Rady pracowników 2008 w pytaniach i odpowiedziach
Wydawca: Beata Rudnicka Autor: Katarzyna Tryniszewska Konsultacja: Iwona Jaroszewska-Ignatowska Korekta: Zespół Koordynator produkcji: Michał Wołodźko ISBN 978-83-7572-204-4 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2008 Skład i łamanie: Raster studio ul. Konopnickiej 46, 05-071 Sulejówek tel. 603 59 59 71 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa tel. 0 22 518 29 29, faks 0 22 617 60 10 Publikacja chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Zaproponowane w niniejszej publikacji wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków.
Spis treści Wstęp...5 Po co rada pracowników?...6 Porozumienie pracodawcy i pracowników forum pracownicze...7 Porozumienie z pracownikami zawarte przed 25 maja 2006 r. można rozwiązać...9 Kto tworzy radę pracowników, czyli kto prowadzi działalność gospodarczą?...10 Rada pracowników w centrali i w oddziałach firmy...11 Rady pracowników kalendarium...13 Ustalanie liczby pracowników koniecznej do tworzenia rady pracowników...15 Liczba pracowników gdy pracodawca oddelegowuje pracowników za granicę...17 Rada pracowników w 2008 r...19 Kto powinien zająć się powołaniem rady pracowników?...19 Gdy związek zawodowy nie wybierze rady pracowników...21 Wybory do rady pracowników krok po kroku...22 Jak obliczyć czy wniosek o utworzenie rady pracowników złożyło 10% pracowników?...26 Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy o radach pracowników...27 Czy wybory do rady muszą być przeprowadzone na ogólnym zebraniu pracowników?...28 Zwołanie pierwszego zebrania rady pracowników i ustalenie porozumienia...29 Ilu członków rady może wybrać związek zawodowy?...31 Kadencja członków rady pracowników...32 Członkowie rady pracowników pod ochroną i z przywilejami...33 Przedłużenie umowy na czas określony z pracownikiem członkiem rady pracowników...35 W jaki sposób odbywa się informowanie i konsultowanie rady pracowników?...36 www.kadryonline.pl 3
W jakim terminie i na jaki adres przekazać radzie pracowników informacje?...38 Czy pracodawca zapewnia biuro oraz faks i telefon dla rady pracowników?...39 Opinia rady pracowników ustnie czy pisemnie?...40 Informacje przekazywane radzie pracowników z zastrzeżeniem poufności...41 Czy informować radę pracowników o wprowadzeniu nocnej zmiany i outsourcingowaniu usług?...42 Zwolnienia pracowników kompetencje rady pracowników czy związków zawodowych?...43 Czy decyzje rady pracowników wiążą pracodawcę?...44 WZORY Porozumienie rady pracowników i pracodawcy w sprawie współpracy...46 Wniosek pracowników o powołanie rady pracowników...49 Regulamin w sprawie składu i zasad powoływania oraz trybu działania komisji wyborczej...50 Regulamin rady pracowników...53 Informacja o radzie pracowników...55 4 www.kadryonline.pl
Wstęp Od 24 marca 2008 r. obowiązek tworzenia rad pracowników obejmie pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Pracodawcy, którzy mieli już styczność z ustawą o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, czyli ustawą o radach pracowników, doskonale wiedzą, ile wątpliwości wiąże się ze stosowaniem tych przepisów. Czy tylko pracodawcy prowadzący działalność gospodarczą w celach zarobkowych tworzą radę pracowników? A co z np. jednostkami budżetowymi, które zatrudniają pracowników i prowadzą działalność gospodarczą? Czy jeśli związek zawodowy nie powoła rady pracowników, obowiązek tworzenia rady przechodzi na pracodawcę? Czy jeśli w firmie wprowadzasz outsourcing usług albo nocną zmianę, masz obowiązek poinformować o tym radę pracowników? Tego typu dylematy będą mieli również pracodawcy zatrudniający co najmniej 50 pracowników. Aby je rozwiązać, konieczne jest dokonywanie szczegółowych interpretacji przepisów ustawy. Tymczasem publikacji na temat rad pracowników oraz specjalistów w tej dziedzinie ciągle jest za mało. Lektura tej publikacji pozwoli Ci szybko znaleźć rozwiązanie problemów z zakresu stosowania przepisów o radach pracowników. Zebraliśmy w niej najczęściej zadawane pytania przez pracodawców, na których został nałożony obowiązek tworzenia rady pracowników. Aby wyjaśnić pojawiające się w codziennej pracy wątpliwości dotyczące rad pracowników, udzieliliśmy na każde z nich szczegółowej odpowiedzi. Sprawdź i zastosuj w praktyce porady, które pomogą Ci bezbłędnie powołać radę pracowników w Twojej firmie. Porozumienie pracodawcy i pracowników forum pracownicze... 7 Rada pracowników w centrali i w oddziałach firmy... 11 Wybory do rady pracowników krok po kroku... 22 Zwolnienia pracowników kompetencje rady pracowników czy związków zawodowych?... 43 www.kadryonline.pl 5
Po co rada pracowników? Od 24 marca 2008 r. będziemy zobowiązani przystąpić do tworzenia rady pracowników w naszej firmie, po co jest w ogóle rada pracowników? Rada pracowników jako przedstawicielstwo pracowników tworzona jest po to, aby pracodawca informował i konsultował z nią sprawy najważniejsze dla pracowników. Informowanie to przekazywanie radzie pracowników danych w sprawach dotyczących pracodawcy, umożliwiających zapoznanie się ze sprawą. Pracodawca musi poinformować radę o: swojej działalności i sytuacji ekonomicznej oraz przewidywanych w tym zakresie zmianach; stanie, strukturze i przewidywanych zmianach zatrudnienia oraz działaniach mających na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia; działaniach, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia. Przeprowadzanie konsultacji to natomiast wymiana poglądów oraz podjęcie dialogu między pracodawcą a radą pracowników. Konsultować z radą trzeba: stan, strukturę i przewidywane zmiany zatrudnienia oraz działania mające na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia; działania, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia. Podstawa prawna: art. 2 pkt 2 i 3, art. 13 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 26 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 2 ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz.U. z 2006 r. nr 79, poz. 550), dalej jako ustawa o radach pracowników. 6 www.kadryonline.pl