Układ rozrodczy samca ESPZiWP Układ rozrodczy samca dwa jądra drogi wyprowadzające ( najądrza i nasieniowody wraz z przewodem moczopłciowym wtórnym) prącie wraz napletkiem gruczoł krokowy (prostata) 1
układ rozrodczy samca Jądra - funkcje - wydzielanie hormonu - testosteronu (komórki śródmiąższowe komórki Leydiga) - spermatogeneza (rozwój i dojrzewanie plemników zachodzi w kanalikach nasiennych) 2
- zrąb osłonka biaława śródjądrze - miąższ jadra cewki nasieniotwórcze, cewki proste, tkanka śródmiąższowa Jądra znajdują się w worku mosznowym. jądra - budowa układ rozrodczy samca Najądrze zbudowane jest z długiego, spiralnie zwiniętego przewodu; składa się z głowy, trzonu i ogona. Nasieniowód wraz z towarzyszącymi mu nerwami i naczyniami tworzy powrózek nasienny, na którym zawieszone są jądra. 3
układ rozrodczy samca Wydzielina gruczołu prostaty stanowi osocze nasienia. prącie 4
podniesiony poziom gonadotropiny przysadkowej (hormonu luteinizującego LH) pobudza jadra do wytwarzania testosteronu, który powoduje dojrzewanie plemników; dojrzałe plemniki są składowane w najądrzu; podczas wytrysku dojrzała sperma łączy się z płynem wydzielanym przez prostatę. Rezerwy spermy wystarczają średnio na jeden wytrysk dziennie przez okres 5-7 dni. sperma psa 5
plemnik głowa wić jądro komórkowe, akrosom, wstawka z włóknem osiowym zawierająca mitochondria Zdolności reprodukcyjne samca Prawidłowe odżywianie i odpowiednia ilość ruchu są podstawową rzeczą zapewniającą optymalny przebieg krycia i płodność samca. Na zdolność krycia samca mają ponadto wpływ rozmaite zaburzenia genetyczne i nabyte choroby. Jakość samej spermy zależy też w dużej mierze od jej stadium rozwojowego podczas wytrysku (sperma niedojrzała lub stara) oraz od zmian morfologicznych zachodzących w spermie. Na jakość spermy wpływa nie tylko wiek samca, ale również stopień pobudzenia, częstość wytrysków, itp. 6
Zaburzenia Zaburzenia wpływające na płodność samca dzielimy na dwie grupy: 1/ zaburzenia wrodzone 2/ zaburzenia nabyte zaburzenia wrodzone Wnętrostwo Cryptorchidism jest wadą rozwojową, polegającą na niezstąpieniu jednego lub obu jąder do moszny (wnętrostwo jedno- lub dwustronne). jednostronne wnętrostwo 7
Niedorozwój jąder (hypoplasia testiculorum) niedorozwój nabłonka plemnikotwórczego jąder, powodujący zmniejszenie ich rozmiarów; może być jedno- lub dwustronny Inne zaburzenia wrodzone Niedorozwój lub brak najądrzy i nasieniowodów Brak jąder Stulejka Załupek Przetrwałe wędzidełko napletka Hipononadyzm 8
Inne zaburzenia wrodzone Nieprawidłowości płci chromosomalnej Chimery i mozaiki Nieprawidłowości płci gonadalnej Nieprawidłowości płci fenotypowej obojnactwo rzekome męskie hermafrodytyzm rzekomy żeński spodziectwo i inne Zaburzenia nabyte Nieprawidłowości spermy mające wpływ na płodność oligospermia - zbyt niska liczba plemników w spermie azoospermia - brak plemników w spermie główne i podrzędne defekty budowy plemnika 9
choroby moszny, napletka, jąder zapalenie skóry moszny i napletka rany moszny zapalenie jąder, najądrzy i ich osłonek zwyrodnienie, zwłóknienie i zanik jąder krwiaki, wodniaki, nowotwory jąder choroby prostaty łagodny przerost prostaty zapalenie prostaty Najczęsciej zakażenia wywolane sa przez bakterie: Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Klebsiella spp., Proteus mirabilis, Mycoplasma canis, Pseudomonis aeruginosa, Enterobacter spp., Streptococcus spp., Pasteurella spp. oraz Haemophilis spp. Infekcje grzybowe występują stosunkowo rzadko. W niektórych przypadkach infekcje jader mogą przenosić się na prostatę. 10
inne choroby nabyte rany i stany zapalne prącia i napletka nowotwory prącia i napletka zaburzenia w popędzie płciowym (nadmierne lub obniżone libido) 11