Instytucje rynku pracy Pªaca minimalna Podatki Iga Magda Ekonomia pracy SM 1 / 20
Instytucje rynku pracy pªaca minimalna 2 / 20
Instytucje rynku pracy pªaca minimalna podatki nakªadane na prac 2 / 20
Instytucje rynku pracy pªaca minimalna podatki nakªadane na prac zwi zki zawodowe, ukªady zbiorowe 2 / 20
Instytucje rynku pracy pªaca minimalna podatki nakªadane na prac zwi zki zawodowe, ukªady zbiorowe regulacje prawa pracy 2 / 20
Instytucje rynku pracy pªaca minimalna podatki nakªadane na prac zwi zki zawodowe, ukªady zbiorowe regulacje prawa pracy pasywna i aktywna polityka rynku pracy 2 / 20
Instytucje rynku pracy pªaca minimalna podatki nakªadane na prac zwi zki zawodowe, ukªady zbiorowe regulacje prawa pracy pasywna i aktywna polityka rynku pracy transfery spoªeczne 2 / 20
Instytucje rynku pracy pªaca minimalna podatki nakªadane na prac zwi zki zawodowe, ukªady zbiorowe regulacje prawa pracy pasywna i aktywna polityka rynku pracy transfery spoªeczne edukacja, migracje, polityka rodzinna 2 / 20
Instytucje rynku pracy pªaca minimalna podatki nakªadane na prac zwi zki zawodowe, ukªady zbiorowe regulacje prawa pracy pasywna i aktywna polityka rynku pracy transfery spoªeczne edukacja, migracje, polityka rodzinna interakcje 2 / 20
Instytucje rynku pracy Oddziaªywanie instytucji: wpªyw bezpo±redni: zmiana cen na rynku (pªaca minimalna, podatki, zasiªki dla bezrobotnych) 3 / 20
Instytucje rynku pracy Oddziaªywanie instytucji: wpªyw bezpo±redni: zmiana cen na rynku (pªaca minimalna, podatki, zasiªki dla bezrobotnych) wpªyw po±redni: na poda» pracy (regulacje prawne; polityka migracyjna, edukacyjna) 3 / 20
Instytucje rynku pracy Dlaczego istniej? sprawno± rynku pracy: poprawianie jego niedoskonaªo±ci 4 / 20
Instytucje rynku pracy Dlaczego istniej? sprawno± rynku pracy: poprawianie jego niedoskonaªo±ci równo± : redystrybucja dochodów 4 / 20
Pªaca minimalna 5 / 20
Wst p Regulacje pªacy minimalnej Ustanawianie pªacy minimalnej: 6 / 20
Wst p Regulacje pªacy minimalnej Ustanawianie pªacy minimalnej: rz d (ewent. konsultacje ze zwi zkami zawodowymi i pracodawcami) 6 / 20
Wst p Regulacje pªacy minimalnej Ustanawianie pªacy minimalnej: rz d (ewent. konsultacje ze zwi zkami zawodowymi i pracodawcami) ukªady zbiorowe - na poziomie kraju i bran»y 6 / 20
Wst p Regulacje pªacy minimalnej Ustanawianie pªacy minimalnej: rz d (ewent. konsultacje ze zwi zkami zawodowymi i pracodawcami) ukªady zbiorowe - na poziomie kraju i bran»y Zakres obowi zywania pªacy minimalnej 6 / 20
Wst p Regulacje pªacy minimalnej Ustanawianie pªacy minimalnej: rz d (ewent. konsultacje ze zwi zkami zawodowymi i pracodawcami) ukªady zbiorowe - na poziomie kraju i bran»y Zakres obowi zywania pªacy minimalnej wszyscy pracownicy (ewentualne wyj tki - np. osoby mªode, bez do±wiadczenia) 6 / 20
Wst p Regulacje pªacy minimalnej Ustanawianie pªacy minimalnej: rz d (ewent. konsultacje ze zwi zkami zawodowymi i pracodawcami) ukªady zbiorowe - na poziomie kraju i bran»y Zakres obowi zywania pªacy minimalnej wszyscy pracownicy (ewentualne wyj tki - np. osoby mªode, bez do±wiadczenia) pªace minimalne dla bran»y lub zawodu - cz sto brak ustawowych regulacji 6 / 20
