Analiza, interpretacja i wykorzystanie wyników sprawdzianu w klasie szóstej szkoły podstawowej do podnoszenia jakości pracy szkoły Słupsk 2014 r. 1 S t r o n a
Wprowadzenie Na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (z późniejszymi zmianami Dz.U. 2007 nr 83 poz.562) przeprowadzony został 01 kwietnia 2014 roku Sprawdzian dla uczniów klas szóstych Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 10 im. Polonii w Słupsku. I. Informacje ogólne Sprawdzian pisało 105 uczniów, w tym 17 o wydłużonym czasie pracy. Wszyscy uczniowie byli objęci dodatkową godziną języka polskiego UM i matematyki UM. Uczniowie pisali w 8 salach, w oddzielnych ławkach. Test miał jedną wersję. Sprawdzian przebiegł bez zakłóceń. Średni wynik ogólnopolski 25,82 pkt. Średni wynik województwa pomorskiego- 25,54 pkt. Średni wynik miasta Słupsk 27,36 pkt. Średni wynik SP10 28,17 pkt. II. Informacja o zastosowanym narzędziu Badaniom poddano umiejętności ponadprzedmiotowe ujęte standardami wymagań egzaminacyjnych : czytanie, pisanie, rozumowanie, korzystanie z informacji, wykorzystanie wiedzy w praktyce. 2 S t r o n a
Rozkład wyników uzyskanych przez uczniów rozwiązujących zestaw standardowy przedstawia tabela. Tabela nr 1 Standard Liczba punktów Średnia liczba punktów zdobytych przez uczniów Czytanie 10 7,99 Pisanie 10 7,67 Rozumowanie 8 5,09 Korzystanie z informacji 4 2,83 Wykorzystanie wiedzy 8 5,26 w praktyce Ryc. 1 Wykres kołowy realizacji punktowej zestawu standardów V; 5,26 I; 7,33 IV; 2,83 III; 5,09 II; 7,67 3 S t r o n a
I. Analiza wyników szkoły Opis wyników statystycznych ilustruje tabela, w której przedstawione zostały wartości wskaźników statystycznych. Tabela nr 2 Wskaźniki statystyczne Wartości wskaźników statystycznych dla populacji piszących : 04.04.2013 01.04.2014 Liczebność 89 105 Wynik minimalny 4 8 Wynik maksymalny 39 39 Rozstęp 35 31 Wynik średni 26,58 28,17 Dominanta/Modalna 34 29 Łatwość zestawu 0,66 0,70 Wynik statystyczny SP-10 wynosi 28,17 pkt. i jest wyższy od wyniku porównywalnego ze sprawdzianem przeprowadzonym 04 kwietnia 2013 roku. Zestaw zadań był zbliżony do ubiegłorocznego. Rozstęp wyników wyniósł 31 punktów, co świadczy o tym, iż uczniowie pracowali samodzielnie, a ich poziom umiejętności jest zróżnicowany. 4 S t r o n a
Rozkład wskaźników statystycznych ilustrują ryciny obrazujące przedziały punktowe i ich liczebność. Ryc. 2 35 30 25 20 15 10 5 0 Wielobok liczebności - krzywa Gausa 32 32 17 14 8 0 0 1 1 0 Ryc. 3 Histogram liczebności 35 30 25 32 32 20 15 10 17 14 5 0 0 0 1 1 8 0 Analizując obie ryciny można wywnioskować, iż wyniki ogółu badanych uczniów utrzymały się w wartości średniego wyniku i nieco powyżej. Wartość modalnej przewyższa wynik średniej. Można również stwierdzić, że zestaw zadań okazał się dla zdających łatwy i wynosi 0,70. 55 % piszących osiągnęło wynik powyżej wyniku średniego szkoły. 5 S t r o n a
