Informacja z kontroli jakość i prawidłowości oznakowania soków, napojów bezalkoholowych oraz wód za III kwartał 2010 r. Kontrolą powyższych zagadnień objęto 11 placówek w tym: - 5 placówek sieci handlowych, - 6 sklepów ogólnospożywczych oferujących syropy, soki, napoje bezalkoholowe, nektary, wody. Wszystkie kontrole podjęto bez uprzedniego zawiadomienia przedsiębiorców o zamiarze wszczęcia kontroli. Łącznie zbadano 113 partie produktów wartości 6101 zł w tym: - 10 partii syropów owocowych - 11 partii soków warzywnych, - 23 partii soków owocowych, - 17 partii nektarów owocowych, - 32 partii napojów bezalkoholowych, - 12 partii naturalnych wód mineralnych, - 8 partii naturalnych wód źródlanych. I. Jakość syropów, soków, nektarów oraz napojów bezalkoholowych W czasie kontroli do badań laboratoryjnych pobrano próby łącznie z 20 partii produktów wartości 1194 zł. W wyniku przeprowadzonych badań w Laboratorium Kontrolno- Analitycznym w Kielcach Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie zakwestionowano 3 partie wartości 81 zł, takie jak: Sok Karotka przecierowy 100% Jabłko, marchew, banan a 1l, z uwagi na zawyżoną zawartość wit. C tj. 36 mg/100ml zamiast zadeklarowanej przez producenta w oznakowaniu produktu 15±2 mg/100ml. W związku powyższym zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) w stosunku do wprowadzającego do obrotu. Sok marchwiowo-pomarańczowo-jabłkowy przecierowy słodzony a 750ml, ze względu na zawyżoną zawartość wit. C tj. 47 mg/100g zamiast 35±5 mg/100g zgodnie z deklaracją producenta w oznakowaniu produktu.
Ze względu na powyższe zostanie wszczęte postępowanie administracyjne z art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w stosunku do kontrolowanego przedsiębiorcy. Napój dietetyczny jabłko-brzoskwinia-marchew-dynia a 1,5l, z uwagi na zawyżoną zawartość wit. C tj. 21 mg/100ml ± 2 zamiast zadeklarowanej przez producenta w oznakowaniu produktu 9±1 mg/100ml. W związku powyższym zostanie wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy z dnia 21.12.2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) w stosunku do wprowadzającego do obrotu. Kontrolowani przedsiębiorcy zaakceptowali wyniki analiz laboratoryjnych w/w artykułów i zrezygnowali z ponownych badań zabezpieczonych prób kontrolnych. Osoby odpowiedzialne podjęły decyzje o wycofaniu z obrotu pozostawionych prób kontrolnych w/w produktów wartości 12 zł. Niezależnie od powyższego próbki: Soku pomidorowego a 1l, wykazały w porównaniu do wymagań Kodeksu praktyki A.I.J.N część B: zawyżoną zawartość ekstraktu bezcukrowego tj. 32,2 g/l zamiast 15-28g/l i zawyżoną zawartość popiołu tj. 11,5 g/l zamiast 3,5-6,5g/l; Soku pomidorowego przecierowego 100% a 1l wykazały w porównaniu do wymagań Kodeksu praktyki A.I.J.N część B: zawyżoną zawartość ekstraktu bezcukrowego tj. 32,9 g/l zamiast 15-28 g/l i zawyżoną zawartość popiołu tj. 12,28 g/l zamiast 3,5-6,5 g/l. W trakcie kontroli nie zastano w obrocie produktów, których jakość kwestionowano w trakcie kontroli w III kwartale 2009r. Ponadto pobrane do badań próby soków i napojów poddano ocenie laboratoryjnej w zakresie zgodności ilości rzeczywistej z deklarowaną na etykietach przez producentów. Badaniem objęto 29 sztuk opakowań jednostkowych badanych produktów wartości 68 zł i uwag nie wniesiono. II. Prawidłowość oznakowania Sprawdzono prawidłowość oznakowania przez producentów 113 partii syropów, soków, napojów bezalkoholowych, nektarów oraz wód wartości 6101 zł i nie stwierdzono produktów oznaczonych niezgodnie z obowiązującymi przepisami. Uwidocznione na opakowaniach jednostkowych 33 partii produktów wartości 1136 zł substancje dodatkowe dopuszczone są do stosowania na mocy
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16.12.2008r. w sprawie dodatków do żywności. W trakcie kontroli nie zastano w obrocie artykułów zakwestionowanych z powodu nieprawidłowego oznakowania w III kwartale 2009r. III. Przestrzeganie okresów ważności Aktualność dat minimalnej trwałości sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach obejmując badaniem 113 partii syropów, soków, napojów bezalkoholowych, nektarów, wód wartości 6101 zł. IV. Warunki i sposób przechowywania Sposób i warunki przechowywania badanych syropów, soków, napojów bezalkoholowych, nektarów, wód zgodne były z deklaracjami producentów zamieszczonymi na etykietach opakowań jednostkowych oraz przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29.04.2004r w sprawie higieny środków spożywczych. V. Orzeczenia lekarskie do celów sanitarno-epidemiologicznych We wszystkich kontrolowanych placówkach osoby biorące udział przy obrocie i sprzedaży artykułów żywnościowych posiadały książeczki zdrowia z aktualnymi wpisami z badań lekarskich do celów sanitarno epidemiologicznych wymaganych dla osób bezpośrednio stykających się z żywnością. VI. Identyfikacja kontrolowanego przedsiębiorcy Wszyscy przedsiębiorcy posiadali aktualne decyzje dotyczące rejestracji i zatwierdzania zakładów przez organy nadzoru sanitarnego, a określony w nich zakres i rodzaj działalności zgodny był ze stanem faktycznym i z wpisem do ewidencji działalności gospodarczej lub rejestru sądowego. VII. Inne zagadnienia W 4 sklepach dokonano zakupów kontrolnych celem sprawdzenia rzetelności obsługi konsumentów. We wszystkich placówkach za zakupione artykuły należność została wyliczona i pobrana prawidłowo.