Wst p Regulacje pªacy minimalnej Ustanawianie pªacy minimalnej: rz d (ewent. konsultacje ze zwi zkami zawodowymi i pracodawcami) ukªady zbiorowe - na poziomie kraju i bran»y Zakres obowi zywania pªacy minimalnej wszyscy pracownicy (ewentualne wyj tki - np. osoby mªode, bez do±wiadczenia) pªace minimalne dla bran»y lub zawodu - cz sto brak ustawowych regulacji regionalne pªace minimalne 6 / 20
Wst p Regulacje pªacy minimalnej Ustanawianie pªacy minimalnej: rz d (ewent. konsultacje ze zwi zkami zawodowymi i pracodawcami) ukªady zbiorowe - na poziomie kraju i bran»y Zakres obowi zywania pªacy minimalnej wszyscy pracownicy (ewentualne wyj tki - np. osoby mªode, bez do±wiadczenia) pªace minimalne dla bran»y lub zawodu - cz sto brak ustawowych regulacji regionalne pªace minimalne pªace godzinowe, tygodniowe lub miesi czne 6 / 20
Porównania mi dzynarodowe pªace brutto a netto 7 / 20
Porównania mi dzynarodowe pªace brutto a netto udziaª pracowników zatrudnionych za pªac minimaln 7 / 20
Porównania mi dzynarodowe pªace brutto a netto udziaª pracowników zatrudnionych za pªac minimaln pªaca minimalna a zatrudnienie w szarej stree 7 / 20
Teoria Pªaca minimalna na niekonkurencyjnym rynku pracy monopson i pªace na rynku 8 / 20
Teoria Pªaca minimalna na niekonkurencyjnym rynku pracy monopson i pªace na rynku w pewnych warunkach, przy niskiej pªacy minimalnej, w warunkach monopsonu jej podwy»ka mo»e przynie± wzrost zatrudnienia 8 / 20
Teoria Pªaca minimalna na niekonkurencyjnym rynku pracy monopson i pªace na rynku w pewnych warunkach, przy niskiej pªacy minimalnej, w warunkach monopsonu jej podwy»ka mo»e przynie± wzrost zatrudnienia `czysty' monopson - b. rzadki; `nowoczesne monopsony' (koszty przepªywów, maªa liczba wakatów) 8 / 20
Prace empiryczne Pªaca minimalna a zatrudnienie: brak jednoznacznej odpowiedzi wi kszo± prac - wskazuje na (niewielki) negatywny wpªyw PM na zatrudnienie, siªa wpªywu zró»nicowana mi dzy krajami; np. Neumark et al. (2004); Neumark i Wascher (2007) - maªo przekonuj cych dowodów na pozytywny wpªyw PM na zatrudnienie 9 / 20
Prace empiryczne Pªaca minimalna a zatrudnienie: brak jednoznacznej odpowiedzi wi kszo± prac - wskazuje na (niewielki) negatywny wpªyw PM na zatrudnienie, siªa wpªywu zró»nicowana mi dzy krajami; np. Neumark et al. (2004); Neumark i Wascher (2007) - maªo przekonuj cych dowodów na pozytywny wpªyw PM na zatrudnienie efekty silniejsze dla pewnych grup: osób mªodych i niskokwalikowanych 9 / 20
Prace empiryczne Pªaca minimalna a zatrudnienie: brak jednoznacznej odpowiedzi wi kszo± prac - wskazuje na (niewielki) negatywny wpªyw PM na zatrudnienie, siªa wpªywu zró»nicowana mi dzy krajami; np. Neumark et al. (2004); Neumark i Wascher (2007) - maªo przekonuj cych dowodów na pozytywny wpªyw PM na zatrudnienie efekty silniejsze dla pewnych grup: osób mªodych i niskokwalikowanych Card and Krueger (1994) 9 / 20
Prace empiryczne Pªaca minimalna a zatrudnienie: brak jednoznacznej odpowiedzi wi kszo± prac - wskazuje na (niewielki) negatywny wpªyw PM na zatrudnienie, siªa wpªywu zró»nicowana mi dzy krajami; np. Neumark et al. (2004); Neumark i Wascher (2007) - maªo przekonuj cych dowodów na pozytywny wpªyw PM na zatrudnienie efekty silniejsze dla pewnych grup: osób mªodych i niskokwalikowanych Card and Krueger (1994) szara strefa: 'efekt latarni morskiej' 9 / 20
Polityka pªacy minimalnej Podwy»sza czy obni»a? poziom wyj±ciowy i rozkªad pªac? 10 / 20