Łatwość badanych standardów wyniosła: Ryc.4 Czytanie 0,80 Pisanie 0,70 Rozumowanie 0,64 Korzystanie z informacji 0,71 Wykorzystanie wiedzy w praktyce 0,66 V; 0,66 I; 0,8 IV; 0,71 II; 0,7 III; 0,64 Tabela nr 3 Klasy VI a - e Liczebność 105 105 105 105 105 Wynik max. 10 10 8 4 8 Wynik min. 3 1 0 1 0 Rozstęp 7 9 8 3 8 Wynik średni 7,99 7,0 5,09 2,83 5,26 Modalna 9 9 7 3 5 Łatwość zestawu 0,80 0,70 0,64 0,71 0,66 6 S t r o n a
Do porównania wyników uczniów wykorzystano dziewięciostopniową skalę staninową. W tabeli i na rycinie przedstawiamy rozkład wyników sprawdzianu w znormalizowanej skali staninowej. Tabela nr 4 Przedział Liczebność Stanin Opis dydaktyczny wyniku punktowy 8 12 2 1. najniższy 13 19 8 2. bardzo niski 20 23 9 3. niski 24 26 18 4. niżej średniej 27 30 27 5. średni 31 33 23 6. wyżej średni 34 35 6 7. wysoki 36 37 9 8. bardzo wysoki 38 39 3 9. najwyższy średnie. Z rozkładu liczebności wynika, że w badanej grupie przeważają wyniki średnie, wyżej Średni wynik szkoły w skali staninowej osiągnął 7.stanin wysoki. Analizując potencjał uczniów, bierzemy pod uwagę średni wynik szkoły i odchylenie standardowe arkusza zgodnie z informacją CKE. Średni wynik szkoły 28,17 Odchylenie standardowe kraju 8,01 Przedział wyników typowych dla szkoły kształtuje się następująco: Niski (8 19 pkt) 10 uczniów (9%) Średni (20 36 pkt) 86 uczniów (82%) Wysoki (37 39) - 9 uczniów (9%) W analizie równoważnika klas bierzemy pod uwagę: Średni wynik kraju Odchylenie standardowe kraju Efekt standardowy jednej klasy (0,7) Liczbę 6 jako wskaźnik lat nauki w szkole podstawowej 7 S t r o n a
Ryc.5 Rozkład wyników typowych 86 10 1 2 3 9 Tabela nr 5 Rozkład uczniów w poszczególnych klasach Klasa Potencjał Niski Średni Wysoki Równoważnik klasy A 2 8 3 6,7 B 2 17 1 6,3 C 2 15 3 6,4 D 0 21 0 6,4 E 4 15 2 6,2 SP10 10 82 9 6,4 Skala równoważnika klasy pozwala na przedstawienie osiągnięć uczniów poprzez podanie liczby lat i miesięcy uczenia się określonych umiejętności. Rozkład równoważnika klasy przedstawia poniższy wykres kolumnowy. Ryc. 6 35 30 25 20 15 10 5 0 0 2 2 11 18 31 27 13 1 8 S t r o n a
IV. Analiza realizacji standardów w poszczególnych oddziałach klasowych. Dla zobrazowania opisu dydaktycznego posłużyłam się analizą realizacji standardów przez oddziały klasowe. Standard I czytanie Zakres zadań w tym standardzie sprawdzał umiejętność: - rozpoznawania bezpośredniego zwrotu do adresata, - wskazania wyrazów, które sprawiają, że świat przedstawiony w wierszu jest dynamiczny, - wskazania poprawnej odpowiedzi na podstawie informacji zawartych w tekście. Tabela nr 6 Standard I czytanie VI A VI B VI C VI D VI E SP10 Liczebność 23 20 20 21 21 105 Wynik max. 10 10 10 10 10 10 Wynik min. 5 4 3 5 4 3 Rozstęp 5 6 7 5 6 7 Wynik średni 8,35 8,25 7,85 8,14 7,33 7,99 Modalna 9 8i10 8i9 8 9 9 Łatwość zestawu 0,83 0,83 0,79 0,81 0,73 0,80 Standard II pisanie Zakres zadań w tym standardzie sprawdzał umiejętność: - zredagowania krótkiej formy użytkowej ogłoszenia, - napisania opowiadania na zadany temat, - przestrzegania norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych. 9 S t r o n a
