PLANOWANIE PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY NA PRZYKŁADZIE PRZEDSIĘBIORSTW Z BRANŻY HANDLU HURTOWEGO Z WYŁĄCZENIEM HANDLU POJAZDAMI SAMOCHODOWMI I MOTOCYKLAMI Opracowanie: Jadwiga Jędrzejska Monika Świderska Wrocław 2013
Spis treści Wstęp...3 Opis teoretyczny metody...3 Zastosowanie przykładu z wykorzystaniem danych rzeczywistych...3 Podsumowanie...8 Bibliografia...9 Spis tabel...11 2
Wstęp Raport ma celu zaproponowanie dla wybranych spółek przyszłorocznej sprzedaży oraz przedstawienie informacji uzasadniających ten wybór w systematycznym skrócie. Użyte w raporcie dane pochodzą z bazy danych z Monitora Polskiego B. W trakcie procesu prognozowania formułuje się sąd na temat przyszłych stanów zjawisk i zdarzeń. Proces prognozowania jest postępowaniem wieloetapowym, dzielącym się na: etap definiowania problemu prognostycznego (określenie zjawiska, celu i okresu prognozy) etap zebrania danych i ich analiza (znalezienie czynników mających wpływ na prognozę) etap wyboru metody i budowy modelu prognostycznego etap postawienia prognozy etap oceny jakości prognozy 1 Analizowane spółki są zakwalifikowane do sektora 46-Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi i motocyklami. Pierwsze z analizowanych przedsiębiorstw powstało około 20 lat temu w Zgorzelcu i zajmuje się spedycją i logistyką, myjnią samochodową oraz dojrzewalnią bananów. Spółka A jest firmą rodzinną i bardzo szybko rozwijającą się, zatrudnia około 400 pracowników, jest niekwestionowanym liderem w imporcie bananów w tej części Europy, a jego flota transportowa liczy już 250 aut. Drugim analizowanym przedsiębiorstwem jest największa hurtownia z branży sanitarnej w Polsce. Obsługuje kompleksowo branżę instalacyjną, sanitarną, grzewczą, klimatyzacyjną i wentylacyjną. Spółka ta 3 czerwca 2005 została wpisana do krajowego rejestru przedsiębiorców. W firmie pracuje od 70 osób i stale podnosi kwalifikację zawodową pracowników. Opis teoretyczny metody Metoda procentu od sprzedaży pozwala prognozować te pozycje sprawozdań finansowych, które są w bezpośredni sposób związane z poziomem przychodów operacyjnych. Analizując poszczególne pozycje, można w pewnym przybliżeniu określić, które z nich i w jakiej części są uzależnione od wartości sprzedaży. Koncentruje się na powiązaniu przyszłych bilansów i rachunków wyników z poziomem przychodów ze sprzedaży. Wyznaczenie i obliczenie elementów bilansu i rachunku wyników, których wielkość w całości lub w części jest związana z przychodami ze sprzedaży na podstawie analizy ex post (ocena stanu aktualnego dotyczących wyników przeszłych). Wszystkie elementy bilansu zmieniają się tak jak zmienia się sprzedaż. Zastosowanie przykładu z wykorzystaniem danych rzeczywistych Prognoza sprzedaży, to oczekiwany poziom sprzedaży oferowanych przez przedsiębiorstwo produktów i usług zależny od wybranego planu marketingowego i uwzględnienia warunków otoczenia marketingowego, a głównie możliwego wpływu i siły konkurentów. Prognozowanie jest sztuką przewidywania zachowania się nabywców, przyszłego stanu rynku, relacji podaży i popytu oraz spodziewanej koniunktury gospodarczej na obszarach działania przedsiębiorstwa. 2 Prognozowane przychody ze sprzedaży SPÓŁKI A CR = 398 208 000, 61 zł Prognozowane przychody ze sprzedaży SPÓŁKI B CR = 94 612,09 zł Cykl operacyjny jest to czas potrzebny na zakup i przetworzenie materiałów, surowców, energii i pracy w wyroby gotowe lub usługi, a następnie ich sprzedaży i ściągnięcie należności za sprzedane wyroby gotowe bądź usługi. Cykl ten wyznacza się na podstawie wzoru: 3 Cykl operacyjny = okres spływu należności +okres konwersji zapasów 4 1 Wikipedia.org 2 tamże 3 Michalski G. Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, s.112 4 Tamże 3
A zatem cykl operacyjny Spółki A wynosi 54dni, a spółki 114 dni wynosi. Aktywa przedsiębiorstwa to ogół środków gospodarczych (składników majątku), którymi w danym momencie rozporządza jednostka prowadząca działalność gospodarczą. 5 Zapasy OZ * CR/360= 20144389,12zł Należności DSO* CR/360= 46639818,42 zł SPÓŁKA A Tabela 1. Aktywa Spółki A AKTYWA BAZOWY ZA ROK Aktywa trwałe 98207,72 103118,11 Zapasy 18211,51 19122,09 Należności 42164,67 44272,9 Środki pieniężne 5323,94 5590,14 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o literaturę: G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach Wydawnictwo Naukowe PWN. Zapasy OZ * CR/360= 3514999,46 zł Należności DSO* CR/360= 4358426,82 zł SPÓŁKA B Tabela 2. Aktywa Spółki B AKTYWA BAZOWY ZA ROK Aktywa trwałe 19 920,08 20 637,24 Zapasy 13 374,61 12 786,31 Należności 16 583,86 18 928,00 Środki pieniężne 109,74 115,23 Źródło: Opracowanie własne w oparciu o literaturę: G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach Wydawnictwo Naukowe PWN. Pasywa przedsiębiorstwa to ogół dostępnego w przedsiębiorstwie kapitału do finansowania aktywów. 6 A zatem spółka A dysponuje kapitałem własnym w wysokości 80492,67 zł i kapitałem obcym 83875,64 zł. Tabela 3. Pasywa Spółki A PASYWA BAZOWY ZA ROK KE ( E ) 80492,67 84517,3 KO(D) 83875,64 88069,42 ZwD 59032,4 61984,02 5 Portalwiedzy.one.pl 6 Słownik Wyrazów Obcych, Wydawnictwo Europa 4
Źródło: Źródło: Opracowanie własne w oparciu o literaturę: G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach Wydawnictwo Naukowe PWN. Spółka B dysponuje kapitałem własnym w wysokości 5 116,57 zł i kapitałem obcym 13 209,61 zł. Tabela 4. Pasywa Spółki B PASYWA BAZOWY ZA ROK KE ( E ) 5 116,57 5 372,40 KO(D) 13 209,61 13 870,09 ZwD 20 856,10 21 898,91 Źródło: Źródło: Opracowanie własne w oparciu o literaturę: G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach Wydawnictwo Naukowe PWN. Analizując oba przedsiębiorstwa można stwierdzić, iż kapitał obcy jest wyższy od kapitału własnego, takie zachowanie przedsiębiorstwa może przynosić straty. Sporządzonym zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zaangażowany kapitał składa się z danych ze skonsolidowanego bilansu. 7 W Spółce A kapitał własny stanowi 49% kapitału zaangażowanego, a kapitał obcy 51% kapitału zaangażowanego. W Spółce B kapitał własny stanowi 28% kapitału zaangażowanego, a kapitał obcy 72% kapitału zaangażowanego. Tabela 5. Kapitał zaangażowany Spółki A Kapitał zaangażowany Kapitał własny (E) 80 492,67 Kapitał obcy (D) 83 875,64 D/E 1,0420 We Wd 49% 51% Tabela 6. Kapitał zaangażowany Spółki B Kapitał zaangażowany Kapitał własny (E) 5 116,57 Kapitał obcy (D) 13 209,61 D/E 2,5817 We Wd 28% 72% 7 http://emperia.pl/_itemserver/rap_biez/komunikaty/rb_07_05.doc 5
Wolne przepływy pieniężne to jeden ze wskaźników finansowych przedsiębiorstwa obrazujący ile gotówki jest w stanie wygenerować przedsiębiorstwo po odliczeniu środków na utrzymanie i rozbudowę swojej bazy aktywów. 8 Tabela 6. Dane Spółki A NWC NWC Stan poprzedni 16 100,10 Stan wyjścia 18 211,51 2 111,41 Stan za rok 19 122,09 910,58 Tabela 7. Dane Spółki B NWC NWC Stan poprzedni 3 477,96 Stan wyjścia 2753,20 724,76 Stan za rok 2890,86-137,66 Tabela 8. Wyliczenie zysku netto Spółki A Wskaźnik BAZOWY ZA ROK CR 398 208,61 418 119,04 CE 383 412,73 402 583,37 NCE 7 346,41 7 713,73 EBIT=CR- CE-NCE 7 449,47 7 821,94 NOPAT 6 034,07 6 335,77 NWC 4 682,27 5% 4 916,38 CAPEX 9 852,58 10 345,21 FCF 6 814,35 7 155,07 EBT 1 546,23 1 623,54 ZN 1 252,45 1 315,07 Tabela 9. Wyliczenie zysku netto Spółki B Wskaźnik BAZOWY ZA ROK CR 94612,09 99342,69 CE 89213,95 93674,65 NCE 1243,17 1305,33 EBIT=CR- 4154,97 4362,72 CE-NCE NOPAT 3365,53 3533,80 5% 8 http://finansopedia.forsal.pl/wiki/wolne_przep%c5%82ywy_pieni%c4%99%c5%bcne 6
NWC 724,72 760,96 CAPEX 41800,49 43890,51 FCF -37916,51-39812,34 EBT 2044,57 2146,79 ZN 1656,10 1738,90 Źródło: opracowane na podstawie informacji wykładowych Koszt kapitału to współczynnik obrazujący zarówno strukturę kapitału, koszt jego poszczególnych składników, jak i poziom ryzyka związanego z danym przedsięwzięciem. 9 Tabela 10. Koszt kapitałów Spółki A I B SPÓŁKA A SPÓŁKA B W d 51% W d 72% W e 49% W e 28% K d 13% K d 10% 1-T 0,81 1-T 0,81 T 19% T 19% âu 0,69 âu 0,69 ě 0,08 ě 0,06 âl 1,28 âl 2,00 K m 15% K m 13% K rf 7% K rf 5% SPÓŁKA A CC= Wd * Kd * (1-T) + We * Ke =51%*13%*0,81+49%*17%=0,137=14% Koszty kapitału wynoszą 14% w związku z powyższym firma osiąga zyski a nasze przedsięwzięcie jest opłacalne. CC średni ważony koszt kapitału, We udział kapitału własnego w zaangażowanym, Wd udział kapitału obcego w zaangażowanym, Kd koszt długu, Ke koszt kapitału własnego, T podatek Ke=Krf+Bl*(Km-Krf)=7%+1,28*(15%-7%)=0,17=17% SPÓŁKA B CC = Wd * Kd * (1-T) + We * Ke = 0,119=12% Koszty kapitału wynoszą 12%, w związku z powyższym firma osiąga zyski a nasze przedsięwzięcie jest opłacalne. CC średni ważony koszt kapitału, We udział kapitału własnego w zaangażowanym, Wd udział kapitału obcego w zaangażowanym, Kd koszt długu, Ke koszt kapitału własnego, T podatek Ke=Krf+Bl*(Km-Krf)=0,22 Badanie progu rentowności Spółki A i B. IRR= K1 + NPV1*(K2-K1)/NPV1-NPV2 9 http://www.egospodarka.pl/51732,koszt-kapitalu,1,20,2.html 7
IRR - wewnętrzna stopa zwrotu, K1 stopa dyskonta dla której wartość inwestycyjna byłaby dodatnia, K2 stopa dyskonta dla której wartość inwestycyjna byłaby ujemna, NPV1 wartość inwestycji oszacowana dla K1, NPV2 wartość inwestycji oszacowana dla K2 Tabela11. Dane Spółki A K1 31% K2 35% NPV1-787,69 NPV2-779,69 Źródło. Opracowanie własne w oparciu o literaturę Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 CC<IRR 0,14 < -3,39 PROJEKT JEST NIEOPŁACALNY Tabela12. Dane Spółki B K1 35% K2 30% NPV1-10616,62 NPV2-7393,72 Źródło. Opracowanie własne w oparciu o literaturę Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 CC<IRR 0,12 < 0,21 PROJEKT JEST OPŁACALNY Podsumowanie Podsumowując powyższe spółki przedsięwzięcie inwestycyjne w Spółce A jest nie jest nieopłacalne, natomiast w Spółce B jest ono opłacalne. Oznacza to, że jedynie projekt inwestycyjny warto realizować w Spółce B, ponieważ koszt Kapitału (CC) w Spółce A jest większy od wskaźnika IRR, a w Spółce B sytuacja jest zupełnie odwrotna. 8
Bibliografia 1. G. Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 Bibliografia 2. Zarządzanie należnościami w małych i średnich przedsiębiorstwach z punktu widzenia wartości płynności finansowej, G. Michalski 3. Strategie finansowe przedsiębiorstw, G. Michalski, Gdańsk 2009 4. Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem : jak zachować płynność finansową?, W. Pluta, G. Michalski, C.H.Beck, Warszawa 2005. 5. Analiza i planowanie finansowe, E. Duda-Piechaczek, Gliwice : Helion, 2007 6. Zastosowanie modeli zarządzania środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie G. Michalski Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw(entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk 2009. 7. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008. 8. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 9. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 10. Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12 19 11. Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics- Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192. 12. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222 13. Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1839367, 177-262. 14. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. 15. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90. 16. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160. 17. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. 18. Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp.198-214. 19. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 20. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century -Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. 9
21. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 22. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358. 23. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 24. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Mo deling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVERCZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. 25. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, TichyTomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. 26. Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 27. Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. 28. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. 29 Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 31-38, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306 30. Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2189488 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 31. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 32. Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. 33. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 34.Wikipedia.org 35.Portalwiedzy.one.pl 36.Słownik Wyrazów Obcych, Wydawnictwo Europa 37.www.emperia.pl/_itemserver/rap_biez/komunikaty/RB_07_05.doc 38. www.finansopedia.forsal.pl/wiki/wolne_przep%c5%82ywy_pieni%c4%99%c5%bcne 39.www.egospodarka.pl/51732,Koszt-kapitalu,1,20,2.html 40. MPB -Dane dla lat 2009-2010, http://dx.doi.org/10.6084/m9.figshare.92633 10
Spis tabel Tabela 1. Aktywa Spółki A Tabela 2. Aktywa Spółki B Tabela 3. Pasywa Spółki A Tabela 4. Pasywa Spółki B Tabela 5. Kapitał zaangażowany Spółki A Tabela 6. Dane Spółki A Tabela 7. Dane Spółki B Tabela 8. Wyliczenie zysku netto Spółki A Tabela 9. Wyliczenie zysku netto Spółki B Tabela 10. Koszt kapitałów Spółki A I B Tabela 11. Dane Spółki A Tabela 12. Dane Spółki B 11