Iran: otwarcie na biznes? Date : 11 Sierpie? 2015 Po latach negocjacji, ostatnio wreszcie nast?pi? prze?om w sporze pomi?dzy Iranem, Stanami Zjednoczonymi i innymi?wiatowymi pot?gami dotycz?cym ira?skiego programu nuklearnego. Cho? porozumienie jest bez w?tpienia kontrowersyjne i wci?? stanowi przedmiot debaty w Stanach Zjednoczonych, s?dzimy,?e z czysto inwestycyjnego punktu widzenia stanowi ono ekscytuj?c? zmian? dotycz?c? nie tylko Iranu, ale ca?ego regionu Bliskiego Wschodu i Afryki Pó?nocnej (MENA). Wielu inwestorów w regionie ju? cieszy si? na potencja? zwi?zany z pe?nym otwarciem tego nowego rynku. Rozwój rynku kapita?owego w Iranie i potencjalne otwarcie tego kraju na inwestorów z ca?ego?wiata mo?e przyczyni? si? do przyspieszenia rozwoju gospodarczego nie tylko Iranu, ale i ca?ego regionu, co z kolei mog?oby z?agodzi? napi?cia polityczne. W lipcu, pi?ciu sta?ych cz?onków Rady Bezpiecze?stwa ONZ, czyli Stany Zjednoczone, Rosja, Chiny, Francja i Wielka Brytania, a tak?e Niemcy (tj. grupa zwana??cznie P5+1) og?osi?y historyczne porozumienie z Iranem, które przygotowuje grunt pod zniesienie sankcji gospodarczych na?o?onych w odpowiedzi na plany atomowe tego kraju. Sankcje mia?y na celu utrzymanie Iranu w izolacji i ograniczenie jego potencja?u ekonomicznego a? do rozwi?zania problemu, jaki stanowi?a jego polityka j?drowa. Cho? sankcje nie zosta?y jeszcze formalnie zniesione, mamy nadziej?,?e ich spodziewana likwidacja zaowocuje nowymi mo?liwo?ciami inwestycyjnymi, które wcze?niej nie by?y dla nas dost?pne. Iran ma ju? du?y i pr??ny rynek akcji, z ponad 400 spó?kami notowanymi na gie?dzie oraz??czn? kapitalizacj? przekraczaj?c? 100 mld USD.[1] Dostrzegamy w Iranie wiele solidnych spó?ek, które s?, wed?ug nas, dobrze zarz?dzane i reprezentuj? zró?nicowan? gam? sektorów i bran?. Inwestowanie w Iranie nie obraca si? wy??cznie wokó? ropy; do wa?nych motorów wzrostu nale?? tak?e rolnictwo, produkcja i górnictwo. Szczególnie interesujemy si? akcjami spó?ek zwi?zanych z rynkiem konsumenckich, takich jak sprzedawcy detaliczni, producenci?ywno?ci, firmy telekomunikacyjne, instytucje finansowe i banki. Ira?ski sektor bankowy ma wyj?tkowo dobr? pozycj?, by korzysta? na spodziewanym wzro?cie zapotrzebowania na kapita? w Iranie. Uwa?amy,?e dzi?ki wzrostowi populacji tego kraju, korzystnym czynnikom demograficznym i rosn?cym dochodom rozporz?dzalnym, ten obszar powinien by? jednym z pierwszych, które skorzystaj? na zniesieniu sankcji. Spodziewamy si?, ponadto, reinwestycji cz??ci przychodów z handlu rop? w gospodark? krajow? i gospodarki s?siednie, g?ównie w postaci tak potrzebnych inwestycji w infrastruktur? i projekty maj?ce na celu dywersyfikacj? gospodarki i zmniejszenie jej zale?no?ci od ropy. Przygl?daj?c si? rynkom wschodz?cym w uj?ciu ogólnym, uwa?amy,?e ira?skie rynki akcji s? dzi? do?? atrakcyjne tak?e pod wzgl?dem wyceny. Co wi?cej, s?dzimy,?e niektórzy producenci dóbr konsumenckich b?d? najprawdopodobniej zainteresowani ekspansj? na ira?ski rynek, co mo?e 1 / 5
