Nazwa przedmiotu: Kierunek: ENERGETYKA Rodzaj przedmiotu: specjalności obieralny Rodzaj zajęć: Wykład, ćwiczenia laboratoryjne I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Uzyskanie podstawowej wiedzy na temat systemów sterowania silnika i ich wpływu na jego własności eksploatacyjne. C. Zapoznanie studentów z metodami i sposobami realizacji zadań stawianych systemom sterowania silnika spalinowego z zapłonem iskrowym i samoczynnym w aspekcie ich własności eksploatacyjnych. C. Nabycie przez studentów praktycznych umiejętności w zakresie diagnostyki silników spalinowych na hamowni stacjonarnej i podwoziowej. WYMAGANIA WSTĘPNE W ZAKRESIE WIEDZY, UMIEJĘTNOŚCI I INNYCH KOMPETENCJI 1. Wiedza z zakresu elektrotechniki i elektroniki.. Wiedza z zakresu budowy 3. Wiedza z zakresu podstaw automatyki i teorii sterowania. 4. Umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji. 5. Umiejętności pracy samodzielnej i w grupie. 6. Umiejętności prawidłowej interpretacji i prezentacji własnych działań. EFEKTY KSZTAŁCENIA EKSPLOATACJA SILNIKÓW SPALINOWYCH The operation of internal combustion engines Forma studiów: stacjonarne Poziom kwalifikacji: I stopnia Liczba godzin/tydzień: W, L Kod przedmiotu: E_mso_4B Rok: III Semestr: VI Liczba punktów: 4 ECTS EK 1 ma podstawową wiedzę na temat systemów sterowania i diagnostyki silnika spalinowego i ich praktycznej realizacji EK rozumie podstawowe zjawiska i procesy fizyczne wstępujące w technice, zna metody pomiaru podstawowych wielkości fizycznych EK 3 potrafi wykonać pomiary wielkości mechanicznych oraz elektrycznych, posiada umiejętności obsługi aparatury pomiarowej TREŚCI PROGRAMOWE Forma zajęć WYKŁADY Liczba godzin W 01 - Stany eksploatacji silnika spalinowego w maszynie i pojeździe. Przegląd układów sterowania silników samochodowych i ich rozwoju. W 0- Zasady prawidłowej i bezpiecznej eksploatacji silników spalinowych w pojazdach i maszynach. W 03 W04 Budowa i zasady pracy układów występujących w osprzęcie silnika spalinowego. 4 W 05 Materiały eksploatacyjne stosowane w silnikach spalinowych. Czasookres ich
pracy. W 06 Elektroniczne układy zapłonowe silników z zapłonem iskrowym. Klasyfikacja i dobór świec zapłonowych. Rodzaj świecy i jej wpływ na przebieg spalania. W 07 Układy sterowania źródłami napięcia w silniku spalinowym. Prądnice prądu stałego i przemiennego. W 08 Sposoby rozruchu silnika. Rozruch za pomocą rozrusznika elektrycznego. Własności dynamiczne przetworników pomiarowych stosowanych w silnikach spalinowych. W 09 Zasady dopuszczenia silników spalinowych do eksploatacji, normy homologacyjne. W 10 Eksploatacja silników w aspekcie emisji substancji toksycznych spalin. W 11 - Procedury kontrolne silników spalinowych podczas okresowych badań pojazdów i maszyn. W 1 Przegląd i analiza typowych usterek eksploatacyjnych silników z ZI i ZS W 13 Diagnostyka silnika, badania osłuchowe strefy osłuchu, stetoskop akustyczny, stetoskop elektroniczny. Drgania silnika jako element oceny jakości spalania i stopnia zużycia eksploatacyjnego silnika. W 14 - Diagnostyka elektrycznych układów zasilania silnika w wykorzystaniem nowoczesnych diagnoskopów elektronicznych W 15 - Testy diagnostyczne silnika na hamowni stacjonarnej i podwoziowej Razem 30 Forma zajęć ĆWICZENIA LABORATORYJNE Liczba godzin L01 - Posługiwanie się schematami instalacji silnika. L0 - Badanie stanu akumulatora gęstość elektrolitu, zdolność rozruchowa, próba rozruchu rejestracja prądu rozruchu w samochodzie L03 - Badanie elektronicznych układów zapłonowych. L04 Badanie układów zasilania silników ZS. L05 Badanie stabilności pracy silnika spalinowego napędzającego prądnicę synchroniczną L06 - Określenie charakterystyki sondy lambda, sterowanie silnika w układzie zamkniętym z wykorzystaniem sondy lambda L07 - Badanie układu wtrysku paliwa lekkiego określenie charakterystyki wtryskiwacza i rejestracja przebiegu sygnału sterującego. L08 Pomiar stężenia substancji toksycznych spalin silnika z ZS według procedury okresowych badań technicznych pojazdów. L09 Pomiar stężenia substancji toksycznych spalin silnika ZI według procedury okresowych badań technicznych pojazdów. L10- Wyznaczanie charakterystyki zewnętrznej silnika ZS na hamowni stacjonarnej L11- Wyznaczanie charakterystyki zewnętrznej silnika ZS na hamowni podwoziowej L1 - Wyznaczanie charakterystyki zewnętrznej silnika ZI na hamowni podwoziowej L13 - Diagnostyka układów elektrycznych silnika spalinowego zamontowanego w pojeździe samochodowym L14 - Pomiary hałasu i drgań emitowanych przez silnik spalinowy L15- Analiza uszkodzeń eksploatacyjnych wybranych elementów konstrukcyjnych silnika spalinowego Razem 30 NARZĘDZIA DYDAKTYCZNE 1. wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych. stanowiska dydaktyczne z zakresu przewidzianego w harmonogramie zajęć laboratoryjnych
