Świadomość zdrowia. przygotowanie młodzieży do całożyciowej aktywności fizycznej. edukacja zdrowotna pomysły, badania

Transkrypt

1 Świadomość zdrowia przygotowanie młodzieży do całożyciowej aktywności fizycznej Realizowany przez sześć krajów europejskich projekt Świadomość zdrowia: nauczanie i uczenie się oparte na doświadczaniu w wychowaniu fizycznym i zdrowotnym (ang. Health(a)ware: An experience-based learning and teaching aproach for physical and health education) wpisuje się w założenia reformy programowej w polskim szkolnictwie, głownie w zakresie wychowania fizycznego. n MICHAŁ BRONIKOWSKI, ADAM KANTANISTA Wy pra co wa ne w ra mach pro jek tu wy bra ne roz wią - za nia w po sta ci kon spek tów lek cji wraz z krót kim wpro wa dze niem teo re tycz nym przed sta wio ne zo sta - ną w ko lej nych ar ty ku łach, pt.: Przy go to wa nie mło - dzie ży do ca ło ży cio wej ak tyw no ści fi zycz nej na lek - cjach wy cho wa nia fi zycz ne go, Wy ko rzy sta nie ele men tów kul tu ro wych na lek cjach wy cho wa nia fi - zycz ne go oraz Jak dłu go mu szę ćwi czyć by spa lić śnia da nie? i Ce lu ję w wi ta mi nę C czy li edu ka cja zdro wot na na lek cjach wy cho wa nia fi zycz ne go. Pod - ło że teo re tycz ne i roz wią za nia me to dycz ne zo sta ły stwo rzo ne w wy ni ku współ dzia ła nia pra cow ni ków z kil ku za kła dów AWF w Po zna niu, w szcze gól no ści z Za kła du Me to dy ki Wy cho wa nia fi zycz ne go oraz Za - kła du Pod staw Wy cho wa nia Zdro wot ne go. Mo du ło wy proz dro wot ny mo del kształ to wa nia świa - do mo ści zdro wia, któ ry jest po łą cze niem te ma tycz ne go po dej ścia do wy cho wa nia fi zycz ne go (ang. the me -ba - sed ap pro ach), w któ rym osno wę dzia łań wy zna cza ją wcze śniej okre ślo ne gru py te ma tów, uzna nych za naj - wa żniej sze dla da nej spo łecz no ści, z jed no cze snym wy - ko rzy sta niem teo rii zwią za nych z na ucza niem opar tym na do świad cza niu (ang. expe rien ced -ba sed ap pro ach) wy ko rzy sta no w opra co wa niu ma te ria łów me to dycz - nych. W przy pad ku opi sy wa ne go mo de lu kształ to wa nia świa do mo ści zdro wia mo żna po wie dzieć, że peł ni on funk cje kom ple men tar ne w sto sun ku do in nych mo de li wy cho wa nia fi zycz ne go, na to miast nie wy stę pu je ja ko pod sta wo wy mo del re ali zo wa nia tre ści te go przed mio - tu. Nie wąt pli wą war to ścią te go mo de lu jest je go mo du - lar ność i no wa tor skie po dej ście łą czą ce naj lep sze ele - men ty wy cho wa nia fi zycz ne go i zdro wot ne go. Idea kształ to wa nia świa do mo ści zdro wot nej re ali zo wa na ma być w czte rech głów nych mo du łach te ma tycz nych: 12 Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne

2 1. Czło wiek i in ni lu dzie (ang. bo dy and bo dies) któ ry do ty czy spraw zwią za nych z za sa da mi funk cjo - no wa nia jed nost ki w spo łecz no ści ludz kiej (w tym rów - nież w ro dzi nie), w zmie nia ją cych się re la cjach (ta kże płcio wych) i ukła dach spo łecz nych zwią za nych z ak tyw - no ścią fi zycz ną. Do naj wa żniej szych ele men tów roz wi ja - nych w ra mach re ali za cji tre ści te go mo du łu na le żą: a) współ pra ca w pa rach, ze spo le; b) od po wie dzial ność za dru gą oso bę; c) wzbu dza nie za ufa nia; c) po czu cie, do świad cza