Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 im. Prof. Stanisława Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
|
|
- Tomasz Stefaniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Tytuł:,, Instrukcja. Data obowiązywania: Wydanie: 1 Strona 1 z 6 Cel procedury: Celem wprowadzenia instrukcji jest ujednolicenie zasad postępowania i przechowywania substancji i materiałów niebezpiecznych oraz stosowania środków chemicznych w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 1 SUM w Zabrzu, co w konsekwencji wpływa na ograniczenie ryzyka zawodowego przy pracy ze środkami niebezpiecznymi/chemicznymi. Zakres obowiązywania: Komórki organizacyjne, w których środki niebezpieczne / chemiczne stosowane są w ustalonych procesach pracy lub dezynfekcji. Zakres: a) Instrukcja dotyczy: substancji niebezpiecznych/chemicznych, preparatów chemicznych, odpadów chemicznych: zużytych lub niepełnowartościowych substancji, preparatów chemicznych. Ilekroć dalej w tekście jest mowa o środkach niebezpiecznych / chemicznych, należy przez to rozumieć wszystkie substancje, preparaty i środki chemiczne objęte niniejszą Instrukcją. b) Instrukcja nie dotyczy: substancji stanowiących źródła promieniotwórcze, odpadów innych niż zużyte substancje i preparaty chemiczne, leków i środków farmaceutycznych. Terminologia: Substancje chemiczne: pierwiastki chemiczne i ich związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, ze wszystkimi dodatkami wymaganymi do
2 Tytuł:,, Instrukcja. Data obowiązywania: Wydanie: 1 Strona 2 z 6 zachowania ich trwałości i wszystkimi zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku zastosowanego procesu produkcyjnego. Preparaty chemiczne: mieszaniny lub roztwory składające się co najmniej z dwóch substancji chemicznych. Substancje niebezpieczne / preparaty niebezpieczne: substancje i preparaty zaklasyfikowane do co najmniej jednej z wymienionych poniżej kategorii: O właściwościach wybuchowych (E). O właściwościach utleniających (O). Łatwopalne (F+, F). Żrące (C). Toksyczne (T+, T) lub szkodliwe (Xn).
3 Tytuł:,, Instrukcja. Data obowiązywania: Wydanie: 1 Strona 3 z 6 Drażniące (Xi) i Uczulające (Xn lub Xi). Rakotwórcze (T lub Xn) i Mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość (T lub Xn). Niebezpieczne dla środowiska (N) Karta charakterystyki substancji / preparatu: dokument zawierający zbiór informacji kluczowych dla bezpieczeństwa, w szczególności o zagrożeniach stwarzanych przez substancje lub preparat, zasadach bezpiecznego stosowania, przechowywania, postępowania w sytuacjach awaryjnych. Dla substancji i preparatów niebezpiecznych kartę charakterystyki zapewnia podmiot wprowadzający substancję lub preparat do obrotu (sprzedawca) na życzenie odbiorcy. W przypadku powstania urazu lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia w związku ze stosowaniem niebezpiecznego preparatu lub substancji niebezpiecznej, udzielając pierwszej pomocy osobie poszkodowanej
4 Tytuł:,, Instrukcja. Data obowiązywania: Wydanie: 1 Strona 4 z 6 należy stosować się do zasad opisanych w Instrukcji Postępowanie w miejscu zdarzenia pierwsza pomoc w nagłych wypadkach (DL I ). Czynniki chemiczne: substancje chemiczne szkodliwe dla zdrowia. Do grupy tej należą: niebezpieczne substancje i preparaty, z wyjątkiem niebezpiecznych wyłącznie dla środowiska, inne substancje lub pyły stwarzające ryzyko narażenia inhalacyjnego lub przez skórę. Wartości dopuszczalnych stężeń w środowisku pracy dla substancji szkodliwych dla zdrowia oraz tryb, metody i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów ustala Minister Zdrowia w drodze rozporządzenia. Zasady postępowania z materiałami i substancjami niebezpiecznymi oraz zasady ich przechowywania: Środki niebezpieczne/chemiczne stwarzają zagrożenia opisane szczegółowo w kartach charakterystyki. Skrócony opis zagrożenia umieszczony jest na etykiecie środka niebezpiecznego / chemicznego. Rodzaje zagrożeń wymienione zostały w definicji substancji niebezpiecznej / preparatu niebezpiecznego. Kierownik Komórki Organizacyjnej, w której przechowywany lub używany jest preparat odpowiada za: opracowanie i aktualizację Instrukcji BHP Bezpieczne przechowywanie i używanie preparatów niebezpiecznych do mycia i dezynfekcji stosowanych przez pracowników Szpitala Specjalistycznego w Zabrzu, Inspektor odpowiada za: opiniowanie Instrukcji BHP, rozpowszechnienie aktualnej w/w Instrukcji wśród zainteresowanych pracowników Szpitala. I Zasady ogólne: 1. Jeżeli w środowisku pracy występuje narażenie na czynniki chemiczne szkodliwe dla zdrowia Szpitala zobowiązany jest do przeprowadzania pomiarów stężeń czynników chemicznych na stanowiskach pracy (według przepisów szczegółowych). 2. Jeżeli w środowisku pracy występuje narażenie na czynniki rakotwórcze lub mutagenne Szpitala jest zobowiązany do prowadzenia ścisłej ewidencji: czasu narażenia pracowników w danym dniu roboczym,
5 Tytuł:,, Instrukcja. Data obowiązywania: Wydanie: 1 Strona 5 z 6 ilości substancji zużytych w czasie zmiany roboczej, stężeń substancji rakotwórczych lub mutagennych na stanowisku pracy. 3. Kierownik komórki organizacyjnej, w której stosowane są niebezpieczne środki chemiczne jest zobowiązany do spełnienia następujących wymogów: posiadania aktualnego spisu środków niebezpiecznych i czynników chemicznych stosowanych w danej komórce, zapewnienia dostępności do kart charakterystyki środków niebezpiecznych i czynników chemicznych, zapewnienia stosowania środków bezpieczeństwa wymienionych w kartach charakterystyki oraz warunków przechowywania środków niebezpiecznych i czynników chemicznych stosowanych w danej komórce. zapoznania za potwierdzeniem podległego personelu: z wynikami oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy oraz metodami jego ograniczania, z zasadami bezpieczeństwa opisanymi w kartach charakterystyki i postępowania w sytuacjach awaryjnych, z wynikami badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. 4. Każda osoba stosująca niebezpieczny środek chemiczny jest zobowiązana do zapobiegania powstawaniu zagrożeń, w szczególności do postępowania ściśle według opisów zawartych w kartach charakterystyki. 5. Do środków chemicznych stwarzających poważne zagrożenia należą: substancje bardzo toksyczne (T+), metanol i jego preparaty o stężeniach wyższych niż 3 %, substancje i preparaty żrące (C) z przypisanym zwrotem R35.
6 II Zasady szczegółowe: 1. Magazynowanie Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 Tytuł:,, Instrukcja. Data obowiązywania: Wydanie: 1 Strona 6 z 6 Środki chemiczne powinny być przechowywane w magazynach spełniających warunki określone w kartach charakterystyki, a także w przepisach budowlanych i przeciwpożarowych. 2. Środki chemiczne pożarowo niebezpieczne (łatwopalne F+, F) Ilości substancji pożarowo niebezpiecznych przechowywane na stanowiskach pracy lub w magazynach umiejscowionych w budynkach stałego przebywania ludzi nie mogą przekraczać ilości określonych w przepisach przeciwpożarowych, w szczególności w jednej strefie pożarowej może znajdować się łącznie: do 10 dm 3 cieczy o temperaturze zapłonu poniżej 21 C, do 50 dm 3 cieczy o temperaturze zapłonu w zakresie C. 3. Środki chemiczne stwarzające ryzyko powstania atmosfery wybuchowej (o właściwościach wybuchowych E) Ilości palnych gazów lub cieczy palnych, których wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia przekraczający 5 kpa, mogą znajdować się wyłącznie w pomieszczeniu o wykonaniu przeciwwybuchowym. Stosowanie takich środków wymaga przeprowadzenia odrębnej oceny ryzyka powstania atmosfery wybuchowej. 4. Odpady chemiczne Zużyte środki chemiczne oraz opakowania po niebezpiecznych środkach chemicznych stanowią odpady niebezpieczne. Odpady takie nie mogą być wylewane do kanalizacji ani wrzucane do odpadów komunalnych. Zbieranie odpadów niebezpiecznych powinno odbywać się zgodnie z przedmiotową procedurą dotycząca postępowania z odpadami powstającymi w Szpitalu Specjalistycznym w Zabrzu.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA przy stosowaniu niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin w Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im.
INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA przy stosowaniu niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin w Uniwersytecie Humanistyczno-Przyrodniczym im. Jana Długosza w Częstochowie Celem wprowadzenia instrukcji
POLITECHNIKA RZESZOWSKA im. Ignacego Łukasiewicza W Rzeszowie al. Powstańców Warszawy 6 WYDZIAŁ CHEMICZNY INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA
POLITECHNIKA RZESZOWSKA im. Ignacego Łukasiewicza W Rzeszowie al. Powstańców Warszawy 6 WYDZIAŁ CHEMICZNY INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA przy magazynowaniu i stosowaniu materiałów stwarzających zagrożenie do
substancjami/mieszaninami niebezpiecznymi. Do środków niebezpiecznych należą:
W ustawie o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. z 2011 r. nr 63 poz. 322) zgodnie z art. 4 ust. 1 substancje i mieszaniny niebezpieczne to takie substancje i mieszaniny, które zaklasyfikowane
Instrukcja ogólna dotycząca postępowania z substancjami niebezpiecznymi
DOKUMENTACJA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA OPERATORA GAZOCIĄGÓW PRZESYŁOWYCH GAZ-SYSTEM S.A. Instrukcja ogólna dotycząca postępowania z substancjami niebezpiecznymi Opracował: Zespół ds. Zintegrowanego
Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 12 lipca 2013 r.
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU ZARZĄDZENIE Nr 109 Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z dnia 12 lipca 2013 r. w sprawie zasad postępowania z substancjami i mieszaninami chemicznymi
Substancje i mieszaniny niebezpieczne w miejscu pracy
Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy Światowy Dzień Ofiar Wypadków Przy Pracy i Chorób Zawodowych Substancje i mieszaniny niebezpieczne w miejscu pracy mgr inż. Anna Dynia Oddział Higieny
Nadzór nad pracowniami chemicznymi w szkołach. Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu
Nadzór nad pracowniami chemicznymi w szkołach Uregulowania prawne: - Ustawa z dnia 25.02.2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (t. j. Dz. U. 2018, poz. 143) - Ustawa z dnia 26.06.1974 r.
SUBSTANCJE CHEMICZNE STWARZAJĄCE ZAGROŻENIA
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł III Foliogram 41. KULTURA BEZPIECZEŃSTWA SUBSTANCJE CHEMICZNE STWARZAJĄCE ZAGROŻENIA Substancje chemiczne ze względu na zagrożenia dla zdrowia i/lub środowiska dzielimy na:
SZKOLENIE BHP PIKTOGRAMY
SZKOLENIE BHP PIKTOGRAMY dr inż. Joanna Zembrzuska Instytut Chemii i Elektrochemii Technicznej Zakład Chemii Ogólnej i Analitycznej Tel. 665 20 15 Pok. 105A lub 0.009A Joanna.Zembrzuska@put.poznan.pl Oznaczenia
Czynniki niebezpieczne (urazowe) to takie czynniki, które działając na człowieka i mogą spowodować uraz (wypadek przy pracy).
Identyfikacja, analiza i ocena zagrożeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwymi i niebezpiecznymi oraz ocena ryzyka związanego z tymi zagrożeniami mgr Adam Błęka Czynniki niebezpieczne (urazowe)
Wprowadzenie do obrotu substancji i mieszanin chemicznych
Wprowadzenie do obrotu substancji i mieszanin chemicznych Do obowiązków osoby wprowadzającej substancję chemiczną lub mieszaninę do obrotu należy: 1. Zaklasyfikowanie substancji lub mieszaniny zgodnie
Przeklasyfikowanie mieszanin zaklasyfikowanych jako niebezpieczne na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia
Przeklasyfikowanie mieszanin zaklasyfikowanych jako niebezpieczne na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Zdrowia Mariusz Godala Biuro ds. Substancji Chemicznych Klasyfikacja mieszaniny przeklasyfikowanie
K A R T A C H A R A K T E R Y S T Y K I
Data aktualizacji karty charakterystyki: 10.06.2008 1. Identyfikacja preparatu i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1 Identyfikacja preparatu: ŚCIERECZKI DO SKÓRY Nr 415600 1.2 Zastosowanie preparatu: preparat
Rozporządzenie CLP. Dr inż. Monika Wasiak-Gromek
Rozporządzenie CLP Dr inż. Monika Wasiak-Gromek Title Rozporządzenie of the presentation CLP Date 23.04.13 # 2 Rozporządzenie CLP System GHS wdrożony został rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady
H. Wojciechowska-Piskorska, BHP w malarni/lakierni. Spis treœci
Spis treœci Wprowadzenie....................................... 7 I. Wymagania bhp dotyczące budynków, pomieszczeń pracy oraz pomieszczeń higienicznosanitarnych.................................. 8 1. Wymagania
Zwroty R. ToxInfo Consultancy and Service Limited Partnership www.msds-europe.com Tel.: +36 70 335 8480
Zwroty R R1 - Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 - Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami zapłonu. R3 - Skrajne zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia,
ZALECENIA DLA PRACODAWCÓW I SŁUŻB KONTROLNYCH
ZALECENIA DLA PRACODAWCÓW I SŁUŻB KONTROLNYCH Najczęściej zadawane pytania 1. Jak interpretować pojęcie KONTAKT NARAŻENIE? Instytut Medycyny Pracy w Łodzi stoi na stanowisku, że: Przez prace w kontakcie
Interpretacja nowych polskich rozporządzeń dotyczących substancji i mieszanin niebezpiecznych
Interpretacja nowych polskich rozporządzeń dotyczących substancji i mieszanin niebezpiecznych SYGOS IX Ustroń, 29.11-01.12.2012 r. Dorota Dominiak dorota.dominiak@chemikalia.gov.pl Ustawa Ustawa z dnia
H. Wojciechowska-Piskorska, BHP przy obróbce drewna. Spis treœci
Spis treœci Wprowadzenie....................................... 8 I. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące budynków i pomieszczeń pracy oraz pomieszczeń higienicznosanitarnych.....................
ROZPORZĄDZENIE REACH PRZEMYSŁ KOSMETYCZNY USTAWA O SUBSTANCJACH I ICH MIESZANINACH
ROZPORZĄDZENIE REACH PRZEMYSŁ KOSMETYCZNY USTAWA O SUBSTANCJACH I ICH MIESZANINACH Monika Blezień Ruszaj Rozporządzenie REACH ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 1907/2006 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 18
KARTA CHARAKTERYSTYKI DEZOSAN WIGOR wg Rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 ws.
1. IDENTYFIKACJA MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. IDENTYFIKATOR PRODUKTU Nazwa handlowa produktu: 1.2. ISTOTNE ZIDENTYFIKOWANE MIESZANINY ORAZ ZASTOSOWANIA ODRADZANE Zastosowanie: Dezynfekcja,
Ogólnopolskie Seminarium SYGOS VIII System gospodarowania substancjami chemicznymi i odpadami niebezpiecznymi w szkołach wyższych i jednostkach badawczych regulacje prawne GHS i CLP Ustroń, 13-15. 01.
Wymagane przez prawo oznaczenia zagrożeń
DATA: 20.03.2009 Wymagane przez prawo oznaczenia zagrożeń W niektórych przypadkach prawo wymaga od producentów podawania na etykietach informacji o zagrożeniach (umieszczania na produktach symboli zagrożeń
Zarządzenie nr 24/2018 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czeladzi z dnia 4 czerwca 2018r.
Zarządzenie nr 24/2018 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czeladzi z dnia 4 czerwca 2018r. w sprawie: wprowadzenia do użytku wewnętrznego Instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie
Delegacje otrzymują w załączeniu dokument D033542/02 - ZAŁĄCZNIK.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 14 lipca 2014 r. (OR. en) 11888/14 ADD 1 ENV 672 ENT 161 PISMO PRZEWODNIE Od: Komisja Europejska Data otrzymania: 11 lipca 2014 r. Do: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady
Poradnik przechowywania substancji niebezpiecznych zgodnie z wytycznymi unijnymi REACH i CLP / Michał Kizyn. Poznań, Spis treści.
Poradnik przechowywania substancji niebezpiecznych zgodnie z wytycznymi unijnymi REACH i CLP / Michał Kizyn. Poznań, 2011 Spis treści Wstęp 9 Rozdział 1 Regulacje Wspólnoty Europejskiej i przepisy krajowe
Stosowanie stwarzających zagrożenie substancji chemicznych i ich mieszanin aktualne wymagania prawne
Stosowanie stwarzających zagrożenie substancji chemicznych i ich mieszanin aktualne wymagania prawne Marcin Kraska Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku Podstawowe przepisy PRAWA CHEMICZNEGO
z dnia 31 maja 1999 r.
Danuta Gillner SYGOS VIII, Ustroń 13-15.01.2011 1 DYREKTYWA 1999/45/WE z dnia 31 maja 1999 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich odnoszących
Strona 1/6 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO. Sekusept Aktiv
Strona 1/6 1. Identyfikacja preparatu. Identyfikacja producenta i importera. --------------------------------------------------------------------------------------- - środek do dezynfekcji instrumentów
Zwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami
Zwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami zapłonu. R3 Skrajne zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia,
KARTA CHARAKTERYSTYKI. Dr inż. Monika Wasiak-Gromek
KARTA CHARAKTERYSTYKI Dr inż. Monika Wasiak-Gromek Informowanie w łańcuchu dostawy tytuł IV Informacja na temat zagrożeń, ryzyka, kontroli ryzyka przekazywana jest w dół i w górę łańcucha dostawy Informacja
Karta Charakterystyki Preparatu BINDERWAR. SEKCJA 1 Identyfikacja mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa
Strona 1 z 5 SEKCJA 1 Identyfikacja mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikacja preparatu 1.2. Istotne zidentyfikowanee zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane
PRACA Z CHEMIKALIAMI, A OBOWIĄZKI STOSUJĄCEGO / DOSTAWCY WEDŁUG PRZEPISÓW REACH I CLP. inż. Andrzej Pieńkowski
PRACA Z CHEMIKALIAMI, A OBOWIĄZKI STOSUJĄCEGO / DOSTAWCY WEDŁUG PRZEPISÓW REACH I CLP inż. Andrzej Pieńkowski 1 PRACA Z CHEMIKALIAMI, A OBOWIĄZKI PRACODAWCY/DOSTAWCY. Producent Dystrybutor Stosujący Karta
KARTA CHARAKTERYSTYKI Opracowana zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) nr 453/2010 z dnia 20 maja 2010r
Data opracowania: 2014.02.25 Aktualizacja: - Wersja: 1 Strona 1 z 10 SEKCJA 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/ MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa:. 1.2. Istotne
KARTA CHARAKTERYSTYKI
KARTA CHARAKTERYSTYKI Data wydania 01.07.2015 r. Wydanie 1 Aktualizacja Karta sporządzona zgodnie z rozporządzeniem REACH 1907/2006/WE (Dz.Urz. UE L 396 z 30.12.2006 r. z późn. zm.) SEKCJA 1: Identyfikacja
Strona 1/6 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO. Incidin Liquid Spray
Strona 1/6 1. Identyfikacja preparatu. Identyfikacja producenta i importera. ------------------------------------------------------------------------------------- - preparat do dezynfekcji. Wyłącznie do
VINYL & LEATHER CONDITIONER
SEKCJA 1. Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1 Identyfikator produktu Nazwa handlowa Identyfikacja produktu Typ produktu ciecz produkt pielęgnujący 1.2. Istotne zidentyfikowane
Symbole stosowane do oznaczenia niebezpieczeństwa związanego z użyciem związków chemicznych w krajach Unii Europejskiej
Symbole stosowane do oznaczenia niebezpieczeństwa związanego z użyciem związków chemicznych w krajach Unii Europejskiej Oznaczenie zagrożenia chemicznego czarny piktogram + = oznaczenie zagrożenia Oznaczenia
KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO
KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO Identyfikacja przedsiębiorstwa: Zakłady Chemiczne ANSER Sp. z o.o. Siedziba: Ul. J. Conrada 7, 01-922 Warszawa tel.: (022) 663 70 73 fax.: (022) 669 01 22
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 02.09.2003 produkt nie został zaklasyfikowany jako niebezpieczny.
R KARTA CHARAKTERYSTYKI Data opracowania: 05.05.2005 Aktualizacja: 10.2007 1. Identyfikacja preparatu. Identyfikacja producenta Nazwa handlowa: DERAT PASTA Rodzaj produktu: rodentycyd Kategoria: Produkt
USTAWA z dnia 18 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych
Kancelaria Sejmu s. 1/5 USTAWA z dnia 18 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych Opracowano na podstawie Dz.U. z 2004 r. Nr 11, poz. 97. Art. 1. W ustawie z dnia 11 maja
NADZÓR NAD PRACOWNIAMI CHEMICZNYMI W SZKOŁACH. Higiena Dzieci i Młodzieży Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kutnie
NADZÓR NAD PRACOWNIAMI CHEMICZNYMI W SZKOŁACH Uregulowania prawne Ustawa z dnia 25.02.2011r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach(t.j. Dz. U. z 2015,poz.1203); Ustawa z dnia 26.06.1974r. Kodeks
Szczegółowe informacje nt składników: Nazwa składnika* Nr WE Nr CAS % Klasyfikacja Sól sodowa kwasu dichloroizocyjanurowego
Strona 1/6 1. Identyfikacja preparatu. Identyfikacja producenta i importera. ------------------------------------------------------------------------------------ preparat do dezynfekcji. Tylko do użytku
Szkolenie okresowe - OSP. Zagrożenia wypadkowe
Zagrożenia wypadkowe 1 Zagrożenia czynnikami występującymi w procesach pracy Zagrożenie -stan środowiska pracy, który może spowodować wypadek lub chorobę Czynniki zagrożenia zawodowego dzieli się na dwie
OCENA SYSTEMU REJESTRACJI I KONTROLI OBROTU SUBSTANCJAMI I PREPARATAMI CHEMICZNYMI OBJĘTYMI KONWENCJĄ SZTOKHOLMSKĄ
Faza inwentaryzacji projektu GEF w Polsce MATERIAŁY ROBOCZE DO SPORZĄDZENIA PROFILU TZO W POLSCE GF/POL/INV/R.12 (do ograniczonego korzystania) OCENA SYSTEMU REJESTRACJI I KONTROLI OBROTU SUBSTANCJAMI
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 16 września 2016 r. Poz. 1488 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 9 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA
Data opracowania karty: 2008-04-22 Data aktualizacji : 2018-04-17 KARTA CHARAKTERYSTYKI Sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2015/830 z dnia 28 maja 2015 r. zmieniającym rozporządzenie (WE)
Jakość środków chemicznych stosowanych w produkcji cukru w aspekcie spełniania wymagań unijnych aktualizacja.
Jakość środków chemicznych stosowanych w produkcji cukru w aspekcie spełniania wymagań unijnych aktualizacja. 1 Rozporządzenie (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 ustanawiające
Załącznik 2. Międzynarodowe kody zagrożeń i zaleceń bezpieczeństwa (Risk and Safety Phrases)
. Międzynarodowe kody zagrożeń i zaleceń bezpieczeństwa (Risk and Safety Phrases) Poniższe kody umieszczane są na opakowaniach odczynników chemicznych oraz w katalogach firmowych producentów odczynników
Substancje i preparaty niebezpieczne nowe regulacje prawne Karta oceny ryzyka SYGOS VII
Substancje i preparaty niebezpieczne nowe regulacje prawne Karta oceny ryzyka Danuta Gillner Politechnika Śląska SYGOS VII Ustroń, 07-09.05.2009 Plan prezentacji System GHS nowe zasady klasyfikacji i oznakowania
KARTA CHARAKTERYSTYKI Zgodna z rozporządzeniem (WE) 453/2010 OMNIWASHLIQUID
SEKCJA 1. Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1 Identyfikator produktu Nazwa handlowa Identyfikacja produktu Kod produktu mieszanina OMNIWASHLIQUID 1.2. Istotne zidentyfikowane
mgr inż. Aleksander Demczuk
ZAGROŻENIE WYBUCHEM mgr inż. Aleksander Demczuk mł. bryg. w stanie spocz. Czy tylko po??? ZAPEWNENIE BEZPIECZEŃSTWA POKÓJ KRYZYS WOJNA REAGOWANIE PRZYGOTOWANIE zdarzenie - miejscowe zagrożenie - katastrofa
Klasyfikacja i oznakowanie zgodne z rozporządzeniem 1272/2008/WE (CLP) zagrożenia dla zdrowia
Klasyfikacja i oznakowanie zgodne z rozporządzeniem 1272/2008/WE (CLP) zagrożenia dla zdrowia Dr inż. Dorota Dominiak Sosnowiec, 17 listopada 2010 r. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
Laboratorium LAKMA SAT Sp. z o.o. Silikon L do luster KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU
KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU Data sporządzenia: 20.11.2000 Data aktualizacji: 21.11.2008 1.IDENTYFIKACJA PREPARATU I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA Nazwa wyrobu: Zastosowanie: Preparat do klejenia luster
IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI / PREPARATU I IDENTYFIKACJA PRZEDSIEBIORSTWA Nazwa handlowa: Producent:
IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI / PREPARATU I IDENTYFIKACJA Telefon alarmowy: Periodic Acid Shiff (PAS) zestaw do barwienia laboratoryjnego Straż Pożarna 998 (112 z telefonu komórkowego), Pogotowie Ratunkowe
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUSTANCJI/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA
Data opracowania karty: 1999-09-30 Data aktualizacji : 2017-12-06 KARTA CHARAKTERYSTYKI Sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2015/830 z dnia 28 maja 2015 r. zmieniającym rozporządzenie (WE)
INFORMACJE O ZAGROŻENIACH SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI
INFORMACJE O ZAGROŻENIACH SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI ĆWICZENIE 8 Wykaz substancji: 1. Azotan chromu(iii) 2. Chlorek chromu(iii) 3. Chlorek żelaza(iii) 4. EDTA 5. Etylenodiamina 6. 1,10-fenantrolina 7. Kwas
Oznakowanie niebezpiecznych substancji chemicznych i mieszanin (CLP)
Oznakowanie niebezpiecznych substancji chemicznych i mieszanin (CLP) Globalnie Zharmonizowany System Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS) PLAN PREZENTACJI Podstawowe zasady oznakowania Piktogramy
BEZPIECZEŃSTWO CHEMICZNE LESZEK ŁUKASIK
BEZPIECZEŃSTWO CHEMICZNE LESZEK ŁUKASIK ISTOTA BEZPIECZEŃSTWA CHEMICZNEGO Bezpieczeństwo chemiczne jest to całokształt środków prawnych, organizacyjnych i technicznych dla kontroli i profilaktyki zagroŝeń
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
19.12.2014 L 365/89 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 1357/2014 z dnia 18 grudnia 2014 r. zastępujące załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE w sprawie odpadów oraz uchylającej
Czynniki chemiczne rakotwórcze
Czynniki chemiczne rakotwórcze Materiał szkoleniowo- dydaktyczny opracowała: Magdalena Kozik - starszy specjalista ds. BHP Czynniki chemiczne to pierwiastki chemiczne i ich związki w takim stanie, w jakim
Zakłady Chemiczne EmiChem P.P.
KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU CHEMICZNEGO Karta charakterystyki zgodna z wymogami przepisów Rozporządzenia (WE) NR 1907/2006 Parlamentu Europejskiego z dnia 18 grudnia 2006. r. (REACH) 1. IDENTYFIKACJA
Aktualne przepisy w zakresie przechowywania. chemicznych w szkołach. Substancje i preparaty chemiczne. Substancje i preparaty chemiczne
Aktualne przepisy w zakresie przechowywania i uŝytkowania u odczynników chemicznych w szkołach Podstawy prawne 1. Ustawa z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U( Dz.U..
Oznakowanie substancji i mieszanin chemicznych zgodnie z zasadami rozporządzenia 1272/2008/WE (CLP) Mariusz Godala
Oznakowanie substancji i mieszanin chemicznych zgodnie z zasadami rozporządzenia 1272/2008/WE (CLP) Mariusz Godala Oznakowanie chemikaliów Art. 4 ust. 4 rozporządzenia CLP: w przypadku gdy substancja lub
Zarządzenie nr 72/2018 Rektora Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu z dnia 5 grudnia 2018 r.
Zarządzenie nr 72/2018 Rektora Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu z dnia 5 grudnia 2018 r. w sprawie zasad wykorzystywania w procesie pracy substancji chemicznych, ich magazynowania,
KARTA CHARAKTERYSTYKI
Data wykonania: 2009-05-25 TAŚMA MASKUJĄCA NTS Strona 1 z 5 1. IDENTYFIKACJA PRODUKTU IDENTYFIKACJA PRODUCENTA, IMPORTERA LUB DYSTRYBUTORA 1.1. Dane dotyczące produktu: Taśma maskująca. 1.2. Przeznaczenie
KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU. CEDAT Sp. z o. o. ul. Budowlanych GDAŃSK Tel/ fax +48 (58) / (58)
Producent KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU CEDAT Sp. z o. o. ul. Budowlanych 19 80-298 GDAŃSK Tel/ fax +48 (58) 768 21 00/ (58) 768 21 40 Nazwa Przeznaczenie Lekki tynk gipsowy Do nakładania ręcznego wewnątrz
1.2. Stosowne zidentyfikowane zastosowanie substancji lub mieszaniny oraz zastosowanie odradzane.
KARTA CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ (podstawa: Rozporządzenie Komisji UE nr 830/2015 z dnia 28 maja 2015 r. zmieniające Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 ws REACH) Sekcja 1. Identyfikacja substancji
Strona 1/6 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU CHEMICZNEGO. Bendurol forte
Strona 1/6 Producent: Ecolab Deutchland GmbH Postfach 130406 40554 Duesseldorf Tel: ++49211/9893-0 Tel. Awaryjny: ++49/211 797-3350 Importer: ECOLAB Sp.zo.o. ul. Kalwaryjska 69 30-504 Kraków tel: 12/2616100
Wymagania stawiane użytkownikom substancji chemicznych
Ryszard Kowal Wymagania stawiane użytkownikom substancji chemicznych Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej Wybrzeże Stanisława Wyspiańskiego 27 50-370 Wrocław Wrocław 2004 Ryszard Kowal Wymagania
WZÓR INFORMACJA O SUBSTANCJACH CHEMICZNYCH, ICH MIESZANINACH, CZYNNIKACH LUB PROCESACH TECHNOLOGICZNYCH O DZIAŁANIU RAKOTWÓRCZYM LUB MUTAGENNYM
ZAŁĄCZNIK Nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24.07.2012r. w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym (Dz.
WZÓR INFORMACJA O SUBSTANCJACH CHEMICZNYCH, ICH MIESZANINACH, CZYNNIKACH LUB PROCESACH TECHNOLOGICZNYCH O DZIAŁANIU RAKOTWÓRCZYM LUB MUTAGENNYM
WZÓR INFORMACJA O SUBSTANCJACH CHEMICZNYCH, ICH MIESZANINACH, CZYNNIKACH LUB PROCESACH TECHNOLOGICZNYCH O DZIAŁANIU RAKOTWÓRCZYM LUB MUTAGENNYM I CZĘŚĆ OGÓLNA A. DANE IDENTYFIKACYJNE 1. Nazwa pracodawcy:.........
zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 1)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 2 marca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 1) (Dz. U. z dnia 20 marca 2007 r.) Na
F; R11 Xi; R36 R67 Alkohol benzylowy Xn; R20/22
Strona 1/6 1. Identyfikacja preparatu. Identyfikacja producenta i importera. ------------------------------------------------------------------------------------ - preparat do dezynfekcji skóry. Wyłącznie
Niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i
Studia Podyplomowe EFEKTYWNE UŻYTKOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ w ramach projektu Śląsko-Małopolskie Centrum Kompetencji Zarządzania Energią Bezpieczeństwo i higiena pracy w energetyce Cz. 3 Jacek Przędzik
Karta charakterystyki Zgodna z przepisami 91/155/EEC oraz 2001/58/CE Produkt: NovoFlow Nr MSDS AC 10-20-2 B15/01/2011
Karta charakterystyki Zgodna z przepisami 91/155/EEC oraz 2001/58/CE Produkt: NovoFlow Nr MSDS AC 10-20-2 B15/01/2011 1. Identyfikacja mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikacja substancji
KARTA CHARAKTERYSTYKI MUCHAKRON EKSTRA zgodnie z rozporządzeniem 453/2010/WE
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJ/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa: 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania
KARTA CHARAKTERYSTYKI
KARTA CHARAKTERYSTYKI Zgodna z przepisami WE nr 1907/2006 (REACH), Załącznik II (453/2010) Data wystawienia: 02.09.2013r. SEKCJA 1: Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa
KARTA CHARAKTERYSTYKI DERAT - MONITORING zgodnie z rozporządzeniem 453/2010/WE
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJ/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa: 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania
3. Informacja o składnikach Nazwa substancji Nr CAS Nr WE Zawartość Klasyfikacja Zwroty R. Nadtlenek wodoru % Xn 22,41
Strona 1 z 5 1. Identyfikacja preparatu i przedsiębiorstwa Nazwa handlowa produktu: Zastosowanie: GLUCOSITE Gel Żel do kieszonek dziąsłowych PPH CERKAMED Wojciech Pawłowski 37-450 Stalowa Wola Ul. Kwiatkowskiego
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA
Data opracowania karty: 2008-04-22 Data aktualizacji : 2017-10-25 KARTA CHARAKTERYSTYKI Sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2015/830 z dnia 28 maja 2015 r. zmieniającym rozporządzenie (WE)
Telefon alarmowy: 042 6314724 (Krajowe Centrum Informacji Toksykologicznej)
R KARTA CHARAKTERYSTYKI Data opracowania: 07.2002 Data aktualizacji: 10.2006 1.Identyfikacja preparatu. Identyfikacja producenta Nazwa handlowa: TOXAN PASTA Rodzaj produktu: rodentycyd Kategoria: Produkt
Kontrolowany obszar (temat)
Lp. Data kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę 1. 10.01.2017 r. Powiatowa Stacja Sanitarno 2. 11,13.01.2017 r. Państwowa Inspekcja Pracy Inspektor Pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy 3. 14.01.2017
KARTA CHARAKTERYSTYKI Zgodna z rozporządzeniem (WE) 453/2010 KENOLIT W yd a n i e : 1. 0
SEKCJA 1. Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1 Identyfikator produktu Nazwa handlowa Typ produktu Kod produktu proszek A55 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowanie
Halina Wojciechowska-Piskorska BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY PRZY PRZETWÓRSTWIE TWORZYW SZTUCZNYCH
Halina Wojciechowska-Piskorska BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY PRZY PRZETWÓRSTWIE TWORZYW SZTUCZNYCH Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2013 Spis treœci Wprowadzenie.......................................
PPH CERKAMED Karta charakterystyki preparatu chemicznego CANAL DETECTOR
Strona 1 z 6 1. Identyfikacja preparatu i przedsiębiorstwa Nazwa handlowa produktu: Zastosowanie: Producent: Preparat do wykrywania ujść kanałów korzeniowych PPH CERKAMED Wojciech Pawłowski 37-450 Stalowa
UNIA EUROPEJSKA PARLAMENT EUROPEJSKI
UNIA EUROPEJSKA PARLAMENT EUROPEJSKI RADA Bruksela, 11 listopada 2008 r. (OR. en) 2007/0121 (COD) PE-CONS 3671/08 ADD 6 COMPET 306 ENV 538 CHIMIE 49 MI 293 ENT 213 CODEC 1079 AKTY PRAWODAWCZE I INNE INSTRUMENTY
ZARZĄDZENIE Nr 83/2006 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 19 czerwca 2006 r.
ZARZĄDZENIE Nr 83/2006 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 19 czerwca 2006 r. w sprawie zasad przyznawania pracownikom Uniwersytetu Wrocławskiego dodatków za prace wykonywane w warunkach szkodliwych
Strona 1/6 KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO. Clear Dry HD
Strona 1/6 Producent: Ecolab N.V. Havenlaan 4 Ravenshout Bed. 4 210 B-3980 Tessenderlo Tel: ++32/13670511 Tel. Awaryjny: ++32/70245245 Importer: ECOLAB Sp.zo.o. ul. Kalwaryjska 69 30-504 Kraków tel: 12/2616100
KARTA CHARAKTERYSTYKI MIESZANINY TOXAN W
1. IDENTYFIKACJA MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA Nazwa: Zastosowanie: rodentycyd Producent: FREGATA S.A., ul. Grunwaldzka 497, 80-309 Gdańsk E-mail: fregata@fregata.gda.pl Telefon: (58) 552
2. Podział wyrobów wg cech fizykochemicznych i biologicznych decydujących o warunkach ich przechowywania
Spis treści Od Autorów Część 1 Warunki przechowywania - wymagania dotyczące obiektu i procesu magazynowego (Michał Kizyn) 1. Charakterystyka warunków przechowywania - ich znaczenie dla zapewnienia jakości
KARTA CHARAKTERYSTYKI BLACK-OUT zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) nr 453/2010
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa: 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania
INFORMACJE O ZAGROŻENIACH SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI ĆWICZENIE 11. Wykaz substancji:
INFORMACJE O ZAGROŻENIACH SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI ĆWICZENIE 11 Wykaz substancji: 1. Amoniak 2. Azotan ceru(iii) 3. Azotan(V) srebra 4. Chlorek lantanu(iii) 5. EDTA 6. Fosforan(V) sodu 7. Jod 8. Kwas siarkowy(vi)
Dz.U. 1999 Nr 26 poz. 241 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ
Kancelaria Sejmu s. 1/8 Dz.U. 1999 Nr 26 poz. 241 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 18 lutego 1999 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie substancji chemicznych stwarzających
KARTA CHARAKTERYSTYKI MAŚĆ OGRODNICZA FUNABEN zgodnie z rozporządzeniem 453/2010/WE
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJ/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa: 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania
KARTA CHARAKTERYSTYKI "SPOŻYWCZY ATRAKTANT POKARMOWY DO WABIENIA GRYZONI"
SEKCJA 1. Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa 1.1. Identyfikator produktu: Spożywczy atraktant pokarmowy do wabienia gryzoni. 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania
KARTA CHARAKTERYSTYKI PREPARATU CHEMICZNEGO RIGIDUR Klej do płyt podłogowych RIGIDUR
Strona / stron 1/5 Producent / Dystrybutor: Rigips Polska - Stawiany Sp. z o.o. Szarbków 73, 28-400 Pińczów Tel. (22) 457 14 44, 457 14 35, fax: (22) 457 14 33 e-mail: Rigips.Polska@bpb.com.pl Telefon
KARTA CHARAKTERYSTYKI DERAT MONITORING zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) nr 453/2010
SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA PRZEDSIĘBIORSTWA 1.1. Identyfikator produktu Nazwa handlowa: 1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania