. Porażenie przez choroby i wyleganie oceniono w skali 9 - stopniowej, gdzie 9 oznacza stan rolniczo najlepszy, a 1 najmniej korzystny Wyniki Wschody obserwowano pod koniec grudnia. Styczniowe mrozy (-18,5 C) przy braku okrywy śnieżnej spowodowały widoczne uszkodzenia mrozowe głównie na odmianach jarych. Najbardziej ucierpiała odmiana Milewo, najmniej odmiana Dublet. Rośliny w połowie marca osiągnęły fazę 2 listków. Krzewienie roślin przypadło na początek kwietnia. Stan roślin po wiosennym ruszeniu wegetacji do zbioru był dobry. W roku średnia plonowania wyniosła 93,3 dt z ha i była najwyższa w ciągu 3. Ogólnie odmiany ozime plonowały lepiej niż jare. Najwyższy plon uzyskała odmiana Subito (1 rok ), a najniższy Milewo (odmiana jara). W badaniach 3 letnich najlepiej plonowały odmiany ozime Fredro i Alekto. Porażenie przez choroby było na niewielkim poziomie. Wystąpiło niewielkie porażenie septoriozą liści. Warunki pogodowe w okresie wegetacji sprzyjały uzyskaniu dobrych plonów z doświadczenia. Wyleganie również wystąpiło w niewielkim stopniu i tylko przed zbiorem. Najbardziej wyległa odmiana Dublet zarówno w analizowanym roku jak i w 3- leciu. mi o najwyższej masie 1000 nasion w bieżącym roku były Nagano i Milewo, a w trzech letnim okresie odmiana Borowik.
Tabela 1 Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włącze nia do LOZ Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce 1 Alekto 2008 2 Fredro 2010 2013 3 Borowik 2011 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., Grupa IHAR ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 4 Baltiko 2006 5 Subito 2012 2015 6 Dublet 2006 7 Milewo 2008 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o., Grupa IHAR ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 8 Nagano 2008 9 Mazur 1-5 odmiany ozime pszenżyta, 6-9 odmiany jare pszenżyta Tabela 2 Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość SDOO Przecław powiat Mielec Kompleks rolniczej przydatności gleby 2 Klasa bonitacyjna gleby III ph gleby w KCl 7,21 Przedplon Burak cukrowy Data siewu (dzień, m-c, rok) 19 XI 2015 Obsada nasion (szt/m 2 ) Pszenżyto ozime - 400 Pszenżyto jare - 500 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 25 VII Nawożenie mineralne N (kg/ha) 119 P 2 O 5 ( kg/ha) 70 K 2 O (kg/ha) 105 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Zaprawa nasienna T 200 g Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Chwastox Turbo 340 SL - 2,5 l Insektycyd (nazwa,dawka/ha) Karate Zeon 050 CS - 0,1 l Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Odmiany jare Odmiany ozime Tabela 3 Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu. Wyniki ogólne doświadczenia. Rok zbioru: Miejscowość Przecław Stan roślin przed zimą (skala 9 o ) - Stan roślin po zimie (skala 9 o ) 7,0 Martwe rośliny (%) 0,0 Termin kłoszenia (dzień, m-c) 26 V Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 14 VII Wysokość roślin (cm) 118 Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 9,0 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,7 Porażenie przez choroby : mączniak liści (skala 9 o ) 9,0 - mączniak kłos (skala 9 o ) 9,0 - septorioza liści (skala 9 o ) 6,8 - septorioza plew (skala 9 o ) 9,0 - rdza źdźbłowa (skala 9 o ) 9,0 - brunatna plamistość liści (skala 9 o ) 9,0 - fuzarioza kłos (skala 9 o ) 9,0 - rdza brunatna (skala 9 o ) 9,0 Masa 1000 ziaren (g) 47,9 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 9,9 Plon ziarna (dt z ha) 93,3 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny Tabela 4 Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru :,2015, 1 Alekto L-ba Przecław 2015 2015- - Wzorzec, dt z ha 93,3 83,9 83,0 88,6 86,7 3 103 96 113 100 104 2 Fredro 3 106 105 112 106 108 3 Borowik 2 109 102 106 4 Baltiko 1 105 5 Subito 1 119 6 Dublet 3 97 100 96 99 98 7 Milewo 3 75 100 98 87 90 8 Nagano 3 92 93 98 92 94 9 Mazur 1 94 Wzorzec: średnia wszystkich badanych odmian
Tabela 5 Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, - Liczba Mączniak liści Septorioza liści Septorioza plew Wzorzec, (skala 9 o ) 9,0 7,0 6,8 7,6 9,0 7,5 1 Alekto 3 0,0-1,0 0,5 0,2 0,0-0,1 2 Fredro 3 0,0-0,3-0,5-0,2 0,0 0,3 3 Borowik 2 0,0 0,1-0,3-0,2 0,0 0,6 4 Baltiko 1 0,0-0,3 0,0 5 Subito 1 0,0 1,2 0,0 6 Dublet 3 0,0-0,2 0,2 0,2 0,0 0,0 7 Milewo 3 0,0 1,0-0,5-0,5 0,0-0,2 8 Nagano 3 0,0 0,9-0,5-0,3 0,0-0,3 9 Mazur 1 0,0 0,2 0,0 Liczba doświadczeń 0 2 1 2 0 2 Tabela 5 cd Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, - Lp Liczba Rdza brunatna - Rdza źdźbłowa - Brunatna plamistość liści - Fuzarioza kłosów - Wzorzec, (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 7,9 9,0 8,5 9,0 7,9 1 Alekto 3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0-0,2 2 Fredro 3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,2 3 Borowik 2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4 Baltiko 1 0,0 0,0 0,0 0,0 5 Subito 1 0,0 0,0 0,0 0,0 6 Dublet 3 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,1 0,0 0,0 7 Milewo 3 0,0 0,0 0,0-0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 8 Nagano 3 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,2 0,0 0,1 9 Mazur 1 0,0 0,0 0,0 0,0 Liczba doświadczeń 0 0 0 2 0 1 0 1 Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany, Liczba doświadczeń dla okresu - odnosi się do odmian badanych trzy a, dla badanych dwa a i rok jest odpowiednio mniejsza.
Tabela 7 Pszenżyto ozime i jare - opóźniony termin siewu. Ważniejsze właściwości rolniczoużytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, - Lp L-ba Wyleganie w fazie (skala 9 o ) dojrzałości mlecznej przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Wzorzec 9,0 8,8 8,7 7,4 118 124 47,9 43,7 1 Alekto 3 0,0-0,1 0,3 1,4-8 -16-3,5 0,3 2 Fredro 3 0,0 0,0 0,3 1,3-4 -6 2,8 3,5 3 Borowik 2 0,0 0,1 0,1 0,7 19 17 4,5 10,0 4 Baltiko 1 0,0 0,3-13 -8,2 5 Subito 1 0,0-0,4 14 0,2 6 Dublet 3 0,0-0,8-1,2-1,0 2-3 -4,7-1,8 7 Milewo 3 0,0-0,4 0,1-0,2-9 3 6,1-0,8 8 Nagano 3 0,0 0,0 0,3-0,9-2 -2 6,2-3,2 9 Mazur 1 0,0 0,3 1-3,5 Liczba doświadczeń 0 2 1 3 1 3 1 3 Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany, Liczba doświadczeń dla okresu - odnosi się do odmian badanych trzy a, dla badanych dwa a i rok jest odpowiednio mniejsza.