Tytuł: Nic o Was bez Was debata o przystąpieniu Polski do NATO Autor: Urszula Małek Rodzaj materiału: scenariusz zajęć Data publikacji: 01-09-2011 Temat: Nic o Was bez Was Na czym polega skuteczność w polityce zagranicznej? Obszar nauczania: szkoła gimnazjalna i szkoła ponadgimnazjlna Treści nauczania zgodne z podstawą programową etap III edukacyjny wiedza o społeczeństwie 19. Relacje Polski z innymi państwami. Uczeń: 1) przedstawia najważniejsze kierunki polskiej polityki zagranicznej (stosunki z [ ] Stanami Zjednoczonymi, relacje z sąsiadami); 2) charakteryzuje politykę obronną Polski; członkostwo w NATO [ ]. etap IV edukacyjny wiedza o społeczeństwie 39. Polska polityka zagraniczna. Uczeń: 2) charakteryzuje główne kierunki polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. i sposoby jej prowadzenia (na wybranych przykładach); [ ] 5) charakteryzuje relacje Polski z wybranymi państwami, na podstawie samodzielnie zebranych informacji. historia zakres podstawowy 12. Rozkład systemu komunistycznego w Polsce polska droga do suwerenności. Uczeń: [ ] 6) przedstawia okoliczności i ocenia znaczenie przystąpienia Polski do NATO [ ]. historia zakres rozszerzony 17. Narodziny III Rzeczypospolitej. Uczeń: 1) wyjaśnia międzynarodowe [ ] uwarunkowania procesów odbudowy demokratycznego państwa po 1989 r., [ ] 3) ocenia dokonania III Rzeczypospolitej w polityce zagranicznej.
Pytanie kluczowe Na czym polega skuteczność w polityce zagranicznej? Cele Uczniowie: 1) poznają sposoby działań polityków i dyplomatów dotyczące prowadzenia polityki zagranicznej państwa, 2) nauczą się analizować i interpretować film, pod kątem wyszukiwania w nim informacji o sposobach działań w polityce międzynarodowej, 3) nauczą się pisać list i na przykładzie tej formy wypowiedzi zajmować stanowisko w sprawie oraz je uzasadniać. Cele lekcji w języku ucznia: Na dzisiejszych zajęciach: 1) poznasz na przykładzie wydarzeń związanych z polskimi staraniami o członkostwo w NATO, sposoby działań konkretnych polityków i dyplomatów, które dotyczą prowadzenia polityki zagranicznej państwa, 2) nauczysz się interpretować i analizować film na przykładzie dokumentu Prawdziwy koniec zimnej wojny, pod kątem wyszukiwania informacji o skutecznych działaniach w polityce międzynarodowej, 3) nauczysz się, jak w liście wyrazić swoje zdanie oraz je uzasadnić. NaCoBeZu Będę sprawdzać: 1) Czy wskażesz na przykładzie przynajmniej jednego polityka lub dyplomaty, jakie skuteczne działania podejmował na rzecz polskiego członkostwa w NATO? 2) Czy umiesz wyszukać w filmie przykłady skutecznych działań osób związanych z wstąpieniem Polski do NATO? 3) Czy napiszesz list, a w nim przedstawisz swoje stanowisko oraz je uzasadnisz przynajmniej dwoma argumentami? Czas 45 minut Metody i formy pracy: Burza mózgów, praca w parach, rundka bez przymusu, światła, burza mózgów, praca w grupach, rozmowa w parach, dyskusja.
