INSTRUKCJA NR 4 27.07.2004r. Strona: 1 / 7 Wielkopolskie Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy Kryteria oceny i kwalifikacji aspektów środowiskowych Opracował Izabela Dehmel Zweryfikował Mieczysław Kurka Sprawdził Jacek Nadolski Zatwierdził Wojciech Spychalski IMIĘ I NAZWISKO DATA PODPIS Dokument wyłącznie do użytku WCChPiG w Poznaniu. Zastrzega się wszelkie prawa do dokumentu i zawartych w nim informacji. Zabrania się powielania i udostępniania osobom nieupoważnionym.
Strona: 2 / 7 1. Cel Instrukcji. Celem instrukcji jest określenie metod postępowania podczas identyfikacji aspektów środowiskowych w Wielkopolskim Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy w Poznaniu oraz ujednolicenie metody postępowania podczas oceny aspektów środowiskowych, której wynikiem ma być wyznaczenie znaczących aspektów środowiskowych. 2. Przedmiot i zakres zastosowania. Przedmiotem instrukcji są zasady postępowania podczas identyfikacji i oceny aspektów środowiskowych w Wielkopolskim Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy w Poznaniu. 3. Terminologia. Środowisko: otoczenie, w którym działa organizacja, z uwzględnieniem powietrza, wody, ziemi, zasobów naturalnych, flory, fauny, ludzi i ich wzajemnych zależności. Aspekt środowiskowy: Element działań organizacji jej wyrobów lub usług, który może wzajemnie oddziaływać ze środowiskiem. Znaczący aspekt środowiskowy: Ten aspekt, który ma lub może mieć znaczący wpływ na środowisko. Wpływ na środowisko: Każda zmiana w środowisku zarówno korzystna jak i niekorzystna, która częściowo lub w całości jest spowodowana działaniami organizacji, jej wyrobami lub usługami. Awaria: - zdarzenie powstałe w wyniku niekontrolowanego rozwoju sytuacji w czasie eksploatacji materiałów, urządzeń lub instalacji, prowadzące do powstania, natychmiast lub z opóźnieniem, na terenie organizacji lub poza jej terenem, poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i/lub środowiska, takie jak: duża emisja substancji szkodliwych lub niebezpiecznych, pożar, wybuch itp. 4. Opis metody postępowania. 4.1 W kolumnie AŚ tabeli oceny aspektów środowiskowych umieszczamy wszystkie zidentyfikowane aspekty środowiskowe.
Strona: 3 / 7 4.2 Zidentyfikowane aspekty środowiskowe zostają przydzielone do trzech grup. Podział na grupy wynika z warunków, w jakich zidentyfikowany aspekt środowiskowy występuje lub może wystąpić: warunki normalne, (planowana i nadzorowana realizacja procesów/działań) warunki specjalne, (planowe i nadzorowane działania, które występują okresowo i nie stanowią cyklicznego systemu pracy w Wielkopolskim Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy w Poznaniu warunki awaryjne. (zaistniałe awarie, których zaistnienia nie można przewidzieć) 4.3 Z punktu widzenia charakteru oddziaływania na środowisko wyróżnić można następujące rodzaje aspektów środowiskowych: aspekty związane z powstawaniem zanieczyszczeń (emisji, zrzutów, przecieków, wycieków), aspekty związane ze zużyciem surowców, energii i zasobów naturalnych (woda, media energetyczne, surowce naturalne, materiały biurowe), aspekty związane z powstawaniem odpadów, aspekty związane z emisją hałasu, zapachu lub innych uciążliwości. 4.4 W stosunku do każdego aspektu środowiskowego identyfikuje się tak dużo wpływów na środowisko, jak tylko jest to możliwe. Wpływy mogą mieć zarówno charakter negatywny, jak i pozytywny. Pod pojęciem wpływu na środowisko należy rozumieć także wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie ludzi. 4.5 Powiązanie między aspektem środowiskowym a wpływem na środowisko ma charakter przyczynowo-skutkowy. Wyjaśnia to poniższy diagram: przyczyna skutek aspekt środowiskowy wpływ na środowisko W związku z powyższym wyróżnić można następujące rodzaje wpływów na środowisko: zanieczyszczenia powietrza, wody lub gleby, zużywanie surowców, energii i zasobów naturalnych, skutki związane z koniecznością zagospodarowania odpadów, uciążliwości dla środowiska i społeczności lokalnych, związane z emisją hałasu, zapachu lub innymi stanami fizycznymi. 5. Ocena aspektów środowiskowych Po zidentyfikowaniu aspektów środowiskowych następuje ocena wszystkich zidentyfikowanych aspektów wg kryteriów umieszczonych w kolumnach od A do D, stosując punktację pięciostopniową. Przy stawianiu oceny przy
