10. ZAGROŻENIE POWAŻNĄ AWARIĄ

Transkrypt

1 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu środowiska 10. ZAGROŻENIE POWAŻNĄ AWARIĄ Poważna awaria, wg ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo środowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150), to jest zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagrożenia życia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagrożenia z opóźnieniem. Zaistnienie poważnej awarii w zakładzie traktowane jest jako poważna awaria przemysłowa. Ochrona środowiska przed poważną awarią oznacza zapobieganie zdarzeniom mogącym spowodować taką awarię oraz ograniczanie jej skutków dla ludzi i środowiska. Prowadzący zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia poważnej awarii, dokonujący przewozu substancji niebezpiecznych oraz organy administracji są obowiązani do środowiska przed awariami. Obowiązki związane z poważnymi awariami przemysłowymi spoczywają głównie na prowadzącym zakład o dużym lub zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii oraz na organach Państwowej Straży Pożarnej, a także wojewodzie. W przypadku wystąpienia poważnej awarii wojewoda za pośrednictwem komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej oraz Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska zobowiązany jest podjąć wszelkie czynności w celu usunięcia skutków awarii. Przed przystąpieniem lub na etapie usuwania skutków poważnej awarii wojewoda może określić zadania i obowiązki konkretnych organów administracji państwowej lub podmiotów gospodarczych korzystających ze środowiska. O podjęciu określonych działań wojewoda obowiązany jest powiadomić marszałka województwa. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska realizuje zadania z zakresu zapobiegania występowania poważnych awarii przemysłowych poprzez: kontrolę podmiotów gospodarczych o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia awarii, badanie przyczyn wystąpienia awarii oraz sposobów likwidacji skutków awarii, prowadzenie szkoleń i instruktażu Ogólna charakterystyka i ocena stanu aktualnego Na terenie gminy Trzebinia wojewoda małopolski wskazał Rafinerię Trzebinia S. A. jako zakład stwarzający zagrożenie poważną awarią. Grupa kapitałowa Rafinerii Trzebinia S. A. produkuje i sprzedaje paliwa silnikowe (benzyny i oleje napędowe), oleje opałowe, oleje smarowe, masy parafinowe, asfalty i bituminy. W związku z działalnością Rafinerii Trzebinia S. A. możliwe jest wystąpienie pożarów, wybuchów oraz uwolnień toksycznych substancji do atmosfery. Ponadto do potencjalnych zagrożeń mogących doprowadzić do sytuacji kryzysowych na terenie gminy Trzebinia można zaliczyć: powodzie i podtopienia (częściowe); pożary (miejscowe stacje paliw płynnych); katastrofy komunikacyjne, awarie i niekontrolowane przenikanie substancji niebezpiecznych do środowiska (transport materiałów niebezpiecznych, w tym załadunek i rozładunek; miejscowe stacje paliw płynnych; rozdzielnia gazu ziemnego). Wg danych WIOŚ w Krakowie (strona internetowa WIOŚ) w 2007 r. odnotowano dwa zgłoszenia z terenu chrzanowskiego, o zdarzeniach mogących spowodować nagłe zanieczyszczenie środowiska, w tym żadne ze zdarzeń nie zostało sklasyfikowane jako poważna awaria. W I półroczu 2008 r. odnotowano jedno zgłoszenie o wystąpieniu 138

2 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu środowiska zanieczyszczenia potoku Chechło w Chrzanowie w wyniku uszkodzenia urządzeń służących do kontrolowanego zrzutu zanieczyszczonej cieczy ze Zbiornika Górka, położonego na terenie gmina Trzebinia. Na terenie gminy Trzebinia nie zanotowano zdarzeń o charakterze poważnych awarii w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska ( Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz. 58) Identyfikacja problemów Na terenie gminy Trzebinia zidentyfikowano następujące problemy z zakresu zagrożenia poważną awarią: transport substancji niebezpiecznych, brak miejsc postojowych dla samochodów przewożących materiały niebezpieczne, niedostateczne wyposażenie jednostek ratownictwa w sprzęt do ratownictwa techniczno-chemiczno-ekologicznego Cele i kierunki działań W Programie Ochrony Środowiska dla Województwa Małopolskiego na lata celem w zakresie poważnych awarii jest: Zmniejszenie ryzyka wystąpienia i ograniczenia skutków poważnych awarii przemysłowych dla ludzi i środowiska Potencjalnie największe zagrożenie dla środowiska oraz życia i zdrowia ludzi na terenie gminy Trzebinia stanowi Rafineria Trzebinia S. A. W związku z jej działalnością możliwe jest wystąpienie pożarów, wybuchów oraz uwolnień toksycznych substancji do atmosfery. Zagrożenie stanowi również transport drogowy i kolejowy materiałów niebezpiecznych. Do poważnych awarii może dojść w wyniku kolizji drogowej bądź kolejowej, a także rozszczelnienia cystern kolejowych lub autocystern. W związku z powyższym przyjęto następujący cel: Zmniejszanie skutków z tytułu awarii przemysłowych oraz nadzwyczajnych zagrożeń środowiska i zdrowia człowieka oraz Bezpieczny transport substancji niebezpiecznych Osiągnięcie wyznaczonego celu będzie możliwe poprzez: ograniczanie ryzyka wystąpienia zagrożeń środowiska powodowanych funkcjonowaniem podmiotów, będących potencjalnym źródłem awarii przemysłowych, propagowanie prawidłowych zachowań społeczeństwa w sytuacji wystąpienia zagrożenia środowiska z tytułu poważnych awarii przemysłowych, zmniejszenie ryzyka transportu materiałów niebezpiecznych, określenie bezpiecznych tras przewozu substancji niebezpiecznych na terenie miasta i gminy oraz oznakowanie dróg pod tym katem. 139