Potrzebne materiały i pomoce 1) Światła kartki czerwone, zielone i żółte dla każdego ucznia. 2) Komputer z oprogramowaniem do odtwarzania filmu lub telewizor z odtwarzaczem DVD. 3) Kartki z wypisanymi celami w języku ucznia, pytaniem kluczowym i NaCoBeZu. 4) Duże karki papieru i mazaki. Materiały pomocnicze/ 1) Materiał pomocniczy nr 1 Karta pracy 2) Materiał pomocniczy nr 2 Ten, kto skutecznie działania w polityce zagranicznej 3) Materiał pomocniczy nr 4 NaCoBeZu do listu Uwagi Po wykorzystaniu zaproponowanego scenariusza warto, zachęcić uczniów do obejrzenia całego filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny np. na godzinie wychowawczej lub zajęciach pozalekcyjnych. Przebieg lekcji 1. Dokonaj, krótkiego wprowadzenia do filmu, czyli powiedz tytuł dokumentu ( Prawdziwy koniec zimnej wojny ), a także zwróć uwagę na to, że na zajęciach będziecie pracować tylko z fragmentami filmu. Pamiętaj, aby we wprowadzeniu nie opowiedzieć wydarzenia, którego film dotyczy, ponieważ będzie to jedno z zadań w czasie zajęć. Uwaga! W podanych poniżej wariantach lekcji czas projekcji filmu dla wariantu pierwszego jest inny niż dla wariantu drugiego. Wariant 1 Rozpocznij projekcję fragmentu filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny od 48:24 do 50:20, a po jej zakończeniu poproś uczniów, aby w parach napisali pytania jakie im się nasunęły na podstawie dokumentu. Wyznacz czas pracy (max 2 min), a po jego zakończeniu połącz dwójki w czwórki i poroś aby w zespołach spróbowali odpowiedzieć na pytania jakie napisali w parach, a także wynotowali te, na które nie znają odpowiedzi. Wypisz wszystkie pytania na tablicy lub poproś o to uczniów. Powiedz, że w dalszej części zajęć będziecie starali się uzyskać odpowiedź na te, a także inne pytania, które wiążą się z polskimi staraniami o członkostwo w NATO. Wariant 2 Rozdaj uczniom materiał pomocniczy nr 1 Karta pracy i poproś o zapoznanie z nim. Sprawdź, czy uczniowie rozumieją treść poleceń. Następnie rozpocznij projekcję fragmentu filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny od 48:54 do 50:20, a po jej zakończeniu poproś uczniów aby najpierw w parach (czas pracy max 2 min), a następnie w czwórkach (czas pracy max 4) uzgodnili odpowiedzi. Zbierz wyniki pracy w grupach prosząc kolejne grupy lub wybranych uczniów o przedstawienie odpowiedzi na pytania z Karty pracy. W przypadku, kiedy uczniowie nie będą znali odpowiedzi lub ich odpowiedzi będą błędne powiedz, że w dalszej części zajęć będziecie starali się uzyskać odpowiedź na te, a także inne pytania, które wiążą się z polskimi staraniami o członkostwo w NATO.
Uwaga! Kiedy będziesz zbierać odpowiedzi uczniów, postaraj się aby ta część zajęć przebiegała w formie bez podnoszenia rąk, czyli ty wybierasz uczniów do odpowiedzi, a nie zgłaszają się tylko ochotnicy. Jeżeli zdecydujesz się na taką formę pracy, poinformuj o tym uczniów na początku zajęć 2. Podaj cele lekcji w języku ucznia, NaCoBeZu oraz pytanie kluczowe. Informacje te możesz zapisać na tablicy lub umieścić w widocznym miejscu plakat, który będzie zawierał wskazane elementy. Za pomocą świateł sprawdź, czy uczniowie zrozumieli podane przez ciebie informacje. 3. Powiedz uczniom, że w kolejnej części zajęć będą nadal pracować w grupach zastosuj podział z pierwszej części lekcji. Następnie wyjaśnij, że ich zadaniem, po obejrzeniu kolejnego fragmentu filmu, będzie napisanie listu do tego z polityków, dyplomatów, który ich zdaniem prowadził najbardziej skuteczne działania na rzecz polskiego członkostwa w NATO. Rozdaj uczniom materiał pomocniczy nr 2 i wyjaśnij, że jego celem jest ułatwieniem im pracy podczas projekcji filmu. Sprawdź za pomocą świateł, czy uczniowie znają swoje zadania i rozumieją twoje polecenia. Następnie dokonaj, krótkiego wprowadzenia do filmu i zwróć uwagę, że w czasach PRL-u nasz kraj nie prowadził samodzielnej polityki zagranicznej, w Polsce stacjonowały jednostki armii radzieckiej, a wszelkie działania dyplomatyczne były prowadzone w uzgodnieniu z władzami sowieckimi lub nawet pod ich dyktando. Zwróć uwagę na zmiany, które zaszły w 1989 i 1990 roku. Rozpocznij projekcję fragmentu filmu od 08:09 do 28:21. Uwaga! W tej części zajęć, możesz ograniczyć prace uczniów do dwóch osób, czyli Lecha Wałęsy i Jerzego Koźmińskiego. Kiedy zastosujesz ten wariant lekcji napisz imiona i nazwiska obu osób na tablicy lub flipczarcie, a także rozwieś ich zdjęcia. 4. Po zakończeniu projekcji, jeszcze przed pracą w grupach, poproś uczniów, aby podzielili się swoimi odczuciami po obejrzeniu filmu. Zapytaj ich o emocje jakie im towarzyszyły, a także podanie przez nich tych osób, które ich zadaniem zasługują na miano skutecznych polityków i dyplomatów. Możesz to zrobić w formie rundki bez przymusu na forum lub stosując rozmowę w parach, czy czteroosobowych grupach. Następnie rozdaj grupom duże kartki papieru oraz NaCoBeZu do listu (materiał pomocniczy nr 3). Zapisz czas pracy zespołów na tablicy (max 10 min) i sprawdź czy uczniowie rozumieją treść materiału pomocniczego. Kiedy grupy zakończą pracę poproś uczniów o rozwieszenie listów w widocznym miejscu sali lekcyjnej i zapoznanie się z ich treścią. Następnie w rundce bez przymusu poproś, aby odpowiedzieli na pytanie, pod którym listem do polityka podpisaliby się? Poproś aby uczniowie wskazali inne listy, nie tylko te, które sami napisali. 5. W podsumowaniu lekcji przeprowadź krótką dyskusję na temat pytania kluczowego (Na czym polega skuteczność w polityce zagranicznej?), a także sprawdź, czy cele lekcji zostały zrealizowane. Możesz to zrobić za pomocą świateł. Uwaga! Jeżeli podczas lekcji wynotowałeś/wynotowałaś pytania uczniów (pkt 1. wariant 1 lekcji), wówczas nie zapomnij na koniec wrócić do nich i zapytać, np. za pomocą świateł, czy uczniowie znają odpowiedź na wypisane pytania. Pytania, na które uczniowie nie znaleźli odpowiedzi podczas lekcji wykorzystaj jako inspirację do pracy uczniów po zajęciach lekcyjnych np. jako zadanie domowe, czy jako problem projektu edukacyjnego lub do pracy ze źródłami, czy też podręcznikiem na następnych zajęciach. Praca domowa
Do wyboru przez uczniów: 1) Poproś grupy, aby wykorzystując materiał, który już opracowali przygotowali list do polityka, który wspólnie wyślecie. 2) Poproś uczniów, aby każdy z nich samodzielnie napisał list do tej osoby poznanej na lekcji, którą uznaje za najbardziej skuteczną w polskich staraniach o członkostwo w NATO. Do przygotowania listu wykorzystaj materiały pomocnicze z lekcji (nr 2 i nr 3) Zaproponuj uczniom wysłanie listów do polityków.
Materiały pomocnicze nr 1 Karta pracy Zapoznaj się z pytaniami zamieszczonymi poniżej, a następnie podczas projekcji filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny poszukaj na nie odpowiedzi. Jakie wydarzenia przedstawia film? Co o tym świadczy, że wskazałeś to, a nie inne wydarzenie? Kim są osoby, które wypowiadają się w filmie? Podaj ich imiona i nazwiska, a także pełnione funkcje? Dlaczego wydarzenie, które przedstawia film jest dla bohaterów dokumentu ważne? Odpowiedz w oparciu o konkretne przykłady z filmu.
Materiały pomocnicze nr 2 Ten, kto skutecznie działania w polityce zagranicznej Podczas projekcji fragmentu filmu Prawdziwy koniec zimnej wojny wybierz osobę, która twoim zdaniem prowadziła najbardziej skuteczne działania na rzecz polskiego członkowstwa w NATO. Przed obejrzeniem filmu zapoznaj się z materiałem zamieszczonym poniżej. Tabelę, możesz wypełniać dla jednego lub dwóch osób, a podczas pracy w grupie wspólnie z innymi uczniami zdecydujesz, do której z osób napisać list. Wpisz imię i nazwisko osoby, a także podaj jej funkcje polityczne, społeczne, czy też wykonywany zawód. W jaki sposób osoba była związana z wydarzeniami dotyczącymi polskich starań o członkostwo w NATO? Podaj konkretne przykłady działań, o których dowiedziałeś się/dowiedziałaś podczas projekcji filmu. Jakie argumenty przemawiają za tym, że działania wybranej przez Ciebie osoby na rzecz polskiego członkowstwa w NATO były skuteczne? Podaj i krótko opisz dwa. Twoje refleksje o osobie po projekcji fragmentu filmu.
Materiały pomocnicze nr 3 NaCoBeZu do listu Napisz list do polityka lub dyplomaty, którego działania uznajesz za szczególnie skuteczne na rzecz polskiego członkostwa w NATO. Przed napisaniem listu zapoznaj się z materiałem zamieszczonym poniżej. NaCoBeZu do listu 1. Czy autor wymienił adresata listu i podał jego imię i nazwisko oraz pełnioną funkcję podczas polskich starań o członkostwo w NATO? 2. Czy autor uzasadnił wybór adresata przynajmniej dwoma argumentami? 3. Czy autor wskazał i opisał przynajmniej jedno konkretne, skuteczne działanie osoby związane z polskimi staraniami o członkostwo w NATO? 4. Czy argumenty autora dotyczą sytuacji międzynarodowej przedstawionej w filmie Prawdziwy koniec zimnej wojny? 5. Czy zadanie, które przygotował autor ma: a) formę listu, czyli nadawcę, odbiorcę, wskazanie miejscowości i daty, podpis, b) trójdzielną budowę, czyli wstęp, rozwinięcie, zakończenie? 6. Czy zadanie jest poprawne pod względem ortograficznym, gramatycznym i stylistycznym?