Informacja prasowa AZ Finanse i portal Domiporta.pl Warszawa Raport o sytuacji na rynku mieszkaniowo-kredytowym przygotowany przez doradców finansowych AZ Finanse i portal ogłoszeniowy Domiporta.pl. Czerwiec 2008 Dlaczego mieszkania muszą stanieć? Kto zawyŝa ceny mieszkań właściciele, developerzy czy pośrednicy? Czy grozi nam załamanie rynku mieszkaniowego? Mieszkania muszą stanieć o 20 proc. Pierwsza połowa 2008 roku to okres końca wzrostów cen mieszkań zarówno w Polsce, jak i w Europie. Druga połowa upłynie pod znakiem obniŝek cen i kłopotów branŝy developerskiej. Ceny mieszkań do końca roku mogą spaść nawet o ponad 20 proc. prognozują analitycy AZ Finanse i portalu Domiporta.pl. Dopiero przy tym poziomie oferta rynkowa spotka się z moŝliwościami nabywczymi klientów. Innymi prawami rządzi się za to rynek nieruchomości luksusowych. W tym segmencie warszawskie ceny mogą się juŝ równać z ParyŜem i Nowym Jorkiem. Proces obniŝek cen przyspieszy rozprzestrzeniający się kryzys na rynku nieruchomości w krajach europejskich. Po okresie dynamicznych wzrostów cen mieszkań w takich krajach jak Wielka Brytania, Irlandia, Hiszpania i Niemcy rozpoczął się etap dekoniunktury i spadku wartości nieruchomości. W efekcie wielu zagranicznych inwestorów, którzy kupowali mieszkania w Polsce w celach zarobkowych, zdecyduje się na realizację zysków, zanim objawy kryzysu zaczną być widoczne w Polsce. Przyczyni się to do spadku cen na rynku wtórnym. Jednocześnie developerzy będą zmuszeni do sfinansowania poniesionych inwestycji i zapłacenia swoim podwykonawcom. Jedynym sposobem na pozyskanie kapitału będzie zmniejszenie własnych marŝ. W efekcie równieŝ na rynku pierwotnym moŝna spodziewać się znacznych obniŝek. Rynek nieruchomości w Polsce, jak kaŝdy wolny rynek, uzaleŝniony jest od praw popytu i podaŝy. Dzisiaj rynek jest w stagnacji, mimo Ŝe mamy do czynienia zarówno z duŝym potencjałem popytu jak i znaczną podaŝą. Przyczyną są ceny, które przekroczyły moŝliwości nabywcze Polaków. Klienci po prostu nie mogą sobie pozwolić na zakup mieszkań po obecnych cenach, bo banki nie chcą udzielać im tak wysokich kredytów. Z naszych analiz wynika, Ŝe spadek cen o minimum 20 proc. sprawi, Ŝe znaczna grupa potencjalnych nabywców mieszkań odzyska zdolność kredytową mówi Mariusz Kacała, prezes zarządu firmy doradztwa finansowego AZ Finanse. Kontakt: Grzegorz Warchoł / grzegorz.warchol@tomati.pl / Tel. 513 099 035 1
Trudniej o kredyt Dodatkowym czynnikiem wymuszającym obniŝkę cen mieszkań jest wzrost stóp procentowych, czyli podwyŝszenie rzeczywistych kosztów. Przyczyną podnoszenia stóp procentowych jest wzrost inflacji zarówno w Polsce, jak i w Szwajcarii, co przekłada się na oprocentowanie. Dodatkowym zagroŝeniem jest ryzyko spadku wartości otówki co moŝe wpłynąć na wzrost kosztów kredytów walutowych. Banki są coraz ostroŝniejsze w udzieleniu kredytów mieszkaniowych i ocenie zdolności kredytowej. Wzrost cen energii i ropy przekłada się na podnoszenie kosztów