NEWSLETTER Grudzień 2012r. REWOLUCYJNE ZMIANY W PRAWIE BUDOWLANYM Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 marca 2010 r., s. a.: VII SA/Wa 68/10 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 24 listopada 2010 r., s. a.: II SAB/Po 46/10 NOWE ZASADY KORZYSTANIA Z ULGI NA ZŁE DŁUGI Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 lutego 2012 r., s. a.: I SA/Kr 2114/11 Rewolucyjne zmiany w prawie budowlanym Obecnie proces budowlany w Polsce jest regulowany przepisami ustawy Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W ustawie Prawo budowlane przyjęto zasadę, zgodnie z którą roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wyjątki od tej zasady są enumeratywnie wymienione w ustawie. Decyzja o pozwoleniu na budowę jest wydawana na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W razie braku takiego planu ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewiduje w drodze wyjątku, że pozwolenie na budowę może być wydane na podstawie ustaleń zawartych w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu, którą wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Rocznie jest wydawanych około 230 tys. decyzji o pozwoleniu na budowę
oraz około 160 tys. decyzji o warunkach zabudowy. Fakt ten nasuwa wątpliwości co do wyjątkowości tej procedury od zasady realizowania inwestycji na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane była nowelizowana kilkadziesiąt razy, wskutek czego jej stosowanie sprawia wiele problemów jak dla inwestorów, tak i dla organów administracji publicznej. Mając na uwadze powyższe względy koniecznością stało się przygotowanie nowej ustawy Prawo budowlane. Do nowej ustawy Prawo budowlane ma być wprowadzona zasada, że zgoda budowlana (decyzje o pozwoleniu na budowę, skuteczne zgłoszenie z i bez projektu budowlanego) będzie wydawana na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub miejscowego planu zabudowy. Tereny nieobjęte ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub miejscowego planu zabudowy, będzie można wykorzystać pod budowę pod warunkiem zgodności z przepisami powszechnie obowiązującymi. Są to przepisy ustawy Prawo budowlane, przepisy określające zasady sytuowania obiektów budowlanych w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Krajowe Przepisy Urbanistyczne. Ma być zlikwidowana decyzja o warunkach zabudowy. Nie będzie wymagana zgoda budowlana dla budowy niewielkich obiektów budowlanych. W przypadku obiektów niewielkich, jednak nieco większych lub mających większy wpływ na otoczenie niż niewymagające zgody budowlanej, będzie miała miejsce odpowiednio procedura dot. zgłoszenia z projektem. Decyzja o pozwoleniu na budowę wymagana będzie tylko w konkretnych przypadkach. Mają to być obiekty budowlane: których sytuowanie jest możliwe wyłącznie na podstawie ustaleń mpzp; wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko; o wysokości powyżej 12 m; o kubaturze przekraczającej 5000 m 3 ; o rozpiętości podpór konstrukcyjnych powyżej 12 m; których obszar oddziaływania wykracza poza granice działki; liniowych o znaczeniu podlokalnym; inwestycje konieczne. Orzecznictwo: Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 marca 2010 r. Sygnatura akt: VII SA/Wa 68/10 W wyroku z dnia 24 marca 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, że w sprawie udzielenia pozwolenia na budowę postępowanie jest bezprzedmiotowe w
przypadku uprzedniego rozpoczęcia robót budowlanych przez inwestora w ogóle nie posiadającego pozwolenia na budowę, jak i w sytuacji, gdy inwestor wprawdzie uzyskał pozwolenie na budowę, ale przystąpił do robót budowlanych przedtem jak decyzja stała się ostateczna. Zgodnie z art. 28 ustawy Prawo budowlane roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Decyzja taka może więc dotyczyć wyłącznie przyszłych zamierzeń inwestycyjnych. W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowana jest konsekwentnie zasada, w myśl której w sytuacji, gdy roboty budowlane zostały rozpoczęte, brak jest podstaw do wydania decyzji o udzieleniu pozwolenia na budowę. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 24 listopada 2010 r. Sygn. akt: II SAB/Po 46/10 Unieważnienie decyzji o pozwoleniu na budowę nie powoduje, aby sprawa wróciła do stanu prawnego sprzed jej wydania, co obligowałoby organ do ponownego rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności umorzenia postępowania w sytuacji, gdy obiekt został pobudowany na podstawie unieważnionej decyzji. Przemawia za tym treść art. 37 ust. 2 p.b., wskazującego, że rozpoczęcie albo wznowienie budowy, w razie stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę, może nastąpić po wydaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę. Uzyskanie nowej decyzji jest uzależnione od złożenia nowego wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Organ nie może wyręczać inwestora i prowadzić postępowania w oparciu o wniosek o pozwolenie na budowę, który stanowił podstawę do wydania unieważnionej decyzji.
Nowe zasady korzystania z ulgi na złe długi Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik, który rozliczył podatek VAT od należności, której faktycznie nie otrzymał może dokonać korekty podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług. Chodzi tu o należności, które nie zostały uregulowane w ciągu 180 dni od upływu terminu ich płatności wynikającego z umowy lub z faktury. Skorzystać z możliwości dokonania korekty podatku należnego można jedynie po spełnieniu dodatkowych warunków przewidzianych ustawą o podatku od towarów i usług. Kolejnym wymogiem jest ciążący na podatniku dokonującym korekty obowiązek zawiadomienia o korekcie właściwy dla podatnika urząd skarbowy oraz dłużnika. 30 listopada 2012 r. Prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce. Ustawa ta wprowadza do ustawy o podatku od towarów i usług zmiany, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2013 r. Będzie można zmniejszyć podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług w przypadku niezapłaconych należności, od których terminu płatności upłynęło 150 dni. Jeżeli wierzytelność nie zostanie zapłacona w części, uprawnienie do skorygowania będzie przysługiwało wierzycielowi w części niezapłaconej. W uzasadnieniu projektu ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce podkreśla się, że zaproponowany termin 150 dni będzie w kolejnych latach skracany, jeżeli tylko analiza funkcjonowania tego systemu wykaże, że dalsze skrócenie tego terminu nie objęłoby więcej niż 20% przeterminowanych faktur oraz liczba faktur objętych korektą nie przekroczyłaby 10 mln. Od 1 stycznia 2013 r. przy dokonywaniu korekty nie będzie już obowiązku uprzedniego wykazania niezapłaconych należności w deklaracji jako obrotu opodatkowanego wraz z podatkiem należnym. Także zostanie zlikwidowany istniejący dotychczas warunek niezbycia wierzytelności. Korekty będzie można dokonać pod warunkiem, że na dzień poprzedzający dzień dokonania korekty, dłużnik nie pozostaje w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Po wejściu w życie zmian podatnik już nie będzie zobowiązany do zawiadamiania o dokonaniu korekty dłużnika oraz organu podatkowego. Korekta podatku nastąpi począwszy od okresu, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej wierzytelności, pod warunkiem jednakże, że do dnia złożenia deklaracji z tą korektą płatność nadal nie została dokonana.
Jeśli dłużnik nie ureguluje wymaganej należności, to będzie on zobowiązany skorygować uprzednio odliczony z tego tytułu podatek naliczony. W odróżnieniu od obecnie obowiązującego stanu prawnego, nowe przepisy zobowiązują dłużnika do dokonania korekty niezależnie od faktu, czy jego wierzyciel skorzystał z możliwości obniżenia podatku należnego, czy też nie. Gdyby dłużnik uchylał się od obowiązku dokonania korekty, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej będzie mógł nałożyć na niego sankcje w wysokości 30% kwoty podatku naliczonego podlegającego korekcie. Zgodnie z przyjętymi zmianami korekta powinna być dokonana w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności danej faktury. Dłużnik nie będzie zobowiązany do dokonania korekty tylko wówczas, gdy ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu tego okresu rozliczeniowego. Jeśli wierzytelność powstała przed 1 stycznia 2013 r., to obowiązują nas dotychczasowe przepisy ustawy o podatku od towarów i usług. Jednak gdy wierzytelność powstała przed 1 stycznia 2013 r., a jej nieściągalność została uprawdopodobniona po 31 grudnia 2012 r., to należy stosować przepisy zmienione. Orzecznictwo: Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 lutego 2012 r. Sygnatura akt: I SA/Kr 2114/11 W wyroku z dnia 15 lutego 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził, że jeśli podatnik sprzedawca otrzyma należność, która wcześniej została odpisana jako nieściągalna i względem której została dokonana korekta podatku w ramach ulgi na złe długi, to ma on obowiązek odpowiednio zwiększyć podatek należny. W orzeczeniu Wojewódzki Sąd Administracyjny podkreśla, że nie ma znaczenia, kto ureguluje należność, więc obowiązek zwiększenia podatku należnego powstanie także w przypadku uregulowania należności przez osobę trzecią. Uznać trzeba, że uregulowaniem należności jest też przymusowe ściągnięcie jej na drodze egzekucji. Obowiązek zwiększenia skorygowanego wcześniej podatku - w razie otrzymania należności - powstaje w rozliczeniu (w deklaracji) za okres, w którym należność ta została uregulowana. Podsumowanie: 1. Zmiany zaproponowane w założeniach do projektu ustawy prawo budowlane mają na celu przede wszystkim usprawnić proces inwestycyjny, w tym uprościć procedury i ograniczyć rozstrzygnięcia administracyjne, a także zintegrować
przepisy regulujące proces inwestycyjny sytuowane dotychczas w różnych aktach prawnych. Założeniem było również wprowadzenie mechanizmów ograniczających możliwość zabudowy na terenach potencjalnie niebezpiecznych (zalewowych, osuwiskowych) oraz stworzenie mechanizmów zachęcających do inwestowania na terenach już do tego przygotowanych (obszary urbanizacji wyposażone w infrastrukturę techniczną: drogi, podstawowe uzbrojenie terenu). 2. Zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług, które wchodzą w życie od 1 stycznia 2013r. w zakresie skrócenia terminu na dokonanie korekty mają na celu upowszechnienie możliwości skorzystania przez wierzyciela, który nie otrzymał swojej należności, z ulgi na złe długi. Ułatwieniem w skorzystaniu z ulgi na złe długi jest nie tylko skrócenie terminu ze 180 do 150 dni, lecz także rezygnacja z dotychczasowego warunku zawiadomienia dłużnika o zamiarze skorygowania podatku i dokonanie korekty, jak również zawiadomienie o tym fakcie organu podatkowego. Wprowadzenie powyższych zmian miało na celu zlikwidowanie zbędnego formalizmu związanego z zastosowaniem ulgi na złe długi. NEWSLETTER Kancelaria Prawna Rafał Kufieta ul. Wita Stwosza 28/104, 50-149 Wrocław tel. (+48 71) 70 70 186, (+48 71) 79 64 165 fax. (+48 71) 70 70 185 newsletter@kancelariakufieta.pl www.kancelariakufieta.pl