Spis treści Rozdział i. andrologia i sztuczne unasiennianie... 13

Transkrypt

1 Spis treści Wprowadzenie Rozdział I. Andrologia i sztuczne unasiennianie Narządy płciowe psa Andrzej Dubiel Fizjologia i anatomia jąder oraz najądrzy Fizjologia i anatomia nasieniowodu (ductus deferens) oraz kanału moczopłciowego (canalis urogenitalis) Fizjologia i anatomia prostaty (gruczoł krokowy lub sterczowy, s. gl. prostatica) Fizjologia i anatomia prącia oraz napletka Fizjologia i anatomia moszny Naczynia i nerwy narządu płciowego psa Plan badania psa reproduktora w kierunku płodności Andrzej Dubiel Wywiad Zdrowotność psów Ogólne badanie psa i poszczególnych narządów Szczegółowe badanie narządów rozrodczych Badanie zachowań płciowych (odruchy i popęd płciowy) Badanie materiału pobranego od psów ocenianych w kierunku płodności Badania cytologiczne jąder i najądrzy Bioptyczne badania miąższu jąder i najądrzy Badania endokrynologiczne Schorzenia narządów rozrodczych psów Andrzej Dubiel Niepłodność wrodzona (pierwotna). Wady wrodzone narządów płciowych Zaburzenia rozwoju płciowego psa Nieprawidłowości płci chromosomalnej Chimery i mozaiki Nieprawidłowości płci gonadalnej Nieprawidłowości płci fenotypowej Diagnostyka i terapia interseksów u psów Niedorozwój jąder (hypoplasia testiculorum, microrchia) Agenezja jąder, czyli brak jąder (agenesia te sticulorum) Wnętrostwo (kryptorchismus) Niedorozwój lub brak najądrzy i nasieniowodów (hypoplasia et aplasia ductus segmentalis Wolff i) Stulejka (phimosis) Załupek (paraphimosis) Przetrwałe wędzidełko napletka (frenulum persistens) Hipogonadyzm Nabyte choroby narządów rozrodczych psów Choroby moszny i napletka Zapalenie jąder, najądrzy i ich osłonek (orchitis, epididymitis, periorchitis) Zwyrodnienie, zwłóknienie i zanik jąder (degeneratio, fibrosis et atrophia testiculorum) Nagromadzenie się krwi w jamie pochwowej jądra (haematocoele)... 80

2 6 Wodniak jamy pochwowej jądra (hydrocoele) Nowotwory jąder (neoplasmata testiculorum) Marek Houszka Przerost gruczołu krokowego (hiperplasia prostatae) Zapalenie gruczołu krokowego (prostatitis) Torbiele gruczołu krokowego (cystes prostatae) Nowotwory gruczołu krokowego (neoplasmata prostatae) Marek Houszka Rany napletka (vulnera praeputii) Rany prącia (vulnera penis) Zapalenie prącia i napletka (balanitis et posthitis s. balanoposthitis) Wypadnięcie prącia (prolapsus penis) Martwica prącia (necrosis penis) Trwały wzwód prącia (priapismus) Złamanie kości prącia (fractura ossis penis) Nowotwory prącia i napletka (neoplasmata penis et praeputii) Neurohormonalne przyczyny zaburzeń płodności Sztuczne unasiennianie suk Andrzej Dubiel Piśmiennictwo Konserwacja nasienia psów w niskich temperaturach Wojciech Niżański Pobieranie nasienia Rozrzedzalniki Metody konserwacji nasienia Etapy konserwacji nasienia Ocena jakości nasienia psów poddanego konserwacji w niskich temperaturach Metody unasienniania suk nasieniem poddanym konserwacji w niskich temperaturach Dawka inseminacyjna Piśmiennictwo Ograniczenie potencjału rozrodczego samców Karolina Błasiak Metody chirurgiczne Metody farmakologiczne Piśmiennictwo Rozdział II. Ginekologia i położnictwo Anatomia narządu płciowego suki Jacek Ingarden Więzadło szerokie Jajniki Jajowody Macica Pochwa Przedsionek pochwy Srom Piśmiennictwo Fizjologia narządów płciowych Andrzej Dubiel Piśmiennictwo Regulacja neurohormonalna cyklu płciowego u suk Andrzej Dubiel Piśmiennictwo

