Mam haka na raka. Wcześnie wykryty rak prostaty jest całkowicie wyleczalny.

Transkrypt

1 Mam haka na raka Wcześnie wykryty rak prostaty jest całkowicie wyleczalny.

2 Co to jest ra k prosta ty? Jest chorob ą bardzo groźn ą i niestety bardzo częst ą: stanowi jedn ą z głównych przyczyn śmierci. Jest złośliwym nowotworem układu moczowo-płciowego, który atakuje mężczyzn powyżej 45 roku życia. Wcześnie wykryty jest całkowicie uleczalny.

3 Pierwszym objawem raka prostaty jest zwiększone parcie na pęcherz i zwiększona często ść oddawania moczu, które staje si ę w dodatku trudniejsze; w moczu pojawia si ę krew, szczególnie pod koniec misji. Leczenie prowadzi urolog.

4 Co trzeba wiedzie ć o gruczole k rok owym? Gruczoł krokowy (prostata) rozwija si ę ju ż w życiu płodowym, jest stymulowana do rozwoju przez hormony męskie. Najistotniejszy z nich to testosteron. Do kolejnego znaczącego wzrostu prostaty dochodzi w okresie dojrzewania, następnie po osiągnięciu prawidłowych rozmiarów pozostaje ona w swoim kształcie dopóki w organizmie obecne s ą prawidłowe proporcje męskich hormonów.

5

6 Jeśli w okresie rozwoju poziomy tych hormonów będ ą za niskie prostata nie rozwinie si ę prawidłowo. U starszych osób cz ęść prostaty sąsiadująca z cewk ą moczow ą często ma tendencj ę do wzrostu, dochodzi wtedy do stanu zwanego łagodnym rozrostem gruczołu krokowego.

7 Może to powodowa ć trudności z oddawaniem moczu. Mimo tego, że w prostacie znajduje si ę kilka typów komórek 99% raków prostaty wywodzi si ę z komórek gruczołowych, tych odpowiedzialnych za produkcje płynu zawartego w nasieniu. Pozostałe typy raków gruczołu krokowego s ą tak rzadkie, że jeśli u pacjenta stwierdza si ę raka prostaty, niemal na pewno jest to gruczolakorak.

8 Wie k szanse zachorowania na raka prostaty wzrastaj ą gwałtownie po przekroczeniu 50 r. ż. Około 2/3 przypadków wykrywane jest u pacjentów po 65r. ż. Nadal nie jasne jest dlaczego często ść zachorowa ń wzrasta z wiekiem.

9 P re dys pozyc je ro dzinne - rak prostaty może rozwija ć si ę u różnych osób należących do tej samej rodziny, co sugeruje szerzenie si ę choroby poprzez materiał genetyczny. Osoby posiadające brata lub ojca z rakiem prostaty ponad dwa razy częściej choruj ą na t ą chorob ę. Najbardziej narażone s ą osoby, które maj ą w rodzinie więcej ni ż jeden przypadek raka prostaty.

10 Die ta mężczyźni jedzący dużo czerwonego mięsa i produktów wysoko tłuszczowych maj ą więcej szans na zachorowanie ni ż pozostałe osoby. Taka dieta najczęściej wiąże si ę ze spożywaniem niewielkich ilości owoców i warzyw. Lekarze nie s ą do końca pewni który z tych czynników istotniej wpływa na powstawanie raka prostaty. Cz ęść bada ń wykazało natomiast, że częściej choruj ą mężczyźni spożywający zbyt duże ilości wapnia.

11 P rzyczyny powsta wa nia ra k a prosta ty.. Nadal jednak nie wiadomo jak różne czynniki wpływaj ą na zdrow ą komórk ę prostaty powodując jej transformacj ę w komórk ę rakow ą.

