3. Pro po zy cje ćwi czeń z za kre su edu ka cji zdro wot no ru cho wej Te mat: Ćwi cze nia na to rze prze szkód wrot ki, ro we ry, kół ka hu la - ho op, słup ki, ła wecz ki, rów no waż nia Zbiór ka na bo isku, przy wi ta nie, po da nie te ma tu i ce lów za jęć. Za ba wa orien ta cyj no-po rząd ko wa Idę na ba zar. Na bo isku roz kła da my ty le kó łek hu la - ho op, ile dzie ci bie rze udział w za ba wie. Wewnątrz kół znaj du ją się róż ne przed mio ty (rys. 1.). Dzie ci po ru sza ją się w róż nych kie run kach bie ga ją, ska czą, pod ska ku ją omi ja jąc kół ka. Na sy gnał rys. 1 na uczy cie la każ de dziec ko wcho dzi do wy bra ne go ko ła, wy bie ra je den przed miot i od no si go w umó wio ne miej sce. Po tem za ba wa to czy się da lej. Za każ dym ra zem dzie ci wy bie ra ją z ko ła in ny przed miot. Po kil ku pró bach spraw dza my, czy dzie ci prze strze ga ją tej za sa dy. Po opróż nie niu wszyst kich kółek każ de dziec ko sta je przy swo ich za kupach i na ha sło na uczy cie la: Sor to wa nie dzie li przed mio ty we dług róż nych kry te riów: ko lo ru, kształ tu, wiel ko ści. Po ko ny wa nie to ru prze szkód (rys. 2.) wy ko rzy sty wa nie sprzę tu sto sow nie do umie jęt no ści dzie ci, któ re mo gą jeź dzić na wrot kach, ro we rze dwu ko ło wym, ro we rze z boczny mi kół ka mi (ćwi cze nie szyb ko ści, rów no wa gi): A sla lom zmia na kie run ku jaz dy (w le wą i pra wą stro nę), B za trzy ma nie się w wy zna czo nym miej scu, C jaz da po okrę gach w le wą i pra wą stro nę oraz po li nii pro stej (po śla dzie) po opa no wa niu przez dzie ci tej umie jęt ności moż na zmniej szyć od le głość mię dzy okrę ga mi, D jaz da po rów no waż ni, STOP E jaz da mię dzy dwie ma prze szko da mi, np. ła wecz ka mi moż na utrud nić wy kona nie ćwi cze nia, zmniej sza jąc od le głość mię dzy ła wecz ka mi. Po ko ny wa nie to ru prze szkód po zwięk sze niu stop nia trud no ści ćwi czeń przez: zmia nę pręd ko ści jaz dy (przy spie sze nie) mię dzy wy zna czo ny mi dwo ma od cin kami, nie pod pie ra nie się no gą pod czas jaz dy po to rze, rys. 2 mie rze nie cza su wykonania ćwi cze nia i po rów ny wa nie wy ni ków. 137
III. Część koń co wa. Ze bra nie i scho wa nie sprzę tu w wy zna czo nym po miesz cze niu. Omó wie nie za jęć rozmowa o tym, któ ra część to ru spra wia ła naj więk sze trud no ści i na ja kim sprzę cie by ło ła twiej po ko ny wać prze szko dy: na wrot kach, ro we rze dwu ko ło wym czy na ro we rze z bocz ny mi kół ka mi. Te mat: Ćwi cze nia lek ko atle tycz ne bie ga nie w zmien nym tem pie Zbiór ka, przy wi ta nie, po da nie te ma tu i ce lów zajęć. Za ba wa bież na Be rek żu raw ; za ba wę moż na po wtó rzyć 3 4 ra zy. Dzie ci sto ją w roz syp ce twa rzą do ćwi czą ce go, wy ko nu ją krą że nie naj pierw pra wą, po tem le wą sto pą 5 ra zy na ze wnątrz, 5 ra zy do we wnątrz. Dzie ci sto ją w lek kim roz kro ku, opie ra ją rę ce na ko la nach, wy ko nu ją krą że nie nóg do we wnątrz 5 ra zy i na