PROGRAM WYCHOWAWCZY PRZEDSZKOLA nr 1 w ŚWIERKLANACH
Wstęp Wychowanie jest jednym z trudniejszych pojęć do zdefiniowania. Można je rozpatrywać w węższym znaczeniu, jak również w bardzo szerokim. Wychowanie jest, więc świadomym, celowym, i specyficznym działaniem pedagogicznym rodziców lub nauczycieli, dokonywanym głównie przez słowo czy inne postaci interakcji, zwłaszcza przykład osobisty, zmierzające do osiągnięcia względnie trwałych zmian w rozwoju umysłowym, społecznym, kulturowym, duchowym jednostki ludzkiej. Natomiast w szerszym znaczeniu jest to oddziaływanie całokształtu specyficznych pedagogicznych bodźców i doświadczeń ogólnospołecznych, grupowych i indywidualnych, profesjonalnych i nieprofesjonalnych, przynoszących względnie trwałe skutki w rozwoju jednostki ludzkiej. Wychowanie, więc rozpoczyna się w rodzinie, a przedszkole tylko je kontynuuje i ukierunkowuje. Jak powiedział J. Dewey ( ) przedszkolne życie powinno wyrastać stopniowo z życia domowego ( ) powinno podejmować i kontynuować zachowania, z którymi dziecko oswoiło się już w domu. Program wychowawczy ma na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, względnie potrzeby społeczności przedszkolnej: dzieci, rodziców i środowiska oraz pracowników. Integruje nauczycieli i rodziców w realizowaniu celów wychowawczych, ujednolica oddziaływania wychowawcze, kieruje procesy wychowawcze na właściwe tory. Zasadniczą funkcją przedszkola jest opieka i wspieranie rozwoju dziecka we wszystkich jego sferach. Dobrej jakości oddziaływanie przedszkolne powinno charakteryzować oddziaływanie właściwe rozwojowo, tj. umożliwiające inicjatywę dziecka, planowanie własnej aktywności, wyrażanie intencji, dokonywanie wyborów, samodzielnie działanie i finalizowanie aktywności. Przedszkole nie może zastąpić domu rodzinnego, może uzupełniać jedynie i wzbogacać doświadczenia dziecka w tych sferach, w których oddziaływanie domu jest niewystarczające. Celem działań nauczyciela powinno być pośredniczenie w przekazywaniu oraz nadawaniu konkretnych treści wartościom uniwersalnym w czasie wspólnego działania, a przez to powodowanie wewnętrznego rozwoju dziecka. Zarówno nauczyciel i dziecko rozwijają się w sposób ciągły, mają wpływ na wzajemne zachowania, a więc na rozwój siebie i partnera. 2
Program Wychowawczy Przedszkola nr 1 w Świerklanach Zgodny z Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego z dnia 17 czerwca 2016 r. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego opisuje proces wspomagania rozwoju i edukacji dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Przedszkola oraz inne formy wychowania przedszkolnego w równej mierze pełnią funkcje opiekuńcze, wychowawcze i kształcące. Zapewniają dzieciom możliwość wspólnej zabawy i nauki w warunkach bezpiecznych, przyjaznych i dostosowanych do ich potrzeb rozwojowych. Celem wychowania przedszkolnego jest: 1) wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynność 2) intelektualnych potrzebnych dzieciom w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji; 3) budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe; 4) kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek; 5) rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi; 6) stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych; 7) troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych; 8) budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych; wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, taniec, śpiew, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne; 9) kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej; 10) zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej; 11) kształtowanie u dzieci umiejętności czytania i przygotowanie dzieci do nabywania umiejętności pisania; 12) przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym poprzez rozbudzanie ich świadomości językowej i wrażliwości kulturowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języków obcych na dalszych etapach edukacyjnych; 13) w przedszkolach umożliwiających dzieciom należącym do mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym, o których mowa w ustawie z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 573 oraz z 2016 r. poz. 749), podtrzymywanie i rozwijanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i językowej -przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem mniejszości narodowej lub etnicznej lub językiem regionalnym poprzez rozbudzanie ich świadomości narodowej, etnicznej i językowej oraz budowanie pozytywnej motywacji do nauki języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalnego na dalszych etapach edukacyjnych 3
Przedszkola, inne formy wychowania przedszkolnego oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego dziecka, stosownie do jego potrzeb i możliwości, a w przypadku dzieci niepełnosprawnych -stosownie także do ich możliwości psychofizycznych i komunikacyjnych oraz tempa rozwoju psychofizycznego. Cele te są realizowane we wszystkich obszarach działalności edukacyjnej przedszkola oraz innej formy wychowania przedszkolnego. W każdym z obszarów są podane umiejętności i wiadomości, którymi dzieci kończące wychowanie przedszkolne powinny się wykazywać. W przypadku dzieci niepełnosprawnych wymagania w zakresie poszczególnych umiejętności i wiadomości powinny uwzględniać ograniczenia wynikające z ich niepełnosprawności Zmodyfikowany przez Radę Pedagogiczną Przedszkola nr 1 w Świerklanach 4
Kryteria sukcesu: Dziecko: dostrzega i rozumie potrzeby innych, akceptuje ich odrębność rozumie i przestrzega zasady umiejętnego współżycia w grupie potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły i umiejętności potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje szanuje wolność innych, odmienne zdanie drugich osób wyraża swoje potrzeby uczucia i oczekiwania, a także dostrzega je u innych rozumie znaczenie dialogu w rozwiązywaniu sporów, potrafi argumentować swoje racje, oceny, i odczucia zna i kultywuje tradycje rodzinne, lokalne, regionalne i narodowe ma świadomość przynależności narodowej : rozpoznaje godło, barwy narodowe, rozumie pojęcie Ojczyzna ma świadomość przynależności do Wspólnoty Państw Europejskich rozumie konieczność przestrzegania zasad zgodnego współżycia ze światem przyrody, przejawia postawy proekologiczne rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej zauważa sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych, potrafi unikać zagrożeń umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętym powszechnie kanonem norm społecznych zna swoje prawa i obowiązki szanuje wartości: prawdę, dobroć, piękno, sprawiedliwość, uczciwość, życzliwość, szacunek i wyrozumiałość rozumie swoje prawo do pomocy ze strony dorosłych w trudnych sytuacjach ma poczucie obowiązkowości, odpowiedzialności i wytrwałości decydujące o doprowadzeniu do końca rozpoczętej pracy potrafi cieszyć się z własnych sukcesów, docenia sukcesy innych, umie z godnością przyjmować porażki interesuje się otaczającym światem, poszukuje odpowiedzi na nurtujące go pytania. 5
Lp. Zadania główne Normy postępowania Sposób realizacji celów 1. Bądź kulturalny używaj form grzecznościowych :proszę, dziękuję, przepraszam. nie mów z pełnymi ustami okazuj szacunek dorosłym, starszym osobom pamiętaj o kulturalnym zachowaniu w trakcie powitań i pożegnań (dzień dobry, do widzenia) bądź miły dla innych osób (kolegów i dorosłych) dbaj o porządek wokół siebie(nie śmieć, sprzątaj po zabawie) słuchaj kiedy inni mówią, mów kiedy inni słuchają samodzielne podejmowanie prostych obowiązków w domu i w przedszkolu sprzątanie swoich zabawek, układanie książek, opieka nad swoim zwierzakiem uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych członków rodziny- spokojne i ciche zachowanie podczas gdy inni odpoczywają, opiekowanie się osobami chorymi i starszymi uczenie się stosowania zwrotów grzecznościowych w określonych sytuacjach (dzień dobry, do widzenia, proszę, dziękuję, przepraszam) dostarczanie dzieciom wzorców właściwego zachowania się (postawa nauczycielki, postacie literatury itp.) utrwalenie nawyków kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych (w sklepie, autobusie, kinie) poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów uczenie się mówienia miłych słów oraz dziękowania innym za te słowa rozmawianie z dziećmi na temat savoir-vivr u stosowanie ich w sytuacjach codziennych szanowanie wspólnych zabawek i odkładanie ich na wyznaczone miejsce opanowanie umiejętności kulturalnego jedzenia (nie mówienie z pełnymi ustami, używanie serwetek itp.) przyzwyczajanie dzieci do przestrzegania zasad dotyczących utrzymywania porządku i szanowania zieleni w najbliższym otoczeniu (papierki wrzucamy do kosza, nie depczemy trawników i skwerków, nie niszczymy drzew, krzewów.) 6
2. Bądź koleżeński zgodnie baw się z kolegami szanuj cudzą własność dziel się z innymi tym co masz nie bądź zawzięty w kontaktach z innymi nie wyrządzaj krzywdy innym nie rób drugiemu co tobie nie miłe (nie wyśmiewaj się, nie przedrzeźniaj, nie przezywaj) pomagaj tym, którzy tej pomocy potrzebują 3. Kontroluj swoje zachowanie unikaj krzyku, kłótliwości przestrzegaj zawartych umów, reguł oceniaj zachowanie, a nie osoby wyrażaj swoje emocje 7 zawieranie umów z dziećmi dotyczące właściwego zachowania w przedszkolu, konsekwentne ich przestrzeganie interesowanie się wytworami swoich kolegów, dostrzeganie wysiłku włożonego w ich powstanie, poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów rozumienie, że inni mają takie same potrzeby jak ja : uczestnictwa w zabawach, korzystania z zabawek, spożywania słodyczy (w związku z tym dzielenie się z innymi) uczenie się właściwego zachowania podczas rozwiązywania zaistniałego konfliktu - używania zwrotów grzecznościowych, korzystanie z pomocy i doradztwa nauczycielki, rozumienie tego, co przeżywają inni słuchanie kolegów pełniących dyżur w grupie, podporządkowanie się ich poleceniom i uwagom wyrabianie nawyku uprzejmego witania się z kolegami w szatni lub na podwórku (mówienie dzień dobry, skinienie ręką itp.) sprawianie radości choremu koledze przez wspólne napisanie listu, przygotowanie upominku, odwiedziny dostrzeganie i przeciwstawianie się przejawom samolubstwa, okrucieństwa, przezywania, dokuczania (rozumienie przeżyć z tym związanych) sprawianie radości innym dzieciom przez składanie życzeń urodzinowych, wykonanie dla nich upominków opiekowanie się nowymi kolegami oraz tymi, którzy tej pomocy (rozumienie ich zagubienia i nieporadności) ustalenie reguł i norm życia w grupie, przestrzeganie ich: ( zgodnego zachowania się podczas zabaw kulturalnego włączania się do zabaw kolegów korzystania ze sprzętu i zabawek mądrego rozwiązywania za-
w sposób kontrolowany korzystaj z pomocy dorosłych w trudnych sytuacjach ciesz się z sukcesów, przyjmuj z godnością porażki wystrzegaj się kłamstwa odróżniaj dobro od zła mów o swoich uczuciach (odczuciach) istniałych konfliktów porozumiewania się umiarkowanym głosem) przestrzeganie zasad podporządkowania się dyżurnym (łazienka, sala) ponoszenie konsekwencji łamania przyjętych umów reagowanie na umówione sygnały np. sygnał kończący zabawę uczenie dzieci właściwego zachowania w stosunku do innych (nie stosujemy obraźliwych słów) uczenie dzieci umiejętności określania swoich uczuć, wyrażania swoich oczekiwań w sposób zrozumiały dla innych zapoznawania z bezpiecznymi sposobami rozładowania emocji nie wyrządzając krzywdy innym (np. gryzmolenie po kartce, zgniatanie gazety, darcie papieru) poznawanie wzorców właściwego zachowania (postawa nauczyciela, wzorce z literatury) uczenie właściwego przyjmowania pochwał i krytyki poszukiwanie sposobów nagradzania sukcesów innych udział w inscenizacjach dziecięcych z wykorzystaniem literatury : (rozróżnianie prawdy i fałszu, fantazji, kłamstwa w utworach literackich i w sytuacjach codziennych podejmowanie prób oceny i ocenianie postępowania bohaterów bajek i opowiadań układanie zakończeń historyjek obrazkowych, przewidywanie skutków złego postępowania, wyciąganie wniosków) rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych podejmowanie oceny postępowania własnego i innych w konkretnych sytuacjach włączanie zabaw dramowych, jako element bloku integracyjnego określającego samopoczucie dziecka systematyczne prowadzenie rozmów, wyjaśnień, wymiany zdań i przedstawienie argumentów dotyczących własnych ocen i odczuć, liczenie się z odczuciami drugiej osoby uczenie się mówienia o rzeczach mi- 8
4. Dbaj o bezpieczeństwo 5. Dbaj o swoje zdrowie nie oddalaj się od grupy z miejsca zabaw nie próbuj nieznanych Ci produktów i potraw nieznanego pochodzenia, lekarstw informuj dorosłych o swoich dolegliwościach (skaleczenie, złe samopoczucie) pamiętaj swój adres zamieszkania unikaj niebezpiecznych zabaw i zachowań zachowaj ostrożność w kontaktach z obcymi nie zbliżaj się o nieznanych zwierząt przestrzegaj zasad ruchu drogowego dla pieszych nie krzycz, mów umiarkowanym głosem często korzystaj z pobytu na świeżym powietrzu, hartuj swój organizm ubieraj się odpowiednio do temperatury zjadaj przygotowane dla Ciebie posiłki pamiętaj o korzystaniu 9 łych, wyrażania dezaprobaty dla zachowań negatywnych cykliczne spotkania z policjantem, lekarzem,weterynarzem, leśniczym ustalenie zasad warunkujących bezpieczeństwo podczas pobytu w przedszkolu (sala, plac zabaw) oraz podczas wycieczek i spacerów przestrzeganie zakazu spożywania produktów nieznanego pochodzenia(owoce, rośliny, grzyby, lekarstwa, słodycze otrzymywane od obcych) omówienie sposobu postępowania w razie złego samopoczucia, skaleczenia, określonej dolegliwości zapamiętywanie własnego imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania w toku zajęć scenek rodzajowych, dramy, poznanie konsekwencji niebezpiecznych zabaw i zachowań poznanie niektórych możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu oglądanie filmów, slajdów dotyczących prawidłowych zachowań w różnego rodzaju sytuacjach rozumienie przestrzegania zasad kodeksu drogowego dla pieszych dostarczanie wzorców właściwego zachowania na ulicy (wycieczki na skrzyżowanie, filmy edukacyjne, książki) dostarczanie dzieciom wzorców właściwego zachowania w różnych sytuacjach czynne uczestnictwo dzieci w zabawach organizowanych przez nauczycielkę (zabawy ruchowe, zestawy ćwiczeń gimnastycznych, spacery, wycieczki, pobyt na świeżym powietrzu) uczenie się umiejętności dokonywania wyboru odpowiedniego
6. Dbaj o swoje środowisko z zabiegów higienicznych zasłaniaj nos i usta przy kichaniu i kaszlu nie obawiaj się wizyty u lekarza mów o tym, czego się boisz unikaj hałasu ubrania stosownie do pogody kształtowanie nawyku zjadania śniadania systematyczne mobilizowanie dzieci do stosowania zabiegów higienicznych, mycia rąk przed posiłkiem oraz po wyjściu z ubikacji rozumienie potrzeby wizyt kontrolnych u lekarza pediatry oraz stałego kontrolowania i leczenia zębów - spotkania z lekarzem pediatrą, stomatologiem, higienistką stosowania w zajęciach różnych form sprzyjających zrozumieniu potrzeb własnych i kolegów (techniki dramowe, pedagogika zabawy) uświadomienie dzieciom konieczności spożywania owoców i warzyw jako źródła witamin(poprzez spożywanie posiłków w przedszkolu, zajęcia dydaktyczne, zajęcia gospodarcze, hodowle prowadzone w kąciku przyrodniczym, filmy edukacyjne) udział dzieci w konkursie ekologiczno - przyrodniczym 7. Poznaj swoje tradycje rodzinne, regionalne i narodowe. kultywuj tradycje swojej rodziny rozmawiaj z rodzicami o ich pracy pamiętaj o uroczystościach rodzinnych bądź dumny z miejscowości), regionu, kraju w którym mieszkasz szanuj język ojczysty i tradycje narodowe poznaj piękno swojej miejscowości, regionu, kraju. 10 Pobudzanie ciekawości do interesowania się historią i tradycjami swojej rodziny wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez udział rodziców i dziadków w uroczystościach organizowanych w przedszkolu, zajęciach otwartych, warsztatach czy Piknikach rodzinnych prowadzenie rozmów i zajęć dotyczących poznawania pracy zawodowej zarówno rodziców jak i dziadków, zapraszanie przedstawicieli danego zawodu na zajęcia
poznaj piękno sąsiadujących z Polską państw, ich kulturę, szanuj ich zwyczaje narodowe przedszkolne realizowanie tematów kompleksowych dotyczących poznawania zawodów: np. strażaka, lekarza, policjanta, nauczyciela czy związanego z regionem zawodu górnika w trakcie zajęć oraz przy każdej nadarzającej się okazji, uświadamianie dzieciom ich przynależności narodowej jesteśmy Polakami, mówimy po polsku, rozumiemy znaczenie słowa Ojczyzna zapoznawanie dzieci z barwami narodowymi, godłem i hymnem orientacja na mapie Polski Zapoznawanie z kulturą wybranych państw europejskich, poznanie pojęć Europa, Unia Europejska rozumienie przynależności do wspólnoty Państw Europejskich, jesteśmy Europejczykami. Rada Pedagogiczna Przedszkola nr 1 w Świerklanach 11