12 Rak może więc by ć spowodowany mutacjami (błędami w DNA), w wyniku, których dochodzi do nadmiernej aktywacji onkogenów oraz zatrzymania genów supresorowych. Dlatego niektóre osoby maj ą większe szanse na zachorowanie na raka prostaty wraz z materiałem genetycznym otrzymali od swoich rodziców mutacje DNA. Proces ten może stanowi ć podstaw ę do rozwoju 5-10% przypadków raka prostaty.

13 J a k za pobiega ć ra k owi prosta ty? Poniewa ż nie jest znana dokładna przyczyna powstania raka prostaty, na dzie ń dzisiejszy nie wiadomo jak przeciwdziała ć powstaniu większości przypadków tej choroby. Większości czynników ryzyka, takich jak wiek, rasa czy zachorowania w rodzinie nie możemy w żaden sposób modulowa ć. Istnieje możliwo ść redukcji ryzyka zachorowania poprzez zmian ę codziennej diety. Amerykańskie dietetycy zalecaj ą spożywanie większej ilości pokarmów opartych na źródłach roślinnych oraz ograniczenie spożywania mięsa czerwonego, zwłaszcza o dużej zawartości tłuszczów.

14 Każdego dnia należy przynajmniej 5-krotnie spożywa ć warzywa lub owoce. Zalecane s ą równie ż produkty zbożowe, ry ż, makaron, fasolka. Zachowanie tego rodzaju diety obniża równie ż ryzyko zachorowania na inne nowotwory oraz choroby układu krążenia. Pomidory, grejpfruty różowe oraz melony zawieraj ą duże ilości likopenu, substancji podobnej do witamin, która hamuje proces oksydacji DNA co zapobiega powstaniu raka prostaty.

15 Inne badania sugeruj ą natomiast, że witamina E nie ma wpływu na rozwój raka prostaty i że zbyt duża jej ilo ść może powodowa ć choroby serca. Ryzyko zachorowania na raka prostaty prawdopodobnie obniża selen, za ś preparaty witaminy.

16 J a k wcześnie wyk ry ć ra k a prosta ty? Raka prostaty można zdiagnozowa ć wcześnie dzięki regularnemu oznaczaniu zawartości związku chemicznego o nazwie PSA we krwi. Raka prostaty wykrywa te ż proste badanie per rectum ( badanie palcem przez odbyt). Jednak nie zawsze można liczy ć na dokładno ść bada ń wczesnego wykrywania raka prostaty, ani badanie zawartości PSA, ani badanie per rectum nie s ą w 100% dokładne.

17 Fałszywie dodatnie wyniki bada ń mog ą wywoła ć zdezorientowanie i lęk pacjenta. Naukowcy s ą zgodni, że lekarze pierwszego kontaktu powinni sugerowa ć pacjentom po 50-tym roku życia regularne oznaczanie PSA oraz wykonywanie badania per rectum. Osoby z grupy o najwyższym ryzyku (kilku krewnych z rakiem prostaty w młodym wieku) powinni zgłasza ć si ę na badania ju ż w wieku 40 lat.

18 D ia gnostyk a ra k a prosta ty Rak prostaty w bardziej zaawansowanym stadium może powodowa ć hematuri ę, czyli obecno ść krwi w moczu oraz impotencj ę, czyli problemy ze wzwodem. Rak prostaty może rozprzestrzeni ć si ę do kości powoduj ą bóle bioder, kręgosłupa, żeber i innych obszarów.

19 Rak może uciska ć nerwy rdzeniowe powodując słabo ść i męczliwo ść nóg, problemy z kontrol ą czynności pęcherza i oddawania stolca. Objawy te mog ą by ć powodowane przez inne choroby ni ż rak prostaty, ważne jest aby pacjent poinformował lekarza dokładnie o wszystkich objawach, aby ich przyczyna została szybko poznana i odpowiednio leczona.

20 Opracowały uczennice z klasy I LO b PZS w Żmigrodzie: Magdalena Dawidowicz, Ilona Bukartyk, Maja Musialik, Adrianna Kiałka, Katarzyna Golemo, Elżbieta Owczarek pod opieką p. mgr Marii Kuli w ramach programu Mam haka na raka 3.