Strona: 4 / 7 poszczególnych kryteriach wykorzystujemy tabelę: Kryteria oceny aspektów środowiskowych, oraz korzystamy z poniższych wskazówek. kolumna A Wymagania prawne zawiera przyporządkowanie punktacji 1 albo 5 w zależności od tego czy dany aspekt środowiskowy jest uregulowany prawnie czy też nie. W sytuacji, kiedy zidentyfikowany aspekt środowiskowy jest prawnie uregulowany kryterium oceny wynosi 5; w przypadku braku regulacji prawnych dla zidentyfikowanego aspektu środowiskowego, kryterium oceny wynosi 1. kolumna B Szacowane koszty propozycja pozycji może być okresowo zmieniana ze względu na stan i kondycje finansową Wielkopolskiego Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy w Poznaniu, jak również plany finansowe na dany rok. Szacowane koszty mogą obejmować: o koszty utylizacji odpadu o koszty związane z pozyskiwaniem materiałów bardziej ekologicznych (np. zakup nowoczesnej aparatury, paliwa bezołowiowego) o koszty opłat środowiskowych (za korzystanie ze środowiska, zrzut ścieków, emisje do atmosfery, pozyskiwania decyzji administracyjnych itp.) o koszty związane z usuwaniem skutków wystąpienia awarii, o koszty związane z redukowaniem ryzyka środowiskowego (zakup nowoczesnej aparatury, kontrola urządzeń grzewczych itp.,) o koszty personalne i komórki (szkolenia, kursy, studia podyplomowe, płace zatrudnionych pracowników na stanowiskach związanych z ochroną środowiska) o ewentualne koszty związane z karami nakładanymi na Wielkopolskie Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy w Poznaniu. przez WIOŚ, SANEPID, PIP, PIS kolumna C Ekspozycja na zagrożenie jest to szacowanie lub rzeczywiste określenie czasu wpływy danego aspektu na środowisko np. praca lamp oświetlających pomieszczenia ekspozycja stała (5), praca urządzeń w pracowni RTG ekspozycja częsta (4), odpad gruz betonowy ekspozycja okazjonalna (3), odpad w postaci przeterminowanych odczynników chemicznych ekspozycja znikoma (1), kolumna D Sygnały od zainteresowanych stron oddaje wpływ aspektu na społeczny odbiór Wielkopolskiego Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy w Poznaniu zainteresowanie uregulowaniem kwestii przez klientów, władze, organizacje społeczne i mieszkańców (w tym skargi), ocena dodatkowa - Opinia zespołu dokonującego oceny aspektu środowiskowego podczas oceny zidentyfikowanych aspektów
Strona: 5 / 7 środowiskowych Zespół ds. Oceny Aspektów Środowiskowych może przyznać (niezależnie od kryteriów w kolumnach A, B, C, D) dodatkowo 2 punkty ocenianemu aspektowi. Kryterium oceny w tym przypadku będzie subiektywna waga aspektu wynikająca z kompetencji i doświadczeń członków Zespołu. 5.1 W celu uzyskania końcowej oceny umieszczanej w kolumnie E tabeli Ocena aspektów środowiskowych mnożymy wszystkie wartości ocen przypisane do poszczególnych kryteriów. Jeżeli wynik w kolumnie E jest równy/ większy niż 75 dany aspekt środowiskowych jest aspektem znaczącym. 5.2 Znaczące aspekty środowiskowe stanowią podstawę formułowania celów i zadań środowiskowych w Wielkopolskim Centrum Chorób Płuc i Gruźlicy w Poznaniu. 5.3 Niezależnie od ilości łącznej uzyskanych punktów do aspektów znaczących należy zaliczyć wszystkie aspekty, które nie spełniają norm zawartych w przepisach prawa oraz pozwoleniach ekologicznych.
Data wydania : Strona: 6 / 7 Tabela nr 1: Ocena aspektów środowiskowych Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. Aspekt środowiskowy Źródło aspektu/ Proces Wpływ na środowisko Miejsce występowania normalne awaryjne specjalne Określone wymagania wewnętrzne Kryteria oceny aspektu środowiskowego Wymagania prawne i inne (wewnętrzne, zewnętrzne) Szacowany koszt Ekspozycja na zagrożenie Strony zainteresowane Łączna liczba punktów Aspekt znaczący tak/ nie A B C D E F
Strona: 7 / 7 Tabela nr 2: Kryteria oceny aspektów środowiskowych Kryteria oceny aspektów środowiskowych A B C D Liczba Ekspozycja na Wymagania prawne Szacowany koszt punktów zagrożenie Zainteresowane strony Pojawienie się informacji w 5 Istnieją regulacje mediach na temat pow. 20 000 PLN Stała prawne negatywnego wpływu WCChPiG na środowisko 4 - od 5000-20 000 PLN Częsta (codziennie) Zainteresowanie organów administracyjnych negatywnym oddziaływaniem WCChPiG na środowisko 3 - od 1000-5000 PLN 2 - od 500-1000 PLN 1 Brak regulacji prawnych do 500 PLN Okazjonalna (kilka razy w miesiącu) Minimalna (kilka razy w roku) Znikoma (raz do roku lub rzadziej) Zainteresowanie ze strony klientów negatywnym wpływem na środowisko Skarga od sąsiednich posesji (mieszkańcy, firmy); zainteresowanie ze strony pracowników i/lub dostawców Brak zainteresowania stron zewnętrznych