GRUNDFOS BUDOWNICTWO GRUNDFOS eksp.ert elektronicznykosztorysantsystemówpompowych.ert Wydanie: listopad 2009
Spis treści 1. Wprowadzenie...1 2. Praca z programem... 2 2.1. Platforma programu... 2 2.2. Obliczenia... 3 3. Obiekty... 6 4. Branże...7 4.1. Parametry branż instalacyjnych...7 4.2. Centralne ogrzewanie...7 4.3. Wentylacja... 9 4.4. Ciepła Woda Użytkowa... 10 4.5. CO, Wentylacja i CWU... 10 4.6. Klimatyzacja...11 4.7. Woda gospodarcza i bytowa...11 4.8. Ścieki komunalne... 12 4.9. Ścieki deszczowe... 12 4.10. Woda pożarowa...13 4.11. Tryskacze przeciwpożarowe...13 4.12. Woda technologiczna... 14 4.13. Specyfikacja... 14 4.14. Zakładka obieg... 14 5. Przykład...15
1. Wprowadzenie Program służy do szacunkowego doboru oraz określenia kosztów zakupu pomp dla całego budynku (obiektu) użyteczności publicznej we wstępnym etapie projektowania. Wymagane parametry pracy pomp w układach hydraulicznych obliczane są na podstawie danych charakteryzujących wybrany typ budynku i właściwości poszczególnych branżowych układów pompowych. Parametry energetyczne i technologiczne budynków określane są metodami wskaźnikowymi na podstawie minimalnej liczby podstawowych danych. Współczynniki pracy branżowych układów pompowych określone są na podstawie norm oraz algorytmów powstałych w oparciu o doświadczenia projektantów. Wartości współczynników i warianty algorytmów są uzależnione od wybranego typu budynku (obiektu) użyteczności publicznej. Podczas doboru pomp program uwzględnia: wymagane parametry pracy, rodzaj instalacji, przeznaczenie pompy i wymaganą liczbę pomp. 2. Praca z programem 2.1. Platforma programu Po uruchomieniu programu na ekranie wyświetli się okno programu. Na górnej ramce okna wyświetlana jest skrócona nazwa Program Doboru Pomp INSTALACJE. Okno to podzielone jest na cztery części i: menu główne w górnej części okna, pasek narzędzi poniżej menu głównego platforma zadań w środkowej części okna pasek podpowiedzi w dolnej części okna Menu główne, pozwala na: ręczne uruchamianie zadania Program Doboru Pomp INSTALACJE ręczne uruchamianie prostego zadania Punkt Pracy przeglądania bazy pomp w programie ustawianie parametrów drukarki ustawianie opcji programu zarządzanie oknami zadań na platformie programu dostęp do pliku pomocy Pasek narzędzi, pozwala na: zamykanie ostatnio otwartego okna, zielona strzałka w lewo 2
drukowanie zawartości edytowanego okna, gdy ikona drukarki jest aktywna wyjście z programu Na platformie zadań wyświetlane jest jedno lub kilka okien zadań doboru pomp lub przeglądania bazy. Możliwe jest porównywanie obliczeń wariantowych w różnych oknach. Na pasku podpowiedzi wyświetlane jest pełna treść podpowiedzi przypisanych. do aktywnych elementów występujących w oknach obliczeniowych niezależnie. od ustawień w systemie Windows. 2.2. Obliczenia Po uruchomieniu programu Doboru pomp INSTALACJE uruchamiane jest zadanie Specyfikacja pomp. Okno zadania wyświetlane jest na platformie zadań programu, z widocznym ekranem typowych obiektów rysunek 1. Sposób wyświetlania okna zadania zależy od stanu, w jakim zostało ono zamknięte w poprzedniej sesji obliczeniowej. Przy pierwszym uruchomieniu programu okno to jest maksymalizowane. Pierwszy krok obliczeniowy to decyzja, dla jakiego obiektu mamy zamiar oszacować koszt pomp. Rys. 1. Ekran typowych obiektów Wyboru dokonujemy przez kliknięcie na wybranym typie budowli. Na ekranie wyświetli się zakładka <Dane podstawowe>. 3