Polityka pªacy minimalnej Podwy»sza czy obni»a? poziom wyj±ciowy i rozkªad pªac? ograniczanie szans na rynku pracy osób o niskiej produktywno±ci vs. zmniejszanie (zwi kszanie?) nierówno±ci? 10 / 20
Polityka pªacy minimalnej Podwy»sza czy obni»a? poziom wyj±ciowy i rozkªad pªac? ograniczanie szans na rynku pracy osób o niskiej produktywno±ci vs. zmniejszanie (zwi kszanie?) nierówno±ci? skala szarej strefy? 10 / 20
Polityka pªacy minimalnej Podwy»sza czy obni»a? poziom wyj±ciowy i rozkªad pªac? ograniczanie szans na rynku pracy osób o niskiej produktywno±ci vs. zmniejszanie (zwi kszanie?) nierówno±ci? skala szarej strefy? pªaca minimalna a ubóstwo? 10 / 20
Polityka pªacy minimalnej Podwy»sza czy obni»a? poziom wyj±ciowy i rozkªad pªac? ograniczanie szans na rynku pracy osób o niskiej produktywno±ci vs. zmniejszanie (zwi kszanie?) nierówno±ci? skala szarej strefy? pªaca minimalna a ubóstwo? PM a dodatki/ zasiªki dla osób pracuj cych 10 / 20
Podatki 11 / 20
Wst p Podatki a funkcjonowanie rynku pracy klin podatkowy 12 / 20
Wst p Podatki a funkcjonowanie rynku pracy klin podatkowy koszt pracy - wynagrodzenie brutto- pªaca netto 12 / 20
Wst p Podatki a funkcjonowanie rynku pracy klin podatkowy koszt pracy - wynagrodzenie brutto- pªaca netto podatki dochodowe, skªadki na ubezpieczenie spoªeczne, inne skªadki 12 / 20
Wst p Podatki a funkcjonowanie rynku pracy klin podatkowy koszt pracy - wynagrodzenie brutto- pªaca netto podatki dochodowe, skªadki na ubezpieczenie spoªeczne, inne skªadki VAT 12 / 20
Wst p Podatki a funkcjonowanie rynku pracy klin podatkowy koszt pracy - wynagrodzenie brutto- pªaca netto podatki dochodowe, skªadki na ubezpieczenie spoªeczne, inne skªadki VAT Wysoko± i wpªyw klina zró»nicowany 12 / 20
Wst p Podatki a funkcjonowanie rynku pracy klin podatkowy koszt pracy - wynagrodzenie brutto- pªaca netto podatki dochodowe, skªadki na ubezpieczenie spoªeczne, inne skªadki VAT Wysoko± i wpªyw klina zró»nicowany osoby pracuj ce i bezrobotne 12 / 20
Wst p Podatki a funkcjonowanie rynku pracy klin podatkowy koszt pracy - wynagrodzenie brutto- pªaca netto podatki dochodowe, skªadki na ubezpieczenie spoªeczne, inne skªadki VAT Wysoko± i wpªyw klina zró»nicowany osoby pracuj ce i bezrobotne wysoko± pªac 12 / 20
Wst p Podatki a funkcjonowanie rynku pracy klin podatkowy koszt pracy - wynagrodzenie brutto- pªaca netto podatki dochodowe, skªadki na ubezpieczenie spoªeczne, inne skªadki VAT Wysoko± i wpªyw klina zró»nicowany osoby pracuj ce i bezrobotne wysoko± pªac sytuacja rodzinna 12 / 20
Teoria Klin podatkowy a rynek pracy przeci tna a kra«cowa stopa opodatkowania 13 / 20
Teoria Klin podatkowy a rynek pracy przeci tna a kra«cowa stopa opodatkowania systemy opodatkowania liniowe i progresywne 13 / 20
Teoria Klin podatkowy a rynek pracy przeci tna a kra«cowa stopa opodatkowania systemy opodatkowania liniowe i progresywne opodatkowanie a poda» pracy 13 / 20
Teoria Klin podatkowy a rynek pracy przeci tna a kra«cowa stopa opodatkowania systemy opodatkowania liniowe i progresywne opodatkowanie a poda» pracy opodatkowanie a popyt na prac 13 / 20
Teoria Klin podatkowy a rynek pracy przeci tna a kra«cowa stopa opodatkowania systemy opodatkowania liniowe i progresywne opodatkowanie a poda» pracy opodatkowanie a popyt na prac interakcje z innymi instytucjami - zasiªki dla bezrobotnych, 13 / 20
