WOJEWODA MAŁOPOLSKI OK-III.431.92.2015 Kraków, 02.12.2015 r. Pan Jan Najdek Wójt Gminy Budzów 34-211 Budzów 445 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 175 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) w dniach od 22 do 25 września 2015 r. Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie przeprowadził w Urzędzie Gminy Budzów oraz Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Budzowie kontrolę, której przedmiotem było rozliczenie pod względem finansowo-księgowym wykorzystania dotacji przekazanych z budżetu Wojewody Małopolskiego w 2014 r. na finansowanie zasiłków z pomocy społecznej oraz innych zadań realizowanych w zakresie pomocy społecznej. Kontrola została przeprowadzona przez Anną Jasnos inspektora wojewódzkiego w Wydziale Organizacji i Kontroli Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, na podstawie upoważnienia do kontroli o nr 119/2015 z dnia 15 września 2015 r. wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Dyrektora Wydziału Organizacji i Kontroli. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 r. Realizację zadań w zakresie objętym kontrolą ocenia się pozytywnie. Ocena ta została sformułowana na podstawie następujących ustaleń dokonanych w czasie kontroli: 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 238 * fax 12 39 21 438 http://www.malopolska.uw.gov.pl
Ustalenia kontroli zostały ujęte według następującej tematyki: I. Wykorzystanie dotacji celowej przekazanej w 2014 r. z budżetu państwa na finansowanie składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej, niektóre świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące w zajęciach w centrum integracji społecznej rozdział 85213, 2030. II. Wykorzystanie dotacji celowej przekazanej w 2014 r. z budżetu państwa na finansowanie zasiłków okresowych rozdział 85214, 2030. III. Wykorzystanie dotacji celowej przekazanej w 2014 r. z budżetu państwa na finansowanie zasiłków stałych rozdział 85216, 2030. IV. Wykorzystanie dotacji celowej przekazanej w 2014 r. z budżetu państwa na finansowanie programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania rozdział 85295, 2030. Ustalenia ogólne: Zadania w zakresie pomocy społecznej na terenie Gminy Budzów dalej Gmina, realizowane były przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Budzowie dalej GOPS. Obsługę finansowo-księgową GOPS prowadzi samodzielnie, natomiast obsługę kasową GOPS zapewnia Bank Spółdzielczy na podstawie umowy z 31 grudnia 2013 r. Nr 91/2013 zawartej pomiędzy Bankiem Spółdzielczym w Suchej Beskidzkiej a Gminą Budzów, reprezentowaną przez Wójta i Skarbnika Gminy Budzów. Kontrola wykazała, że w 2014 r. przypadająca na Gminę kwota dotacji z budżetu państwa na zadania kontrolowane wyniosła 184.724,00 zł. Środki te wykorzystano w wysokości 183.988,48 zł. Niewykorzystaną kwotę dotacji 735,52 zł zwrócono na rachunek Wojewody Małopolskiego w dniu 31 grudnia 2014 r. Kwoty dotacji w zakresie środków objętych kontrolą ujęto w uchwale budżetowej Gminy na rok 2014 Nr XXXII/283/2013 Rady Gminy Budzów z dnia 27 grudnia 2013 r. Do uchwały budżetowej Gminy w zakresie planu dotacji tych środków wprowadzono w dziale 852 7 zmian. Zmiany następowały każdorazowo zarządzeniami Wójta Gminy w oparciu o informacje Wojewody Małopolskiego o zwiększeniu lub zmniejszeniu planu dotacji na zadania objęte kontrolą. Środki dotacji przekazywane były Gminie, w wysokości odpowiadającej zapotrzebowaniom składanym za pośrednictwem Statystycznej aplikacji Centralnej. 2
Urząd Gminy Budzów przekazywał do GOPS środki w pełnej kwocie niezwłocznie po ich otrzymaniu z Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Zasiłki z pomocy społecznej wypłacane były w formie gotówkowej w kasie Banku Spółdzielczego oraz przelewami na wskazane przez świadczeniobiorców konta bankowe. 1. Dział 852 Pomoc społeczna, rozdział 85213 Składki na ubezpieczenie zdrowotne opłacane za osoby pobierające niektóre świadczenia z pomocy społecznej, niektóre świadczenia rodzinne oraz za osoby uczestniczące w zajęciach w centrum integracji społecznej. Działanie 20.1.1.9 Opłacanie i refundacja składek na ubezpieczenie zdrowotne z budżetu państwa za osoby uprawnione Dotacja planowana i otrzymana 6.817,00 zł Dotacja wykorzystana 6.424,35 zł Dotacja zwrócona 392,65 zł Plan dotacji celowej w rozdziale 85213, 2030 z przeznaczeniem na dofinansowanie opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% kwoty otrzymywanego zasiłku stałego, za osoby pobierające zasiłek stały, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), dalej ustawa o pomocy społecznej, w przypadku, gdy nie podlegają temu obowiązkowi z innego tytułu w projekcie ustawy budżetowej wynosił 4.596,00 zł, a w ustawie budżetowej 4.365,00 zł. W 2014 r. plan dotacji celowej w tej podziałce klasyfikacyjnej został zwiększony o łączną kwotę 2.452,00 zł zarządzeniami Wojewody Małopolskiego, odpowiednio z 15 lipca 2014 r. i 20 października 2014 r. Gmina na realizację zadania otrzymała dotację do wysokości ustalonego planu. Kontrola wykazała, że na opłacenie składek za osoby pobierające zasiłki stale i nie objętych ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu wydatkowano w 2014 r. kwotę ogółem 6.424,35 zł w całości ze środków z dotacji celowej. Ustalono, że w 2014 r. zasiłki stale pobierało łącznie 25 osób, z czego składki zdrowotne opłacono za 19 osób wykorzystując 94,24 % otrzymanej kwoty dotacji. Kontrolą objęto ewidencję księgową wydatków poniesionych w 4130 ze środków dotacji oraz własnych na łączną kwotę 6.424,35zł, deklaracje rozliczeniowe ZUS P DRA i dołączone 3
do nich imienne raporty miesięczne o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne za 2014 r. jak również przelewy należnych składek zdrowotnych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wykazano, że kwoty wynikające z poszczególnych deklaracji rozliczeniowych były zgodne z wysokością składek przekazanych w 2014 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Składki za dany miesiąc odprowadzane były z zachowaniem terminu określonego w art. 47 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 z późn. zm.). Należne składki za grudzień 2014 r. przekazano do ZUS w dniu 31 grudnia 2014 r. Wydatki dotyczące przekazywanych składek zostały prawidłowo zaklasyfikowane do 4130 Składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz ujęte w wyodrębnionej ewidencji księgowej GOPS. 2. Dział 852, rozdział 85214 Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, 2030. Działanie 13.1.1.1 Wsparcie finansowe jst w realizacji zadań pomocy społecznej. Dotacja planowana, otrzymana oraz wykorzystana - 12.566,00 zł. Plan dotacji celowej na 2014 r. w rozdziale 85214, 2030 z przeznaczeniem na dofinansowanie wypłat zasiłków okresowych w części gwarantowanej z budżetu państwa określonej w art. 38 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, tj. w wysokości 50% różnicy pomiędzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej lub rodziny a rzeczywistym dochodem tej osoby lub rodziny, przewidywał dla Gminy w projekcie ustawy budżetowej 5.400,00 zł a w ustawie budżetowej 5.306,00 zł. Plan dotacji celowej w ramach tego rozdziału został zwiększony o 7.260,00 zł zarządzeniami Wojewody Małopolskiego odpowiednio z dnia 4 kwietnia 2014 r., 15 lipca 2014 r. i 14 października 2014 r. Według stanu na 31 grudnia 2014 r. plan dotacji celowej w tym rozdziale wynosił 12.566,00 zł. Ustalono, że GOPS wypłacił w okresie objętym kontrolą zasiłki okresowe z pomocy społecznej dla 10 osób na kwotę ogółem 21.205,00 zł, z tego ze środków dotacji na kwotę 12.566,00 zł oraz ze środków Gminy na kwotę 8.639,00 zł. Wszystkie zasiłki okresowe przyznawano z powodu bezrobocia. 4
Szczegółową kontrolą objęto 13 list wypłat zasiłków okresowych za miesiąc marzec, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień i grudzień 2014 r., przyznających zasiłki okresowe na podstawie których wypłacono świadczeniobiorcom w 2014 r. łączną kwotę 12.171,00 zł, tj. 57,39 % kwoty zasiłków wypłaconych w tym roku a finansowanych ze środków dotacji na kwotę 7.094,20 zł oraz ze środków Gminy na kwotę 5.076,80 zł. Kontrola tych list nie wykazała nieprawidłowości. Ponadto szczegółowym badaniem w zakresie prawidłowości wypłat zasiłków okresowych objęto 10 decyzji przyznających świadczenie na kwotę ogółem 12.213,00 zł. Analiza tych decyzji wykazała, że wypłata zasiłków okresowych, nastąpiła w ustalonych wysokościach oraz terminach wskazanych w decyzjach. Wydatki związane z wypłatą zasiłków okresowych zostały prawidłowo zaklasyfikowane do 3110 Świadczenia społeczne oraz ujęte w ewidencji księgowej GOPS zgodnie z zakładowym planem kont, prowadzonej odrębnie dla wydatków z dotacji i ze środków własnych. 3. Dział 852, rozdział 85216 Zasiłki stałe. Działanie 13.1.1.1 Wsparcie finansowe jst w realizacji zadań pomocy społecznej. Dotacja planowana i otrzymana 99.179,00 zł, Dotacja wykorzystana 98.836,13 zł, Zwrot 342,87 zł. Plan dotacji celowych w rozdziale 85216, 2030 na wydatki związane z udzieleniem zasiłków stałych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 19 ustawy o pomocy społecznej, przewidywał w ustawie budżetowej na 2014 r. kwotę 67.362,00 zł. Po zmianach wprowadzonych Zarządzeniami Wojewody Małopolskiego z dnia 15 lipca 2014 r., 14 października 2014 r. i 10 listopada 2014 r., plan ten wynosił ostatecznie 99.179,00 zł. W toku kontroli ustalono, że dotacja została wykorzystana w wysokości 98.836,13 zł na wypłacenie zasiłków stałych z pomocy społecznej dla 25 osób, w tym dla: 20 osób samotnie gospodarujących wypłacając im 190 świadczeń, 5 osób pozostających w rodzinie wypłacając 42 świadczenia. Niewykorzystaną kwotę dotacji 342,87 zł Gmina zwróciła na MUW w dniu 31 grudnia 2014 r. 5
Szczegółową kontrolą objęto 12 list wypłat zasiłków stałych za marzec, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień i grudzień 2014 r. płatne w formie przelewów na konta jak i w formie gotówkowej w kasie Banku Spółdzielczego, finansowanych w całości ze środków dotacji stanowiących łącznie 44.423,60 zł, tj.: 44.95%. Kontrola tych list nie wykazała nieprawidłowości. Ponadto szczegółowym badaniem w zakresie prawidłowości wypłat zasiłków objęto 10 decyzji przyznających świadczenie z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego, na podstawie których wypłacono świadczeniobiorcom w 2014 r. łączną kwotę 19.327,00 zł, tj. 19,55 % kwoty zasiłków wypłaconych w tym roku. Analiza tych decyzji wykazała, że wypłata zasiłków stałych, nastąpiła w ustalonych wysokościach oraz w terminach wskazanych w decyzjach. 4. Dział 852, rozdział 85295 Pozostała działalność, 2030. Działanie 13.1.1.8 Program wieloletni Pomoc państwa w zakresie dożywiania Dotacja planowana, otrzymana i wykorzystana - 66.162,00 zł. Plan dotacji celowych w rozdziale 85295, 2030 z przeznaczeniem na dofinansowanie zadań realizowanych w ramach wieloletniego programu wspierania gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania ustanowionego uchwałą Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywania na lata 2014-2020, dalej: Program, przewidywał dla Gminy zarówno w projekcie ustawy budżetowej jak i w ustawie budżetowej kwotę 47.334,00 zł. Plan dotacji w tym rozdziale został zwiększony o kwotę ogółem 18.828,00 zł zarządzeniami Wojewody Małopolskiego z dnia 20 czerwca 2014 r. i 9 października 2014 r. Według stanu na 31 grudnia 2014 r. plan dotacji celowej, w tym rozdziale wynosił 66.162,00 zł. Przyznana w kontrolowanym okresie Gminie kwota dotacji na realizację Programu została określona w umowie zawartej pomiędzy Wojewodą Małopolskim, a Wójtem Gminy Budzów w dniu 7 lutego 2014 r. Określona w niej kwota przyznanej dotacji wynosiła 47.334,00 zł. Do ww. umowy w ciągu 2014 r. zawarto dwa aneksy. Zgodnie z treścią aneksu nr 2 ustalono kwotę dotacji przyznanej Gminie ze środków budżetu państwa na poziomie 66.162,00 zł, z tego na: posiłek 63.169,00 zł, co stanowi nie więcej niż 60% kosztu posiłku z dowozem, zasiłek celowy 2.993,00 zł, co stanowi nie więcej niż 60% kosztów zasiłków celowych. 6
W umowie wskazano również, że Gmina przeznaczy na dofinansowanie nie mniej niż 40% kosztów posiłków wraz z dowozem oraz nie mniej niż 40% kosztów zasiłków celowych. Środki finansowe z budżetu państwa na realizację Programu wpłynęły do Urzędu w 2014 r. w 10 transzach począwszy od 12 lutego 2014 r. Środki te Urząd przekazywał do GOPS w terminach umożliwiających bieżące finansowanie zadań określonych w Programie. Kontrola wykazała, że na realizację zadań określonych w Programie GOPS wydatkował w 2014 r. kwotę ogółem 114.036,90 zł w tym 66.162,00 zł z dotacji z budżetu państwa oraz 47.874,90 zł ze środków Gminy. Otrzymaną dotację Gmina wykorzystała zgodnie z przeznaczeniem oraz z zachowaniem udziału procentowego określonego w umowie w kwocie ogółem 66.162,00 zł. Na podstawie ewidencji księgowej ustalono, że środki te wykorzystano, bowiem na: dożywianie w formie gorących posiłków prowadzone m.in. we wszystkich placówkach szkolnych, wydatkując na ten cel z dotacji kwotę 63.169,00 zł, tj. 58,55 % ogółu środków przeznaczonych na dożywianie (107.892,90 zł ), zasiłki celowe na zakup żywności 2.993,00 zł, tj. 48,71 % ogółu środków przeznaczonych na zasiłki (6.144,00 zł). Wkład własny Gminy na realizację zadań ustalonych w Programie wyniósł kwotę ogółem 47.874,90 zł. Środki te przeznaczono na: dożywianie 44.723,90 zł, co stanowi 41,45% ogółu środków przeznaczonych na dożywianie (107.892,90 zł). zasiłki celowe na zakup żywności 3.151,00 zł, co stanowi 51,29 % ogółu środków przeznaczonych na zasiłki celowe (6.144,00 zł). Dożywianie w formie gorących posiłków realizowano we 10 placówkach Gminy, tj. w pięciu szkołach podstawowych, dwóch przedszkolach, dwóch Zespołach Szkolno - Przedszkolnych oraz w jednym gimnazjum. Stosownie do zapisów porozumień zawartych z wykonawcami świadczącym usługi w zakresie dożywiania uczniów szkół z terenu Gminy, podstawą rozliczenia się za dostarczane posiłki były comiesięczne faktury /rachunki wystawiane przez wykonawcę dla GOPS. Analiza dokumentacji rozliczeń GOPS z wykonawcami za świadczenie ww. usług w okresie od stycznia do grudnia 2014 r. obejmującej 20 faktur na kwotę ogółem 49.708,00 zł, wykazała, że do faktur załączane były zestawienia potwierdzane przez dyrektorów szkół, 7
zawierające imienny wykaz osób, liczbę wydanych posiłków dla poszczególnych uczniów korzystających z dożywiania w danym miesiącu. Faktury stanowiące podstawę do ujęcia w księgach rachunkowych GOPS były każdorazowo poddane kontroli formalno-rachunkowej, merytorycznej oraz zaakceptowane do wypłaty środków, zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 330 z późn. zm.). Zobowiązania regulowano terminowo i na właściwy rachunek. Na fakturach wskazano źródła ich finansowania, tj. zaznaczono w jakich kwotach sfinansowano je z dotacji z budżetu państwa, a w jakich ze środków własnych Gminy. Ustalono, że GOPS poza dożywianiem dzieci w jednostkach oświatowych Gminy, przyznał pomoc w formie dożywiania dla 16 uczniów zamieszkałych na terenie Gminy, a uczęszczających do Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Makowie Podhalańskim, Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Suchej Beskidzkiej i Zespołu Szkół im. Wincentego Witosa w Suchej Beskidzkiej. Wydatki na dożywianie tych osób wyniosły ogółem 16.209,00 zł. W ramach Programu, pomocą w formie zasiłku celowego na zakup żywności objęto w 2014 r. 32 osoby przez okres dwóch miesięcy (lipiec, sierpień). Średnia miesięczna wysokość jednego świadczenia wyniosła w 2014 r. 96,00 zł. Szczegółową kontrolą objęto 2 listy wypłat zasiłków celowych za okres od lipca do sierpnia 2014 r. na łączną kwotę 6.144,00 zł, tj. 100 % ogółu poniesionych wydatków na zasiłki celowe, płatnych ze środków dotacji na kwotę 2.993,00 zł oraz ze środków Gminy na kwotę 3.151,00 zł. Kontrola tych list nie wykazała nieprawidłowości. Ponadto szczegółowym badaniem w zakresie prawidłowości wypłat zasiłków objęto wszystkie 6 decyzji przyznających świadczenie w formie zasiłku celowego na zakup żywności, na podstawie których wypłacono świadczeniobiorcom w 2014 r. łączną kwotę 6.144,00 zł, tj. 100 % kwoty zasiłków wypłaconych w tym roku. Kontrola list wypłat zasiłków okresowych, stałych jak również celowych na zakup żywności w ramach Programu wykazała, że listy te zostały prawidłowo sprawdzone pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym oraz zatwierdzone do wypłaty przez osoby upoważnione. Odbiór świadczeń w formie gotówki w kasie banku potwierdzony był przez świadczeniobiorcę podpisem na liście wypłat. Kwoty wynikające z poleceń przelewów zasiłków na konta świadczeniobiorców były zgodne z listami wypłat. Kwoty wypłaconego zasiłku okresowego nie były niższe niż 20,00 zł, a zasiłku stałego 30,00 zł miesięcznie, co jest zgodne z art. 37 ust 3 i art. 38 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. 8
Przedstawione w rocznym sprawozdaniu z wykonania planu dochodów budżetowych Gminy Rb-27S za 2014 r. kwoty dotacji planowanych i otrzymanych z budżetu państwa w 2030 w rozdziałach: 85213, 85214, 85216 oraz 85295 były zgodne ze stanem faktycznym. Kwoty wydatków na zadania kontrolowane za 2014 r. wykazane w rocznym sprawozdaniu zbiorczym z wykonania planu wydatków budżetowych Gminy Rb-28S za 2014 r. w rozdziałach: 85213, 85214, 85216 oraz 85295 w poszczególnych podziałkach klasyfikacji budżetowej mieściły się w łącznych kwotach wydatków wykonanych w tych paragrafach. Wykazane w sprawozdaniu jednostkowym GOPS Rb-28S kwoty wydatków w poszczególnych podziałkach klasyfikacji budżetowej, były zgodne z ewidencją księgową GOPS. W związku z prawidłową realizacją zadań nie formułuje się zaleceń pokontrolnych. Z up. Wojewody Małopolskiego Sławomir Dyl Dyrektor Wydziału Organizacji i Kontroli 9