Komunikacja Człowiek-Komputer Podstawy użytkownik Wojciech Jaśkowski Instytut Informatyki Politechnika Poznańska 17.10.2013 Na podstawie: 1. HCI A. Dix i 2. wykładów S. Klemmera
Wstęp 1 (Prawie) każdy system jest dla człowieka 2 Dobre projekty i złe projekty 3 Chcemy projektować dobre 4 KCK zajmuje się projektowaniem, ewaluacją i implementacją interaktywnych systemów używanych przez człowieka 5 Czasy się zmieniają coraz więcej możliwości i potrzeb ze strony KCK
Plan wykładu 1 Obserwacja uczestników 2 Wywiady 3 Dodatkowe strategie
Outline 1 Obserwacja uczestników 2 Wywiady 3 Dodatkowe strategie
Obserwacja uczestników http://teced.com/services/user-research/ field-research Cel: Odkrycie informacji o uczestnikach: ich potrzebach, celach i wartosciach. Zidentyfikowanie istniejącego problemu lub potrzeby (jeszcze) niewykorzystana okazja nowa technologia
Efekty obserwacji Efekty obserwacji: budowanie empatii przyjmowanie innego punktu widzenia
Przykład: kierowcy ciężarówek http://fleetowner.com/blog/tools-truck-driver Przykład systemu dla kierowców ciężarówek: Problem: mało używany Obserwacja: klawiatura vs. wielkie ręce i rękawiczki Przeprojektowanie: duże dotykowe przyciski, typowe odpowiedzi (1-click), precyzyjny stylus
Mądrość Yogi Berra y Yogi Berra You can observe a lot just by watching http: //en.wikipedia.org/wiki/yogi_berra
Obserwacja czerpie ze zdobyczy antropologii Antropologia: nauka o kulturach Bronisław Malinowski: 1914: Badania terenowe w Papui-Nowej Gwinei (wyspy Trobriandzkie) Wojna dwa lata na miejscu maps.google.com
Cel antropologa http://pl.wikipedia.org/wiki/bronis%c5%82aw_ Malinowski_(antropolog) Cel badacza antropologa: 1 uchwycenie poglądu tubylca na świat widziany jego oczyma 2 znalezienie typowych sposobów myślenia i odczuwania 3 ustalenie co jest normą, zwyczajem, regułą Obserwacja uczestnicząca vs. obserwacja gabinetowa
Metoda obserwacji uczestniczącej Zalecenia Malinowskiego: 1 badacz powinien mówić w języku tubylców 2 nie powinien polegać na opiniach innych 3 nie może mieć koncepcji badań 4 nie może projektować swoich przekonań na badaną kulturę 5 nie może zakłócać życia społeczności stać się jej elementem 6 obóz daleko obiektu w dzień i w nocy 7 notować na bieżąco (pamięć jest ulotna)
Obserwacja użytkownika dzisiaj: Kovent http://kovent.com Conducting user research in India: http: //www.youtube.com/embed/4cxp1-h8v4g?cc_load_policy=1
Efekty braku obserwacji http://zdrowie.gazeta.pl/zdrowie/1,130513,15009596,niespotykanie_spokojny_dyzur czyli_24_ godziny_na.html
Efekty braku obserwacji Godz. 8.25 - Wykwalifikowana sekretarka? Doktor K., moja opiekunka, walczy z systemem Medicus. To program komputerowy, który ma zagwarantować prawidłowe wypełnianie dokumentacji medycznej. I prawdziwe utrapienie dla wszystkich. Niejednokrotnie pacjentką zajmuję się 5 minut, a Medicusem 30 minut. Nie dość, że się zawiesza, to jest nieintuicyjny, ma poukrywane, co tylko się da narzeka dr K. Konsekwencje? "Potrzebuję na cito zlecić badania krwi pacjentki, która zaraz powinna trafić na stół. Nie mogę tego zrobić bez wcześniejszego opisu badania ginekologicznego, wypełnienia całej wirtualnej historii choroby. (...) Nad komputerem tablica - upstrzona ściągami niezbędnymi dla papierkologii - numery procedur, punkty, kody.
Co obserwacja daje projektantowi? http://interacc.typepad.com/ synthesis/2009/09/ hammers-and-nails.html Odpowiedzi na pytania: 1 Jaka jest aktualna praktyka? 2 Jakie cele mają, co ma dla nich wartość? 3 Jak ich działania wpisują się w szerszy kontekst? 4 Jakie są podobieństwa i różnice pomiędzy ludźmi?