Tabela nr 7 Standard II pisanie VI A VI B VI C VI D VI E SP10 Liczebność 23 20 20 21 21 105 Wynik max. 10 10 10 10 10 10 Wynik min. 1 3 2 2 2 2 Rozstęp 9 7 8 8 8 8 Wynik średni 7,00 6,70 7,45 6,24 7,67 7,01 Modalna 9 7i9 10 6 7 9 Łatwość zestawu 0,70 0,67 0,75 0,62 0,77 0,70 Standard III rozumowanie Zakres zadań w tym standardzie sprawdzał umiejętność: - rozpoznawania charakterystycznych cech i własności liczb, - zastosowania porównania różnicowego i ilorazowego odpowiednich liczb naturalnych. Tabela nr 8 Standard III rozumowanie VI A VI B VI C VI D VI E SP10 Liczebność 23 20 20 21 21 105 Wynik max. 8 7 8 8 8 8 Wynik min. 1 0 1 0 0 0 Rozstęp 7 7 7 8 8 8 Wynik średni 5,74 4,85 5,15 5,10 4,52 5,05 Modalna 7 7 7 3i7 5 7 Łatwość zestawu 0,72 0,61 0,64 0,64 0,57 0,64 10 S t r o n a
Standard IV korzystanie z informacji Zakres zadań w tym standardzie sprawdzał umiejętność : - posługiwania się informacjami z podanych źródeł,tj. informacji z tekstu i cennika Tabela nr 9 Standard IV korzystanie z informacji VI A VI B VI C VI D VI E SP10 Liczebność 23 20 20 21 21 105 Wynik max. 4 4 4 4 4 4 Wynik min. 1 2 1 1 1 1 Rozstęp 3 2 3 3 3 3 Wynik średni 3,00 2,85 2,70 2,86 2,71 2,83 Modalna 3 3 3 3 3 3 Łatwość zestawu 0,75 0,71 0,68 0,71 0,68 0,71 Standard V wykorzystywanie wiedzy w praktyce Zakres zadań w tym standardzie sprawdzał umiejętność: - wykonywania obliczeń na ułamkach dziesiętnych, - obliczeniu pól dwóch prostokątów i porównywaniu, ile razy jest większe. Tabela nr 10 Standard V wykorzystanie wiedzy w praktyce VI A VI B VI C VI D VI E SP10 Liczebność 23 20 20 21 21 105 Wynik max. 8 8 8 8 8 8 Wynik min. 2 0 1 3 1 0 Rozstęp 6 8 7 5 7 8 Wynik średni 5,70 5,10 4,95 5,71 4,76 5,26 Modalna 6 5 3i6 7 5 5 Łatwość zestawu 0,71 0,64 0,62 0,71 0,60 0,66 11 S t r o n a
V. Analiza osiągnięć uczniów Dla pełniejszego obrazu wyników Sprawdzianu zbadałam : - trzy obszary edukacyjne i oceniłam ich wpływ na ogólne wyniki statystyczne szkoły, - potencjał uczniów: niski, średni i wysoki, - kryterium płci. Kontekst edukacyjny Analizie poddałam : uczniów z orzeczeniem, którym przysługiwał wydłużony czas Sprawdzianu uczniów, którzy brali udział w konkursach polonistycznych (Ogólnopolskie edycje konkursów: Z poprawną polszczyzną na co dzień ; Z poprawną ortografią na co dzień ; OMNIBUS sesja jesienna i sesja wiosenna, Galileo- Ogólnopolski Konkurs Języka Polskiego, Wojewódzki Konkurs - Język Polski, Ogólnopolski Konkurs Ojczyzna- Polszczyzna, Stypendiada Polonistyczna, dyktando rodzinne, konkursy recytatorskie) uczniów, którzy brali udział w konkursach matematycznych (Ogólnopolskie edycje konkursów: Wojewódzki Konkurs Matematyka, Kangur, Edi, Zadania dla Asa, Matematyczne łamigłówki dla uczniów podstawówki- Gimnazjum nr 3 w Słupsku, Ogólnopolski Konkurs Liga Matematyczna, Stypendiada). uczniów, którzy brali udział w konkursach przyrodniczych (Ogólnopolski Konkurs Multitest 2013 z Przyrody, Międzyszkolny Konkurs Wiedzy o środowisku, XI Międzyszkolny Konkurs Wiedzy Bez nałogów, Międzyszkolny Konkurs Wiedzy o HIV/AIDS, EDI Panda ekologiczny) 12 S t r o n a
KONKURSY MATEMA- TYCZNE KONKURSY POLONISTY - CZNE UCZNIOWIE O WYDŁUŻO- NYM CZASIE Wyniki uczniów z uwzględnieniem kontekstu edukacyjnego Tabela nr 11 Uczniowie z orzeczeniem, którym przysługiwał wydłużony czas Sprawdzianu Badany kontekst Klasa VI a - d Liczebność 105 17 105 17 105 17 105 17 105 17 Wynik max. 10 10 10 10 8 7 4 4 8 7 Wynik min. 3 4 2 2 0 1 1 1 0 0 Rozstęp 7 6 8 8 8 6 3 3 8 7 Wynik średni 7,99 7,18 7,01 6,53 5,05 4,47 2,83 2,47 5,26 4,41 Modalna 9 7i10 9 7i9 7 5 3 3 5 5 Łatwość zestawu 0,80 0,72 0,70 0,65 0,64 0,56 0,71 0,62 0,66 0,55 Tabela nr 12 Uczniowie, którzy brali udział w konkursach polonistycznych Badany kontekst Klasa VI a - e Liczebność 105 6 105 6 105 6 105 6 105 6 Wynik max. 10 10 10 10 8 8 4 4 8 8 Wynik min. 3 9 2 7 0 6 1 3 0 5 Rozstęp 7 1 8 3 8 2 3 1 8 3 Wynik średni 7,99 9,67 7,01 9,17 5,05 6,83 2,83 3,5 5,26 6,83 Modalna 9 10 9 10 7 7 3 3i4 5 7 Łatwość zestawu 0,80 0,97 0,70 0,92 0,64 0,85 0,71 0,88 0,66 0,85 Tabela nr 13 Uczniowie, którzy brali udział w konkursach matematycznych Badany kontekst Klasa VI a - e Liczebność 105 5 105 5 105 5 105 5 105 5 Wynik max. 10 10 10 10 8 8 4 4 8 8 Wynik min. 3 9 2 9 0 6 1 3 0 7 Rozstęp 7 1 8 1 8 2 3 1 8 1 Wynik średni 7,99 9,4 7,01 9,6 5,05 7,0 2,83 3,8 5,26 7,4 Modalna 9 9 9 10 7 7 3 4 5 7 Łatwość zestawu 0,80 0,94 0,70 0,96 0,64 0,88 0,71 0,95 0,66 0,93 13 S t r o n a
KONKURSY PRZYROD - NICZE Tabela nr 14 Uczniowie, którzy brali udział w konkursach przyrodniczych Badany kontekst Klasa VI a - e Liczebność 105 6 105 6 105 6 105 6 105 6 Wynik max. 10 10 10 10 8 7 4 4 8 7 Wynik min. 3 8 2 7 2 3 1 2 0 3 Rozstęp 7 2 8 3 8 4 3 2 8 4 Wynik średni 7,99 9,3 7,01 9,17 5,05 5,17 2,83 3,17 5,26 5,83 Modalna 9 10 9 10 7 6 3 3 5 7 Łatwość zestawu 0,80 0,93 0,70 0,92 0,64 0,65 0,71 0,79 0,66 0,73 Z ich analizy wynikają następujące uogólnienia: Wydłużony czas pracy pozytywnie wpłynął na średni wynik uczniów z orzeczeniem Poradni Pedagogiczno Psychologicznej; arkusz Sprawdzianu osiągnął umiarkowanie łatwy wskaźnik łatwości i średnią 25,06 pkt; najwięcej trudności przysporzyły zadania z zakresu standardu rozumowanie i wykorzystanie wiedzy w praktyce ; Uczniowie, którzy przystąpili do konkursów polonistycznych doskonale poradzili sobie z zadaniami realizującymi wszystkie standardy; arkusz Sprawdzianu osiągnął bardzo łatwy wskaźnik łatwości i średnią 36,00 pkt ; Uczniowie, którzy przystąpili do konkursów matematycznych doskonale poradzili sobie z realizacją wszystkich zadań; arkusz Sprawdzianu osiągnął bardzo łatwy wskaźnik łatwości i średnią 37,20pkt; Uczniowie, którzy przystąpili do konkursów przyrodniczych bardzo dobrze poradzili sobie z realizacją zadań; arkusz Sprawdzianu osiągnął łatwy wskaźnik łatwości i średnią 32,7 pkt; trudność sprawiły im zadania z zakresu standardu rozumowanie. 14 S t r o n a