Przechodzimy do drugiego kroku pracy z programem. Ten etap pozwala nam zmienić domyślne wartości stałych globalnych, dla całego obiektu, mających wpływ na projektowane instalacje hydrauliczne oraz zdecydować, jakie typy instalacji nas interesują. Wyboru dokonujemy w ramce <Projektowane instalacje> przez zaznaczenie ptaszkiem odpowiedniej kratki przy nazwie instalacji. Po zaznaczeniu, na ekranie pojawia się zakładka ze specyfikacją odpowiedniej instalacji. Na rysunku 2. zaznaczono instalacje: CO, wentylacja, CWU i klimatyzacja. Kolejność zakładek odpowiada sekwencji wprowadzania danych. Dane o układach wentylacji i CWU są przed zintegrowaną zakładką <Kocioł+CO> gdyż dane z tych zakładek wpływają na parametry kotła. Rys. 2. Zakładka <Dane podstawowe Następnie w ramce <Dane podstawowe> podajemy parametry wybranego obiektu. Dane te są wykorzystywane do obliczeń parametrów energetycznych obiektu. W ramce <Typowe wskaźniki obiektów> wyświetlane są wybrane wskaźniki obliczeniowe dla obiektu pobrane z bazy. Wskaźniki te mogą być zmodyfikowane ręcznie przez projektanta Krok trzeci obliczeń polega na wprowadzeniu na poszczególnych zakładkach branżowych parametrów wybranej instalacji. Na początku na zakładce pojawiają się wartości domyślne parametrów. Wartości te możemy zmienić i dopasować do wymogów konkretnej realizacji, np. zmieniamy różnicę temperatur, liczbę obiegów, czy też wentylowaną kubaturę. Zmiana danych powoduje na bieżąco zmianę wielkości zależnych. 4
Rys. 3. Zakładka branży <Wentylacja> Domyślnie każda instalacja ma jeden obieg, jeżeli z jakiegoś względu należy zmienić liczę obiegów, można to zrobić na zakładce Obiegi. Dla każdego obwodu możemy zmienić domyślne wymaganą wydajność pompy i wysokość ciśnienia. Rys. 4. Zmiana liczby sekcji na zakładce <Wentylacja> Na zakładce instalacji znajduje się przycisk Szukaj, po naciśnięciu, którego następuje dobór pomp dla poszczególnych obwodów instalacji. Znalezione pompy i ich dane wpisywane są do listy obwodów. 5
Czwarty krok obliczeń wykonywany jest po przejściu na zakładkę <Specyfikacja>. Na tej zakładce zebrane się obiegi zadeklarowane we wszystkich instalacjach branżowych.. W tabeli po prawej stronie okna wyświetlane są wyniki wszystkich operacji doboru pomp dokonane indywidualnie na zakładkach branżowych. W dolnej części okna pokazana jest całkowita cena ofertowa pomp wyświetlonych w tabeli. Dobór pomp może być uzupełniony lub przeprowadzony ponownie przez naciśniecie klawisza <Szukaj wszystkie>. Piąty krok obliczeniowy polega na przejściu na zakładkę <Raport>. Na tej zakładce generowany jest podgląd kompletnego sprawozdania z przeprowadzonych obliczeń w formacie domyślnej drukarki. Raport może być wydrukowany bezpośrednio na drukarkę. Możliwe jest także eksportowanie raportu do plików.pdf a także do edytowalnych plików tekstowych.rtf lub arkusza kalkulacyjnego MS Excel. 3. Obiekty Rys. 5. Zakładka <Specyfikacja> Typy budynków, dla których przeznaczony jest program to: basen, biurowiec, centrum handlowe, fabryka, hala sportowa, hotel, magazyn, szpital. 6
