DECYZJA Nr 1 / ŻG / 2012

Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi ul. Gdańska 38, 90 730 Łódź... Łódź, dnia 05.01.2012 r. (oznaczenie organu Inspekcji Handlowej) Nr akt: ŻG.8361.265.2011 DECYZJA Nr 1 / ŻG / 2012 Na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi wymierza przedsiębiorcy Renacie Tyczyńskiej zamieszkałej w ( ) prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą BIOTANIKA Renata Tyczyńska w Łodzi, ul. Wigury 17 karę pieniężną w kwocie 500 zł (słownie: pięćset złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego 1 partii soku pod nazwą Ekologiczny 100% sok czarna porzeczka z jabłkiem o objętości 300 ml, oznaczonego datą minimalnej trwałości 13.06.2013 i numerem partii produkcyjnej L/164, wyprodukowanego dla Symbio Polska S.A. w Warszawie, ul. Polna 40 wartości 60,45 zł, nieodpowiadającego jakości handlowej określonej w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.) w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.) z uwagi na zastosowanie nazwy oraz grafiki, które mogły wprowadzać konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju i właściwości. Uzasadnienie W dniach od 09 do 13 września 2011 r. na podstawie upoważnienia Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej numer ŻG.8361.265.2011 z dnia 09.09.2011r. inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, przeprowadzili kontrolę w sklepie BIOTANIKA zlokalizowanym w Łodzi przy ul. Wigury 17, należącym do przedsiębiorcy Renaty Tyczyńskiej. Kontrolę przeprowadzono na podstawie przepisów art. 3 ust. 1-3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 1

Nr 882/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.4.2004 ze zm.), art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz. 1577, z późn. zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.) w obecności osoby czynnej ( ). Upoważnienie do przeprowadzenia urzędowej kontroli żywności przesłano stronie w dniu 12 września 2011 r. i zostało ono odebrane w dniu 19 września 2011 r. (pismo nr ŻG.8361.265.2011 z dnia 12.09.2011 r), zaś protokół kontroli wraz z dokumentami sprawy przesłano w dniu 14 września 2011 r. i został on odebrany przez stronę w dniu 19 września 2011 r. (pismo nr ŻG.8361.265.2011 z dnia 14.09.2011 r.). W trakcie prowadzonych działań kontrolnych stwierdzono, że do sprzedaży oferowano 13 opakowań ekologicznego 100 % soku czarna porzeczka z jabłkiem o pojemności 300 ml, oznaczonego datą minimalnej trwałości 13.06.2013 i numerem partii produkcyjnej L/164, wyprodukowanego dla Symbio Polska S.A. w Warszawie, ul. Polna 40 w cenie 4,65 zł, wartości 60,45 zł. W wyniku dokonanych oględzin opakowań jednostkowych przedmiotowego soku stwierdzono, że zastosowano dla niego nazwę niezgodną ze stanem faktycznym. Z przodu opakowań umieszczono nazwę 100% sok czarna porzeczka z jabłkiem oraz wykorzystano rysunek przedstawiający tylko owoce czarnej porzeczki, zaś z zamieszczonego z tyłu opakowania składu wynikało, że sok ten zawiera 78% soku z jabłek i 22% soku z czarnych porzeczek, co wskazuje że jest to sok z jabłek i czarnej porzeczki (w przypadku soku otrzymanego z dwóch rodzajów owoców, nazwa produktu powinna być uzupełniona listą użytych owoców w kolejności malejącej). Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że zastosowana nazwa (wyeksponowana na głównym polu widzenia opakowania) i wykorzystany przez producenta rysunek przedstawiający tylko owoce czarnej porzeczki były mylące co do nazwy, rodzaju i właściwości produktu i mogły wprowadzać konsumenta w błąd, wbrew postanowieniom zawartym w art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.) przywołanym w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o jakości. W tym przypadku zastosowane przez producenta opakowanie zawierające tylko rysunki owoców czarnej porzeczki sugeruje, że jest to inny produkt niż faktycznie wprowadzony do obrotu. Tak oznakowany produkt może wprowadzać konsumenta w błąd, gdyż przy pierwszym spojrzeniu na produkt w momencie zakupu konsument zobaczy nazwę i grafikę. Nawet zamieszczony z tyłu opakowań skład nie stanowi wystarczającej informacji dla konsumenta, aby właściwie zidentyfikować ten produkt. 2