POTENCJAŁ WYSOKI POTENCJAŁ ŚREDNI POTENCJAŁ NISKI Wyniki uczniów z uwzględnieniem potencjału Tabela nr 15 Potencjał niski Badany kontekst Klasa VI a - e Liczebność 105 10 105 10 105 10 105 10 105 10 Wynik max. 10 7 10 8 8 6 4 3 8 4 Wynik min. 3 3 2 1 0 0 1 1 0 0 Rozstęp 7 4 8 7 8 6 3 2 8 4 Wynik średni 7,99 4,8 7,01 4,8 5,05 1,6 2,83 2,1 5,26 2,5 Modalna 9 5 9 8 7 1 3 2 5 4 Łatwość zestawu 0,80 0,48 0,70 048 0,64 0,20 0,71 0,53 0,66 0,31 Tabela nr 16 Potencjał średni Badany kontekst Klasa VI a - e Liczebność 105 86 105 86 105 86 105 86 105 86 Wynik max. 10 10 10 10 8 8 4 4 8 8 Wynik min. 3 4 2 1 0 0 1 1 0 1 Rozstęp 7 6 8 9 8 8 3 3 8 7 Wynik średni 7,99 8,19 7,01 7,00 5,05 5,28 2,83 2,83 5,26 5,35 Modalna 9 8 9 9 7 7 3 3 5 5 Łatwość zestawu 0,80 0,82 0,70 0,70 0,64 0,66 0,71 0,71 0,66 0,67 Tabela nr 17 Potencjał wysoki Badany kontekst Klasa VI a - e Liczebność 105 9 105 9 105 9 105 9 105 9 Wynik max. 10 10 10 10 8 8 4 4 8 8 Wynik min. 3 9 2 8 0 6 1 3 0 6 Rozstęp 7 1 8 2 8 2 3 1 8 2 Wynik średni 7,99 9,67 7,01 9,56 5,05 7,11 2,83 3,67 5,26 7,44 Modalna 9 10 9 10 7 7 3 4 5 8 Łatwość zestawu 0,80 0,97 0,70 0,96 0,64 0,89 0,71 0,93 0,66 0,94 15 S t r o n a
CHŁOPCY DZIEWCZĘ TA Z ich analizy można wywnioskować, że : - uczniowie z potencjałem niskim mieli trudności z poprawnym wykonaniem zadań całego arkusza Sprawdzianu, osiągnęli średnią 15,8 pkt i wskaźnik łatwości 0,39 trudny; - uczniowie z potencjałem średnim najlepiej poradzili sobie z realizacją standardu czytanie, pisanie i korzystanie z informacji; arkusz osiągnął łatwy wskaźnik łatwości i średnią 28,64 pkt; - uczniowie z potencjałem wysokim doskonale poradzili sobie z realizacją wszystkich zadań; arkusz Sprawdzianu osiągnął bardzo łatwy wskaźnik łatwości i średnią 37,44 pkt. Wyniki uczniów z uwzględnieniem płci Tabela nr 18 Dziewczęta Badany kontekst Klasa VI a - e Liczebność 105 51 105 51 105 51 105 51 105 51 Wynik max. 10 10 10 10 8 8 4 4 8 8 Wynik min. 3 4 2 2 0 0 1 1 0 0 Rozstęp 7 6 8 8 8 8 3 3 8 8 Wynik średni 7,99 8,17 7,01 7,65 5,05 4,98 2,83 2,73 5,26 5,41 Modalna 9 9 9 9 7 7 3 3 5 5 Łatwość zestawu 0,80 0,81 0,70 0,76 0,64 0,62 0,71 0,68 0,66 0,68 Tabela nr 19 Chłopcy Badany kontekst Klasa VI a - e Liczebność 105 54 105 54 105 54 105 54 105 54 Wynik max. 10 10 10 10 8 8 4 4 8 8 Wynik min. 3 3 2 1 0 0 1 1 0 1 Rozstęp 7 7 8 9 8 8 3 3 8 7 Wynik średni 7,99 7,87 7,01 6,41 5,05 5,19 2,83 2,93 5,26 5,11 Modalna 9 8 9 7 7 7 3 3 5 4 Łatwość zestawu 0,80 0,79 0,70 0,64 0,64 0,65 0,71 0,73 0,66 0,64 16 S t r o n a