3 4. Niepłodność suk Andrzej Dubiel, Wojciech Niżański, Aleksander Wasecki Zaburzenia w rozwoju poszczególnych części narządu płciowego Niepłodność w wyniku nieodpowiedniego zorganizowania krycia Zaburzenia czynnościowe w narządzie płciowym Choroby macicy Usunięcie macicy i jajników (ovariohysterectomia s. panhysterectomia) Choroby pochwy Wypadnięcie pochwy Niepłodność na tle infekcyjnym i inwazyjnym Piśmiennictwo Laktomania u suk Zbigniew Samborski, Wojciech Niżański Leczenie Piśmiennictwo Hormonalna antykoncepcja u suk Grzegorz J. Dejneka Antykoncepcja hormonalna przy użyciu progestagenów Antykoncepcja hormonalna przy użyciu analogów GnRH Uwagi końcowe Piśmiennictwo Przerywanie ciąży u suk Grzegorz J. Dejneka Chirurgiczne przerywanie ciąży Farmakologiczne przerywanie ciąży Uwagi końcowe Piśmiennictwo Fizjologia ciąży u suk Wojciech Niżański Zmiany ciążowe w organizmie samicy Regulacja neurohormonalna ciąży u suk Piśmiennictwo Rozpoznawanie ciąży u suk Wojciech Niżański, Grzegorz J. Dejneka Badanie kliniczne Rentgenodiagnostyka Badanie ultrasonograficzne Ultradźwiękowe detektory tętna Inne badania Piśmiennictwo Patologia ciąży u suk Andrzej Dubiel, Wojciech Niżański Zmiany w błonach i wodach płodowych Zaburzenia rozwojowe łożyska Puchlina wód płodowych Zakażenie błon i wód płodowych Nieprawidłowości rozwojowe powrózka pępowinowego Nieprawidłowości założeń genetycznych rozwoju płodu Wielokrotne zapłodnienie (nadpłodnienie) Nadmierna liczba płodów (przeładowanie macicy) Ciąża pozamaciczna Resorpcje zarodków i płodów Mumifikacja płodów, zeschnięcie płodów (mumificatio feti)

4 8 Maceracja płodów, rozpłynnienie płodów (maceratio feti) Rozkład gnilny płodów Ronienie (abortus) Poród opóźniony Przedwczesne bóle porodowe Nieszczelność szyjki macicy Patologiczne wycieki z dróg rodnych Uszkodzenia macicy Przepukliny Brak inicjacji akcji porodowej Skręt ciężarnej macicy Rozwój ciąży a stosowanie środków farmakologicznych Piśmiennictwo Fizjologia porodu u suk Wojciech Niżański, Grzegorz J. Dejneka Objawy zwiastunowe porodu Przebieg porodu Określanie długości ciąży i terminu porodu u suk Piśmiennictwo Ciężki poród (partus gravis) u suk Wojciech Niżański, Andrzej Dubiel, Aleksander Wasecki Przyczyny ciężkiego porodu Badanie rodzącej suki Pomoc porodowa Piśmiennictwo Schorzenia okresu poporodowego Zaburzenia w inwolucji macicy Grzegorz J. Dejneka Poporodowe zapalenie macicy u suk Wojciech Niżański, Grzegorz J. Dejneka Wynicowanie i wypadnięcie macicy (inversio et prolapsus uteri) Andrzej Dubiel. 366 Rzucawka poporodowa u suk (eclampsia puerperalis) Andrzej Dubiel Poporodowy obrzęk złośliwy Andrzej Dubiel Piśmiennictwo Opieka lekarska nad suką hodowlaną (przeznaczoną do rozrodu) Wojciech Niżański Badanie przed kryciem lub sztuczną inseminacją Badanie suki w trakcie ciąży Rozpoznawanie ciąży Badanie suki przed porodem Badanie suki w trakcie porodu oraz po porodzie Piśmiennictwo Żywienie szczeniąt i suk Wiesław Bielas Żywienie suk w okresie ciąży Żywienie suk karmiących Żywienie szczeniąt Piśmiennictwo Gruczoł sutkowy (glandula mammaria, mammary gland) Jan Twardoń Rozwój gruczołu sutkowego, mammogeneza (mammogenesis) Wytwarzanie mleka, laktogeneza (lactogenesis)

5 Utrzymanie ciągłości laktacji, laktopoeza (lactopoesis, galactopoesis) Schorzenia gruczołu sutkowego u suk Piśmiennictwo Nowotwory narządu płciowego suk Marek Houszka Guz Stickera (transmissible veneral tumour) Guzy jajnika Nowotwory struktur przewodowych narządu płciowego Nowotwory gruczołu mlekowego psów Piśmiennictwo Wybrane zagadnienia z neonatologii szczeniąt Wiesław Bielas Postępowanie w przypadku stwierdzenia schorzeń u szczeniąt Rozwój szczeniąt w aspekcie ich fizjologicznej niedojrzałości neonatalnej Ogólne przyczyny upadków i objawy zbliżającego się zgonu szczeniąt w okresie neonatalnym Zaburzenia rozwojowe Wpływ teratogenny Nieprawidłowe żywienie Niska masa urodzeniowa noworodków Obrażenia Czynniki matczyne i środowiskowe Infekcje Infekcje bakteryjne Infekcje wirusowe Pasożyty Proponowany plan postępowania w przypadku choroby noworodków Badanie kliniczne noworodków Prawidłowe parametry laboratoryjne u szczeniąt Badanie anatomopatologiczne padłych szczeniąt Badanie sekcyjne Badanie bakteriologiczne Badanie histopatologiczne noworodków Badanie wirusologiczne Najczęstsze schorzenia ogólne noworodków oraz postępowanie zaradcze Pozorna śmierć noworodków zamartwica niedotlenienie (Asphyxia neonatorum) Zaburzenia rozwojowe Syndrom słabego szczenięcia Hipotermia Hipoglikemia Odwodnienie Niskie przyrosty masy ciała szczeniąt w okresie neonatalnym Niedokrwistość hemolityczna szczeniąt Syndrom krwotoczny noworodków Posocznica Choroby zakaźne Herpeswiroza szczeniąt Schorzenia poszczególnych narządów u szczeniąt Piśmiennictwo