W kontrolowanym przedmiotem zakupu kontrolnego było opakowanie (6 sztuk a 1,5l) wody mineralnej niegazowanej oznaczonej informacją W zgrzewce 2l GRATIS w cenie 12,39 zł i opakowanie (6 sztuk a 1,5l) wody mineralnej niegazowanej w cenie 10,28 zł. Podczas kontroli podjętej w związku z informacją klienta o nierzetelnej promocji wody mineralnej niegazowanej (6 sztuk a 1,5l) z oznaczeniem W zgrzewce 2l GRATIS ustalono, że sprzedaż promocyjna opakowań w/w wody w cenie 7,99 zł za zgrzewkę obowiązywała w okresie 13-19.07 miesiąc przed rozpoczęciem kontroli. Z wyjaśnienia dyrektora hipermarketu wynikało, że po zakończeniu promocji w/w wody centrala przedsiębiorstwa wprowadziła nową cenę tj. 8,99 zł za zgrzewkę w celu wyprzedania zapasów tej wody, a następnie cenę 12,39 zł. Z przedstawionej dokumentacji, którą stanowiła korespondencja e-mailowa dyrektora hipermarketu z centralą firmy wynikało, że centrala nie podjęła żadnych działań w sprawie sprzedaży wody mineralnej niegazowanej (6 sztuk a 1,5l) z oznaczeniem W zgrzewce 2l GRATIS zgodnej z promocją zadeklarowaną w oznakowaniu produktu. W czasie kontroli ustalono, że na poziomie sklepu nie można bez wcześniejszych uzgodnień z centralą obniżyć cen produktów bądź wycofać towarów ze sprzedaży. W trakcie kontroli osoba odpowiedzialna w porozumieniu z centralą wycofała z obrotu 31 zgrzewek wody mineralnej niegazowanej (6 sztuk a 1,5l) z oznaczeniem W zgrzewce 2l GRATIS wartości 384 zł. Z odpowiedzi nadesłanej przez przedsiębiorcę wynika, że firma niezwłocznie po zidentyfikowaniu powyższego problemu wprowadziła korekty cen w systemach informatycznych oraz zwiększyła ilość kontroli cen regularnych i promocyjnych. Nieprawidłowości stwierdzone w czasie kontroli wynikały z braku przepływu informacji między działami wprowadzającymi ceny do systemów informatycznych. O nieprawidłowościach stwierdzonych w zakresie promocji omawianej wody mineralnej niegazowanej powiadomiono Delegaturę UOKiK w Lublinie. VIII. Wykorzystanie ustaleń kontrolnych W związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi w czasie kontroli tutejszy Inspektorat wystąpił ze stosownymi pismami do: do jednostek nadrzędnych, którym podlegały kontrolowane placówki, informując o niewłaściwej jakości badanych wyrobów oraz innych uchybieniach stwierdzonych w czasie kontroli, wnosząc o podjęcie stosownych działań mających na celu ich usunięcie; producentów soków, nektarów, napojów w sprawie wyników badań laboratoryjnych wnosząc o podanie przyczyn stwierdzonych nieprawidłowości oraz wyeliminowanie ujawnionych uchybień.
Opracowano również stosowne informacje do Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. W stosunku do dwóch przedsiębiorców zostanie wszczęte postępowanie administracyjne z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w związku z wprowadzeniem do obrotu produktów o niewłaściwej jakości handlowej. W nadesłanych odpowiedziach producenci wyjaśnili: w odniesieniu do w Soku Karotka przecierowy 100% Jabłko, marchew, banan a 1l wyższa zawartość witaminy C wynika, z uwzględnienia straty wit. C zachodzącej w czasie przechowywania soku. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że wit. C w okresie przechowywania ulega degradacji a proces ten nie jest regularny i może przebiegać różnie dla różnego rodzaju produktu i jest ściśle powiązany z warunkami przechowywania. w przypadku zakwestionowanego Soku marchwiowo-pomarańczowojabłkowego przecierowego słodzonego a 750 ml producent poinformował, że wyższa od deklarowanej zawartość wit.c może wynikać zarówno z metody pomiaru jaką zastosowano przy oznaczaniu składnika jak i różnej zawartości witaminy C w komponentach będących składnikami soku (jabłka i pomarańczy). że zawyżona zawartość wit. C w Napoju dietetycznym jabłko-brzoskwiniamarchew-dynia a 1,5l wynika z przewidywalnego procesu rozkładu witaminy C. W celu utrzymania do końca okresu przydatności do spożycia odpowiednio wysokiego poziomu witaminy C, zgodnego z deklaracją, celowo dozuje się jej więcej. WNIOSKI Kontrole przeprowadzone w III kwartale 2010r. wykazały 15% produktów zakwestionowanych z powodu niewłaściwej jakości handlowej w zakresie parametrów fizyko-chemicznych. Nie wniesiono uwag do prawidłowości oznakowań handlowych oraz aktualności dat minimalnej trwałości znajdujących się w obrocie syropów, soków, napojów bezalkoholowych, nektarów oraz wód.