Justyna Czerniak-Swędzioł (red.) Weronika Frankowska Sebastian Kleszyk Piotr Sekulski Dominika Zielińska Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych wykłady tablice
REPETYTORIA C H BECK Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych
W sprzedaży: L. Florek Prawo pracy, wyd. 15 Podręczniki Prawnicze J. Stelina Prawo pracy Studia Prawnicze M. Barzycka-Banaszczyk Prawo pracy, wyd. 15 Skrypty Becka L. Florek Kodeks pracy, wyd. 35 Teksty Ustaw Becka Kodeks pracy, wyd. 41 Twoje Prawo www.ksiegarnia.beck.pl
Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych wykłady tablice dr Justyna Czerniak-Swędzioł (red.) Weronika Frankowska Sebastian Kleszyk Piotr Sekulski Dominika Zielińska WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2014
Poszczególne części opracowali: Pytania: Wojciech Górecki: Rozdział XIII Kamil Grzesik: Rozdziały: VI, VII, IX, XI, XVI (poprawił i zaktualizował Piotr Kostański) Marcin Hałgas: Rozdział I pytania 1 7, Rozdziały II, IV, XII, XIV, XV Piotr Kostański: Wydawca: Rozdział I Aneta pytania Flisek 8 14, Rozdziały III, V, VIII, X Kazusy: Kamil Grzesik: 6 10 (poprawił i zaktualizował Piotr Kostański) Marcin Hałgas: 1 5 Piotr Kostański: 11 14 Tablice: Kamil Grzesik: 10 19, 28 31 (poprawił i zaktualizował Piotr Kostański) Marcin Hałgas: 1 2, 7 8, 20, 25 27 Piotr Kostański: 3 6, 9, 21 22, 32 Wojciech Górecki: 23 24 Wydawnictwo C.H.Beck 2014 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: TiM-Print, Warszawa Druk i oprawa: P.W.P. Interdruk, Warszawa ISBN 978-83-255-6362-2 ISBN e-book 978-83-255-6363-9
Spis treści Wykaz skrótów Literatura XIII XV Część A. Prawo pracy Rozdział I. Wstęp do prawa pracy 1 1. Pojęcie prawa pracy 1 2. Przedmiot regulacji prawa pracy 1 I. Indywidualne stosunki pracy 2 II. Zbiorowe stosunki pracy 3 3. Funkcje prawa pracy 4 I. Funkcja ochronna 4 II. Funkcja organizatorska 5 III. Pozostałe funkcje prawa pracy 5 Rozdział II. Zasady prawa pracy 5 1. Konstytucyjne zasady prawa pracy 6 2. Kodeksowe zasady prawa pracy 7 3. Zakaz dyskryminacji (art. 11 3 KP) 8 4. Zasady indywidualnego i zbiorowego prawa pracy 10 Rozdział III. Źródła prawa pracy 12 1. Podział i hierarchia źródeł prawa pracy 12 2. Źródła prawa pracy 14 Część B. Indywidualne stosunki pracy Rozdział IV. Strony stosunku pracy 17 1. Pracownik 17 2. Pracodawca 18 I. Definicja pracodawcy 18 II. Sposoby reprezentacji pracodawców 20 3. Zmiany stron stosunku pracy 20 I. Przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę 20 II. Nabycie zakładu pracy w drodze dziedziczenia 22
VI Spis treści Rozdział V. Stosunki pracy 22 1. Nawiązanie stosunku pracy 23 2. Umowa o pracę 23 I. Rodzaje umów o pracę 23 II. Treść, forma i zawarcie umowy o pracę 25 3. Pozostałe formy nawiązania stosunku pracy 26 I. Powołanie 26 II. Wybór 26 III. Mianowanie 27 IV. Spółdzielcza umowa o pracę 27 4. Nietypowe (elastyczne) formy zatrudnienia 28 I. Telepraca 29 II. Praca nakładcza 30 5. Stosunki prawne towarzyszące stosunkom pracy 31 I. Umowa o zakazie konkurencji 31 II. Umowa o odpowiedzialności materialnej pracownika 34 Rozdział VI. Zmiana treści stosunku pracy 34 1. Wypowiedzenie zmieniające 35 2. Powierzenie innej pracy 36 Rozdział VII. Rozwiązanie stosunku pracy 37 1. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron 38 2. Rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia przez pracodawcę 39 I. Przyczyna wypowiedzenia umowowy o pracę 41 II. Forma wypowiedzenia umowy o pracę 42 III. Kontrola zgodności z prawem wypowiedzenia 42 3. Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy 43 4. Zwolnienia grupowe 46 I. Tryb zwolnień grupowych 46 II. Istota zwolnień grupowych 47 III. Stosowanie pozostałych przepisów do zwolnień grupowych 48 5. Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez zachowania okresu wypowiedzenia 48 I. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn zawinionych przez pracownika 48 II. Rozwiązanie umowy z przyczyn niezawinionych przez pracownika 50 III. Roszczenia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania z nim umowy o pracę 50 6. Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika 53 7. Rozwiązanie stosunku pracy nawiązanego na innej podstawie niż umowa o pracę 54 I. Spółdzielcza umowa o pracę 54 II. Mianowanie 54 III. Powołanie 55 8. Ustanie stosunku pracy 55
Spis treści VII Rozdział VIII. Treść stosunku pracy 57 1. Podstawowe obowiązki pracodawcy/pracownika wynikające z treści stosunku pracy 57 I. Ogólna charakterystyka 57 II. Obowiązki pracodawcy 58 III. Obowiązki pracownika 62 2. Świadczenia majątkowe 63 I. Składniki wynagrodzenia za pracę 64 II. Systemy wynagrodzeń za pracę 65 III. Ustalanie wysokości wynagrodzenia 65 IV. Płaca minimalna 66 V. Ochrona wynagrodzenia za pracę, terminy i zasady wypłaty wynagrodzenia 67 A. Terminy i zasady wypłaty wynagrodzenia za pracę 67 B. Ochrona wynagrodzenia za pracę 67 VI. Ochrona roszczeń pracowniczych 68 3. Urlopy i zwolnienia od pracy 68 I. Urlopy wypoczynkowe 68 A. Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego i jego wymiar 68 B. Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę (art. 167 1 KP) 70 C. Przesunięcie i odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego 71 D. Zasady odwołania pracownika z urlopu wypoczynkowego (art. 167 KP) 71 E. Wynagrodzenie urlopowe (art. 172 KP) 71 F. Urlop na żądanie (art. 167 2 i 167 3 KP) 71 II. Urlop bezpłatny (art. 174 i 174 1 KP) 72 III. Urlop wychowawczy (art. 186 KP) 72 IV. Urlop macierzyński (art. 180 KP) 74 V. Dodatkowy urlop macierzyński (art. 182 1 KP) 75 VI. Dodatkowy urlop z tytułu przysposobienia (art. 183 KP) 75 VII. Urlop rodzicielski (art. 182 1a KP) 76 VIII. Urlop ojcowski (art 182 3 KP) 76 IX. Zwolnienia od pracy 76 4. Czas pracy 79 I. Ogólna charakterystyka 79 II. Porównanie systemów organizacji pracy 80 III. Praca w godzinach nadliczbowych (art. 151 KP) 81 A. Ograniczenia i zakazy pracy w godzinach nadliczbowych 82 B. Rekompensata za pracę w godzinach nadliczbowych 82 C. Dodatkowe wynagrodzenie za pracę nadliczbową 83 D. Czas wolny za pracę nadliczbową 83 IV. Praca w nocy i w dni ustawowo wolne od pracy 84 A. Praca w porze nocnej 84 B. Praca w dni wolne od pracy 85 V. Dyżur (art. 151 5 KP) 86
VIII Spis treści Rozdział IX. Odpowiedzialność materialna pracownika i rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy 86 1. Pozasądowe metody rozstrzygania sporów 87 2. Sądy pracy 87 3. Przedawnienie roszczeń 88 4. Odpowiedzialność materialna pracownika 90 I. Charakterystyka odpowiedzialności (art. 114 122 KP) 90 II. Odpowiedzialność materialna za szkodę wyrządzoną nieumyślnie 91 III. Odpowiedzialność materialna za szkodę wyrządzoną umyślnie (art. 122 KP) 91 IV. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej (art. 120 KP) 91 V. Odpowiedzialność za mienie powierzone (art. 124 127 KP) 92 Część C. Zbiorowe prawo pracy Rozdział X. Związki zawodowe i organizacje pracodawców 95 1. Status prawny organizacji związkowych 95 I. Wolności i prawa związkowe 96 A. Prawo koalicji w związku zawodowym 97 B. Prawo koalicji w organizacji pracodawców 97 II. Niezależność i samorządność związków zawodowych i organizacji pracodawców 98 A. Niezależność i samorządność związków zawodowych 98 B. Niezależność i samorządność organizacji pracodawców 100 2. Organizacje związkowe pracowników 101 I. Rejestracja i wykreślenie z rejestru związku zawodowego 101 II. Działalność związku zawodowego 102 III. Formy organizacyjne związków zawodowych 104 IV. Reprezentatywność związków zawodowych 106 V. Uprawnienia związków zawodowych 107 3. Organizacje związkowe pracodawców 111 I. Rejestracja i wykreślenie z rejestru organizacji pracodawców 111 II. Działalność i formy organizacyjne organizacji pracodawców 112 III. Uprawnienia organizacji pracodawców 112 Rozdział XI. Rady pracowników 114 1. Status prawny rad pracowników 114 2. Tworzenie rad pracowników 114 I. Wybory rady pracowników 115 3. Funkcjonowanie rad pracowników 116 I. Przedmiot informowania i przeprowadzania konsultacji z radami pracowników 118 II. Przebieg informowania rad pracowników 118 III. Zasady przeprowadzania konsultacji z radami pracowników 119 4. Status prawny członków rady pracowników 119
Spis treści IX I. Kadencja rady pracowników 119 II. Utrata członkostwa w radzie pracowników 119 III. Szczególna ochrona stosunku pracy członków rady pracowników 120 5. Odpowiedzialność karna 120 Rozdział XII. Układy zbiorowe pracy 121 1. Informacje wstępne 121 2. Zakładowy a ponadzakładowy układ zbiorowy pracy porównanie 121 3. Hierarchia układów zbiorowych pracy 121 4. Zakres podmiotowy układów zbiorowych 122 5. Strony układów zbiorowych pracy 123 6. Procedura zawierania układów zbiorowych pracy 124 I. Rokowania 124 A. Rokowania w celu zawarcia zakładowego układu zbiorowego 125 B. Rokowania w celu zawarcia ponadzakładowego układu zbiorowego_ 125 II. Zawarcie układu 126 III. Rejestracja układu 127 7. Czas trwania układu zbiorowego pracy 128 I. Wejście w życie układu zbiorowego pracy 128 II. Rozwiązanie układu zbiorowego pracy 129 8. Postanowienia układów zbiorowych pracy 129 9. Interpretacja postanowień układu zbiorowego pracy 130 I. Zmiana postanowień układu zbiorowego 130 II. Zawieszenie stosowania układu 130 III. Zmiana stron układu zbiorowego 131 10. Porozumienie o stosowaniu układu zbiorowego pracy 131 11. Przekształcenia stron układu zbiorowego pracy 132 I. Zmiany organizacyjne stron 132 II. Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę 132 Rozdział XIII. Spory zbiorowe 133 1. Przedmiot sporu zbiorowego 133 2. Strony sporu zbiorowego 134 3. Wszczęcie sporu zbiorowego 134 4. Przebieg i rozwiązanie sporu zbiorowego 134 I. Pokojowe metody rozwiązywania sporów zbiorowych 135 A. Rokowania 135 B. Mediacja 135 C. Arbitraż społeczny 136 5. Rozwiązywanie sporów zbiorowych przy użyciu metod nacisku 137 I. Strajk 137 II. Akcje protestacyjne 140 III. Lokaut 141 6. Odpowiedzialność stron sporu zbiorowego 141