Zad. 1. Br 2 + Zad. 2



Podobne dokumenty
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

Chemia Grudzień Styczeń

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom podstawowy

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016

Zadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów.

Procentowa zawartość sodu (w molu tej soli są dwa mole sodu) wynosi:

Zadanie 1. (3 pkt) a) Dokończ poniższe równanie reakcji (stosunek molowy substratów wynosi 1:1).

Przemiany substancji

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje rejonowe

Węglowodory poziom podstawowy

Dział: Węglowodory - Zadania powtórzeniowe

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe)

V KONKURS CHEMICZNY 23.X. 2007r. DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Etap I czas trwania: 90 min Nazwa szkoły

PRZYKŁADOWE ZADANIA WĘGLOWODORY

1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne

Powodzenia!!! WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII III ETAP. Termin: r. Czas pracy: 90 minut. Liczba otrzymanych punktów

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP REJONOWY

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2018/2019 ETAP REJONOWY

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA

XXIV Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II rozwiązania zadań

ROZWIĄZANIA ZADAŃ III ETAPU XII KONKURSU CHEMICZNEGO

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018

Piotr Kosztołowicz. Powtórka przed maturą. Chemia. Zadania. Zakres rozszerzony

III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1

PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE

XIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Średnich Etap II rozwiązania zadań

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA II

Zad. 1. Proces przebiega zgodnie z równaniem: CaO + 3 C = CaC 2 + CO. M(CaC 2 ) = 64 g/mol

Test diagnostyczny. Dorota Lewandowska, Lidia Wasyłyszyn, Anna Warchoł. Część A (0 5) Standard I

Nazwy pierwiastków: A +Fe 2(SO 4) 3. Wzory związków: A B D. Równania reakcji:

Powstawanie żelazianu(vi) sodu przebiega zgodnie z równaniem: Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(iii) zachodzi zgodnie z równaniem:

EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII

ROZWIĄZANIA ZADAŃ II ETAPU XXII KONKURSU CHEMICZNEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH

analogicznie: P g, K g, N g i Mg g.

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2015/2016

2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 STOPIEŃ WOJEWÓDZKI 9 MARCA 2018 R.

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2014/2015

b) Podaj liczbę moli chloru cząsteczkowego, która całkowicie przereaguje z jednym molem glinu.

7. Obliczenia zapisane w brudnopisie nie bgd4 oceniane. 4. Zadanta czytaj uwazrue i ze zrozumieniem.

Obliczenia chemiczne

Zadanie 2. (2 pkt) Roztwór kwasu solnego o ph = 5 rozcieńczono 1000 krotnie wodą. Oblicz ph roztworu po rozcieńczeniu.

Jednostki Ukadu SI. Jednostki uzupełniające używane w układzie SI Kąt płaski radian rad Kąt bryłowy steradian sr

ARKUSZ 1 POWTÓRZENIE DO EGZAMINU Z CHEMII

Zadanie 2. (1 pkt) Jądro izotopu U zawiera A. 235 neutronów. B. 327 nukleonów. C. 143 neutrony. D. 92 nukleony

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 16 stycznia 2015 r. zawody II stopnia (rejonowe)

Wskaż grupy reakcji, do których można zaliczyć proces opisany w informacji wstępnej. A. I i III B. I i IV C. II i III D. II i IV

Sprawdzian 2. CHEMIA. Przed próbną maturą. (poziom rozszerzony) Czas pracy: 90 minut Maksymalna liczba punktów: 34. Imię i nazwisko ...

Ogólne zasady oceniania są takie same jak dla wszystkich prac maturalnych z chemii.

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM PODSTAWOWY

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP II r. Godz

1. REAKCJA ZE ZWIĄZKAMI POSIADAJĄCYMI KWASOWY ATOM WODORU:

Rozwiązania. dla produktu MN dla M = 3 dla N = 1. Stałą równowagi obliczamy z następującego wzoru:

Plan dydaktyczny z chemii klasa: 2TRA 1 godzina tygodniowo- zakres podstawowy. Dział Zakres treści

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto

EGZAMIN SPRAWDZAJĄCY Z CHEMII - WĘGLOWODORY DLA UCZNIÓW KLASY III

Nazwy pierwiastków: ...

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe)

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018

EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII

Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019

Opracował: dr inż. Tadeusz Lemek


Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne

I Etap szkolny 16 listopada Imię i nazwisko ucznia: Arkusz zawiera 19 zadań. Liczba punktów możliwych do uzyskania: 39 pkt.

