METODOLOGIA BADAŃ przypomnienie kluczowych zagadnień dot. metodologii konstrukcja planu pracy do ustalonych tematów zadanie: opracowanie własnego projektu badawczego przygotowanie konspektu pracy (max 3 s. + spis treści) zjazd 7 Uwaga: w konspekcie należy się powołać przynajmniej na 3 pozycje literatury (w tym: książka, rdz. z książki pod red. oraz artykuł z czasopisma) i podać poprawne zestawienie wykorzystanej literatury (wg zasad omówionych na zajęciach).
Schemat poznania naukowego: Fakty teoria przewidywanie fakty TEORIE (2) PRZEWIDY WANIA (3) FAKTY(1) FAKTY (4)
ETAPY POSTĘPOWANIA BADAWCZEGO UJĘCIE PROBLEMU postawienie pytań badawczych ZBUDOWANIE MODELU BADAŃ zmienne SFORMUŁOWANIE HIPOTEZ BADAWCZYCH METODA Badana grupa i zastosowane narzędzia
TEMAT I TYTUŁ PRACY Ustalenie problematyki, tematu, a następnie tytułu. Tytuł pracy nie zawsze pokrywa się z tematem. Temat pojęcie b. ogólne niż tytuł Np. problematyka jakości życia studentów uwarunkowania poczucia zadowolenia z życia tytuł : Temperamentalne uwarunkowania poczucia zadowolenia z życia studentów psychologii SAN
Problem badawczy sformułowany w postaci pytania (rozstrzygnięcia: czy.; lub dopełnienia: w jakim stopniu kiedy ). Cel pracy odpowiada problemom badawczym, zgodny z ogólnie przyjętymi celami i funkcjami każdego poznania naukowego: funkcja opisowa (deskryptywna, faktograficzna) wyjaśniająca (eksplanacyjna, diagnostyczna) prognostyczna (przewidująca) praktyczna (instrumentalna)
Podstawy teoretyczne i model badań Zmienne niezależne X Zmienne objaśniające Z. Zależna Y Z. objaśniana Zmienne pośredniczące
ZMIENNE zmienne dwuwartościowe wielowartościowe zmienne dychotomiczne zdychotomizowane zmienne ciągłe (np. wzrost) dyskretne (płeć, wykształcenie.) zależne niezależne (objaśniane objaśniające) kontrolowane niekontrolowane ilościowe jakościowe Operacjonalizacja zmiennych definiowanie pojęć poprzez ich odniesienie do konkretnych operacji, przy pomocy których zdobywamy wiedzę o rzeczach. Np. poziom inteligencji wynik w skali W B
Hipotezy Ściśle powiązane z problemem badawczym i celami. Problem badawczy powiązany z pytaniami, hipotezy to nieśmiałe odpowiedzi na pytania, bazujące na zbyt małych przesłankach. Hipoteza (gr. hypothesis przypuszczenie, domysł. Hipoteza nie jest jeszcze twierdzeniem (fr. thesis uzasadnione twierdzenie), oparta na niepewnej wiedzy. Hipoteza naukowa stwierdzenie, które jest sprawdzalne. Sformułowane w postaci twierdzącej.
Weryfikacja hipotezy pełne lub tylko częściowe jej potwierdzenie. Falsyfikacja hipotezy jej odrzucenie, jest równie wartościowe (informacja negatywna). Konstrukcja hipotezy wieloczłonowa przynajmniej dwuczłonowa: 1 jeżeli 2 to (zwrot wynikowy).
METODY Grupy badane Narzędzia badań
PROCEDURY eksperymentalna ex post facto korelacyjna
Procedura eksperymentalna manipulowanie co najmniej jedną zmienną niezależnągłówną kontrolowanie zmiennych niezależnych ubocznych minimalizowanie wpływu zmiennych niezależnychzakłócających na zmienną zależną dokonanie pomiaru zmienności zmiennej zależnej, spowodowane przez zmienne niezależne główne. Brak jednego z w/w procedura quasi eksperymentalna.
Procedura ex post facto Gdy zmienne niezależne zadziałały już dawno temu ich identyfikacja następuje drogą analizy ex post facto. Zoperacjonalizowanie zmiennej zależnej oraz dobranie do niej co najmniej 2 grup różniących się ze wzgl. na zmienną zależną (grupa kryterialna porównawcza; podział grupy kryterialnej) Procedura korelacyjna Sprawdzanie hipotez o zależnościach między zmiennymi ilościowymi (również jakościowymi).