ze wnątrz 5 ra zy. Ćwi cze nia ru cho we w dwóch ze spo łach. Dzie ci są usta wio ne wzdłuż krót sze go bo ku bo iska (rys. 1.). Je że li jest du żo dzie ci, two rzy my dwa ze spo ły je den wy ko nu je ćwi cze nia, dru gi w tym cza sie od po czy wa. Dzie ci 5 ra zy przebie ga ją truch tem bo isko, wy konu jąc ćwi cze nia: rys. 1 1. bieg w jed ną stro nę krą że nie ra mion oburącz w przód, w dro dze po wrot nej krą że nie ramion w tył; 2. bieg krą że nie pra wą rę ką w przód, w dro dze po wrot nej krą że nie pra wą rę ką w tył; 3. bieg krą że nie le wą rę ką w przód, w dro dze po wrot nej krą że nie le wą rę ką w tył; 4. bieg krą że nie ra mio na mi na prze mian w przód, w dro dze po wrot nej krą że nie ra mion na prze mian w tył; 5. bieg wy ko ny wa nie skło nu co trzy kro ki, zbie ra nie grzyb ków raz le wą, raz pra wą rę ką. Dzie ci są usta wio ne wzdłuż krót sze go bo ku bo iska, jak w po przed nim ćwi cze niu. Roz po czy na ją bieg na sy gnał na uczy cie la, po ko nu ją w śred nim tem pie od le głość 3/4 dłu go ści bo iska, po tem bie gną co raz wol niej, a w dro dze po wrot nej truch tem. Ćwi cze nie moż na po wtó rzyć 3 ra zy, po tem zmie nić ze spo ły ćwi czą ce. Dzie ci, usta wio ne jak w po przed nim ćwi cze niu, w bar dzo szyb kim tem pie po ko nu ją po ło wę bo iska, po tem zwal nia ją. Z po wro tem bie gną truch tem. Ćwi cze nie moż na po wtó rzyć 3 ra zy i zmie nić ze spo ły ćwi czą ce. Dzie ci bie gną truch tem do pierw szej prze ry wa nej li nii (rys. 1.), po tem przy spie sza ją i w szyb szym tem pie bie gną do dru giej prze ry wa nej li nii, a na stęp nie truch tem po ko nu ją od le głość do koń ca bo iska, wra ca ją rów nież truch tem. Ćwi cze nie należy po wtó rzyć 3 ra zy i zmie nić ze spo ły ćwi czą ce. III. Część koń co wa. Marsz na pal cach, wznie sie nie rąk (wdech), skłon w przód (wy dech). Omó wie nie za jęć pró ba od po wie dzi na py ta nia: Czy wy czu li ście zmia nę tem pa? Czy zmiany szyb ko ści po ru sza nia się spra wia ły wam trud ność? Któ ra zmia na tem pa by ła naj ła twiej sza? 138
Te mat: Za ba wy z pił ką ćwi cze nie po dań i chwy tów pił ki do gry w ko szy ków kę, siat ków kę, pił kę noż ną, pił kę ręcz ną, te ni sa ziem ne go, te ni sa sto ło we go pił ka dla każ de go dziec ka Zbiór ka, przy wi ta nie, po da nie te ma tu i ce lów za jęć. Zna na, lu bia na za ba wa o cha rak te rze oży wia ją cym, np. be rek. Za ba wa orien ta cyj no - po rząd ko wa Sa mo cho dzi ki. Dzie ci bie ga ją w róż nych kie run kach. Na sy gnał pro wa dzą ce go za trzy mu ją się bez ru chu. Za ba wę po wta rzamy 3 4 ra zy. Dzie ci sto ją w roz syp ce, twa rza mi do na uczy cie la, trzy ma jąc pił ki w rę kach. Rzu ca nie pił ki w gó rę i chwy ta nie jej obu rącz; ćwi cze nie po wta rzamy 6 8 ra zy. Pod rzu ca nie pił ki i chwy ta nie jej pra wą rę ką, po tem le wą; ćwi cze nie po wta rzamy 8 ra zy. Pró by od bi ja nia pił ki od pod ło ża obie ma rę ka mi, pra wą, le wą rę ką; ćwi cze