3 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu środowiska Kierunki działań: intensyfikacja inspekcji i kontroli obiektów niebezpiecznych przez właściwe służby, przygotowywania planów i programów zmniejszających prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych awarii na szczeblu wojewódzkim i powiatowym, prowadzenie szkoleń dla pracowników organów administracji publicznej oraz podmiotów gospodarczych w zakresie zapobiegania poważnym awariom, wspieranie współpracy odpowiednich służb i instytucji w zakresie wdrażania programów informowania mieszkańców o poważnych awariach i edukacji w tym zakresie, wsparcie przygotowania Państwowej Straży Pożarnej do prowadzenia działań ratowniczych, zapobiegania i przeciwdziałania poważnym awariom, doposażenie jednostek straży pożarnej, ograniczanie ryzyka wystąpienia zagrożeń środowiska powodowanych funkcjonowaniem podmiotów, będących potencjalnym źródłem awarii przemysłowych, Zadania własne i koordynowane. Planowane koszty i źródła finansowania zadań. Na lata zaplanowano 6 zadań koordynowanych w zakresie zapobiegania zagrożeniu poważną awarią. W tabeli 10-1 przedstawiono zadania w zakresie zapobiegania zagrożeniu poważną awarią na terenie gminy Trzebinia wraz z planowanymi kosztami i źródłami finansowania. 140

4 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu środowiska Tabela 10-1 Zadania w zakresie poważnych awarii do realizacji w latach na terenie gminy Trzebinia wraz planowanymi kosztami i źródłami ich finansowania Lp. Nazwa zadania 1. Aktualizacja informacji o zakładach o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii 2. Badanie przyczyn powstawania oraz sposobów likwidacji skutków poważnych awarii dla środowiska z okresowym sporządzaniem raportów na ten temat 3. Doposażenie Straży Pożarnej w sprzęt ratownictwa techniczno-chemicznoekologicznego 4. Propagowanie prawidłowych zachowań społeczeństwa w sytuacji wystąpienia zagrożenia środowiska z tytułu poważnych awarii przemysłowych Planowany termin rozpoczęcia zakończenia Jednostka odpowiedzialna Efekt ekologiczny ZADANIA KOORDYNOWANE Ochrona przed poważnymi awariami Ochrona przed poważnymi awariami, organizacje pozarządowe, gazety lokalne Ochrona przed awariami Edukacja społeczności lokalnej Planowane nakłady [tys. PLN] Źródło finansowania budżet, budżet, budżet, budżet gmina, budżet 141

5 z przeprowadzeniem oceny strategicznej oddziaływania programu środowiska Lp. Nazwa zadania 5. Kontrola przestrzegania europejskiej umowy ADR o przewozie substancji i materiałów niebezpiecznych 6. Weryfikacja systemu wymiany informacji, komunikacji i łączności w zakresie przeciwpowodziowej Planowany termin rozpoczęcia zakończenia Jednostka odpowiedzialna komendant wojewódzki straży pożarnej, Inspekcja Transportu Drogowego wojewoda, chrzanowski IMGW, RZGW *dotyczy zaktualizowanego Programu chrzanowskiego Efekt ekologiczny Bezpieczny transport substancji niebezpiecznych Ochrona przed klęskami żywiołowymi Planowane nakłady [tys. PLN] Źródło finansowania budżet,, PFOŚiGW budżet województwa,, PFOŚiGW 142