ŚCIEŻKA EKOLOGICZNA - GIMNAZJUM 1. PROGRAM ŚCIEŻKI EKOLOGICZNEJ Propozycja ścieżki ekologicznej do realizacji w gimnazjum. Ideą programu ścieżki ekologicznej jest nabycie przez ucznia takiego myślenia o otaczającym go świecie, takich zachowań ekologicznych w życiu codziennym, które pozwolą na ukształtowanie człowieka z pełną odpowiedzialnością ekologiczną. Program prowadzi do kształtowania proekologicznych postaw uczniów. Ma on charakter otwarty, można go uzupełniać imodyfikować. W zakresie ścieżki ekologicznej wchodzą treści zróżnych dziedzin wiedzy, stanowi to okazję do przyjrzenia się danej problematyce z rozmaitych punktów widzenia, na lekcjach różnych przedmiotów. Dzięki temu uczniowie mają możliwość bardziej całościowego postrzegania współczesnego świata, w tym problemów ekologicznych, z jakim się on boryka. Zaletą realizacji treści ekologicznych na różnych zajęciach przedmiotowych jest miedzy innymi to, że uczeń słyszy o problematyce ekologicznej nie na zajęciach jednego, ale na wielu przedmiotach. Z tego wynika, że na realizację ścieżki Edukacja ekologiczna odpowiedzialni są wszyscy nauczyciele pracujący w szkole. Podstawa prawna ścieżki ekologicznej Podstawa programowa kształcenia ogólnego ( Dz. U. nr 61 z dnia 19.06.2001r. poz. 625 ) Zasadniczym celem ścieżki ekologicznej jest przygotowanie dzieci i młodzieżydoprzyjęcia odpowiedzialnej postawy wobec otaczającego świata. Zadbanie o czystość wód, ziemi, powietrza, jak też ekologiczne podejście do własnego organizmu to wymóg współczesności. Od zdyscyplinowania wszystkich obywateli, już od najmłodszych lat będzie w dużym stopniu zależeć nasze zdrowie, samopoczucie i estetyka otoczenia. Nauczyciele szczególnie winni pomóc uczniom nie tylko w uzyskaniu niezbędnych informacji, ale przede wszystkim w wytworzeniu takich nawyków, by nie zniszczyć tego, co czyste, piękne i wspomaga harmonijny rozwój człowieka. CELE EDUKACYJNE: 1. Dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich wartościowanie. 2. Budzenie szacunku do przyrody. ZADANIA SZKOŁY: 1. Ukazanie zależności między różnymi składnikami środowiska a ingerencją człowieka. 2. Ukazanie skutków niepożądanych zmian w środowisku. 3. Kształtowanie proekologicznej motywacji uczniów. TREŚCI: 1. Przyczyny i skutki niepożądanych zmian w atmosferze, biosferze, hydrosferze i litosferze. 2. Różnorodność biologiczna ( gatunkowa, genetyczna oraz ekosystemów ) znaczenie jej ochrony. 3. Żywność oddziaływanie produkcji żywności na środowisko. 4. Zagrożenia dla środowiska wynikające z produkcji i transportu energii; energetyka jądrowa bezpieczeństwo i składowanie odpadów. OSIĄGNIĘCIA: 1. Dostrzeganie, opisywanie i wyjaśnianie związków między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem i jego działalnością. 2. Krytyczna analiza relacji między działalnością człowieka, a stanem środowiska. 3. Organizowanie działań służących poprawie stanu środowiska w najbliższym otoczeniu. 4. Podejmowanie działań ekologicznych w najbliższym otoczeniu i we własnym życiu.
5. Umiejętność postrzegania zasad ładu i porządku w miejscach publicznych. PROGRAM EDUKACJA EKOLOGICZNA MA NA CELU: 1. Zwrócenie uwagi młodzieży i ich rodzicom na zmiany zachodzące w otaczającym nas świecie. 2. Rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska. 3. Kształtowanie nawyków i przyzwyczajeń selekcjonowania i odpadów na poziomie gospodarstwa domowego. 4. Kształtowanie postawy odpowiedzialności za stan środowiska. 5. Uświadomienie konieczności własnego udziału w poprawie etyki swego miejsca zamieszkania. 6. Kształtowanie świadomego, pozytywnego stosunku do przyrody. 7. Zdobywanie wiedzy ekologicznej. 8. Rozwijanie różnorodnych zdolności uczniów poprzez ich aktywny udział w zajęciach ekologicznych. 2. PLAN REALIZACJI ŚCIEŻKI BLOK TEMATY- CZNY Powietrze Woda ZAGADNIENIA DO ZREALIZOWANIA Źródła i rodzaje zanieczyszczeń atmosfery. Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na glebę, wodę i organizmy żywe. Skutki transgranicznego przenoszenia zanieczyszczeń. Wpływ zanieczyszczeń powietrzanabudowlei korodowanie metali. Formy współpracy międzynarodowej (naukowej i gospodarczej) w sprawie ochrony powietrza. Źródła i rodzaje zanieczyszczeń hydrosfery. Klasyfikacja czystości wód. Godzinie Wychowawczej KLASY I II III Zagadnienia realizowane na: sztuce matema-tyce OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW, CELE WIODĄCE (uczniowie powinni:) wymieni i scharakteryzuje zanieczyszczenia atmosfery; opisuje niektóre skutki wpływu zanieczyszczeń powietrza na środowisko; wyjaśni mechanizm powstania i skutki efektu cieplarnianego; wskazuje skutki rozrzedzenia ozonowego; zna metody zmniejszania zanieczyszczeń i zapobiegania ich powstawaniu; uczestniczy w działaniach służących poprawie stanu środowiska w najbliższym otoczeniu. charakteryzuje znaczenie wody w przyrodzie; wymieni przyczyny zanieczyszczenia hydrosfery; opisuje główne źródła zanieczyszczenia wód;
Gleba Woda Znaczenie wody i jakości dla organizmów żywych. Sposoby oczyszczania ścieków. Deficyt wody. Konieczność i sposoby oszczędzania wody słodkiej. Ocena stanu czystości wód wpolsceinajbliższej okolicy. Formy współpracy międzynarodowej w sprawie ochrony wód Najważniejsze zagrożenie gleby. Sposoby ochrony gleby. Właściwości sorpcyjne gleby i wpływ na jakość gleby oraz na wzrost roślin. Godzinie Wychowawczej Spotkaniu Zpielęgniarką J. polskim matema-tyce charakteryzuje klasy czystości wód; podaje sposoby oszczędzania wody; wymieni sposoby zmniejszania zanieczyszczeń wód; zna i umie wykazać analizę zakwaszenia wody; przeprowadzi badanie stanu czystości wód i dokona analizy wyników. wymieni, jakie jest znaczenie gleby dla człowieka i innych organizmów żywych; charakteryzuje lokalne przyczyny zanieczyszczenia gleby; wymieni skutki degradacji gleby; udowadnia związek miedzy zakwaszeniem gleby a kumulacją wniej metali ciężkich; zna i umie wykonać analizy zakwaszenia gleby i zanalizuje wyniki; Gleba Skutki degradacji gleby. wskazuje sposoby ochrony gleby; zna metody służące poprawieniu stanu środowiska i propaguje je w miejscu zamieszkania.
Biosfera Różnorodność biologiczna Różnorodność biologiczna Rozwój rolnictwa i przemysłu, a przekształcanie środowiska. Biosfera źródłem pokarmów. Surowce roślinne i zwierzęce wykorzystywane do produkcji leków. Surowce roślinne wykorzystywane do produkcji używek. Surowce roślinne i zwierzęce do produkcji włókien naturalnych, skóry, drewna, itd. Środowisko lądowe i wodne. Charakterystyka ekosystemów wodnych: jeziora, stawy, morza i las. Ochrona gatunkowa roślin, grzybów i porostów. Ochrona gatunkowa zwierząt. Funkcje ekologiczne lasów. Racjonalne wykorzystanie i ochrona obszarów leśnych. Parki narodowe, rezerwaty przyrody. Celowość tworzenia parków narodowych. Biosfera źródło żywności. Wpływ przeludnienia na zjawisko głodu. Wpływ czynników zewnętrznych np. hałas, zanieczyszczenia na stan zdrowia człowieka. Wpływ stylu życia na zdrowie. biologii chemii geografii sztuce godzinie wyczowawczej podaje przykłady wykorzystania biosfery wróżnych działaniach człowieka; podaje argumenty, które przemawiają za racjonalnym wykorzystaniem biosfery. klasyfikuje i opisuje ekosystemy wodne; opisuje warunki panujące w wodzie; wymienia i rozpoznaje niektóre gatunki roślin i zwierząt chronionych w Polsce; przyporządkowu-je gatunki roślin i zwierząt do właściwych im siedlisk; wyjaśnia cel tworzenia parków narodowych i rezerwatów przyrody. potrafi wskazać źródła żywności w biosferze; zanalizuje zmiany w środowisku naturalnym w zależności od koncentracji ludzkości; wskaże przyczyny zjawiska głodu oraz poda sposoby rozwiązania tego problemu; umie zaradzić marnotrawstwu
Żywność a środowisko Przyczyny i konsekwencje sięgania po używki i środki odurzające. spotka-niach z rodzicami godzinach godzinach spotkaniach z rodzicami godzinach spotka-niach z rodzicami spotka-niach zpielęgniarką ży6wności i poda cel tego działania; scharakteryzuje i oceni wpływ czynników zewnętrznych i stylu życia na zdrowie człowieka; wymieni przyczyny i skutki nadużywania środków odurzających; Żywność a środowisko Przemysł, transport, turystyka i komunika-cja. AIDS i HIV jak uchronić się przed tymi chorobami. Higiena odżywiania się. Skutki zdrowotna nieprawidłowego odżywiania się. Paliwa kopalne. Katastrofy ekologiczne wskutek wycieku ropy podczas transportu wodnego i lądowego. Rabunkowa gospodarka surowcowa a środowisko. Alternatywne źródła energii. Różnorodne źródła energii. Oszczędne gospodarowanie energią. Spotka-niach zpielęgniarką Spotka-niach z rodzicami Spotka-niach z pielęgnia-rką Spotka-niach zpielęgniarką wskaże osobyi instytucje, które pomogą ludziom w trudnych sytuacjach życiowych. scharakteryzuje wpływ przemysłu na środowisko naturalne; podejmie działania na rzecz oszczędzania energii i zużycia materiałów energetycznych; zna tzw. naturalne źródła energii (wykorzystanie kinetycznej energii wody i wiatru); promuje ekologiczne źródła energii w najbliższym otoczeniu; zaproponuje sposoby wykorzystania odpadów i surowców wtórnych; organizuje działania na rzecz segregacji odpadów w najbliższym otoczeniu; oceni wpływ nielegalnych wysypisk śmieci na stan środowiska;
Odpady co z nimi zrobić? Rodzaje transportu. Wpływ współczesnych środków transportu na środowisko. Wykorzystanie alternatywnych źródeł napędu i paliw w środkach transportu. poda i zanalizuje skutki ruchu turystycznego w środowisku; omówi zasady bezpiecznego poruszania się po drogach; przestrzega zasad ładu i porządku w miejscu publicznym. Nasilenie ruchu turystycznego a stan środowiska. Zasady poruszania się po drogach w różnych warunkach. Niebezpieczeństwo zabaw w pobliżu jezdni. sztuce Skrót oznacza Koło Ekologiczne Przewidywane osiągnięcia uczniów w tym programie podano przy opisie bloków tematycznych. Opracowanie: mgr Barbara Adamska nauczyciel chemii w gimnazjum