stanowi? kolejne potencjalne?ród?o mo?liwo?ci dla inwestorów. Wyczuwaj?c nadchodz?ce zmiany, Iran przygotowuje si? na nap?yw nowych inwestorów na krajowy rynek. Poprawia si? infrastruktura ira?skiej gie?dy, a tamtejsi przywódcy pracuj? nad spe?nieniem wymaga? mi?dzynarodowych standardów w takich obszarach, jak nadzór czy ochrona inwestorów. Taka sytuacja napawa optymizmem, ale przyci?gni?cie mi?dzynarodowych inwestorów wci?? wymaga, wed?ug nas, sporo pracy. Istotnym problemem pozostaje korupcja (podobnie jak w wielu innych krajach na?wiecie); czekamy tak?e na odwa?niejsze kroki w kierunku prywatyzacji, poniewa? wi?kszo?? spó?ek gie?dowych w Iranie wci?? w taki czy inny sposób jest powi?zana z rz?dem. Zniesienie sankcji mo?e stymulowa? wzrost W ci?gu ostatniej dekady, Iran do?wiadczy? wielu problemów ekonomicznych i politycznych, które powstrzymywa?y ten kraj przed realizacj? pe?nego potencja?u. S?dzimy,?e mo?e si? to wkrótce zmieni?. Gospodarka Iranu, której warto?? szacowana jest na ok. 400 mld USD, jest drug? pod wzgl?dem wielko?ci gospodark? w regionie MENA [2], ust?puj?c? tylko Arabii Saudyjskiej. Iran boryka si? z wysok? inflacj? i bezrobociem, szczególnie w?ród m?odych obywateli. W naszej ocenie, zniesienie sankcji ekonomicznych mo?e przyspieszy? tempo ira?skiego wzrostu gospodarczego poprzez zniesienie ogranicze? eksportu ropy, przyci?gni?cie wi?kszych ilo?ci zagranicznego kapita?u oraz zako?czenie okresu izolacji krajowych banków od globalnego systemu finansowego. Tymczasowe i cz??ciowe zniesienie sankcji w 2014 r. pozwoli?o gospodarce zanotowa? odbicie i osi?gn?? tempo wzrostu rz?du 3%, zaraz po recesji w latach 2012-2013.[3] Iran mo?e pochwali? si? korzystnymi warunkami demograficznymi, w tym dobrze wykszta?con? i m?od? populacj?. Mediana wieku w tym kraju wynosi 28 l., [4] co tak?e tworzy sprzyjaj?ce warunki dla poprawy wzrostu gospodarczego. Potencjalne zniesienie sankcji oraz spodziewane nowe inwestycje mog?, naszym zdaniem, mie? pot??ny wp?yw na zatrudnienie i konsumpcj? krajow?, poniewa? realizacja nowych inwestycji b?dzie wymaga?a pracowników, którzy z kolei b?d? mieli wi?cej?rodków na wydatki. Skorzystaj? tak?e Pakistan, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Oman i inne kraje z tego regionu, które maj? silne powi?zania handlowe z Iranem. Ju? teraz notowana jest pr??na wymiana pomi?dzy Iranem a pobliskim Dubajem, w ramach kontynuacji relacji handlowych o d?ugiej historii. Lot z Dubaju do Teheranu trwa zaledwie dwie godziny. W Dubaju s? ira?skie szko?y i oddzia?y ira?skich uniwersytetów, w których mog? uczy? si? Ira?czycy. Publikowany w Dubaju Katalog ira?skich przedsi?biorstw zawiera dane ponad 7 tys. ira?skich spó?ek dzia?aj?cych w Dubaju w ró?nych bran?ach, takich jak bankowo??, nieruchomo?ci, handel, itd. Przep?yw pieni?dzy pomi?dzy Iranem a Dubajem zatem trwa w najlepsze. 2 / 5
