Hanna Szczepaska Ewa Kumirek Giełda Papierów Wartociowych w Warszawie Wołomin, 3 marca 2005 r.

Transkrypt

1 Hanna Szczepaska Ewa Kumirek Giełda Papierów Wartociowych w Warszawie Wołomin, 3 marca 2005 r.

2

3 Rynek pieniny - finansowanie biecej działalnoci. Lokaty midzybankowe, bony skarbowe, bony komercyjne, certyfikaty depozytowe, weksle. Rynek kapitałowy - transakcje instrumentami finansowymi o terminie wykupu powyej jednego roku z przeznaczeniem uzyskanych rodków na cele rozwojowe. Akcje, obligacje (skarbowe, komunalne, przedsibiorstw), certyfikaty inwestycyjne.

4 Ogół transakcji kupna - sprzeday, których przedmiotem s instrumenty finansowe o okresie wykupu powyej jednego roku. rodki uzyskane z emisji tych instrumentów mog by przeznaczone na działalno rozwojow emitenta. Miejsce mobilizacji wolnych funduszy w okresie rednio- i długoterminowym na cele modernizacyjno - inwestycyjne. Przedmiot obrotu - papiery wartociowe tj. okrelone dokumenty stwierdzajce istnienie pewnego prawa własnoci (akcje) lub potwierdzajce powstanie wierzytelnoci (obligacje).

5 ! W obrocie kapitałem uczestnicz nastpujce podmioty: gospodarstwa domowe przedsibiorstwa instytucje finansowe pastwo podmioty zagraniczne

6 "# #$%

7 &'()**&'+*,"-.&"/.0 $ # # tradycje rynku kapitałowego w Polsce - pierwsza giełda w Warszawie 1817 r. kwiecie powstanie GPW (rynek kapitałowy wznawia działalno po 50 latach) GPW - giełda od pocztku otwarta na nowe procesy: zdematerializowany obrót papierami wartociowymi elektroniczny system obrotu

8 1&')2&3/ % Pałac Saski, 1817 r. pierwsza siedziba Giełdy Kupieckiej Bank Polski siedziba Giełdy w latach

9 1&')2&3/ % ul. Królewska 12/14 siedziba Giełdy w latach ul. Nowy wiat 6/12 siedziba Giełdy w latach ul. Ksi ca 4 siedziba Giełdy od 2000 r.

10

11

12

13 "4 $ $ Segment (mld zł) Banki (depozyty) TFI (aktywa) OFE (aktywa) , ,1 6,5 11,6 22,5 33,1 34,9 2,3 10,0 19,4 31,5 45,4 60 (20 ródło: Dział Statystyki i Analiz, GPW!"#$%& '(" ) * & & ) * +,-."* /)*001 '22-& ' &'

14 1,:;,:*&<'1,"+ inwestorzy zagraniczni 33% krajowi inwestorzy indywidualni 35% krajowi inwestorzy instytucjonalni 32% Dane za 2004

15 1,:;,:*&<'1,"+ krajowi inwestorzy inwestorzy zagraniczni indywidualni 4% 74% krajowi inwestorzy instytucjonalni 22% Dane za 2004

16

17

18 *;.=* % prawo własnoci prawo głosu na walnym zgromadzeniu prawo do dywidendy prawo poboru, czyli prawo do zakupu akcji nowej emisji prawo do udziału w masie likwidacyjnej prawo do kontroli zarzdzania spółk

19 *;.=* # 1000 akcji zwykłych: 200 akcjonariusz A, 100 akcjonariusz B, 700 akcjonariusze rozproszeni (po nie wicej ni 5 akcji) Na WZA: akcjonariusz A, B oraz czterech sporód pozostałych. Wówczas: decydujcy głos ma A (posiada 20%), gdy dysponuje on 200 głosami sporód 320 głosów obecnych na WZA, co stanowi 62,5% głosów. Wymagana jest zwykła wikszo głosów.

20 *;.=*! Jest prawem przysługujcym akcjonariuszowi, ale z drugiej strony jest papierem wartociowym i moe by notowane na giełdzie. W przypadku nowej emisji, dotychczasowi akcjonariusze maj prawo do zakupu akcji nowej emisji - jeli nie skorzystaj ich udział we własnoci spółki zmniejsza si. Jest to papier wartociowy, który oznacza prawo posiadacza akcji spółki do zakupu akcji nowej emisji po ustalonej cenie emisyjnej. Kadej akcji starej emisji odpowiada jedno prawo poboru. Liczba praw poboru niezbdnych do zakupu akcji nowej emisji zaley od relacji liczby starej emisji do liczby akcji nowej emisji. Posiadacz prawa poboru moe zatem: wykona prawo poboru i kupi akcje nowej emisji, sprzeda prawo poboru innemu inwestorowi, zatrzyma prawo poboru a do dnia jego ustania i nie wykona go.

21 *;.=*! 2/;(*)/ I. Na rynku jest 1 mln akcji A posiada 30% (300 tys) ) akcji, B posiada 20% (200 tys) Nowa emisja 500 tys akcji A nie kupuje, B kupuje 200 tys akcji Po nowej emisji: 1,5 mln akcji, w tym A 20% akcji, B 26,67% akcji II. Cena 50 zł, 1 mln akcji, spółka potrzebuje 10 mln zł na inwestycje emituje nowe akcje po cenie 40 zł 10 mln : 40 zł = 250 tys. akcji nowej emisji, czyli na jedn akcj nowej emisji przypadaj 4 akcje bdce na rynku W tej sytuacji spółka emituje 1 mln.. praw poboru. Do zakupu jednej akcji nowej emisji potrzebne s 4 prawa poboru.

22 *;.=*!2/;(*)/ 2/;(*)/ Teoretyczna warto prawa poboru: P = (Ps - Pe):(N+1) Ps - cena akcji Pe - cena emisyjna akcji nowej emisji N liczba praw poboru niezbdnych do zakupu jednej akcji nowej emisji w przykładzie P=(50-40):(4+1) = 2 zł Akcjonariusz otrzymuje dodatkow warto równ 2 zł za kade prawo poboru. Czyli akcjonariusz posiadajcy 4 akcje starej emisji moe naby 1 akcj nowej emisji - w sumie kosztuje go to 4 x 50 zł + 1 x 40 zł = 240 zł. Bez prawa poboru zapłaciłby 5 x 50 zł = 250 zł.

23 Mona nimi obraca na giełdzie w okresie zanim nastpi rejestracja podwyszenia kapitału. Wynika z dłuszego czasu - od dnia zapisania si inwestora na akcje nowej emisji do pierwszego notowania tych akcji na giełdzie (podwyszenie kapitału akcyjnego musi zarejestrowa sd). Inwestor otrzymuje tyle praw do akcji, ile zostało mu przydzielonych.

24

25

26

27 "# # Krajowy Depozyt Papierów Wartociowych Komisja Papierów Wartociowych i Giełd GPW Biura maklerskie Biura maklerskie Inwestor indywidualny Inwestor instytucjonalny Inwestor zagraniczny Inwestor Inwestor

28 Domy i biura maklerskie s porednikami na rynku: przyjmuj zlecenia kupna/sprzeday akcji i realizuj zlecenia na giełdzie OFERUJ RÓWNIE: zarzdzanie portfelem doradztwo inwestycyjne bogaty serwis informacyjny rekomendacje porednictwo w inwestycjach na rynkach zagranicznych

29 0#

30 2$ # Przy składaniu zlece przez inwestorów obowizuj dwie zasady pierwszestwa: cena czas

31 2> $ Inwestor składajc zlecenie okrela: stron/rodzaj oferty (kupno/sprzeda) limit ceny lub rodzaj zlecenia bez limitu termin wanoci zlecenia nazw papieru wartociowego, który chce kupi/sprzeda liczb papierów wartociowych dodatkowe warunki wykonania zlecenia

32 )#$ CENTRALA DOMU MAKLERSKIEGO PUNKT OBSŁUGI KLIENTA KOMPUTER GIEŁDY INWESTOR

33 $ % Limit ceny w zleceniu zlecenia z limitem ceny zlecenia bez limitu: - po cenie rynkowej (PCR) - po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO) - po kadej cenie (PKC)

34 $ Z dodatkowym warunkiem wykonania: z minimaln wielkoci wykonania (Wmin( Wmin) z limitem aktywacji (LimAkt( LimAkt) z wielkoci ujawnienia (WUJ)

35 $ Termin wanoci: zlecenia z okrelonym terminem wanoci zlecenia bez okrelonej daty wanoci: - do koca sesji giełdowej (DZIE) - wano domylna (DOM) - wane do pierwszego wykonania (WiN) - wykonaj lub anuluj (WuA( WuA)

36 2$? 4 % Najwaniejsze zasady: maksymalizacja wolumenu obrotu minimalizacja rónicy midzy popytem a poda minimalizacja rónicy midzy kursem okrelonym a kursem odniesienia

37 "$ $ # 61:ł 6=!># ) +ł '2 ' ' !67!7# 1:&22 18&22 (!;%.< ) +ł '2&82 82 :2 19&22 82 '2!7# 42 2!

38 2$? 4 % Przy tak wyznaczonym kursie Wszystkie aktywne zlecenia PKC, wszystkie zlecenia kupna z limitem ceny wyszym od okrelonego kursu oraz wszystkie aktywne zlecenia sprzeday z limitem ceny niszym od kursu okrelonego musz by zrealizowane w całoci, Zlecenia po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO) i aktywne zlecenia z limitem ceny równym kursowi okrelonemu mog by zrealizowane całkowicie, czciowo lub pozosta niezrealizowane, Wszystkie zlecenia kupna z limitem ceny niszym od kursu okrelonego, wszytskie zlecenia sprzeday z limitem ceny wyszym od kursu okrelonego nie s zrealizowane

39 3$ # Przy budowie portfela inwestor powinien okreli: sum pienidzy, któr moe przeznaczy na inwestycje kapitałowe wielko przychodów w trakcie budowy portfela zakres instrumentów finansowych/papierów wartociowych, które zamierza włczy do portfela poziom akceptowalnego ryzyka inwestycyjnego i wymagan stop zwrotu horyzont czasowy inwestycji

40 , $ Zarzdzanie bezporednie Zarzdzanie wspomagane Zarzdzanie na zlecenie Zarzdzanie zbiorowe

41 & Rzetelna, sprawdzona informacja prowadzi do osignicia sukcesu inwestycyjnego. Informacja dostarczana przez emitentów, np.. prospekt emisyjny, raporty okresowe i biece GPW, np.. Ceduła Giełdowa, indeksy, publikacje edukacyjne dystrybutorów informacji giełdowych (wyniki notowa on- line) media (programy ekonomiczne TV, prasa branowa)

42 &<)';1/&'()"' Indeks giełdowy jest syntetycznym przedstawieniem stanu rynku lub wybranych jego segmentów. Warszawski Indeks Giełdowy WIG20 Warszawski Indeks Giełdowy rednich Spółek MIDWIG Warszawski Indeks Giełdowy WIG Warszawski Indeks Segmentu Innowacyjnych Technologii TechWIG Warszawski Indeks Małych Spółek WIRR Warszawski Indeks Narodowych Funduszy Inwestycyjnych NIF

43 1 Podczas zaj w Szkole Giełdowej mona dowiedzie si: jak konstruowa i zarzdza własnym portfelem papierów wartociowych, jaki wpływ ma otoczenie gospodarcze na sytuacj spółek i ich giełdowe notowania, jak rozpozna i oceni ryzyko zwizane z posiadaniem papierów wartociowych, jak korzysta z informacji finansowych.

44 ) 4 #4 KONTAKT: Dział Promocji tel edukacja@gpw.com.pl