SPOSOBY OCENY ( F FORMUJĄCA, P PODSUMOWUJĄCA) F1. ocena przygotowania do ćwiczeń laboratoryjnych F. ocena umiejętności stosowania zdobytej wiedzy podczas wykonywania laboratoryjnych F3. ocena aktywności podczas zajęć P1. Ocena umiejętności rozwiązywania postawionych problemów oraz sposobu prezentacji uzyskanych wyników zaliczenie na ocenę. 1 P. Ocena opanowania materiału nauczania będącego przedmiotem wykładu. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA Forma aktywności Godziny kontaktowe z prowadzącym Zapoznanie się ze wskazaną literaturą Konsultacje Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych Wykonanie zadań - sprawdzianów międzysemestralnych z bieżącego materiału realizowanego na ćwiczeniach laboratoryjnych Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 30W 30L 60h 10 h 5h 15 h 10 h Suma 100 h SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA PRZEDMIOTU Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału prowadzącego Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych 4 ECTS,60 ECTS,0 ECTS LITERATURA PODSTAWOWA I UZUPEŁNIAJĄCA 1. Bernhard M.: badania trakcyjnych silników spalinowych, WKŁ, Warszawa 1970.. Bocheński C., Janiszewski T.: Diagnostyka silników wysokoprężnych. WKŁ, Warszawa 1996. 3. Herner A., Riehl H.J.: Elektrotechnika i elektronika w pojazdach samochodowych. WKŁ, Warszawa 003. 4. Informatory techniczne Bosch. WKŁ, Warszawa 5. Luft S.: Podstawy budowy silników, WKŁ, Warszawa, 006 6. Merkisz J.: Ekologiczne problemy silników spalinowych, WKŁ, Warszawa 006. 7. King D.: Computerized Engine Controls. Delmar Publisher. USA, 1998. 8. Wendeker M.: Sterowanie zapłonem w silniku samochodowym. LTN, Lublin 1999. 9. Wendeker M.: Sterowanie wtryskiem benzyny w silniku samochodowym. LTN, Lublin 1999. PROWADZĄCY PRZEDMIOT ( IMIĘ, NAZWISKO, ADRES E-MAIL) 1. dr hab. inż. Janusz Grzelka grzelka@imc.pcz.czest.pl 1 Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych. Ocena końcowa jest średnią ważona z oceny laboratorium i wykładu 3
MACIERZ REALIZACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Odniesienie danego efektu do efektów zdefiniowa- Efekt kształceninych dla całego Cele przedmiotu programu (PEK) K_W0 K_W1 EK 1 K_W35 K_U01 C1, C, C3 K_W0 K_W1 EK K_U01 C1, C, C3 K_W0 K_W1 EK 3 K_U01 C1, C, C3 K_U17 Treści programowe Narzędzia dydaktyczne 1, 1, 1, Sposób oceny P1, P F1, F, F3 P1, P F1, F, F3 P1, P F1, F, F3 II. FORMY OCENY - SZCZEGÓŁY Efekty kształcenia Na ocenę Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 EK 1, EK Student opanował wiedzę z zakresu eksploatacji Student nie opanował podstawowej wiedzy z zakresu eksploatacji Student częściowo opanował wiedzę z zakresu podstaw eksploatacji silników spalinowych. Student opanował wiedzę z zakresu podstaw eksploatacji silników spalinowych potrafi wskazać właściwą metodę rozwiązania podstawowych zagadnieniem eksploatacyjnych silnika. Student bardzo dobrze opanował wiedzę z zakresu materiału objętego programem nauczania, samodzielnie zdobywa i poszerza wiedzę przy użyciu różnych źródeł. 4
EK 1, EK, EK 3 Student posiada umiejętności stosowania wiedzy w rozwiązywaniu podstawowych zagadnień związanych z eksploatacją silnika spalinowego. Potrafi wykorzystać/stosować podstawowe narządzenia do diagnostyki wyznaczyć podstawowych parametrów pracy silnika spalinowego charakterystyk elementów układów sterowania nawet z pomocą prowadzącego. wykorzystać zdobytej wiedzy, zadania wynikające z realizacji ćwiczeń wykonuje z pomocą prowadzącego. Student poprawnie wykorzystuje wiedzę oraz samodzielnie rozwiązuje problemy wynikające w trakcie realizacji programu nauczania. Student potrafi dokonać wyboru alternatywnych metod rozwiązania zagadnień objętych treścią zajęć, potrafi dokonać oceny oraz uzasadnić trafność przyjętych założeń. EK 1, EK, EK 3 Student potrafi efektywnie prezentować i dyskutować wyniki własnych działań Student nie wykonał zadań przedstawionych do samodzielnego rozwiązania. zaprezentować wyników swoich zadań zrealizowanych w ramach zajęć laboratoryjnych Student wykonał Student wykonał zadania z wykonanego zadania z wykonanego ćwiczenia, potrafi ćwiczenia, ale nie potrafi dokonać interpretacji oraz analizy swojej pracy oraz prezentować wyniki wyników własnego dokonuje ich analizy. rozwiązania. Student wykonał zadania z wykonanego ćwiczenia, potrafi w sposób zrozumiały prezentować, oraz dyskutować osiągnięte wyniki. III. INNE PRZYDATNE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE Wszelkie informacje dla studentów kierunku ENERGETYKA dotyczące przedmiotu, jego zaliczenia, konsultacji są przekazywane podczas pierwszych zajęć oraz umieszczone są na tablicach informacyjnych Instytutu Maszyn Cieplnych. 5