Wydarzenia o charakterze politycznym oczywi?cie zwykle wi??? si? z niepewno?ci? i potencjalnym ryzykiem, ale wierzymy,?e nasza obecno?? w regionie pozwala nam skutecznie identyfikowa? i analizowa? tamtejsze mo?liwo?ci. Zmiana sytuacji na rynku energetycznym? Je?eli chodzi o wp?yw w mniejszym stopniu odizolowanego Iranu na ceny ropy, nie s?dz?, by omawiane wydarzenia wywo?a?y znacz?ce zmiany. Lipcowy ponowny spadek cen ropy do poziomu 50 USD za bary?k? wprawdzie cz??ciowo wi?zano z porozumieniem nuklearnym, jednak nale?y pami?ta?,?e Iran generuje zaledwie 10%?wiatowej poda?y ropy[5] i nie jest ca?kowicie nowym graczem na tym rynku. Kraj ten jest ju? eksporterem ropy. Przyk?adowo, ira?sk? rop? kupuj? tureckie rafinerie. Na?o?one sankcje oznacza?y,?e Iran musia? zaakceptowa? sprzeda? surowca po ni?szej cenie, ni? chcieliby tamtejsi producenci, zatem mo?liwo?? eksportu wi?kszych ilo?ci ropy po wy?szych cenach naturalnie stanowi dla rz?du atrakcyjn? perspektyw?. Nie mo?na jednak powiedzie?,?e wzrost eksportu ropy z Iranu automatycznie obni?y ceny surowca. Najwi?kszy wp?yw na ceny ropy ma element spekulacyjny, bior?c pod uwag? fakt,?e rynek notuje pot??ne wahania krótkoterminowe, w?aden sposób niezwi?zane z fundamentami poda?y i popytu. Uwa?amy,?e wzrosty cen ropy w d?u?szej perspektywie s? bardziej prawdopodobne ni? spadki, poniewa? wci?? mo?na si? spodziewa? stabilnego popytu na ca?ym?wiecie. Od pocz?tku spadków cen ropy ze szczytowego poziomu przewy?szaj?cego 100 USD za bary?k? w 2014 r., liczba aktywnych platform w Stanach Zjednoczonych spad?a, zatem ropa wydobywana ze z?ó??upkowych w USA b?dzie mia?a coraz mniejsze znaczenie, co z kolei mo?e zniwelowa? wp?yw wzrostu eksportu ira?skiego surowca. Niektórzy eksporterzy ropy i gazu b?d? musieli zmierzy? si? w najbli?szej przysz?o?ci z wyzwaniami zwi?zanymi ze spadkiem cen, ale z inwestycyjnego punktu widzenia koncentrujemy si? na zdywersyfikowanych przedsi?biorstwach z sektora energetycznego nie tylko na spó?kach wydobywaj?cych i produkuj?cych surowce, ale tak?e na ich sprzedawcach detalicznych i rafineriach. Uwa?amy,?e popyt na surowce w uj?ciu ogólnym utrzyma si? w d?u?szej perspektywie, zatem kluczowe znaczenie ma selekcja w?a?ciwych spó?ek, czyli najbardziej wydajnych producentów. W naszej ocenie, przed Iranem rysuj? si? dzi? korzystniejsze perspektywy ni? w przesz?o?ci i spodziewamy si? coraz wi?kszej liczby potencjalnych mo?liwo?ci. Przysz?o?? Iranu zale?y oczywi?cie od procesów politycznych, których realizacja mo?e by? niepewna i d?ugotrwa?a. Integracja Iranu z mi?dzynarodow? spo?eczno?ci? oraz ca?kowite zniesienie sankcji mo?e w rzeczywisto?ci zaj?? ca?e lata, jednak jako d?ugoterminowi inwestorzy o precyzyjnie okre?lonych za?o?eniach z optymizmem podchodzimy do mo?liwo?ci, jakie mog? pojawi? si? w tym regionie w nadchodz?cych latach. Komentarze, opinie i analizy Marka Mobiusa wyra?aj? wy??cznie jego osobiste pogl?dy, s? 3 / 5