Powyższe nieprawidłowości zostały udokumentowane w protokóle kontroli numer ŻG.8361.265.2011 z dnia 09 września 2011 r. oraz na zdjęciach wykonanych w toku kontroli. W związku z powyższym w dniu 07 listopada 2011 r. zostało wszczęte z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia, na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu soku nieodpowiadającego jakości handlowej. Strona została poinformowana o wszczęciu postępowania z urzędu oraz o przysługującym prawie do zapoznania się z aktami sprawy, wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Jednocześnie poproszono stronę o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2010. Przedmiotowe pismo zostało odebrane przez stronę w dniu 14 listopada 2011 r. Strona nie przesłała jednak informacji na temat wielkości obrotu za rok 2010. W związku z powyższym pismem numer ŻG.8361.265.2011 z dnia 05 grudnia 2011 r. poinformowano stronę o przedłużeniu terminu zakończenia toczącego się postępowania administracyjnego oraz ponownie poproszono o przesłanie informacji na temat wielkości obrotu za rok 2010. Pismo to zostało odebrane przez stronę 09 grudnia 2011r. W dniu 16 grudnia 2011 r. Renata Tyczyńska złożyła w Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Handlowej w Łodzi pismo, w którym podała wielkość obrotu osiągniętego w roku podatkowym 2010 oraz poprosiła o odstąpienie od wymierzenia kary, ponieważ stwierdzona nieprawidłowość powstała z winny producenta, na którą nie miała wpływu, zaś na opakowaniu podany był właściwy skład produktu. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zapoznał się z treścią przedmiotowego pisma i stwierdził, że nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku strony o odstąpienie od nałożenia kary z uwagi na naruszenie przepisów regulujących jakość handlową artykułów rolno spożywczych, skutkujące naruszeniem interesów konsumentów. Art. 40a ustawy o jakości wprowadza mechanizm polegający na tym, że każdy w stosunku do którego zostanie spełniona przesłanka wprowadzenia do obrotu artykułów rolno spożywczych nieodpowiedniej jakości podlega karze określonej w tym przepisie. Przy określaniu wysokości kary bierze się pod uwagę pięć przesłanek wynikających z art. 40a ust. 5 ustawy o jakości (stopień szkodliwości, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność przedsiębiorcy i wielkość obrotu), które są ustalane w toku prowadzonego postępowania. Ustawodawca zakłada więc istnienie zawinienia w każdej sytuacji wymierzania kary pieniężnej z tytułu naruszenia przepisów prawa żywnościowego, a trudności wynikające z prowadzenia działalności nie usprawiedliwiają wprowadzania do obrotu produktu nieodpowiadającego jakości handlowej. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi mając na uwadze powyższe ustalił i stwierdził. Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury 3

w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach zgodność żywności z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Ustawa o jakości stanowi w art. 4 ust. 1, że wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. Jak wynika z przepisu art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.) oznakowanie środka spożywczego nie może wprowadzać konsumenta w błąd w szczególności co do charakterystyki środka spożywczego, w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. Biorąc powyższe pod uwagę Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej z siedzibą w Łodzi uznał, iż kontrolowany przedsiębiorca był odpowiedzialny za wprowadzenie do obrotu (w rozumieniu art. 3 pkt 4 ustawy o jakości) środka spożywczego nieodpowiadającego jakości handlowej. Na skutek przeprowadzonego postępowania Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wydał decyzję o wymierzeniu temu przedsiębiorcy kary pieniężnej. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę: 1. średni stopień szkodliwości czynu, gdyż zastosowana nazwa fantazyjna oraz grafika (tylko owoce czarnej porzeczki) umieszczone z przodu opakowań (na głównym polu widzenia) wprowadzały konsumentów w błąd co do nazwy, rodzaju i właściwości nabywanego środka spożywczego, a tym samym w dość istotny sposób naruszała ich interesy i mogła uniemożliwić im dokonanie właściwego, zgodnego z oczekiwaniami wyboru. Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej przy ustalaniu stopnia szkodliwości wziął pod uwagę zapewnienie strony, że konsument o właściwościach tego produktu jest informowany przez personel; 2. średni stopień zawinienia, ponieważ nieprawidłowość powstała na etapie produkcji z winy producenta, jednak kontrolowany przedsiębiorca nie dochował należytej 4

staranności, by zapewnić właściwą jakość handlową oferowanego do sprzedaży soku i przeznaczył go do sprzedaży z oznaczeniami, które wprowadzały konsumentów w błąd. Stwierdzona nieprawidłowość w oznakowaniu wyrobu nie wymagała szczegółowych badań, przedsiębiorca mógł to sprawdzić bezpośrednio przy przyjęciu towaru, bądź w trakcie wykładania go do sprzedaży lecz tego nie uczynił. Stwierdzenie strony, że zależało jej na posiadaniu w ofercie soku zawierającego czarną porzeczkę ze względu na cenne walory zdrowotne, a sok ten wyróżnia się na tle innych oferowanych na rynku wyjątkowo dużym udziałem soku z czarnej porzeczki (22 %) nie jest usprawiedliwieniem, by wprowadzić do obrotu sok oznakowany niezgodnie z obowiązującymi przepisami; 3. średni zakres naruszenia, bowiem stwierdzono dość znaczne naruszenie wymagań w zakresie oznakowania, istotnych z punktu widzenia właściwości produktu, określonych w art. 6 ust. 2 ustawy o jakości w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. nr 136, poz. 914 z późn. zm.); 4. dotychczasową działalność przedsiębiorcy z dokumentacji zgromadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi wynika, że kontrolowany przedsiębiorca w okresie ostatnich 24 miesięcy po raz pierwszy naruszył przepisy ustawy o jakości; 5. niską wielkość obrotów, podaną przez kontrolowanego przedsiębiorcę. W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne i prawne dokonane w toku postępowania, a w szczególności o ustalenia odnoszące się do pięciu kryteriów wskazanych w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości oraz ustalenia wynikające z treści art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości, stanowiącego, iż kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów do obrotu, lecz nie mniejszej niż 500,00 zł, a także z treści art. 17 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds.. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) ustalającego normę, iż kary mające zastosowanie w przypadku naruszenia prawa żywnościowego powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, Łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł jak w sentencji i wymierzył karę minimalną w wysokości 500 zł. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie (00-5

950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1). Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej (90 730 Łódź, ul. Gdańska 38). 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa przedsiębiorca Renata Tyczyńska wykonująca działalność gospodarczą pod nazwą Biotanika Renata Tyczńska w Łodzi, ul. Wigury 17 - powinien wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Łodzi, ul. Gdańska 38, 90-730 Łódź nr 91101013710007652231000000 NBP O/Okręgowy w Łodzi lub w kasie Inspektoratu w Łodzi, ul. Gdańska 38 (pok. 11) w dniach urzędowania w godz. 7 30 9 30 i 13 30 14 30 (poniedziałek, środa, czwartek, piątek) oraz w godz. 8 00 10 00 i 14 00 15 00 (wtorek) w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.). w z. Łódzkiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Łodzi mgr inż. Barbara Warzywoda Zastępca Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) Otrzymują: 1. Renata Tyczyńska ( ) 2. a/a 6