Wyzwania przed polityką rynku pracy w spowalniającej gospodarce

Transkrypt

1 Wyzwania przed polityką rynku pracy w spowalniającej gospodarce Piotr Lewandowski Instytut Badań Strukturalnych

2 Pytania Czy aktywna polityka rynku pracy w Polsce jest gotowa by odpowiedzieć na wyzwania kryzysu i problemy strukturalne? Na jakie formy aktywizacji należy postawić, a z jakich zrezygnować? Czy zróżnicowanie regionalne płacy minimalnej miałoby sens? Co z tzw. umowami śmieciowymi? Dlaczego realokacja siły roboczej z rolnictwa jest potrzebna? Czy w XXI wieku możemy się dalej rozwijać bez imigracji? 2

3 Bezrobocie w Polsce Mężczyźni 2 18 Kobiety Poniżej 3 miesięcy Od 3 do 5 Od 6 do 11 Od 12 do 23 Od 24 do 47 Powyżej Poniżej 3 miesięcy Od 3 do 5 Od 6 do 11 Od 12 do 23 Od 24 do 47 Powyżej 48 Spowolnienie sprzed dekady doprowadziło do znacznego wzrostu bezrobocia długotrwałego; Które następnie spadło i kluczowe jest, aby ten kryzys nie spowodował długotrwałego wykluczenia z rynku pracy osób tracących pracę. Źródło: Instytut Badań Strukturalnych 3

4 Efektywność ALMP efekt ALMP brutto efekt ALMP netto (+/- błąd standardowy) szkolenia roboty publiczne prace interwencyjne staż / przygotowanie zawodowe wsparcie działalności gospodarczej doradztwo lub pośrednictwo Efektywność netto szkoleń i staży obniżyła się wraz ze wzrostem wydatków i liczby uczestników, a efekty jałowej straty z nimi związane wzrosły; Pośrednictwo pracy i doradztwo zawodowe nie są powszechne powinny być podstawowymi usługami oferowanymi wszystkim poszukującym pracy. Źródło: Instytut Badań Strukturalnych 4

5 Wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu (realizacja) 212 (plan) Łącznie Szkolenia Prace interwencyjne Roboty publiczne Stypendia Pracownicy młodociani Dofinansowanie kształcenia młodocianych pracowników Specjalizacje oraz staże podyplomowe lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych Refundacja kosztów wyposażenia i doposażenia stanowisk pracy oraz jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej Źródło: Instytut Badań Strukturalnych 5

6 Zmiany w rolnictwie 4 Produktywność pracy w rolnictwie (w tys. ) Francja 35,6 43,7 Holandia 35,5 43,2 EU15 25,9 3,1 EU25 18,2 21,9 EU27 13,6 15,8 Czechy 11,7 11,8 NMS1 9,1 1,9 Słowenia 7,4 7,5 Polska 4, 4,6 Bułgaria 2,4 2, Dekompozycja zmian stopy ubóstwa wśród pracujących z uwzględnieniem sektora zatrudnienia w latach Od wejścia do UE transferami podnosimy dochody w rolnictwie, ale pogłębia się luka produktywności. Realokacja z rolnictwa ma kluczowe znaczenie także dla obniżania ubóstwa w Polsce. 4,% 3,% 2,% 1,%,% -1,% -2,% -3,% -4,% -5,% -6,% 6% mediany dochodu ekwiwalentnego (ceny bieżące) Ryzyko ubóstwa - poza rolnictwem Zmiana struktury Zmiana całkowita minimum egzystencji dla 6% mediany dochodu gospodarstwa 1-osobowego ekwiwalentnego z 1994 r. w (skala OECD, ceny bieżące) cenach z 1994 r. Ryzyko ubóstwa - rolnictwo Reszta Źródło: Instytut Badań Strukturalnych (Zatrudnienie w Polsce Ubóstwo a praca) 6

7 Przeciwdziałanie skutkom starzenia się ludności Zmiany zatrudnienia do 25 względem Źródło: Instytut Badań Strukturalnych (Zatrudnienie w Polsce Praca w cyklu życia) Reforma emerytalna Wyższa aktywność w prime-age Interakcje między reformami Migracje Starzenie się ludności (prawa oś) Dekompozycja zmian zatrudnienia w S16 Podniesienie wieku emerytalnego Przyspieszenie wejścia na rynek pracy osób młodych Dzietność Zmiana zatrudnienia względem 21 (etykieta) W horyzoncie do 23 r. najsilniejsze efekty dla zatrudnienia przynieść może zwiększenie aktywności osób w prime-age, głównie kobiet. Później na pierwszy plan wysuwa się znaczenie płodności i/lub migracji Sukces na polu polityki ludnościowej jest warunkiem utrzymania poziomu zatrudnienia w latach Bez tego będziemy krajem o malejącej: liczbie mieszkańców i pracujących; Aby w 25/26 roku utrzymać zatrudnienie powyżej tego z 21, trzeba albo zwiększyć dzietność do poziomu zastępowalności pokoleń, albo osiągnąć odsetek imigrantów w populacji taki jak obecnie w Niemczech lub Austrii. 7

8 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ PIOTR LEWANDOWSKI