3. Czy ciało może przekazywać informacje? Wprowadzenie do komunikacji niewerbalnej Kraków, 19 listopada 2016 roku grudnia Warsztaty z komunikacji interpersonalnej mgr Dominik Borowski www.dominikborowski.eu Jagielloński Uniwersytet Trzeciego Wieku
Wprowadzenie - film https://www.youtube.com/watch?v=vqpjuuqk HOs
1. Komunikacja niewerbalna czy mowa ciała? Mowa ciała (język ciała) to niewerbalne sygnały, które może przekazywać człowiek swoim ciałem zaciskanie pięści ziewanie przygryzanie dolnej wargi pocenie się uśmiechanie się amerykańska czwórka
1. Komunikacja niewerbalna czy mowa ciała? Komunikacja niewerbalna to przekazywanie komunikatów za pomocą języka ciała oraz związanego z człowiekiem otoczenia i przedmiotów posiadane gadżety zapach wystrój mieszkania krzyżowanie rąk pocieranie brody częste przełykanie śliny
1. Komunikacja niewerbalna czy mowa ciała? komunikacja niewerbalna język ciała (mowa ciała)
2. Różnice między komunikowaniem werbalnym i niewerbalnym komunikowanie niewerbalne jest znacznie bardziej dwuznaczne komunikowanie niewerbalne odbywa się wieloma kanałami komunikowanie niewerbalne nie ma struktury komunikowanie niewerbalne ma charakter pozawerbalny
2. Różnice między komunikowaniem werbalnym i niewerbalnym komunikowanie niewerbalne daje wgląd w stany emocjonalne komunikowanie niewerbalne jest spontaniczne (?) znaczenie komunikacji niewerbalnej jest uwarunkowane kulturowo
3. Sfery komunikacji niewerbalnej kinezjetyka parajęzyk autoprezentacja dotyk proksemika chronemika elementy otoczenia
4. Funkcje komunikacji niewerbalnej funkcja zastępowania emblematy funkcja uzupełnienia ilustratory funkcja ekspozycji pozy funkcja regulacyjna regulatory funkcja moderująca adaptery
4a. Emblematy to sygnały niewerbalne, które zastępują jakiś konkretne słowo potakiwanie głową grożenie palcem wskazującym przyłożenie palca do ust
4b. Ilustratory to sygnały niewerbalne, które stanowią wizualny komentarz do przekazu słownego wskazywanie wymienianych osób odliczanie na placach zaciskanie pięści
4c. Pozy to sygnały niewerbalne, które służą do ukazania stanu emocjonalnego w stopniu wyższym niż rzeczywisty lub jego maskowania uśmiech napięcie ciała krzyżowanie nóg
4d. Regulatory to sygnały niewerbalne, które organizują, pomagają kontrolować przebieg komunikacji zmiana pozycji ciała nawiązanie kontaktu wzrokowego podniesienie głowy do góry
4e. Adaptery to sygnały niewerbalne, dzięki którym człowiek dostosowuje się do sytuacji, w której się znalazł zmiana ułożenia rąk i nóg zmiana wyrazu twarzy dotykanie samego siebie
Ćwiczenie Co to znaczy, że ktoś...? ziewa uśmiecha się mruga okiem płacze mówi podniesionym tonem milczy delikatnie tupie nogą unika kontaktu wzrokowego
5. Zasady interpretacji komunikacji niewerbalnej Zwróć uwagę na kilka sygnałów niewerbalnych, szczególnie tych niespójnych z całym przekazem. Skoncentruj się na mikrowskaźnikach. Pamiętaj, że niektórymi kanałami komunikacji można sterować. Nie zapominaj, że każdy człowiek ma swoje przyzwyczajenia (również komunikacyjne), które nie muszą być zgodne z powszechną interpretacją. Przy analizie zachowania weź pod uwagę kontekst sytuacyjny.
6. Czynniki wpływające na komunikację niewerbalną wiedza o komunikacji samoświadomość stan emocjonalny nastrój przyzwyczajenia odbiorca sprawność fizyczna sytuacja komunikacyjna
Bezpośrednia reakcja niewerbalna - psychotest Poniższy test pozwala sprawdzić własną gotowość niewerbalnego reagowania. Każde z poniższych zdań oceń w 5- stopniowej skali: 1 nigdy 2 rzadko 3 czasami 4 często 5 bardzo często
Bezpośrednia reakcja niewerbalna - psychotest 1. Rozmawiając z ludźmi, gestykuluję. 2. Rozmawiając z kimś, dotykam ramienia lub ręki mojego rozmówcy. 3. Rozmawiając z ludźmi, mówię monotonnym lub znudzonym tonem. 4. Rozmawiając, patrzę obok lub ponad głową rozmówcy. 5. Odsuwam się, kiedy ktoś mnie dotyka w trakcie rozmowy.
Bezpośrednia reakcja niewerbalna - psychotest 6. Rozmawiając z ludźmi, zachowuję swobodną, odprężoną postawę. 7. W trakcie rozmowy marszczę brwi. 8. Unikam kontaktu wzrokowego z moimi rozmówcami. 9. Jestem napięty, kiedy rozmawiam z ludźmi. 10.Rozmawiając, stoję lub siedzę blisko mojego rozmówcy.
Bezpośrednia reakcja niewerbalna - psychotest 11.Kiedy rozmawiam, mój głos jest monotonny, znudzony. 12.Kiedy rozmawiam, mój głos jest bardzo ekspresyjny. 13.Gestykuluję, rozmawiając. 14.Kiedy z kimś rozmawiam, dużo się ruszam. 15.Moja twarz nic nie wyraża w trakcie rozmowy.
Bezpośrednia reakcja niewerbalna - psychotest 16.Mówiąc do kogoś, przybliżam się do niego. 17.Mówiąc do kogoś, patrzę na tę osobę. 18.Podczas rozmowy jestem usztywniony. 19.Kiedy rozmawiam z ludźmi, moduluję ton głosu. 20.Unikam gestykulowania, kiedy z kimś rozmawiam. 21.Pochylam się ku osobie, z którą rozmawiam.
Bezpośrednia reakcja niewerbalna - psychotest KROK A. Podlicz punkty za pytania: 1, 2, 6, 10, 12, 13, 14, 16, 17, 19, 21, 22 i 25. Dodaj do nich liczbę 78. KROK B. Teraz podlicz punkty za pytania: 3, 4, 5, 7, 8, 9, 11, 15, 18, 20, 23, 24 i 26. Od liczby punktów uzyskanych w KROKU A odejmij liczbę punktów z KROKU B. Przeciętny wynik to 102.
Film Mowa ciała klucz do ludzkich emocji https://www.youtube.com/watch?v=pwdks9s ardw
Film Tajemnice mowy ciała https://www.youtube.com/watch?v=m2cxnip VyB8
Bibliografia Dobek-Ostrowska Bogusława, Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 2002. Adler R. D., Rosenfeld L. B., Proctor R. F., Relacje interpersonalne. Proces porozumiewania się, Poznań 2011.