nie po wta rzamy 8 ra zy. Od bi ja nie pił ki od ścia ny obie ma rę ka mi, jed ną rę ką, po tem dru gą; ćwi cze nie po wta rzamy 8 ra zy. Ćwi cze nia w dwóch ze spo łach. Dzie ci usta wia ją się pół ko lem przed ko szem rzu ca ją pił ką do ce lu (rys. 1.). Każ de wy ko nu je 6 8 rzu tów. W tym cza sie człon ko wie dru giej gru py ce lu ją do bram ki, rów nież 6 8 ra zy (rys. 2.). Po tem dru ży ny wy mie nia ją się pił ka mi i też wy ko nu ją po 6 8 rzu tów. rys. 1 rys. 2 Ćwi cze nia w pa rach Dzie ci, zwró co ne twa rza mi do sie bie, są usta wio ne wzdłuż sa li lub bo iska (rys. 3.) Prze ka zu ją so bie pił kę w pa rach, rzu ca jąc ją obie ma rę ka mi: na wyso ko ści klat ki pier sio wej, ko złem, łu kiem w gó rę; ćwi cze nie po wta rzamy 6 8 ra zy. Rzu ca nie pił ki pra wą rę ką do współ ćwi czą ce go: łu kiem w gó rę, ko złem; chwy ta nie jej obu rącz; ćwi cze nie po wta rzamy 6 8 ra zy, a po tem dzieci wy ko nują je lewą rę ką rów nież 6 8 ra zy. Od bi ja nie pił ki we wnętrz ną czę ścią sto py do współ - ćwi czą ce go (rys. 3.); ćwi cze nie po wta rzamy 6 8 ra zy pra wą i po tem le wą no gą. rys. 3 139
Uwa ga! Ćwi cze nia w pa rach dzieci wy ko nu ją róż ny mi pił ka mi. Cho dzi bo wiem o to, by za uwa ży ły róż ni cę np. pod czas od bi ja nia no gą pił ki ręcz nej i te ni so wej. III. Część koń co wa. Ze bra nie i scho wa nie pi łek. Omó wie nie za jęć dzie ci wy po wia da ją się na te mat ćwi czeń, któ re spra wi ły im trud ność. Próbu ją okre ślić, czym róż nią się pił ki wy ko rzy sty wa ne w róż nych grach: ko szy ków ce, siat ków ce, pił ce noż nej, pił ce ręcz nej, te ni sie ziem nym, te ni sie sto ło wym. De mon stro wa nie przez dzie ci róż nych po dań pił ki, np. rzu tu do ko sza, strza łu do bram ki. Te mat: Ćwi cze nia zręcz no ścio wo zwin no ścio we z róż ny mi przy bo ra mi dla każ dej pa ry dzie ci: wstąż ki dłu go ści ok. 2,5 3 m umo co wa ne na pa ty kach, ska kan ki, ra kiet ki i pi łecz ki do pin g- pon ga, dwa ki je i pi łecz ka lub krą żek do uni ho ke ja, dwie pił ki do ko szy ków ki, jed na pił ka do siat ków ki, ra kie ty oraz pi łecz ka do te ni sa ziem ne go Zbiór ka, przy wi ta nie, po da nie te ma tu i ce lów zajęć. Za ba wa bież na Wilk i owiecz ki. Dzie ci- owiecz ki spa ce ru ją po wy zna czo nej czę ści bo iska, w środ ku znaj du je się wilk oso ba wy zna czo na przez na uczy cie la. Owiecz ki py ta ją wil ka o go dzi nę, ten grzecz nie od po wia da np. pierw sza, czwar ta. Gdy po wie: dwu dzie sta czwar ta, owce ucie ka ją do za gro dy (miej sca wy zna czo ne go po za bo iskiem). Oso ba, któ ra zo sta nie schwy ta na, sia da na ław ce, po zo sta li ba wią się da lej. Gdy na bo isku zo sta nie nie wiel ka licz ba owie czek, moż na zmniej szyć ob szar pa stwi ska. Za ba wę po wta rzamy 2 ra zy. Ćwi cze nia od de cho we dzie ci spa ce ru ją lub bie ga ją truch tem po bo isku, wy po wia da jąc gło śno sa mo gło ski a, e ; ćwi cze nie po wta rzamy 2 ra zy. Dzieci do bie ra ją się pa ra mi i sta ją przy wy zna czo nych sta no wi skach (od 1. do 10.). Na uczy ciel po ko lei opi su je spo sób wy ko na nia ćwi czeń na po szcze gól nych sta no wi skach. Po tem na sy gnał każ da pa ra wy ko nu je swo je za da nie w cza sie np. 1,5 mi nu ty. Następnie pa ry zmie nia ją miej sca: ze sta no wi ska 1. na sta no wi sko 2., ze sta no wi ska 2. na sta no wi sko 3. itd. Każ de ćwi cze nie dzie ci roz po czy na ją na sy gnał na uczy cie la. Sta no wi sko 1. Ucznio wie na wy zna czo nym od cin ku po da ją so bie pił kę we wnętrz ną czę ścią kija ho ke jo we go i wy ko nu ją strzał do bram ki (rys. 1.). Sta no wi sko 2. Każ de dziec ko ma wstąż kę na pa ty ku i wy ko nu je nią ru chy w po zio mie i w pio nie oraz ósem ki (rys. 2.). Sta no wi sko 3. Od bi cia pił ki siat ko wej w parach. Sta no wi sko 4. Sko ki na ska kan ce: obu nóż, na pra wej lub le wej no dze, ze skrzy żo wa ny mi rękami lub w pa rze (rys. 3.). Sta no wi sko 5. Na prze mien ne (raz jed no, raz dru gie dziec ko) od bi ja nie w pa rze pił ki od ściany ra kie tą te ni so wą (rys. 4.). Dla utrud nie nia moż na li czyć, ile ra zy każ de dziec ko wce lo wa ło w po le ozna czo ne licz bą 1 lub 2. Sta no wi sko 6. Dzie ci rzu ca ją pił ką do ko sza i li czą, ile ra zy uda ło im się trafić. Sta no wi sko 7. Ko zło wa nie pił ki róż ny mi spo so ba mi lub po da wa nie jej z rę ki do rę ki pod ko la nem (rys. 5.). Każ de dziec ko z pa ry ma pił kę i wy ko nu je ćwi cze nie we wła snym tem pie. 140
rys. 1 rys. 2 rys. 3 rys. 4 rys. 5 141
Sta no wi sko 8. Ma sze ro wa nie sla lo mem mię dzy słup ka mi i jed no cze sne od bi ja nie pił ki ping pon gowej na ra kiet ce (rys. 6.). Sta no wi sko 9. Od bi ja nie pił ki ra kie ta mi do te ni sa ziem ne go nad ła wecz ką gim na stycz ną (rys. 7.). Sta no wi sko 10. Ćwi cze nia na dra bin kach: wspi na nie się (usta wia nie stóp na każ dym szcze bel ku, na co dru gim, co trze cim szcze belku), scho dze nie z dra bin ki w ten sam spo sób lub prze cho dze nie z dra bin ki na dra bin kę (rys. 8.). Przy kła do we roz miesz cze nie sta no wisk (rys. 9.). rys. 6 rys. 8 rys. 7 rys. 9 142
III. Część koń co wa. Sprzą ta nie i od nie sie nie sprzę tu na wy zna czo ne miej sce. Omó wie nie za jęć wska za nie ćwi czeń, któ re by ły ła twe lub trud ne, które spra wi ły dzie ciom przyjem ność. Wy róż nie nie dzie ci, któ re swo je za da nia wy ko ny wa ły sta ran nie (nie mu szą to być uczniowie bar dzo spraw ni fi zycz nie). Scenariusze opracowała Halina Pałasińska. BI BLIO GRA FIA R. Trze śniow ski Gry i za ba wy ru cho we, War sza wa 1974 M., J. Ko ło dzie jo wie Wy bra ne lek cje z wy cho wa nia fi zycz ne go w na ucza niu po cząt ko wym, Rze szów 1998 J. Ber gier Mi ni pił ka noż na, War sza wa 1994 Z. Zie lon ka Mi ni pił ka ręcz na, War sza wa 1994 Z. Cen drow ski Wa ka cje na spor to wo, War sza wa 1998 Gim na sty ka, pod red. A. Ka czyń ski, R. Je zier ski, Cz. Świerczyński, Wro cław 1986 143