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia

Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

KONKURS CHEMICZNY KLAS TRZECICH GIMNAZJALNYCH

Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 6 marca 2015 r. zawody III stopnia (wojewódzkie)

... Nazwisko, imię zawodnika; Klasa Liczba punktów. ... Nazwa szkoły, miejscowość. I Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2008/09

Wszystkie arkusze maturalne znajdziesz na stronie: arkuszematuralne.pl

Więcej arkuszy znajdziesz na stronie: arkusze.pl

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu

WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe

Kod ucznia Liczba punktów A X B C X

BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE.

I edycja Konkursu Chemicznego im. Ignacego Łukasiewicza dla uczniów szkół gimnazjalnych. rok szkolny 2014/2015 ZADANIA.

3p - za poprawne obliczenie stężenia procentowego i molowego; 2p - za poprawne obliczenie jednej wymaganej wartości;

3. OBLICZENIA STECHIOMETRYCZNE.

KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJUM ETAP WOJEWÓDZKI

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO 2006

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY

EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII

WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY

ZADANIE 1 W temperaturze 700 K gazowa mieszanina dwutlenku węgla i wodoru reaguje z wytworzeniem pary wodnej i tlenku węgla. Stała równowagi reakcji

Cz. I Stechiometria - Zadania do samodzielnego wykonania

IV Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2011/12. ETAP II r. Godz Zadanie 1 (14 pkt.)

podstawami stechiometrii, czyli działu chemii zajmującymi są obliczeniami jest prawo zachowania masy oraz prawo stałości składu

Transkrypt:

Zad. 1 ajszybciej, już bez dostępu światła, reaguje styren obecność winylowego wiązania podwójnego czyni go podatnym na reakcję addycji 2 (probówka 1). Etylobenzen i toluen ulegają reakcji wolnorodnikowej substytucji w grupie alkilowej. Bardziej reaktywny jest etylobenzen (probówka 2), ze względu na obecność drugorzędowego, benzylowego atomu węgla (rodniki drugorzędowe tworzą się łatwiej niż pierwszorzędowe). Benzen (probówka 4) nie ulega obserwowalnej reakcji z bromem pierścień aromatyczny nie poddaje się (łatwo) reakcji addycji oraz reakcji substytucji rodnikowej. Do przebiegu reakcji substytucji elektrofilowej potrzeba jest obecność katalizatora kwasu Lewisa, np.: Fe, Fe 3, Al 3 itd. 2 + W reakcji ze styrenem powstaje 1,2-dibromo-1-fenyloetan, w reakcji z etylobenzenem mieszanina 1-bromo-1-fenyloetanu i 1-bromo-2-fenyloetanu, przy czym pierwszy z nich jest produktem głównym, w reakcji z toluenem powstaje bromometylobenzen (bromek benzylu). Ponadto powstają pewne ilości produktów zawierających więcej atomów bromu. Punktacja: - przypisanie węglowodorów do probówek 1 p - wytłumaczenie różnic reaktywności 3 p - podanie wzorów substratów, równań reakcji, nazw produktów po 1 p - wskazanie produktu głównego 2 p Zad. 2 Różnice w reaktywności wynikają z tzw. kinetycznego efektu izotopowego. Różne w masy izotopów powodują zmianę w szybkości reakcji w znakomitej większości przypadków szybciej reagują pochodne zawierające lżejszy izotop. W przypadku protu i deuteru zmiana ta jest szczególnie wyraźna ze względu na dużą (100%) różnicę masy. Stałe szybkości mogą różnić się nawet kilkadziesiąt razy.

Mg + 2 D 3 + = Mg 2+ + D 2 + 2 D 2 Mg + 2 3 + = Mg 2+ + 2 + 2 2 Ciężką wodę otrzymuje się na drodze elektrolizy wody o naturalnym składzie izotopowym. Podczas procesu łatwiej rozkładowi ulega woda lekka. D 2 ulega stopniowemu zatężeniu w elektrolizerze. Kolejnym etapem oczyszczania jest destylacja. Alternatywą jest proces zagęszczania oparty na wymianie chemicznej i różnicach w reaktywności związanych z efektem izotopowym. Główne zastosowania wody ciężkiej to energetyka jądrowa (moderator (spowalniacz) neutronów), spektroskopia, chemia i biochemia (ustalanie mechanizmów reakcji, synteza związków znakowanych), produkcja trytu. Punktacja: a 4 p. b. 1 p. c. 2 p. d. 2 p. Zad. 3 a. Rtęć należy dokładnie zebrać, miejsce posypać sproszkowaną siarką lub pyłem cynkowym, celem związania ewentualnych, pozostawionych kropli g, po pewnym czasie proszek zebrać. b. Potas należy zgasić piaskiem, gaśnicą proszkową, kocem azbestowym lub poprzez nakrycie naczyniem odcinającym dostęp tlenu. W wypadku drobnego, nie zagrażającego rozprzestrzenieniem się, pożaru można poczekać na wypalenie się kawałków potasu. ie należy stosować wody, gaśnic śniegowych lub halonowych. c. ależy przerwać ogrzewanie. W wypadku jeśli ciecz osiągnęła temperaturę zdecydowanie < temperatury wrzenia, można wrzucić porcelankę i ponownie zacząć ogrzewać. Jeśli zaistniało niebezpieczeństwo przegrzania cieczy zawartość naczynia należy ochłodzić przed wrzuceniem szamotki. d. Skórę należy spłukać dużą ilością wody, zaadsorbowane pozostałości kwasu zobojętnić roztworem mydła lub sody oczyszczonej (wodorowęglanu sodu). Punktacja: a, b, c, d po 1 p. Zad. 4 a. (5 p.) M(RaS 4 ) = 322 g/mol n(ra) = 0,00062 mol Stała szybkości rozpadu promieniotwórczego radu-226: k = ln2/t 1/2 = 1,354 x 10-11 s -1