nie swo je go cia ła; d) ro zu mie nie cia ła in nej oso by; e) fa ir play w kon tak tach ró wie śni czych, za wo do wych. 2. Czło wiek i czas (ang. bo dy and ti me) któ ry do ty czy zmian, ja kie za cho dzą w on to ge ne zie czło wie - ka w aspek cie spo łecz nych, psy chicz nych i fi zycz - nych mo żli wo ści wy ko rzy sta nia ak tyw no ści fi zycz nej do pod no sze nia ja ko ści ży cia. Do naj wa żniej szych ele men tów roz wi ja nych w ra mach re ali za cji tre ści te - go mo du łu na le żą: a) zmia na mo żli wo ści psy cho ru cho wych na prze strze - ni ży cia; b) ko rzy ści ak tu al nej ak tyw no ści fi zycz nej (AF); c) roz wój za baw i gier w uję ciu hi sto rycz nym; d) wpływ ak tu al nych za cho wań proz dro wot nych (hi gie - na, odży wia nie itp.) na ja kość ży cia w przy szło ści; e) kul tu ra fi zycz na w uję ciu hi sto rycz nym. 3. Czło wiek i po mia ry, wy mia ry, mia ry (ang. bo - dy and me asu res) któ ry do ty czy do świad cza nia zmian w za kre sie fi zycz nych (w tym głów nie mo to rycz nych i so ma tycz nych) mo żli wo ści czło wie ka w od nie sie niu do sy tu acji co dzien nych (po ko ny wa nych dy stan sów, pod no szo nych cię ża rów, cza su re ak cji itp.), rów nież umie jęt no ści sa mo oce ny i sa mo kon tro li wła snych mo - żli wo ści. Do naj wa żniej szych ele men tów roz wi ja nych w ra mach re ali za cji tre ści te go mo du łu na le żą: a) mia ry re ak cji or ga ni zmu na wy si łek fi zycz ny, b) mia ry oce ny zdol no ści mo to rycz nych, c) mia ry oce ny AF, d) mia ry oce ny roz wo ju fi zycz ne go, e) za sa dy zdro we go ży wie nia w uję ciu ilo ścio wym i ja - ko ścio wym, f) spo so by oce ny po sta wy cia ła. 4. Czło wiek i śro do wi sko (ang. bo dy and envi ron - ment), któ ry do ty czy spraw zwią za nych z AF w zmie nia - ją cych się wa run kach at mos fe rycz nych (kształ to wa nie za cho wań wol no cza so wych), a ta kże edu ka cji eko lo - gicz nej. Do naj wa żniej szych ele men tów roz wi ja nych w ra mach re ali za cji tre ści te go mo du łu na le żą: a) ro la i miej sce czło wie ka w śro do wi sku; b) prze ciw dzia ła nia za gro że niom spo łecz nym i zdro - wot nym; c) umie jęt ność wy ko rzy sta nia sprzę tu spor to we go; d) po dej mo wa nie AF w przy pad ku bra ku sprzę tu spor to we go; e) spor ty ró żnych re jo nów świa ta; f) AF po dej mo wa na w ró żnych wa run kach (zi ma, la to; otwar ta, za mknię ta prze strzeń, deszcz, słoń ce); g) tu ry sty ka ja ko for ma AF i po zna wa nia dóbr kul tu ry. Ele men tem pro ce su kształ ce nia i wy cho wa nia, na któ ry na le ży zwró cić uwa gę jest od po wied nie pre - cy zo wa nie ce lów. Opra co wu jąc kon spekt lek cji po słu - gu je my się ce la mi ope ra cyj ny mi. Ce le ope ra cyj ne zwią za ne są z kon kret ny mi roz wią - za nia mi do ty czą cy mi wy cho wa nia fi zycz ne go. For mu - ło wa ne są w czte rech pod sta wo wych ob sza rach: 1) po staw, 2) spraw no ści fi zycz nej, 3) umie jęt no ści, 4) wia do mo ści. War to wy ja śnić ob szar sta no wie nia ce lów w za kre - sie umie jęt no ści, gdyż ob szar ten za wę ża ny jest czę sto tyl ko do wy ko ny wa nia po szcze gól nych ele men tów tech ni ki spe cjal nej z ró żnych form ak tyw no ści fi zycz - nej (ewen tu al nie dys cy plin spor to wych). Na to miast w za kre sie umie jęt no ści osią ga ne ce le owi ny być zwią - za ne z: A. Na by wa niem umie jęt no ści or ga ni za cyj nych zwią za nych z sa mo dziel ną or ga ni za cją za jęć ru - cho wych, peł nie niem ro li sę dzie go, sa mo oce ną isa mo kon tro lą (np. spraw no ści fi zycz nej). B. Na ucza niem ucze niem się umie jęt no ści ru cho - wych (zwią za nych z tech ni ką po szcze gól nych form ak tyw no ści fi zycz nej). C. Pro ce sem roz wi ja nia umie jęt no ści ży cio wych po le ga on na uzy ska niu wie dzy, kształ to wa niu po - staw i umie jęt no ści, dzię ki któ rym mło dy czło wiek bie rze więk szą od po wie dzial ność za swo je ży cie 1. W skład umie jęt no ści ży cio wych wcho dzą: l umie jęt no ści in ter per so nal ne (m.in.: em pa tia, ak tyw ne słu cha nie, po ro zu mie wa nie się wer bal - ne i nie wer bal ne, ne go cjo wa nie, roz wią zy wa nie kon flik tów, współ dzia ła nie); l umie jęt no ści dla bu do wa nia sa mo świa do mo ści (m.in.: sa mo oce na, po zy tyw ne my śle nie, bu do - wa nie po zy tyw ne go ob ra zu wła snej oso by i wła - sne go cia ła); l umie jęt no ści dla bu do wa nia wła sne go sys te mu war to ści (m. in.: zro zu mie nie ró żnych norm spo - łecz nych, kul tur, prze ko nań, two rze nie wła snej hie rar chii war to ści, po staw i ce lów); l umie jęt no ści po dej mo wa nia de cy zji (m.in.: kry - tycz ne i twór cze my śle nie, po szu ki wa nie al ter - na tyw, prze wi dy wa nie, sta wia nie so bie ce lów); edukacja zdrowotna pomysły, badania 1 B. Woynarowska, Rozwijanie umiejętności życiowych w edukacji szkolnej, Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, 2001, 1, s.11. nr 9 październik

3 lek cji wf. Sy tu ację ta ką mo żna pró bo wać zmie niać po - przez za sto so wa nie w lek cji wf cy klu Kol ba 4. Cykl Kol - ba za wie ra 4 skła do we 5 : l Do świad cza nie (I) uczą cy wy ko nu je kon kret ne za da nie (ćwi cze nie) sa mo dziel nie lub w ma łej gru - pie, od wo łu jąc się do wła snych za so bów wie dzy, prze żyć, do świad czeń, ob ser wa cji (ucze nie się na pod sta wie wła snych od czuć). l Re flek sja i dys ku sja (II) au to re flek sja i dys ku sja w gru pie na te mat pro ble mu (za da nia, ćwi cze nia) wy mia na opi nii, wy ra ża nie uczuć (ucze nie się słu - cha nie in nych i ob ser wa cje). l Po głę bia nie, po rząd ko wa nie lub ko rek ta wie dzy (III) wy kład, prze czy ta nie tek stu, frag men tu pod - ręcz ni ka krót kie, wpro wa dza ją ce lub pod su mo - wu ją ce mi ni wy kła dy. l Wła sne eks pe ry men to wa nie (IV) uczą cy się pla - nu je jak wy ko rzy stać uzy ska ną wie dzę lub no we umie jęt no ści w co dzien nym ży ciu; sa mo dziel ne, pod ję cie zo bo wią zań, za ję cie sta no wi ska (ucze nie się przez dzia ła nie). l umie jęt ność ra dze nia so bie i kie ro wa nia stre - sem (m. in.: ra dze nie so bie z pre sją, go spo da ro - wa nie cza sem, ra dze nie so bie z lę kiem, trud ny - mi sy tu acja mi) 2. W Pol sce ni gdy wcze śniej tre ści pod sta wy pro gra - mo wej z WF nie by ły po wią za ne tak ści śle z wy cho wa - niem zdro wot nym. I cho ciaż trud no prze wi dy wać efek - ty re ali za cji no wej pod sta wy pro gra mo wej w za kre sie WF, to bez wąt pie nia do tych cza so wy pro ces WF nie ge ne ro wał po żą da nych re zul ta tów. Za cho wa nia zdro - wot ne