ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Anna Macko Centrum Psychologii Ekonomicznej i Badań Decyzji WSPiZ im. L. Koźmińskiego ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 1
Ambitna przedsiębiorczość J. Schumpeter (1912): przedsiębiorca innowatorem, twórczym destruktorem Innowacyjność - wdrożenie nowego lub znacznie ulepszonego produktu (towaru lub usługi), procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacji w praktyce biznesowej, w miejscu pracy i w stosunkach zewnętrznych. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 2
Ambitna przedsiębiorczość ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 3
Ambitna przedsiębiorczość Zainteresowanie problematyką high-potential entrepreneurship w ramach międzynarodowego projektu badawczego Global Entrepreneurship Monitor (GEM) Badanie 2002 r. (definicja) inicjatorzy planują osiągnąć poziom zatrudnienia minimum 19 osób przed upływem 5 lat od uruchomienia; oferty rynkowa ma charakter innowacyjny, co definiowane jest jako brak bądź niewielka liczba konkurentów w danym wąskim segmencie rynku; część grupy docelowej klientów firmy mieszka za granicą (eksport); stosowane technologie były znane firmie krócej niż jeden rok (relatywna innowacyjność procesu technologicznego). Badanie 2005 r. tylko kryterium wzrostu 20 zatrudnionych w ciągu 5 lat ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 4
Ambitna przedsiębiorczość skala i znaczenie Nie więcej niż kilka % populacji nowych firm Kluczowa rola w dziedzinie wzrostu zatrudnienia i innowacyjności gospodarki Tradycyjne firmy nowe zastępują te, które upadają O spadku bezrobocia decyduje to, jak liczny i prężny jest ambitny segment przedsiębiorczości ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 5
Co sprzyja ambitnej przedsiębiorczości? jakie postawy wobec przedsiębiorczości i przedsiębiorców cechują społeczeństwo polskie jakie charakterystyki gminy sprzyjają i jakie nie sprzyjają przedsiębiorczości, jakie indywidualne charakterystyki posiadane przez jednostkę sprzyjają decyzji o założeniu firmy, co odróżnia innowacyjnych, ambitnych przedsiębiorców od pozostałych przedsiębiorców. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 6
Postawy wobec przedsiębiorczości i przedsiębiorców 5 4,5 4,76 4,27 4,61 4,22 cechy negatyw ne przedsiębiorców cechy pozytyw ne przedsiębiorców w artościow anie przedsiębiorczości 4 4,07 3,82 3,67 3,5 3,38 3 2,92 3,09 2,94 2,5 2,58 1 2 3 4 ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 7
Entuzjaści przedsiębiorczości i przedsiębiorców - 26% Pozytywnie oceniają przedsiębiorczość, silnie zgadzają się z opiniami o pozytywnych cechach przedsiębiorców, i raczej się nie zgadzają z opiniami o negatywnych cechach przedsiębiorców. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 8
Entuzjaści przedsiębiorczości zauważający słabości przedsiębiorców - 40% Ich stosunek do przedsiębiorczości jest bardzo pozytywny, ale silniej zgadzają się z opiniami o negatywnych niż z opiniami o pozytywnych cechach przedsiębiorców. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 9
Umiarkowanie pozytywnie nastawieni do przedsiębiorczości i przedsiębiorców - 19% Wyraźnie zgadzają się z opiniami o pozytywnych i raczej nie zgadzają się z opiniami o negatywnych cechach przedsiębiorców. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 10
Krytycznie nastawieni do przedsiębiorczości i przedsiębiorców - 15% Osoby o raczej negatywnej ocenie przedsiębiorczości i wyraźnie negatywnej ocenie przedsiębiorców ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 11
Charakterystycznym dla gminy o wyższym poziomie innowacyjnej przedsiębiorczości jest: koncentracja na zadaniach związanych z rozwojem infrastruktury, a więc zadaniach ważnych dla gospodarczego rozwoju gminy; niższa frekwencja wyborcza od średniej wojewódzkiej, mniejsze zaangażowanie społeczno-polityczne mieszkańców gminy; wysokie nastawienie na potrzebę udziału samej gminy w realizacji postulowanych zadań. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 12
Charakterystyki jednostki sprzyjające decyzji o założeniu firmy: co jest w opinii osoby ważne dla osiągnięcia powodzenia w biznesie, jakie motywacje cechują osoby decydujące się na założenie własnej firmy, stosunek do ryzyka osób decydujących się na założenie własnej firmy, poczucie sprawstwa wśród osób decydujących się na założenie własnej firmy. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 13
Osoby badane Gmina Warszawa Grodzisk Maz. Szydłowiec Razem Przedsiębiorcy 40 41 40 121 Pracownicy etatowi 44 39 40 123 Razem 84 80 80 244 ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 14
Ocena poziomu przedsiębiorczości w trzech gminach 5 ocena liczby firm w gm inie respondenta 4,33 4,26 przedsiębiorcy pracow nicy etatow i 4 3,87 3,49 3 2,80 2 2,00 1 Warszawa Grodzisk Maz. Szydłowiec ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 15
Ocena poziomu przedsiębiorczości w trzech gminach W świadomości przedsiębiorców poziom przedsiębiorczości jest wyższy niż wg. nie-przedsiębiorców ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 16
Ocena gminy (uśredniona) 3 ocena gminy 2,87 przedsiębiorcy pracow nicy etatow i 2,71 2,69 2,58 2 1,60 1,44 1 Warszawa Grodzisk Maz. Szydłowiec ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 17
Ocena gminy (uśredniona) Przedsiębiorcy nieco lepiej oceniają własną gminę niż nie-przedsiębiorcy ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 18
Percepcja przedsiębiorców (uśredniona ocena z ośmiu pytań) postrzeganie przedsiębiorców 5 przedsiębiorcy pracujący na etat 4 3,32 3 2,60 2,34 2 1,67 1,98 2,04 1 Warszaw a Grodzisk Maz. Szydłow iec ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 19
Percepcja przedsiębiorców (uśredniona ocena z ośmiu pytań) Oczywiście przedsiębiorcy lepiej oceniają siebie niż oceniają ich nie-przedsiębiorcy ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 20
Co jest ważne w biznesie? 5 średnia liczba wskazań przedsiębiorcy pracownicy etatow i 4 3,74 3 3,40 3,24 2,60 2,68 2,43 2,21 3,07 2 1,58 1,66 1,55 1,81 1 0 pos iadanie kapitału dobry pomysł odw aga w działaniu pos iadanie znajomości wysiłek w ie dza ekonom iczna ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 21
Ważności różnych motywów w pracy średnia liczba wskazań przedsiębiorcy pracujący na etat 5 4 3 2 3,09 3,10 2,97 1,91 2,65 2,78 2,43 1,58 2,11 2,31 1,75 3,28 1 0 w ięcej czasu bycie niezależnym więcej pieniędzy am bitne zadania uznanie u ludzi pew ność zatrudnienia ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 22
Gmina a innowacyjność przedsiębiorców % przedsiębiorców 100% innowacyjność niska innowacyjność wysoka 90% 80% 80,5% 80,0% 70% 60% 53,8% 50% 46,2% 40% 30% 20% 19,5% 20,0% 10% 0% War s zaw a Gr odz is k M az. Szydłowiec Gm ina ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 23
Jak często dany motyw był wskazywany jako ważniejszy od innych u przedsiębiorców bardziej i mniej innowacyjnych średnia liczba wskazań 5 Innowacyjność: wysoka niska 4 3 2 3,12 3,10 2,89 2,89 2,37 3,05 2,66 2,17 2,29 1,93 2,39 1,14 1 0 w ięcej czasu w ięcej pieniędzy bycie niezależnym am bitne zadania uznanie u ludzi pew ność zatrudnienia ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 24
Podejmowanie ryzyka finansowego wg gmin i grup ryzyko finansow e 2,5 przedsiębiorcy pracujący na etat 2,03 2 1,84 1,5 1,38 1,35 1,48 1,29 1 W arszaw a Grodzisk Maz. Szydłowiec ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 25
Podejmowanie ryzyka finansowego wg gmin i innowacyjności przedsiębiorców ryzyko finansowe Innowacyjność: 2,5 w ysoka niska 2 2,06 2,04 1,99 2,07 1,5 1,33 1,22 1 W arszaw a Grodzisk Maz. Szydłowiec ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 26
Przedsiębiorcy generalnie wydają się bardziej skłonni do ryzyka. Wśród przedsiębiorców najbardziej skłonni do ryzyka są przedsiębiorcy innowacyjni. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 27
Poczucie własnej skuteczności wśród przedsiębiorców i nie-przedsiębiorców w trzech gminach 3,5 poczucie własnej skuteczności 3,37 przedsiębiorcy pracujący na etat 3,08 3 2,99 2,87 2,98 2,73 2,5 W a rsza w a Grodzisk Maz. Szydłowiec ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 28
Poczucie własnej skuteczności wśród przedsiębiorców bardziej i mniej innowacyjnych 4 przekonanie o własnej skuteczności Innowacyjność: wysoka niska 3,53 3,5 3,30 3,12 3,13 3 2,93 2,96 2,5 Warszawa Grodzisk Maz. Szydłowiec ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 29
Przedsiębiorcy charakteryzują się wyższym poczuciem własnej skuteczności niż nie-przedsiębiorcy. W obrębie przedsiębiorców wyższym poczuciem własnej skuteczności charakteryzują się przedsiębiorcy innowacyjni. ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 30
Pytania Czy można ludzi zarażać przedsiębiorczością? Czy można podnosić poczucie skuteczności? Czy można uczyć innowacyjności? ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 31
Czy można ludzi zarażać przedsiębiorczością? uświadamianie ludziom potrzebę i pożytki wykorzystywania innowacji technologicznych zwrócenie uwagi na innowacje nietechnologiczne propagowanie wśród urzędników samorządowych i przedsiębiorców wiedzy i umiejętności dotyczących wprowadzania zmian organizacyjnej, procesu adaptacji do zmiany i redukowania oporu wobec zmian ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 32
Czy można podnosić poczucie skuteczności? Różne źródła tworzenia poczucia własnej skuteczności (m.in. poprzez obserwację modeli społecznych) ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 33
Czy można uczyć innowacyjności? Ludzie są lepszymi krytykami niż twórcami Techniki kształcenia twórczego myślenia ROZWÓJ INNOWACYJNOŚCI I AMBITNEJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 34