zatem w ciągu 1 doby rozpadowi ulegnie: n 1 = n o n o e -kt = 7,266 x 10-10 mol Ra czyli 1,64 x 10-7 g 226 Ra 10 mg S 4 2- w 1 dm 3 odpowiada stężeniu 1 x 10-4 M. K so (RaS 4 ) = [Ra 2+ ][S 4 2- ] = [Ra 2+ ]([S 4 2- ] RaS4 + [S 4 2- ] woda ) ponieważ [S 4 2- ] RaS4 << [S 4 2- ] woda, możemy przyjąć że: K so (RaS 4 ) = [Ra 2+ ][S 4 2- ] woda = 0,0001 [Ra 2+ ] = 3,98 x 10-15 zatem: [Ra 2+ ] = 3,98 x 10-11 M rozpuszczeniu ulegnie więc 2,56 x 10-9 g RaS 4 (zawierające 1,79 x 10-9 g Ra). b. (5 p.) Stała szybkości rozpadu 226 Ra wynosi k Ra = 1,354 x 10-11 s -1 natomiast stała szybkości rozpadu 222 Rn wynosi k Rn = 2.1 x 10-6 s -1 Ponieważ k Ra << k Rn, aby obliczyć stężenie radonu w stanie równowagi możemy zastosować wzór: k 1 1 = k 2 2 Przyjmujemy n Ra = n o = 0,00062 mol zatem n Rn = 4,0 x 10-9 mol Ilość rozpuszczonego Ra obliczono w punkcie a. c. (1 p.) 226 Ra = 222 Rn + 4 e 222 Rn = 118 Po + 4 e

d. (1 p.) Rad otrzymali Maria i Piotr Curie z rudy uranu (blendy uranowej). Zad. 5 a. (3 p.) W wyniku hydrolizy aspartamu (estru dipeptydu złożonego z 2 aminokwasów białkowych) uzyskujemy ciecz C i stałe produkty A i B. Ponieważ wszystkie aminokwasy są ciałami stałymi związek C musi być alkoholem, którego pochodną estrową jest aspartam. Łatwo obliczyć, że 1 g aspartamu (0,003397 mol) przyłącza (podczas hydrolizy) 0,1227 g wody (czyli dwie cząsteczki na molekułę aspartamu). ydrolizie ulegają zatem dwa wiązania 1 peptydowe i 1 estrowe. Z równania gazu doskonałego obliczamy ilość moli C, zawartych w 1 dm 3 par w podanych warunkach: n = (101300*0,001/(8,314*350) = 0,0348 mol Masa molowa C wynosi więc: 1 mol - x g 0,0348 g - 1,115 g x = 32 g/mol Związek C to metanol. 1 g B reaguje z 7,5 x 10-3 mol Cl i z 0,015 mol K, w 1 cząsteczce B są zatem obecne 2 grupy karboksylowe i jedna aminowa. bliczamy masę molową B: 1 dm 3 roztworu 0,0751 mol zawiera 1*1000/100 = 10 g B. 1 mol B ma zatem masę 133 g/mol. Po odjęciu od masy molowej B mas grupy aminowej, 2 grup karboksylowej i fragmentu C (B jest alfa-aminokwasem) zostaje nam fragment o masie 14, czyli grupa C 2. Związek B jest więc kwasem asparaginowym: CC 2 C( 2 ). Jeśli 23 g stanowi 12,29% masy molowej soli sodowej A, to masa molowa tej soli wynosi 187 g/mol. Masa molowa związku A wynosi 165 g/mol. Związek A jest aminokwasem aromatycznym (ulega reakcji nitrowania), którego rodnik R we wzorze ogólnym aminokwasów, ma masę 91. Wobec tego związek A to fenyloalanina.