Terminowanie. Przykład: Call Center Przykład Call Center (Jack Whalen): Naprawa fotokopiarek przez telefon Najlepszy serwisant: Drugi najlepszy: http://en.wikipedia.org/wiki/call_centre
Terminowanie. Przykład: Call Center http://en.wikipedia.org/wiki/call_centre Przykład Call Center (Jack Whalen): Naprawa fotokopiarek przez telefon Najlepszy serwisant: pracujący najdłużej Drugi najlepszy:
Terminowanie. Przykład: Call Center http://en.wikipedia.org/wiki/call_centre Przykład Call Center (Jack Whalen): Naprawa fotokopiarek przez telefon Najlepszy serwisant: Drugi najlepszy: siedzący obok najlepszego ( terminowanie )
Terminowanie http://www.education.gov.yk.ca/advanceded/ apprenticeship Odbyj praktykę pod okiem specjalisty: Nawiąż współpracę Daj się wyszkolić Obserwuj aktywności Waliduj obserwacje z obserwowanymi ludźmi
Wstęp Obserwacja uczestników Wywiady Dodatkowe strategie Podsumowanie Szukaj problemów, stosowanych obejść, hacków Okazja do innowacji: Błędy są kopalnią złota Żółta karteczka okazja dla innowacji
Ludzie mówią jedno a robią drugie Sprawa Walmart a: Czy chciałbyś aby uliczki były mniej zaśmiecone? Tak! Efekt: http://en.wikipedia.org/wiki/walmart
Ludzie mówią jedno a robią drugie Sprawa Walmart a: Czy chciałbyś aby uliczki były mniej zaśmiecone? Tak! Efekt: $1,85 mln strat http://en.wikipedia.org/wiki/walmart http://dailyartifacts.com/ walmarts-185-billon-dollar-mistake
Przykład: Field user observation http://www.youtube.com/embed/hpss_mplwj0?start= 425&end=666&cc_load_policy=1 (4min)
Outline 1 Obserwacja uczestników 2 Wywiady 3 Dodatkowe strategie
Z kim przeprowadzać wywiady? Wywiady z: przyszłymi użytkownikami użytkownikami podobnych systemów nie-użytkownikami http://www.zephram.de/blog/2009/03/10/ the-lead-non-user-method
Rekrutacja uczestników Najważniejsze cechy uczestników: różnorodni reprezentatywni zmotywowani ($$$) Jeśli konieczne, aproksymuj! http://blogs.bmj.com/bjsm/ 2012/09/14/ opportunity-to-contribute-undergraduate-perspective-on-sports-and-exercise-medicine/
Pomysły są u ludzi średniego szczebla http://www.audible.com/pd/ref=sr_1_4?asin= B002V5GXEO&AID=10273919&PID=4054309&sr=1-4&source_ code=coma0213ws031709&qid=1298090893 What the dog saw (Malcom Gladwell): Wczuć się w czyjąś sytuację, z jego perspektywy (terminowanie!) Instynkt: większość rzeczy jest nudna. Wyzwanie: przekonać się, że wszystko jest interesujące. Większość rzeczy jest nieinteresująca? Pomysły są u ludzi średniego szczebla
Które pytania są dobre? Złe pytania i dobre pytania: Czy chciałbyś aby uliczki były mniej zaśmiecone? Czy codzienne uaktualnienia są dla Ciebie ważne? Jak to ma działać?
Które pytania są dobre? Złe pytania i dobre pytania: Czy chciałbyś aby uliczki były mniej zaśmiecone? Dlaczego nie lubisz chodzić do WM? Czy codzienne uaktualnienia są dla Ciebie ważne? Jak to ma działać?
Które pytania są dobre? Złe pytania i dobre pytania: Czy chciałbyś aby uliczki były mniej zaśmiecone? Dlaczego nie lubisz chodzić do WM? Czy codzienne uaktualnienia są dla Ciebie ważne? Widzę w logach, że nie używasz tej funkcji. Dlaczego? Jak to ma działać?
Które pytania są dobre? Złe pytania i dobre pytania: Czy chciałbyś aby uliczki były mniej zaśmiecone? Dlaczego nie lubisz chodzić do WM? Czy codzienne uaktualnienia są dla Ciebie ważne? Widzę w logach, że nie używasz tej funkcji. Dlaczego? Jak to ma działać? Co chcesz osiągnąć? Użytkownicy są ekspertami swojego życia i tylko tyle. If I had asked people what they wanted, they would have said faster horses Henry Ford
Przykłady dobrych i złych pytań Należy unikać: Co ludzie by zrobili / lubią / chcą w hipotetycznym scenariuszu? zbyt trudne Jak często robią A? Zbyt często się okłamujemy Ile razy ćwiczysz tygodniowo? Ile razy byłeś na wykładzie ze sztucznej inteligencji? Jak bardzo coś lubię w skali od 1 5? Pytania binarne. Czy lubisz swoją komórkę?
Przykłady dobrych i złych pytań Należy unikać: Co ludzie by zrobili / lubią / chcą w hipotetycznym scenariuszu? zbyt trudne Jak często robią A? Zbyt często się okłamujemy Ile razy ćwiczysz tygodniowo? Ile razy ćwiczyłeś w zeszłym tygodniu? Ile razy byłeś na wykładzie ze sztucznej inteligencji? Jak bardzo coś lubię w skali od 1 5? Pytania binarne. Czy lubisz swoją komórkę?
Przykłady dobrych i złych pytań Należy unikać: Co ludzie by zrobili / lubią / chcą w hipotetycznym scenariuszu? zbyt trudne Jak często robią A? Zbyt często się okłamujemy Ile razy ćwiczysz tygodniowo? Ile razy ćwiczyłeś w zeszłym tygodniu? Ile razy byłeś na wykładzie ze sztucznej inteligencji? Byłeś na ostatnim i przedostatnim? Jak bardzo coś lubię w skali od 1 5? Pytania binarne. Czy lubisz swoją komórkę?
Dobre pytania Pytania otwarte: Szczególnie na początku rozmowy Story to tell Milczenie jest złotem
Outline 1 Obserwacja uczestników 2 Wywiady 3 Dodatkowe strategie
Metoda Pamiętnika Dla czynności powtarzanych wielokrotnie, przez dłuższy czas. Metoda pamiętnika: Pamiętniki wypełniane o określonej porze albo co pewien czas. Specyficzne, ustrukturalizowane informacje ( Jak szczęśliwy się czujesz?, Co dzisiaj jadłeś? ) Zeszyt, audio, video, etc. Uzależnij od kontekstu. Skaluje się lepiej niż metoda obserwacji Potrzebny trening i przypominanie Prostsze narzędzia lepsze rezultaty
User-driven innovation http://www.nytimes.com/2007/03/25/business/ yourmoney/25proto.html Użytkownicy przodujący (ang. lead user): Sami poprawiają to co może działać lepiej Są kopalnią pomysłów na patenty Cel: Przekształcenie tego w coś użytecznego globalnie Dr. Nathaniel Sims Kim są użytkownicy przodujący (Prof. Eric Von Hippler): http://www.youtube.com/embed/nn2hpmsaiwo
Użytkownicy przodujący Wartościowi, gdy: Projektant nie wie, co jest potrzebne Gdy dziedzina się szybko zmienia TODO
Przykład: Visioneyer http://www.rmf24.pl/nauka/ news-visioneyer-moze-zrewolucjonizowac-okulistyke, nid,341546 VisionEYEr (Imagine Cup, 2011, II miejsce w Polsce): Oczopląs i fiksacja Krakowiak, Kuszczak, Łuszczuk, Chłodny (medycyna) Lead-user (pomysłodawca): prof. Andrzej Grzybowski (Uniwersytet Medyczny w Poznaniu)
Użytkownicy ekstremalni http: //thesocialmarketplace.org/stories/extreme-users Użytkownicy ekstremalni: Cenni z powodu swojej ekstremalności Obie strony równie cenne Przykład: 100 emaili dziennie vs. 1 na miesiąc. Uwaga: Czasem nie są Twoimi użytkownikami
Persony pozwalają na utrwalenie wiedzy o użytkownikach kadrzfilmu Mi\T1\lośćLarsa Persony: Model użytkownika, konkretny przykład Informacje: wygląd, motywacje, intencje, zachowania, cele Zdjęcie dodaje realizmu Imię, zawód, historia do opowiedzenia, sytuacja rodzinna, nadzieje, marzenia, cele budowanie empatii i punktu widzenia Empatia intuicja okazja projektowa Także: konsekwencja
Przykład: Persona http://uxbite.com/2010/ 08/tworzenie-person/ Agnieszka ma 29 lat. Jest ciemną blondynką o zielonych oczach. Mieszka we Wrocławiu we własnym mieszkaniu. Agnieszka pracuje jako Office Manager w jednej z korporacji. Zawód wymaga dużej dbałości o wygląd, co idzie w parze z jej zainteresowaniami modą a nawet hobbystycznym jej projektowaniem. Wolny czas spędza z przyjaciółkami na zakupach lub kawie. Agnieszka korzysta z Internetu głównie w pracy. Zawsze rozpoczyna od sprawdzenia poczty elektronicznej w ten sposób utrzymuje kontakty ze znajomymi, którzy po studiach zamieszkali za granicą. Chętnie odwiedza też kobiece serwisy, aby być na bieżąco z trendami. Ostatnio poszukuje także inspiracji kulinarnych, gdyż lubi od czasu do czasu organizować domówki, na których zaskakuje nowymi potrawami. Od zakupów on-line Agnieszka preferuje rzeczywiste zakupy, gdyż sprawiają jej większą przyjemność.
M3: Lead Users Lead Users Study - Interviewing Methods http://www.youtube.com/embed/wog_hwqeutm
Podsumowanie Narzędzia: Obserwacja uczestników ( You can observe a lot just by watching ) Wywiady Pamiętnik, użytkownicy przodujący, ekstremalni, persony Tylko narzędzia W ostatecznym rozrachunku chodzi o dobry projekt. To są tylko narzędzia, które sprawdzają się w praktyce.