Ŝycia. W rzeczywistości oznacza to zmniejszenie moŝliwości kredytowych Polaków. Dodatkowo prognozowany spadek cen nieruchomości sprawia, Ŝe wartość mieszkań moŝe stać się niŝsza niŝ wysokość zobowiązań klientów. Nic dziwnego, Ŝe banki starają się nie wpaść w taką pułapkę jak w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii lub Hiszpani tłumaczy Mariusz Kacała z AZ Finanse. Ceny juŝ spadają Spadek cen jest juŝ coraz bardziej widoczny w statystykach pokazujących średnie wartości ofert w Polsce. W Krakowie na rynku wtórnym spadek cen od początku roku wynosi 6 proc. W tym samym czasie w Gdańsku ceny na rynku pierwotnym spadły średnio o 3 proc. Statystycznie znaczny wzrost cen na rynku pierwotnym odnotowano we Wrocławiu, ale jest to efekt wprowadzenia na rynek znacznej liczby luksusowych apartamentów w budynku Sky Tower. Ceny w tej inwestycji zaczynają się od 10 tys. otych za jeden metr kwadratowy mieszkania z pełnym wykończeniem. Analiza ofert sprzedaŝy nieruchomości pokazuje nie tylko coraz wyraźniejszą tendencję spadkową w cenach mieszkań. WydłuŜa się takŝe czas ekspozycji ogłoszeń, co dowodzi, Ŝe przy obecnym poziomie cen mieszkania są niesprzedawalne. Wyraźnie widać teŝ, Ŝe ceny na rynku wtórnym zawyŝane są nie tylko przez właścicieli. Coraz częściej to samo mieszkanie na rynku oferowane jest przez róŝnych pośredników, rywalizujących ze sobą. Okazuje się, Ŝe w zaleŝności od agencji cena mieszkania moŝe się róŝnić nawet o 10 proc. Pokazuje to jak wysokie marŝe stosowano na tym rynku. Stagnacja zmusi właścicieli do obniŝenia oczekiwań cenowych, a pośredników do zmniejszenia marŝ. W konsekwencji juŝ teraz moŝna w trakcie negocjacji zmniejszyć cenę o ponad 10 proc. Luksusowe inwestycje Pogorszenie koniunktury nie dotknęło jeszcze segmentu nieruchomości luksusowych, który rządzi się własnymi prawami. Cały czas istnieje bardzo duŝe zainteresowanie luksusowymi nieruchomościami w bardzo prestiŝowych lokalizacjach, w szczególności w centrum miast bądź w bezpośredniej bliskości terenów zielonych" mówi Dariusz Przewocki z Crystal House, agencji nieruchomości współpracującej z Domiporta.pl. Ceny takich nieruchomości luksusowych osiągają zawrotne ceny, sięgające nawet do 50 tys. za jeden metr kwadratowy. Większość tego typu inwestycji pojawia się w Warszawie, w stolicy polskiego biznesu. Do najbardziej prestiŝowych i luksusowych inwestycji apartamentowych moŝna zaliczyć powstającą 192 metrową wieŝę, w ścisłym centrum Warszawy przy ul. Złotej. Ceny osiągają tam nawet poziom 45 tys. za metr kwadratowy. Równie wysokie ceny osiąga inwestycja powstająca na warszawskim Powiślu o nazwie Nowe Powiśle (Menolly Group). NajdroŜsze apartamenty penthousy kosztują ponad 40 tys. za mer kwadratowy. W zamian za taką sumę otrzymujemy piękny widok na centrum Warszawy i na Wisłę oraz dodatkowy duŝy taras. Kontakt: Grzegorz Warchoł / grzegorz.warchol@tomati.pl / Tel. 513 099 035 2
Raport został przygotowany na podstawie analizy ponad 70 tys. ogłoszeń z portalu Domiporta.pl oraz analiz i wyliczeń kredytowych AZ Finanse. TABELE 1. Zmiany cen Średnie ceny mieszkań w największych polskich miastach. Zmiany cen w odniesieniu do stycznia 2008. Cena w tysiącach otych za metr kwadratowy W nawiasach wartość procentowa o jaką cena uległa zmianie w stosunku do stycznia 2008 cena za metr / średnia ( w tys. PLN ) PW czerwiec WT czerwiec GDAŃSK 6,3 (-3 %) 7 (0 %) KRAKÓW 8 (- 2, 5 %) 8,2 (- 6 %) ŁÓDŹ 6 (-2 %) 4,8 (-2 %) POZNAŃ 9 (-0,5 %) 6,4 (- 2 %) WROCŁAW* 8,4 (+13 %) 7,1 (-1,5 %) WARSZAWA 8,9 ( + 2,5 %) 8,1 (-1,5 %) * Średnie ceny we Wrocławiu zostały zniekształcone przez ofertę luksusowych mieszkań w budynku Sky Tower. Kontakt: Grzegorz Warchoł / grzegorz.warchol@tomati.pl / Tel. 513 099 035 3
Średnie ceny mieszkań jedno i dwu-pokojowych w największych polskich miastach: czerwiec 2008 ze zmianami procentowymi w odniesieniu do stycznia 2008. cena za metr / 1 pokojowe cena za metr / 2 pokojowe PW czerwiec WT czerwiec PW czerwiec WT czerwiec GDAŃSK 6,3 (+ 5 %) 7,4 ( - 1 %) 6,3 (-3%) 7,3 ( +1,5%) KRAKÓW 8,3 (- 5 %) 8, 6 (- 2, 5%) 7,5 (- 2, 5 %) 8,2 (-5 %) ŁÓDŹ bd 4, 3 (- 5 %) 5,6 (0 % ) 4,6 (- 4 % ) POZNAŃ 9 (0 %) 6, 8 (+3 %) 8,9 (0%) 6,7 (+3 %) WROCŁAW 10,5 (- 12 %) 8 (0 %) 8,3 (+7 %) 7,2 (-2,5%) WARSZAWA 10 (+7 %) 9,9 ( - 1%) 9 (+1%) 8,6 (0 %) Średnie ceny mieszkań trzy i cztero-pokojowych w największych polskich miastach: Czerwiec 2008 w nawiasach podano zmianę procentową w stosunku do stycznia 2008. cena za metr / 3 pokojowe cena za metr / 4 pokojowe PW czerwiec WT czerwiec PW czerwiec WT czerwiec GDAŃSK 6,4 (-2%) 6,7 (- 3%) 6,1 (-3%) 6,5 (+1%) KRAKÓW 8,2 (- 1%) 8 (- 2%) 9,2 (+7%) 8,2 (- 3,5%) ŁÓDŹ 6,2 ( 0 %) 5 ( 0 %) 6,5 (+5%) 5,1 (-5%) POZNAŃ 8,9 (+ 1%) 6 (0 %) 9,9 (- 1 %) 5,7 (+1%) WROCŁAW 7,7 (+14%) 6,8 (- 2%) 11,5 (+13%) 6,7 (-2%) WARSZAWA 8,6 (+2,5%) 8,3 (- 1,5%) 8,7 ( + 3%) 9,6 (+4 %) Kontakt: Grzegorz Warchoł / grzegorz.warchol@tomati.pl / Tel. 513 099 035 4
Średnie ceny mieszkań w Warszawie w rozbiciu na dzielnice: Czerwiec 2008. W nawiasach podana została zmiana procentowa w odniesieniu do stycznia 2008. cena za metr (w tys. PLN) rynek PW czerwiec rynek WT czerwiec BEMOWO 8 (0 %) 8,5 (- 2 %) BIAŁOŁĘKA 7,2 (+3 %) 7,7 (- 0,5 %) BIELANY 9,6 (-14%) 8,7 (- 2%) MOKOTÓW 10,4 (-1%) 9,7 (- 1%) OCHOTA 10,4 (0%) 9,9 (0%) PRAGA PŁD 10,5 (+20%) 8,6 (- 1%) PRAGA PŁN 7,7 (-1%) 8,2 (+0,5%) TARGÓWEK 6,7 (-0,5%) 7,8 (-0,5%) URSUS 7,5 ( - 0,5%) 8,5 (0%) URSYNÓW 8,6 (-1,5%) 9,5 (+2%) WILANÓW 9,9 (+7%) 9,6 (0%) śoliborz bd 10 (+1,5%( WOLA 8,9 (-3%) 9,5 (0%) ŚRÓDMIEŚCIE 14,7 (- 3%) 11,8 (0%) Kontakt: Grzegorz Warchoł / grzegorz.warchol@tomati.pl / Tel. 513 099 035 5
2. Wyliczenie zdolności kredytowej na przykładach Założenia: Kredyt na 100% wartości nieruchomości Raty kredytowe równe Wyliczenie maksymalnej dostępnej kwoty Wariant 1 (W1): 27 lat, samotny zarabiający 3000 netto, bez dodatkowych zobowiązań Okres kredytowania CHF 30 lat 300 000 4,09% 1 522 Polbank 270 000 7,35% 20 lat 250 000 4,09% 1 605 Polbank 230 000 7,35% PLN 1 860 1 832 Wariant 2 (W2): 30 lat, żonaty, 1 dziecko, zarobki rodziny 5000 netto (on 3000, ona 2000) bez dodatkowych zobowiązań Okres kredytowania CHF 30 lat 520 000 4,09% 2 638 Polbank 500 000 7,35% 20 lat 410 000 4,09% 2 632 Polbank 430 000 7,35% PLN 3 445 3 425 Polbank Polbank Wariant 3 (W3): 40 lat, żona, dwójka dzieci, zarobki łączne 7000 netto (on 4000, ona 3000) bez zobowiązań Okres kredytowania CHF 30 lat 740 000 4,09% 3 754 Polbank 760 000 7,35% 20 lat 580 000 4,09% 3 724 Polbank 660 000 7,35% PLN 5 236 5 257 Kontakt: Grzegorz Warchoł / grzegorz.warchol@tomati.pl / Tel. 513 099 035 6
Przeliczenie zdolności kredytowej ma metry kwadratowe mieszkania rynek pierwotny. Styczeń 2008 vs. Czerwiec 2008. W1 maksymalna : 300000 (30 lat) W2 - maksymalna : 520000 (30 lat) W3 - maksymalna : 580000 (30 lat) Przeliczenie zdolności kredytowej ma moŝliwe do zakupu metry kwadratowe mieszkania W1 styczeń W1 czerwiec W2 styczeń W2 czerwiec W3 styczeń W3 czerwiec GDAŃSK 46 47,5 (+1,5) 80 82 (+2) 89 92 (+3) KRAKÓW 37 37 (bz) 64 65 (+1) 71 72 (+1) ŁÓDŹ 51 50 (-1) 88 87 (-1) 98 97 (-1) POZ AŃ 33 33 (bz) 58 58 (bz) 64 64 (bz) WROCŁAW* 41 36 (-5)* 71 62 (-9) 79 69 (-10) WARSZAWA 34 34 (bz) 63 58 (-5) 66 65 (-1) Informacje o firmach: AZ Finanse A-Z Finanse S.A to jedna z czołowych ogólnopolskich firm doradztwa finansowego, posiadająca kompleksową ofertę produktów kredytowych, inwestycyjnych i ubezpieczeniowych. Firma specjalizuje się w analizie długoterminowych potrzeb finansowych klientów indywidualnych. Wszyscy doradcy przechodzą cykl unikalnych szkoleń, który umoŝliwia im zdobycie najlepszych kompetencji w zawodzie doradcy finansowego. Metody działania AZ Finanse oparte są na najlepszych międzynarodowych wzorcach, a doradcy i kadra zarządzająca spółki posiadają wieloletnie doświadczenie na polskim rynku usług finansowych. A-Z Finanse S.A. to niezaleŝna spółka o polskim kapitale. Trader Domiporta.pl Trader.com (Polska) Sp. z o.o. jest częścią koncernu Trader Media East lidera w zakresie publikacji ogłoszeń drobnych w prasie i Internecie w Europie Centralnej i Wschodniej. Trader Media East wydaje 181 publikacji oraz prowadzi 13 serwisów internetowych, które kaŝdego miesiąca odwiedza ponad 4,2 mln uŝytkowników. Firma została wyodrębniona jako niezaleŝny podmiot z międzynarodowego koncernu Trader Classified Media w listopadzie 2005 roku, a od lutego 2006 roku notowana jest na giełdzie w Londynie (kod spółki TME). Trader Media East tworzy ponad 4 tys. pracowników zatrudnionych na Białorusi, w Chorwacji, Kazachstanie, Litwie, Polsce, Rosji, Ukrainie i na Węgrzech Dodatkowych informacji udzielają: Grzegorz Warchoł W imieniu AZ Finanse TOMATI PR Tel. +48 513 099 035 grzegorz.warchol@tomati.pl Krzysztof Kowalkowski, Product Manager - Domiporta.pl Trader.com (Polska) Sp. z o.o. kowalkowski@domiporta.pl tel. +48 22 45.53.208 Kontakt: Grzegorz Warchoł / grzegorz.warchol@tomati.pl / Tel. 513 099 035 7