b. (2 p.) CC 3 2 CC 3 2 CC 3 2 2 CC 3 CC 3 2 CC 2 3 c. (6 p.) C + 2 C 3 CaC 2 C 2 2 benzen C 2 2 C 2 4 C 2 5 C 6 6 + C 2 5 C 6 5 C 2 C 3 C 6 5 CC 3 C 6 5 C=C 2 C 6 5 C=C 2 C 6 5 C 2 C 2 (w obecności nadtlenków) C 6 5 C 2 C 2 C 6 5 C 2 C 2 Mg C 6 5 C 2 C 2 C 6 5 C 2 C 2 C 6 5 C 2 C C 6 5 C 2 C( 2 ) C 2 4 C 2 C 2 MgC 2 C 2 Mg CC 2 C 2 CC 2 C 2 CC 2 C CC 2 C( 2 ) C 6 5 C 2 C( 2 ) C 6 5 C 2 C( 2 )CCl C 6 5 C 2 C( 2 )CC()C 2 C 6 5 C 2 C( 2 )CC()C 2 C 6 5 C 2 C( 2 )CC()C 2 CC 3

d. (1 p.) becność dwóch centrów chiralności powoduje możliwość istnienia 4 stereoizomerów dla każdego ze związków z punktu b. e. (2 p.) M(sacharoza) = 342 g/mol C 12 22 11 + 12 2 = 12 C 2 + 11 2 Ciepło spalania 1 mola sacharozy: Δ sp o (sacharoza) = 12*(-393,5) - 11*(241,8) + 2226,1 = -5155,7 kj/mol Ze spalenia 1 g aspartamu powstanie 17 kj, natomiast z 200 g sacharozy: (200/342) * 5155,7 = 3015 kj. Aspartam dostarcza zatem 0,56 % energii, w porównaniu do odpowiadającej mu (w sensie słodkości) ilości sacharozy. Zad. 6 a. (4,5p) X Cl 2 (chlor) A Cl (chlorowodór) B acl (chlorek sodu) C acl 3 (chloran(v) sodu) D acl 4 (chloran(vii) sodu) E acl (chloran(i) sodu) F Cl 4 (kwas chlorowy(vii)) G Cl 2 (tlenek chloru(iv)) acl 2 (chloran(iii) sodu) b. (4 p.) Cl 2 + 2 = 2 Cl Cl + a = acl + 2 acl + 3 2 = acl 3 + 3 2 4 acl 3 = acl + 3 acl 4 2 a + Cl 2 = acl + acl + 2 2 Cl 2 + 2 g = g gcl 2 + Cl 2 (uznawany za poprawny był zapis z gcl 2 jako produktem) 3 acl 3 + 3 2 S 4 = Cl 4 + 2 Cl 2 + 3 as 4 + 2 2 Cl 2 + 2 a = acl 2 + acl 3 + 2

c. (2 p.) B jako przyprawa, do konserwowania żywności, do odśnieżania i odladzania, do sporządzania mieszanin oziębiających, do produkcji sody oczyszczonej C jako herbicyd, do bielenia masy papierniczej, jako składnik fajerwerków, do wytwarzania tlenu w samolotach w sytuacjach awaryjnych D do produkcji paliwa rakietowego, fajerwerków, do wykrywania potasu, przy leczeniu nadczynności tarczycy E jako składnik preparatów wybielających, do dezynfekcji, do chlorowania wody d. (1 p.) a przykład: g 2 2+ + 2 - = g + g + 2 e. (1 p.) a przykład: halit (acl) sylwin (KCl) f. (1,5 p.) Pierwiastkiem Y jest fluor. Może tworzyć odpowiedniki substancji A (F) i B (af). Zad. 7 a. (4 p.) E = E o + RT/nF ln [ox]/[red] dla elektrody zasilanej wodorem: 2 = 2 + + 2 e E 1 = 0 + (8,314*273)/(2*96500) * ln [(0,1) 2 /(101300/100000)] = -0,054 V dla elektrody zasilanej 2 : 2 + 4 + + 4 e = 2 2 E 2 = 1,23 + (8,314*273)/(4*96500) * ln [(0,1) 4 *(101300/100000)/1] = 1,176 V ΔE = E 2 E 1 = 1,23 V b. (1 p.) Będzie to elektroda ujemna (anoda).

c. (3 p.) Przez układ przepłynął ładunek: q = 3600 * 10 = 36000 C co odpowiada 36000/96500 = 0,373 mola e - Przereagowało zatem 0,1865 mola 2 i 0,0933 mola 2, co stanowi odpowiednio 4,18 i 2,09 dm 3.