Z analizy można wywnioskować, że dziewczęta lepiej poradziły sobie z zadaniami arkusza Sprawdzianu; osiągnęły średnią 28,88 pkt i łatwy wskaźnik łatwości. Chłopcy w zbliżonym stopniu rozwiązali poprawnie zadania arkusza Sprawdzianu; osiągnęli średnią 27,5 pkt i umiarkowanie łatwy wskaźnik łatwości. VI. Mocne i słabe strony podsumowanie Mocną stroną są umiejętności określane realizacją standardów: Czytanie, Pisanie i Korzystanie z informacji. Widoczna poprawa efektywności realizacji zadań standardu Wykorzystanie wiedzy w praktyce. Wdrożone programy doskonalące po Próbnym Sprawdzianie z OPERONem i Gazetą Wyborczą w znaczący sposób poprawiły efektywność nauczania. Słabą Rozumowanie. Dla podniesienia poziomu opanowania słabych umiejętności należy dla wszystkich zajęć edukacyjnych klas I-VI zaprojektować realizację działań podnoszących efektywność nauczania i określić obszary, w których działania będą realizowane. 17 S t r o n a
VII. REKOMENDACJE Po badaniu Sprawdzianem umiejętności uczniów klas szóstych powzięliśmy decyzję o kontynuacji doskonalenia realnych programów naprawczych dostosowanych do poszczególnych Standardów. Standard czytanie czytanie ze zrozumieniem w klasach I III na zajęciach nauczania zintegrowanego, w klasach IV VI na lekcjach języka polskiego; odczytywanie map, diagramów, wykresów, tabel oraz tekstów popularnonaukowych na wszystkich zajęciach edukacyjnych. Standard pisanie utrwalenie i udoskonalenie umiejętności pisania krótkich form literackich na zadany temat na lekcjach języka polskiego; dbałość o staranność i czytelność zapisu na wszystkich zajęciach edukacyjnych. Standard rozumowanie opisywanie sytuacji przedstawionej w zadaniu za pomocą wyrażenia arytmetycznego, wyrażenia algebraicznego, sprawdzanie wyników z warunkami zadania, rozpoznawanie własności figur geometrycznych, ustalanie sposobu rozwiązania zadania matematyka; dostrzeganie zjawisk i przemian zachodzących w otoczeniu, umieszczanie dat w przedziałach czasowych historia i przyroda, wnioskowanie i uzasadnianie argumentami wszystkie zajęcia edukacyjne. Standard korzystanie z informacji doskonalenie umiejętności odszukania potrzebnych informacji, posługiwanie się źródłem informacji, wskazywanie źródła informacji informatyka, wszystkie zajęcia edukacyjne, edukacja biblioteczna, edukacja medialna. Standard wykorzystywanie wiedzy w praktyce posługiwanie się terminami do opisywania wszelkich zjawisk w tekście literackim, naukowym, w tekstach źródłowych; umiejętność obliczeń związanych czasem, pieniędzmi, długością, powierzchnią, objętością, wagą, temperaturą; wykorzystanie w sytuacjach praktycznych własności : figur, liczb, zjawisk, temperatury, przyrządów; znajomość zasad bezpiecznego zachowania się w domu, w szkole, na drodze publicznej i w środowisku przyrodniczym wszystkie zajęcia edukacyjne. 18 S t r o n a