pol skich na sto lat ków nie przed sta wia ją się po - zy tyw nie 3. Nie mo żna jed nak tyl ko w tre ściach pod sta - wy pro gra mo wej i or ga ni za cji wy cho wa nia fi zycz ne go w szko łach upa try wać ni skie go po zio mu AF, złych na - wy ków ży wie nio wych. Zwró cić na le ży uwa gę ta kże na wa run ki re ali za cji wy cho wa nia fi zycz ne go w szko - łach, kom pe ten cje na uczy cie li, zmia ny kul tu ro we w sty lu ży cia mło dzie ży (zwią za ne m.in. z po stę pem tech no lo gicz nym), czy brak na wy ku AF w ro dzi nach. Brak po zy tyw nych po staw zdro wot nych mło dzie ży mo że być ta kże wy ni kiem bra ku włą cza nia uczniów ja ko od po wie dzial nych za re ali zo wa ne tre ści pod czas Cykl Kol ba wy ko rzy sta no ta kże do opra co wa nia pre zen to wa nych w tym ar ty ku le kon spek tów lek cji. Włą cze nie ucznia w pro ces na ucza nia i wy cho wa nia po wo du je, że czu je się on od po wie dzial ny za swo je czy ny, sam do cho dzi do opi nii, wnio sków. Stwa rza to szan sę na emo cjo nal ne za an ga żo wa nie się ucznia w pro ble ma ty kę po ru sza ną pod czas lek cji, a tym sa - mym zmia ny w świa do mo ści wy cho wan ka. Efek tyw - niej sza sta je się wte dy dro ga do pod ję cia dzia łań przez uczniów w tro sce o swo je zdro wie. Jed nym z tych dzia łań jest po dej mo wa nie AF na re - ko men do wa nym po zio mie. Pod wzglę dem cza su prze zna czo ne go na WF Pol ska zaj mu je jed no z czo ło - wych miejsc w Eu ro pie 6. Pol ska mło dzież po mi mo tak licz nych lek cji WF w ogól nym ob ra zie po zio mu AF ustę pu je wie lu kra jom eu ro pej ski m 7. AF po dej mo wa - na w okre sie dzie ciń stwa i doj rze wa nia mo że mieć wpływ na zdro wie w tym okre sie, ale ta kże i na zdro - wie w wie ku do ro słym. Mo żli we dro gi trans fe ru AF i zdro wia w wie ku mło dzień czym do okre su do ro sło - ści przed sta wia ry ci na 1. Na eta pie edu ka cji fi zycz nej w szko le wa żne jest za - tem re ali zo wa nie tre ści zwią za nych z przy go to wa niem do ca ło ży cio wej AF, są to przede wszyst kim: a) kształ to wa nie po staw do po dej mo wa nia AF w cza - sie lek cji, w cza sie po za lek cyj nym i po zasz kol nym, in dy wi du al nie i gru po wo, w gru pie ró wie śni czej iro dzin nej; Tamże, s B. Woynarowska i wsp., Zdrowie, zachowania zdrowotne i środowisko społeczne młodzieży w krajach Unii Europejskiej, Warszawa D. Kolb, Experiential learning: experience as the source of learning and development, New Jersey A. Krawański, Ciało i zdrowie człowieka w nowoczesnym systemie wychowania fizycznego, Monografie, 352, Poznań J. Pośpiech, Jakość europejskiego wychowania fizycznego w świetle badań, Racibórz R. Szeklicki, Aktywność fizyczna dzieci i młodzieży polskiej w wieku 11, 13 i 15 lat, pr. dokt., AWF Poznań; Woynarowska B. i współ. (). Zdrowie, zachowania zdrowotne i środowisko społeczne młodzieży w krajach Unii Europejskiej, Warszawa Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne

4 AF w wieku młodzieńczym AF w wieku dorosłym Zdrowie w wieku młodzieńczym Zdrowie w dorosłości Ryc. 1. Mo del opi su ją cy związ ki mię dzy AF i zdro wiem w wie ku mło dzień czym i do ro sły m Źró dło: J. W. R. Twisk, Phy si cal ac ti vi ty gu ide li nes for chil dren and ado le scents, Sports Me di ci ne, 2001, 31 (8), s b) na ucza nie umie jęt no ści ru cho wych nie zbęd nych do po dej mo wa nia ró żnych form AF; c) za po zna nie z ró żny mi for ma mi AF (ze wzglę du na po rę ro ku, licz bę uczest ni ków, wiek, płeć, po sia - da ne umie jęt no ści ru cho we); d) za po zna nie z za le ta mi, ale i ogra ni cze nia mi wy ni ka - ją cy mi z po dej mo wa nia AF; e) przy go to wa nie do or ga ni zo wa nia AF (z przy bo rem i bez przy bo ru, w sprzy ja ją cych i nie sprzy ja ją cych wa run kach ba zo wych); f) za po zna nie z re gu ła mi bez pie czeń stwa pod czas AF; g) za po zna nie z wpły wem AF na czło wie ka (w uję ciu spo łecz nym, fi zycz nym, fi zjo lo gicz nym, kul tu ro - wym, psy chicz nym); h) za po zna nie z mo żli wo ścia mi mo ni to ro wa nia wła - snej AF. Po ni żej przed sta wia my dwa przy kła do we kon spek - ty lek cji wf ukie run ko wa ne na wy two rze nie u mło - dzie ży po zy tyw nych po staw do AF po dej mo wa nej przez ca łe ży cie. Sche ma ty sce na riu szy lek cji wy cho wa nia fi zycz ne go pro jek tu He alth(a)wa re ( Świa do mość zdro wia ) edukacja zdrowotna pomysły, badania Ak tyw ni przez ca łe ży cie Tre ści na ucza - nia (no wa pod - sta wa pro gra - mo wa) Dia gno za spraw no ści i AF Trening zdrowotny Sporty całego życia Bez piecz na AF i hi gie na oso bi sta Sport Taniec Edukacja zdrowotna l l l Tak l Tak l l l Tak Mo duł (pro jekt He alth(a)wa re) Człowiek & pomiary (CP) Człowiek & czas (CC) Człowiek & inni ludzie (CL) Człowiek & środowisko (CŚ) l l Tak l Tak l Tak Temat lekcji: Chcemy być aktywni przez całe życie jak to osiągnąć? Cele operacyjne lekcji: Postawy: rozwija potrzebę podejmowania AF przez całe życie; aktywnie podejmuje wysiłek fizyczny indywidualnie, w parach, zespołach. Wiadomości: wie jaka jest rola sportów całego życia. Umiejętności: potrafi zinterpretować muzykę ruchem, stworzyć układ taneczny; umie przygotować zestaw ćwiczeń gimnastycznych. Sprawność fizyczna: rozwija siłę w formach wspinaczki, koordynację, poczucie rytmu w układzie tanecznym, gibkość w ćwiczeniach gimnastycznych. Miejsce/baza sprzętowa: sala sportowa. Lista sprzętu: 3 duże arkusze papieru, 60 kartek, magnetofon, ławeczki gimnastyczne, skrzynia gimnastyczna, szarfy, linki (do przygotowania toru wspinaczki), kartka i długopis dla każdego. nr 9 październik

5 Czynność/zadanie 1: czynności wprowadzające 3 min 10 min 30 min n Czynność/zadanie 1: czynności wprowadzające Sprawdzenie obecności, gotowości do zajęć. Omówienie celów lekcji. Część wstępna Część główna Czynność/zadanie 1: Zabawa ruchowa Pokolenia, dyskusja Czynność/zadanie 2: Formy AF całego życia Czynność/zadanie 3: Dyskusja n Czynność/zadanie 1: Zabawa ruchowa Pokolenia, dyskusja (moduły CC, CŚ i CL) Po ko le nia for my ak tyw no ści fi zycz nej dla mnie, mo ich ro dzi ców i dziad ków. Licz ba uczest ni ków: do wol na, po dział na 3 ze spo ły. Przy bo ry: 3 du że ar ku sze pa pie ru, 60 kar tek z wy pi sa ny mi for ma mi AF (mo gą się po wta rzać). Prze bieg: 3 du że ar ku sze pa pie ru za wie sza my na dra bin kach, ścia nie. Pierw szy ar kusz ma ty - tuł: AF dla mnie, dru gi AF dla mo ich ro dzi ców, trze ci AF dla mo ich dziad ków. Ka żdy ar kusz po dzie lo ny jest na 3 czę ści (dla ka żde go ze spo łu jed na część). Ma łe kar tecz ki roz kła da my po ca łej sa li, na