Badania empiryczne Klin podatkowy a rynek pracy wpªyw na poda» pracy kobiet, rzadziej/ w mniejszym stopniu m»czyzn 14 / 20
Badania empiryczne Klin podatkowy a rynek pracy wpªyw na poda» pracy kobiet, rzadziej/ w mniejszym stopniu m»czyzn wysokie stopy podatkowe - mog mie wpªyw na osoby z najwy»szymi i najni»szymi dochodami, zbli»aj cymi si do wieku emerytalnego i decyduj cymi si na wej±cie na rynek pracy 14 / 20
Wyzwania dla polityki Klin podatkowy a rynek pracy bod¹ce do zatrudnienia dla osób o najni»szych dochodach: `making work pay'; zasiªki dla pracuj cych vs. subsydiowanie miejsc pracy 15 / 20
Badania empiryczne Klin podatkowy a rynek pracy wpªyw na poda» pracy kobiet, rzadziej/ w mniejszym stopniu m»czyzn 16 / 20
Badania empiryczne Klin podatkowy a rynek pracy wpªyw na poda» pracy kobiet, rzadziej/ w mniejszym stopniu m»czyzn wysokie stopy podatkowe - mog mie wpªyw na osoby z najwy»szymi i najni»szymi dochodami, zbli»aj cymi si do wieku emerytalnego i decyduj cymi si na wej±cie na rynek pracy 16 / 20
Wyzwania dla polityki Osoby o niskich kwalikacjach efektywne obci»enie podatkowe wysokie (same podatki + wycofywane zasiªki); puªapka bierno±ci/ bezrobocia/ niskich pªac 17 / 20
Wyzwania dla polityki Osoby o niskich kwalikacjach efektywne obci»enie podatkowe wysokie (same podatki + wycofywane zasiªki); puªapka bierno±ci/ bezrobocia/ niskich pªac wysoka elastyczno± poda»y osób niskokwalikowanych w reakcji na zmiany opodatkowania 17 / 20
Wyzwania dla polityki Osoby o niskich kwalikacjach efektywne obci»enie podatkowe wysokie (same podatki + wycofywane zasiªki); puªapka bierno±ci/ bezrobocia/ niskich pªac wysoka elastyczno± poda»y osób niskokwalikowanych w reakcji na zmiany opodatkowania bod¹ce do zatrudnienia dla osób o najni»szych dochodach: `making work pay'; obni»ka PIT i SSC, zasiªki dla pracuj cych (IWB) 17 / 20
Wyzwania dla polityki Osoby o niskich kwalikacjach efektywne obci»enie podatkowe wysokie (same podatki + wycofywane zasiªki); puªapka bierno±ci/ bezrobocia/ niskich pªac wysoka elastyczno± poda»y osób niskokwalikowanych w reakcji na zmiany opodatkowania bod¹ce do zatrudnienia dla osób o najni»szych dochodach: `making work pay'; obni»ka PIT i SSC, zasiªki dla pracuj cych (IWB) ale: koszt takich dziaªa«; ryzyko jaªowej straty i subsydiowania pracodawców 17 / 20
Wyzwania dla polityki Osoby starsze systemy podatkowe i emerytalne a bod¹ce do wcze±niejszej dezaktywizacji; 18 / 20
Wyzwania dla polityki Osoby starsze systemy podatkowe i emerytalne a bod¹ce do wcze±niejszej dezaktywizacji; mo»liwe dziaªania: ni»sze skªadki od osób w wieku emerytalnym? ulgi podatkowe dla osób w wieku emerytalnym? 18 / 20
Wyzwania dla polityki Drugie osoby zarabiaj ce w gospodarstwach domowych wysoka elastyczno± poda»y pracy w reakcji na zmiany opodatkowania 19 / 20
Wyzwania dla polityki Drugie osoby zarabiaj ce w gospodarstwach domowych wysoka elastyczno± poda»y pracy w reakcji na zmiany opodatkowania dziaªania: zmiana systemu opodatkowania opartego na dochodach GD do dochodów indywidualnych; indywidualne kwoty zwolnione od podatku 19 / 20
Wyzwania dla polityki Podsumowuj c zawsze wyst puje pewna wymienno± kosztów/ korzy±ci i przesuwania ci»aru obci»enia podatkowego 20 / 20