Dobór próby losowej Dobór celowy Ochotnicy (?) W sposób losowy Grupy badane: zasadnicza (kryterialna) kontrolna (porównawcza)
Narzędzia pomiaru właściwości psychometryczne zastosowanie zbiór wartości zmiennej przyjmuje postać jednej z 4 skal: nominalnej (zmienne jakościowe) porządkowej interwałowej ilorazowej Uwaga: Stosowanie testów statystycznych zależy od skali w jakiej mierzymy wartości badanych zmiennych.
Formularza oceny pracy dyplomowej (magisterskiej) 1.Czy treść pracy odpowiada tematowi określonemu w tytule. 2.Ocena układu pracy, struktury podziału, treści, kolejności rozdziałów, kompletności tez itp. 3.Merytoryczna ocena pracy. 4.Inne uwagi. 5.Czy i w jakim zakresie praca stanowi nowe ujęcie problemu. 6.Charakterystyka doboru i wykorzystania źródeł. 7.Ocena formalnej strony pracy (poprawność języka, opanowanie techniki pisania pracy, spis rzeczy, odsyłacze, przypisy itp.). 8.Sposób wykorzystania pracy (publikacja, udostępnienie instytucjom, materiał źródłowy). 9.Ocena pracy.
Układ i kolejność treści pracy Strona tytułowa Spis treści Wprowadzenie 1. xxxxxxx 1.1. xxx 1.2. xxx 2 lub 3. Metodologia badań własnych 3.1. Cel badań 3.2. Model badań 3.3. Hipotezy badawcze 3.4. Badane grupy 3.5. Zastosowane narzędzia
Układ i kolejność treści pracy 4. Wyniki badań 4.1. 4.2. Zakończenie Bibliografia Spis tabel Spis rycin Załączniki
Elementy składowe Wprowadzenia 1. Ogólne wprowadzenie do problemu pracy, podprowadzenie pod temat, uwiarygodnienie go jako problemu aktualnego, budzącego określone kontrowersje. 2. Zwięzła prezentacja dotychczasowych badań i wyników pokazanie znajomości dorobku w danej dziedzinie, literatury, dokonanie krytycznej analizy badań wskazując na ewentualny deficyt w danym obszarze.
3. Prezentacja własnego zagadnienia badawczego (omówienie koncepcji pracy) najważniejsza część Wprowadzenia. Należy tu zaprezentować: A. Motywy podjęcia tematu: obiektywne (chęć udzielenia odpowiedzi na pytania, wypełnienie luki.) i subiektywne (własne zainteresowania, przyszła praca). B. Problem badawczy: sformułowany w postaci pytania (rozstrzygnięcia: czy.; lub dopełnienia: w jakim stopniu kiedy ).
C. Cel pracy: odpowiada problemom badawczym, zgodny z ogólnie przyjętymi celami i funkcjami każdego poznania naukowego (w każdej dziedzinie nauki). Pamietać o 4 funkcjach (celach) poznania naukowego: 1. opisowej (deskryptywna, faktograficzna) 2. wyjaśniającej (eksplanacyjna, diagnostyczna) 3. prognostycznej (przewidująca) 4. praktycznej (aplikacyjnej)
D. Hipotezy Ściśle powiązane z problemem badawczym i celami. Problem badawczy powiązany z pytaniami, hipotezy to nieśmiałe odpowiedzi na pytania, bazujące na zbyt małych przesłankach. Hipoteza (gr. hypothesis przypuszczenie, domysł. Hipoteza nie jest jeszcze twierdzeniem (fr. thesis uzasadnione twierdzenie), oparta na niepewnej wiedzy. Weryfikacja hipotezy pełne lub tylko częściowe jej potwierdzenie. Falsyfikacja hipotezy jej odrzucenie, jest równie wartościowe (informacja negatywna). Konstrukcja hipotezy wieloczłonowa przynajmniej dwuczłonowa: 1 jeżeli 2 to (zwrot wynikowy).
E. Zakres pracy Koresponduje z problemem, celami i hipotezami badawczymi przedmiot badań (materiał, grupa badana), w jakiej skali (zakres przestrzenny), w jakim czasie.
F. Metody, techniki i narzędzia badawcze Różnice związane z dziedziną badań, specyfiką problemu. Metoda celowy, powtarzalny sposób rozwiązania problemu badawczego; Technika procedura, sposób zbierania materiału, przy użyciu określonych narzędzi (np. samoopisu) Narzędzia konkretne metody (XYZ)
G. Struktura pracy Zaprezentować zwięźle logikę struktury pracy, Treść kolejnych rdz. (bez szczegółowego omawiania), pokazać ich logiczne powiązanie i zasadność.