pi sem do pod ło gi. Za da niem ze spo łu jest ze brać kar tecz ki i przy po rząd ko wać za pi sa ną na niej for mę AF do od po wied nie go ar ku sza (wg wła sne go uzna nia). Dys ku sja nt. spor tów ca łe go ży cia. Py ta nia: Co to jest sport ca łe go ży cia? Czy ma cie już sport, któ ry mo że cie uznać za sport ca łe go ży cia? n Czyn ność/za da nie 2: For my AF ca łe go ży cia (mo du ły CŚ i CL) Przy go to wa nie ukła du ta necz ne go, gim na sty ki (po ran nej, w pra cy) oraz to ru wspi nacz ki: Ka żdy ze spół przy go to wu je po jed nym za da niu. Na przy go to wa nie ma 10 mi nut. Po przy go to wa niu za - da nia po ko lei ka żdy ze spół za pra sza dwa po zo sta łe i ra zem wy ko nu ją przy go to wa ną for mę ak - tyw no ści fi zycz nej (po 5 min). Organizacja Siad skrzy żny na ob wo - dzie ko ła. Ustawienie w dwóch grupach, w szeregu. Podział na 3 grupy, rozmieszczone w sali. 10 min n Czynność/zadanie 3: Dyskusja Miniwykład + dyskusja nt. korzyści fizycznych, psychicznych i społecznych realizacji sportu całego życia. Część końcowa Siad skrzyżny na obwodzie koła 4 min 3 min Czynność/zadanie 1: Mój sport całego życia Czynność/zadanie 2: Czynności podsumowujące, zakończenie n Czyn ność/za da nie 1: Mój sport ca łe go ży cia Ucznio wie za pi su ją swój wy bór, do bro wol na de kla ra cja do ty czą ca ak cep ta cji jed nej z form AF ja ko ak tyw no ści ca łe go ży cia. Na stęp nie ka żdy pre zen tu je swój wy bór i two rzy gru py (wie, kto wy brał tę sa mą AF i z kim mo że ją po dej mo wać). n Czynność/zadanie 1: Czynności podsumowujące, zakończenie Uporządkowanie przyborów. Podsumowanie. Pożegnanie. Zadowolenie z przeprowadzonych zajęć (wybierz jedną z opcji) Usta wie nie na ob wo - dzie ko ła oraz w gru - pach Siad skrzyżny na obwodzie koła Co zrobić żeby zagrać Tre ści na ucza - nia (no wa pod - sta wa pro gra - mo wa) Dia gno za spraw no ści i AF Trening zdrowotny Sporty całego życia Bez piecz na AF i hi gie na oso bi sta Sport Taniec Edukacja zdrowotna l l l Tak l Tak l l l Tak Mo duł (pro jekt He alth(a)wa re) Człowiek & pomiary (CP) Człowiek & czas (CC) Człowiek & inni ludzie (CL) Człowiek & środowisko (CŚ) l l Tak l Tak l Tak 16 Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne

6 Cele operacyjne lekcji: Temat lekcji: Co zrobić, żeby zagrać? Jak zmodyfikować gry sportowe? Postawy: wyrabia nawyk uczestnictwa w formach aktywności fizycznej; samodzielnie przystosowuje gry drużynowe dla swoich potrzeb; dba o przeprowadzenie rozgrzewki przed wysiłkiem fizycznym i ćwiczeń uspokajających, rozciągających po wysiłku fizycznym. Wiadomości: wie jak można zmodyfikować gry sportowe w celu ich wykorzystania w życiu codziennym; zna alternatywne formy rozgrzewki i uspokojenia organizmu. Umiejętności: zmodyfikować grę ze względu na liczbę zawodników, dostępny sprzęt sportowy, miejsce; wykorzystać poznane elementy techniki specjalnej w poszczególnych grach drużynowych. Sprawność fizyczna: rozwija sprawność fizyczną specjalną potrzebną do uczestnictwa w grach drużynowych; kształtuje koordynacje (łączenie muzyki i ruchu). Miejsce/baza sprzętowa: sala sportowa, boisko. Lista sprzętu: laski gimnastyczne, ringo, 2 bramki, 12 hula-hop, 1 piłka koszykowa, 1 piłka siatkowa, 1 pika ręczna, 8 pachołków, piłka, duże piłki gumowe