Każdy z obiektów charakteryzowany jest poprzez dane podstawowe i dane specyficzne dla danego typu budynku. Dane podstawowe określają: wielkość budynku, liczbę zatrudnionych, warunki zasilania w wodę itp. Informacje te należy każdorazowo wprowadzić ręcznie. do programu. Dane specyficzne dla danego typu obiektu przechowywane w bazie. W czasie pracy programu wartości te są automatycznie pobierane do obliczeń przez algorytmy branżowe. W bazie danych przechowywane są miedzy innymi: wskaźnik strat ciepła wskaźnik zysków ciepła godzinowa krotność wymiany powietrza ilość wody na osobę współczynnik obliczeniowy powierzchni klimatyzowanej. 4. Branże 4.1. Parametry branż instalacyjnych W programie opisano 10 branż instalacyjnych, dla których możliwe są obliczenia parametrów i dobór pomp. W danym budynku możemy szacować koszt pomp od jednej do 10 różnych typów instalacji: CO, Wentylacja, CWU, Klimatyzacja, Woda gospodarcza i bytowa, Ścieki komunalne, Ścieki deszczowe, Woda pożarowa, Tryskacze p.poż., Woda technologiczna. W każdej z branż pompy dobierane są na podstawie wyznaczonego punktu pracy pompy dla każdej zadeklarowanej sekcji. 4.2. Centralne ogrzewanie Widok zakładki do obliczeń parametrów układu CO i mocy cieplnej kotła pokazano na rysunku 6. Zapotrzebowanie na moc cieplną obiektu wyznaczane jest na podstawie wzoru: Wymagana wydajność układu CO liczona jest na podstawie wymaganej mocy cieplnej, własności wody i zadanej różnicy temperatur. 7
Wymagana wydajność całkowita układu CO może być zmieniona przez zmianę: różnicy temperatur między zasilaniem i powrotem na zakładce <Kocioł + CO> kubatury budynku dla całego budynku na zakładce <Dane podstawowe> wskaźnik strat ciepła kubatury budynku dla całego budynku na zakładce <Dane podstawowe> bezpośrednie wpisanie oszacowanej mocy cieplnej na zakładce <Kocioł + CO> bezpośrednie wpisanie oszacowanej wydajności całkowitej na zakładce. <Kocioł + CO> Rys. 6. Zakładka <Kocioł + CO> Wymagana wysokość podnoszenia zależna jest od powierzchni i wysokości budynku. Zakładka obiegi pozwala dodać obieg kotłowy i zmienić liczbę obiegów centralnego ogrzewania. Ponadto, w przypadku gdy są aktywne zakładki <Wentylacja> i <CWU>, gdy w kotłowni głównej przewidziano dodatkowe pompy do zasilania układów wentylacji i CWU, możliwe jest dodanie takich pomp. Rys. 7. Zakładka <Kocioł + CO / Obiegi> 8
Moc cieplna kotła jest sumą mocy: CO, wentylacji i CWU. W przypadku zaznaczenia sterowania z priorytetem CWU. Moc cielna CWU nie jest uwzględniana w mocy cieplnej kotła. 4.3. Wentylacja Moc cieplna określana jest na podstawie kubatury wentylowanej, stopnia odzyskiwania ciepła i godzinowej krotności wymiany powietrza. Wszystkie pomieszczenia. w obiekcie można podzielić na dwie strefy o różnym stopniu wentylacji. Umożliwia to np. różnicowanie pomieszczeń przebywania ludzi i np. pomieszczeń magazynowych. Wymagane parametry pomp określane są na podstawie zapotrzebowania na moc cieplną i właściwości wody. Wymaganą wysokość podnoszenia pompy określana jest na podstawie wielkości budynku. Wymagana wydajność całkowita układu Wentylacji może być zmieniona przez zmianę: różnicy temperatur między zasilaniem i powrotem - na zakładce <Wentylacja> kubatury budynku - dla całego budynku na zakładce <Dane podstawowe> stosunku pomieszczeń przebywania ludzi i pomieszczeń technicznych odzysk ciepła krotność wymiany powietrza bezpośrednie wpisanie oszacowanej mocy cieplnej - na zakładce <Wentylacja> bezpośrednie wpisanie oszacowanej wydajności całkowitej - na zakładce <Wentylacja> Rys. 8. Zakładka <Wentylacja> Wymagana wysokość podnoszenia zależna jest od powierzchni i wysokości budynku. Wartość ta wyznaczana jest wg. tabeli. 9
4.4. Ciepła Woda Użytkowa Wymagana moc cieplna określana jest na podstawie zapotrzebowania ciepła na podgrzanie określonej ilości wody (wielkość zbiornika) w określonym czasie (czas podgrzewu) o wymaganą różnicę temperatur. Wielkość zbiornika jest wyznaczana przez program na podstawie zadeklarowanej liczby osób i zapotrzebowania wody na osobę (uzależnione od typu obiektu). Zakładka obiegi pozwala dodać automatyczny system do wytwarzania dwutlenku chloru (ClO2) służący do chemicznej dezynfekcji przewodów ciepłej wody. Rys. 9. Zakładka <CWU> Dane: ZapotrzebowanieCWUNaOsobe LiczbaOsob Mnoznik_1 = 0,5 Mnoznik_2 = 0,25 RoznicaTemperatur = 60 CieploWlasciweWody GestoscWody 4.5. CO, Wentylacja i CWU Jeżeli w budynku instalowane będą instalacje wymagające podgrzewania ciepłej wody, można zastosować jeden kocioł, który będzie podgrzewał wodę dla instalacji centralnego ogrzewania, wentylacji i ciepłej wody użytkowej. Na zakładce kocioł + CO jest możliwość określenia całkowitej mocy cieplnej kotła dla 1, 2 lub 3 instalacji. Na zakładce tej zapotrzebowanie na moc wentylacji i ciepłej wody użytkowej pobierana jest z zakładek CWU i wentylacja. 10
4.6. Klimatyzacja Rys. 10. Zakładka <Kocioł + CO> Wymagane parametry pracy pomp dla sieci klimatyzacyjnej określane są na podstawie mocy cieplnej różnicy temperatur oraz własności cieczy wykorzystywanej w instalacji klimatyzacji. Wybór cieczy ma wpływ na wymaganą moc pompy oraz inne uszczelnienia wykorzystywane w pompach. Moc cieplna określona jest na podstawie kubatury klimatyzowanej i współczynnika zysków ciepła. Na zakładce Obiegi możemy zmienić liczbę obiegów. Rys. 11. Zakładka <Klimatyzacja> 4.7. Woda gospodarcza i bytowa Zapotrzebowanie na wodę do celów gospodarczych i bytowych można określić na podstawie liczby osób w budynku i zapotrzebowania wody na osobę lub na podstawie ilości punktów czerpalnych. Wymagana wysokość podnoszenia pompy liczona jest. na podstawie wysokości budynku. 11
4.8. Ścieki komunalne Rys. 12. Zakładka <Woda gospodarcza i bytowa> Wydajność pompy do ścieków określana jest na podstawie zapotrzebowania wody do celów gospodarczych i bytowych. Należy pamiętać, że tylko małe przydomowe przepompownie wyposażone są w jedną pompę, większe przepompownie mają 2 lub 3 pompy pracujące naprzemiennie lub razem w zależności od szybkości dopływu ścieków. Wysokość podnoszenia pompy wpisywana jest domyślnie na 5m, najczęściej będzie to wartość zbyt mała, wysokość podnoszenia pompy należy określić na podstawie różnicy wysokości pompy i punktu do którego następuje transport ścieków oraz strat oporów ruchu cieczy w rurociągu. Zakładka przepompownia pozwala określić ile ma być przepompowni, dla każdej przepompowni można określić wymaganą wydajność i wysokość podnoszenia. Rys. 13. Zakładka <Ścieki komunalne> 4.9. Ścieki deszczowe Wydajność pompy przeznaczonej do przepompowni wody deszczowej zależy od ilości wody jaka może spływać z odwadnianej powierzchni. Przyjęto domyślną odwadnianą powierzchnię jako potrojoną powierzchnię projektowanego obiektu, wartość ta może być za mała jeżeli odwadniane będą nie tylko dachy budynku ale również parking. 12
Wysokość podnoszenia pompy, podobnie jak w przepompowniach ścieków komunalnych, przyjmowana jest domyślna wartość 5 m. Rys. 14. Zakładka <Ścieki deszczowe> 4.10. Woda pożarowa Wydajność pomp dobieranych do instalacji przeciw pożarowych określana jest jako suma zapotrzebowania na wodę hydrantów zewnętrznych i wewnętrznych. Rys. 15. Zakładka <Woda pożarowa> 4.11. Tryskacze przeciwpożarowe Pompy do instalacji tryskaczy mogą być dobierane z uwzględnieniem wymaganego certyfikatu oraz napędu pompy. Wydajność pompy zależy od liczby tryskaczy w sekcji, domyślnie wpisywana jest maksymalna liczba tryskaczy w sekcji. 13
4.12. Woda technologiczna Rys. 16. Zakładka <Tryskacze ppoż.> Zapotrzebowanie na wodę technologiczną jest bardzo zmienna, zależy od wielu czynników. Jest to zakładka, na której możemy dobrać pompy do instalacji nietypowych, które nie są dobierane na pozostałych zakładkach instalacji. Należy określić wymaganą wydajność i wysokość podnoszenia pompy oraz zastosowanie. 4.13. Specyfikacja Na zakładce Specyfikacja pojawiają się pompy obiegi z poszczególnych instalacji. Poszukiwanie pomp może odbywać się na poszczególnych zakładkach (przycisk Szukaj) lub na zakładce Specyfikacja (przycisk Szukaj wszystkie) 4.14. Zakładka obieg Rys. 17. Zakładka <Woda technologiczna> Na wszystkich zakładkach instalacji występuje dodatkowa zakładka Obieg, która umożliwia zrealizowanie instalacji składającej się z więcej niż jednego obiegu, np. instalacja 14
CO podzielona na kilka obiegów. Zwiększając liczbę obiegów, tworzone są nowe obiegi z wymaganą objętością równą całkowitemu zapotrzebowaniu wydajności podzielną przez liczbę obiegów. Po kliknięciu w tabeli z listą obiegów na obiegu, dane z klikniętego obiegu przepisywane są do lewej części zakładki z danymi. Możemy zmienić nazwę obiegu, wydajność pompy obiegu wysokość podnoszenia obiegu. Wydajność ostatniego nieedytowanego obiegu jest zmieniana tak ażeby suma wszystkich wydajności była równa wydajności danej instalacji. 5. Przykład Rys. 18. Zakładka <Specyfikacja> Oszacować koszt pomp w biurowcu o powierzchni użytkowej 10 000m2, kubaturze 120 000 i wysokości 12m. Projektowane będą instalacje: CO, Wentylacja, CWU i Woda użytkowa i bytowa 15
Na karcie <Wentylacja> pozostawiamy wszystko bez zmian Na karcie <CWU/Obiegi> zaznaczamy Dezynfekcję i dodajemy dwa obwody, następnie klikamy na obwodzie CWU 2 i zmieniamy nazwę na 1. Piętro i H obiegu zmieniamy na 10m a nazwę obwodu CWU 3 na 2. Piętro i H obiegu 3 na 15m. 16
Klikamy na karcie <Kocioł + CO> i dodajemy obieg CWU Wodę gospodarczą i bytową pozostawiamy bez zmian Klikamy na karcie <Specyfikacja> i naciskamy na przycisku Szukaj wszystkie, po chwili na liście instalacji pojawiają się nazwy pomp z podstawowymi parametrami oraz ceną. 17
Zakładka <Raport> zawiera przedstawioną tabelę w specyfikacji. Raport możemy wydrukować lub zapisać, jako plik PDF. 18
Notatki 19
Notatki 20
Bycie odpowiedzialnym to nasz fundament Myślenie o przyszłości otwiera możliwości Innowacje są istotą BUDOWNICTWO POZNAŃ ŁÓDŹ KRAKÓW GRUNDFOS POMPY Sp. z o.o. ul. Klonowa 23 Baranowo k. Poznania 62-081 Przeźmierowo tel. 061 650 13 00 fax 061 650 13 50 info_gpl@grundfos.com www.grundfos.pl BUDOWNICTWO UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Gdańsk kom.: 605 652 400 Katowice kom.: 601 366 341 Kraków kom.: 601 978 974 Łódź kom.: 601 978 984 Poznań kom.: 605 226 511 Warszawa kom.: 609 054 346 Warszawa kom.: 601 578 168 Warszawa kom.: 601 582 896 Wrocław kom.: 603 165 901 GPL1050909