przedstawione wy??cznie w celach informacyjnych i nie stanowi? indywidualnych porad inwestycyjnych ani zach?ty do kupna, sprzeda?y ani utrzymywania jakichkolwiek papierów warto?ciowych czy stosowania jakiejkolwiek strategii inwestycyjnej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie maj? charakteru porad prawnych ani podatkowych. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie s? aktualne wy??cznie na dzie? publikacji, mog? ulec zmianie bez uprzedniego powiadomienia i nie stanowi? kompletnej analizy wszystkich istotnych faktów dotycz?cych jakiegokolwiek kraju, regionu, rynku czy inwestycji. Dane pochodz?ce z zewn?trznych?róde? mog?y zosta? wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego dokumentu. Takie dane nie zosta?y odr?bnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton Investments (FTI). FTI nie ponosi?adnej odpowiedzialno?ci za jakiekolwiek straty wynikaj?ce z wykorzystania jakichkolwiek informacji zawartych w niniejszym dokumencie; inwestor mo?e opiera? swe decyzje na przedstawionych tutaj opiniach lub wynikach analiz wy??cznie na w?asne ryzyko. Produkty, us?ugi i informacje mog? nie by? dost?pne pod niektórymi jurysdykcjami i s? oferowane przez podmioty powi?zane z FTI i/lub przez dystrybutorów, w zale?no?ci od lokalnie obowi?zuj?cych przepisów. Aby dowiedzie? si?, czy dane produkty i us?ugi s? dost?pne pod okre?lon? jurysdykcj?, nale?y skonsultowa? si? z profesjonalnym doradc? finansowym. Jakie jest ryzyko? Wszelkie inwestycje wi??? si? z ryzykiem, w??cznie z ryzykiem utraty zainwestowanego kapita?u. Z inwestowaniem na rynkach zagranicznych zwi?zane jest okre?lone ryzyko, m.in. ryzyko waha? kursów walut i ryzyko niestabilnej sytuacji gospodarczej i politycznej. Inwestycje na rynkach wschodz?cych, do których nale?? tak?e nowe rynki wschodz?ce, obarczone s? wi?kszym ryzykiem wynikaj?cym z powy?szych czynników, oprócz typowych dla nich ryzyk zwi?zanych z wzgl?dnie niewielkimi rozmiarami, mniejsz? p?ynno?ci? i brakiem odpowiednich ram prawnych, politycznych, biznesowych i spo?ecznych dla rynków papierów warto?ciowych. Poniewa? wspomniane ramy prawne, polityczne, biznesowe i spo?eczne s? zwykle jeszcze s?abiej rozwini?te na nowych rynkach wschodz?cych, a wyst?puj? tak?e rozmaite inne czynniki, takie jak podwy?szony potencja? skrajnych waha? kursów, braku p?ynno?ci, barier ograniczaj?cych transakcje oraz mechanizmów kontroli gie?d, ryzyka zwi?zane z rynkami wschodz?cymi s? nasilone w przypadku nowych rynków wschodz?cych. [1]?ród?o: Tehera?ska Gie?da Papierów Warto?ciowych, lipiec 2015 r. [2]?ród?o: Bank?wiatowy, 2014 r. [3] MFW, baza danych World Economic Outlook, kwiecie? 2015 r. [4] Ibid. 4 / 5
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Inwestowanie na rynkach wschodz?cych [5]?ród?o: ameryka?ska agencja rz?dowa U.S. Energy Information Administration (EIA), 2014 r. 5 / 5