fit-ball. edukacja zdrowotna pomysły, badania Część wstępna Czynność/zadanie 1: czynności wprowadzające Organizacja 3 min n Czynność/zadanie 1: czynności wprowadzające Sprawdzenie obecności, gotowości do zajęć. Omówienie celów lekcji. Wybór najpopularniejszych zespołowych gier sportowych wymiana opinii. Pytanie: Jakie gry sportowe są wg was najpopularniejsze na świecie? Część główna Ustawienie na obwodzie koła. 10 min Czynność/zadanie 1: Ćwiczenia ogólnokształcące Czynność/zadanie 2: Gra Hokej ringo Czynność/zadanie 3: Gra Hoola-kosz Czynność/zadanie 4: Gra Handball-krykiet Czynność/zadanie 5: Gra Running volleyball n Czynność/zadanie 1: Ćwiczenia ogólnokształcące (moduł CŚ) Aerobic z laskami gimnastycznymi: 1) marsz; 2) 8 step touch, laskę trzymamy oburącz nachwytem, wznosy i opusty na wysokość barków; 3) 4 V-step prawą nogą, ręce ugięte w łokciach, laska na wysokości barków wyrzuty leski na raz w górę w prawo, na dwa w górę w lewo 4) to samo od lewej nogi 5) 8 step out, łokcie blisko tułowia, zginanie przedramion 6) 8 lunges, skurcz pionowy ramion, wyrzuty ramion w przód 7) 4 grapevine, krążenia ramion przed sobą 8) 8 heel-back, przekładanie laski z ręki do ręki nad głową W drugiej części chętni uczniowie proponują ćwiczenie. Pytania: Jakie inne ćwiczenia zaproponujecie? Kto jest chętny? n Czyn ność/za da nie 2: Gra Ho kej rin go (mo duł CL) Licz ba uczest ni ków: 2 ze spo ły od 4 do 8 osób w jed nym (w za le żno ści od wiel ko ści bo iska). Przy bo ry: la ski gim na stycz ne dla ka żde go, rin go, 2 bram ki (wy mia ry od 1 1 do 2 3 m), oznacz - ni ki dla 2 ze spo łów Prze bieg: Gra przy po mi na uni ho kej. Za miast krą żka wy ko rzy sta ne jest rin go. Rin go mo że być pro - wa dzo ne la ską gim na stycz ną lub za jej po mo cą po da ne do part ne ra. Gol jest zdo by ty gdy rin - go wpad nie do bram ki. La ski gim na stycz nej nie mo żna uno sić po wy żej ko lan. n Czynność/zadanie 3: Gra Hoola-kosz (moduł CL) Licz ba uczest ni ków: 2 ze spo ły od 4 do 8 osób w jed nym (w za le żno ści od wiel ko ści bo iska). Przy bo ry: 12 ho ola -hop, 1 pił ka ko szy ko wa (mo żna wy ko rzy stać ta kże in ne pił ki). Prze bieg: Ho ola -hop (po 6 sztuk) usta wio ne po prze ciw nych stro nach na koń co wych li niach bo - iska. W środ ku ka żde go z nich znaj du je się licz ba od 1 do 6 (na pi sa na na kart ce), któ ra okre śla za ile przy ło że nie do da ne go ho ola -hop jest punk to wa ne. Gra po le ga na tym, by za cho wu jąc prze pi sy gry w pił kę ko szy ko wą przy ło żyć pił kę do jed ne go z ho ola -hop. Wy gry wa dru ży na, któ ra w okre ślo nym cza sie gry zdo bę dzie wię cej punk tów. Ustawienie w kolumnie ćwiczebnej nr 9 październik

7 6 min n Czyn ność/za da nie 4: Gra Hand ball -kry kiet (mo duł CL) Licz ba uczest ni ków: 2 ze spo ły od 4 do 8 osób w jed nym (w za le żno ści od wiel ko ści bo iska). Przy bo ry: 8 pa li ków (po nad 1 m wy so ko ści ka żdy), pił ka ręcz na. Prze bieg: Na koń co wych li niach bo iska w po lach bram ko wych usta wio ne są po 4 pa li ki (za miast bra mek), je den obok dru gie go w od le gło ści ok cm. Rzu ca jąc na le ży tra fić w pa lik za - cho wu jąc przy tym prze pi sy gry w pił kę ręcz ną. Wy gry wa ze spół, któ ry szyb ciej prze wró ci wszyst kie pa li ki. n Czyn ność/za da nie 5: Gra Run ning vol ley ball (mo duł CL) Licz ba uczest ni ków: 2 ze spo ły od 3 do 8 osób w jed nym (w za le żno ści od wiel ko ści bo iska) Przy bo ry: pił ka siat ko wa Prze bieg: Dru ży ny usta wia ją się po dwóch stro nach siat ki w rzę dzie za li nią koń co wą. Pierw szy za wod nik z rzę du dru ży ny A wy ko nu je za gryw kę i wbie ga na bo isko. W tym cza sie pierw szy za - wod nik dru ży ny B wcho dzi na bo isko i do wol nym (lub wcze śniej usta lo nym spo so bem) prze bi - ja pił kę za gra ną przez pierw sze go za wod ni ka dru ży ny A po czym bie gnie na ko niec rzę du swo - jej dru ży ny Na je go miej sce wcho dzi ko lej ny za wod nik z rzę du. Za wod nik dru ży ny A rów nież prze bi ja pił kę, bie gnie na ko niec rzę du swo jej dru ży ny i za stę pu je go ko lej ny z rzę du itd... Ka - żdy za wod nik (oprócz za gry wa ją ce go) mo że mieć kon takt z pił ką 2 ra zy (przy ję cie i prze bi cie pił ki). Punkt zdo by wa dru ży na, je śli umie ści pił kę w po lu prze ciw ni ka lub gdy dru ży na prze ciw - na od bi je pił kę w in ny spo sób niż za ło żo ny przed roz po czę ciem gry. Część końcowa Czynność/zadanie 1: Ćwiczenia uspokajające na piłce gumowej Czynność/zadanie 2: Planowanie wykorzystania poznanych form AF Czynność/zadanie 2: Czynności podsumowujące, zakończenie n Czyn ność/za da nie 1: Ćwiczenia uspokajające na piłce gumowej (moduł CC) 1. Z pozycji wyjściowej w siadzie na piłce unosimy jedną rękę w górę, drugą opieramy na biodra i odchylamy tułów w lewą bądź prawą stronę. Podczas tego ćwiczenia jak najmocniej próbujemy wyciągnąć ciało. 2. Z po zy cji w le że niu przo dem na pił ce, pił ka pod dol nym od cin kiem brzu cha uno sze nie oby - dwu nóg w gó rę przy jed no cze snym na pię ciu mię śni po ślad ko wych, da lej po wrót do po zy cji wyj ścio wej i roz luź nie nie mię śni. 3. Z pozycji w leżeniu przodem na piłce, piłka pod dolnym odcinkiem brzucha ugięcie ramion. Podczas ugięcia ramion stawy łokciowe kierujemy na zewnątrz oraz zwracamy uwagę, aby kręgosłup w odcinku lędźwiowym nie wyginał się zbyt mocno. 4. Z pod po ru ty łem, sto py i pod udzia opar te na pił ce, no gi wy pro sto wa ne w sta wach ko la no wych unie sie nie bio der w gó rę i opusz cze nie bio der w dół. 5. Z pod po ru ty łem, sta wy ko la no we ugię te, sto py opar te o pił kę unie sie nie bio der w gó rę i po - wrót do po zy cji wyj ścio wej. 6 min 6 min n Czyn ność/za da nie 2: Pla no wa nie wy ko rzy sta nia po zna nych form AF (mo duł CC i CŚ) Pla no wa nie wy ko rzy sta nia po zna nej gry w cza sie po za lek cyj nym, pró ba mo dy fi ka cji za sad pod ką tem wła snych po trzeb (li czeb ność ko le gów, do stęp ny sprzęt, te ren do za ba wy). Py ta nie: Któ rą grę mo że cie wy ko rzy stać wśród swo ich ró wie śni ków lub człon ków ro dzi ny? Co w niej na le ży zmie nić? n Czynność/zadanie 3: Czynności podsumowujące, zakończenie Uporządkowanie przyborów. Podsumowanie. Pożegnanie. Zadowolenie z przeprowadzonych zajęć (wybierz jedną z opcji) Praca w grupach. Siad skrzyżny na obwodzie koła W przy go to wy wa niu sce na riu szy udział wzię ły rów nież: Aga ta Ma gier i Ry ta Szcze pa niak. dr hab. prof. AWF Michał Bronikowski, dr Adam Kantanista Zakład Metodyki WF, AWF Poznań Zdjęcia Fotolia 18 Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne