Problemy związane ze stosowaniem liczników czasu w sygnalizacji świetlnej Tomasz Krukowicz, Marek Buda Politechnika Warszawska Wydział Transportu Tomasz Folwarski MSR Traffic sp. z o. o.
Problemy z nazewnictwem: licznik czasu, wskaźnik czasu, sygnalizator czasu (oczekiwania/pozostającego), stoper, czasoumilacz, odliczacz, odlicznik, wyświetlacz czasu.
Rozwiązania konstrukcyjne: samodzielna komora, komora w sygnalizatorze, znak o zmiennej treści, w komorze innego sygnału. fot. Paweł Buda fot. Krzysztof Kisiel
Wielkość wyświetlacza: 3 cyfry ( 2+1/2 ) do 199 s, 2 cyfry do 99 s, 1 cyfra do 9 s, format m:ss dodatkowe informacje np. C. Wyświetlane kolory: czerwony, zielony, czerwony i zielony, czerwony, zielony, żółty, kolory niezwiązane z sygnałem.
Problemy w zakresie inżynierii ruchu drogowego Obniżenie efektywności sterowania adaptacyjnego brak możliwości skrócenia fazy, dla której wyświetlono czas trwania (sterowanie z krokiem 1 s lub mniejszym) Błędne wskazania podczas zgrywania offsetów dotyczy sygnalizacji skoordynowanych Brak badań oceniających wpływ na efektywność sterowania ruchem w stosunku do innych metod Czy korzyści wynikające ze stosowania liczników (potencjalna poprawa rozruchu kolejki) są większe niż straty wynikające z ograniczeń nakładanych na sterowanie ruchem? Jaki jest ich wpływ na priorytet dla transportu publicznego?
Problemy w zakresie inżynierii ruchu drogowego Brak symboli liczników w projektach sygnalizacji Nie określono zasad rozmieszczania w których grupach sygnałowych stosować? jak rozmieszczać na konstrukcji wsporczej? przyporządkowanie liczników do sygnalizatorów? ile liczników stosować? Brak aktualnych szczegółowych badań w dziedzinie psychologii transportu w odniesieniu do liczników Badania dotyczące ce respektowania sygnałów zabraniających były prowadzone na Wydziale Transportu PW (reakcja na długi sygnał czerwony, zachowania kierujących tramwajami i autobusami podczas sygnału czerwonego)
Problemy w zakresie inżynierii ruchu drogowego Brak określenia, które sygnały powinny być odliczane na drogach spotykane są różne rozwiązania (odliczany tylko jeden sygnał, odliczane dwa sygnały) Brak kryteriów stosowana liczników gdzie liczniki czasu są potrzebne? Brak określenia formy przekazywanej informacji liczba linijka diodowa Brak badań dotyczących reakcji kierujących na zmiany wskazań liczników czasu
Problemy w zakresie inżynierii ruchu drogowego Brak zasad wygaszania licznika czasu w niektórych stosowanych rozwiązaniach licznik jest wygaszany przy pewnej wartości brak badań dotyczących wpływu takiego rozwiązania na zachowania kierujących Ograniczenie w stosowaniu niektórych rodzajów algorytmów all red powrót zielonego na kierunek główny
Zasady działania liczników czasu Połączenie za pomocą żył kabla sygnalizacyjnego brak komunikacji zwrotnej ze sterownikiem, licznik sam uczy się wskazań sygnalizacji świetlnej Połączenie za pomocą interfejsu (np. RS 485) Wskazanie chwili rozpoczęcia odliczania
Problemy techniczne Jakie urządzenie ma nadzorować licznik? sterownik sygnalizacji świetlnej, czy sam licznik? Dobór odpowiedniego protokółu transmisji danych Czy nadzór powinien dotyczyć każdego segmentu? mała moc elementów świetlnych, duża liczba elementów świetlnych, utrudniony pomiar, błędne funkcjonowanie nawet jednego segmentu powoduje błędne wskazania licznika czasu np. 7 oraz 1.
Czy nadzór powinien być dwuprocesorowy? zapewnienie poziomu bezpieczeństwa analogicznego jak dla wyświetlanych sygnałów Problemy techniczne Reakcja systemu w przypadku braku komunikacji z wyświetlaczem, brak reakcji na polecenia sterownika, brak lub nadmiar świecących segmentów. przełączenie sygnalizacji w tryb pracy ostrzegawczej? wyłączenie zasilania wyświetlaczy? wietlaczy? odłączanie pojedynczych wyświetlaczy?
Problemy techniczne Stosowanie liczników wpiętych w żyły kabla nie powinny być stosowane! przy każdej zmianie programu sygnalizacji wyświetlane są błędne wskazania! Nadzór kolizji i czasów międzyzielonych sygnalizator sygnalizator, sygnalizator licznik, licznik sygnalizator, licznik licznik. Zasady nadzoru liczników określane w dokumentacji projektowej
Problemy techniczne Czas reakcji na uszkodzenie 300 ms jak w sygnalizacji świetlnej? Rozmiar i kształt cyfr Wymagania fotometryczne (barwa, światłość) Powiązanie barw z sygnałami, Zagadnienia konstrukcyjne, ekrany kontrastowe Migotanie wyświetlaczy
Problemy w zakresie prawnym i brd Niedopuszczenie do stosowania w przepisach nie dopuszcza się stosowania sygnałów oraz urządzeń pomocniczych o wzorach innych niż określone w punkcie 10 Ministerstwo potwierdzało takie zapisy (pisma do projektantów) Brak określenia znaczenia wskazań wskazania są równoważne sygnalizatorom wskazania mają charakter pomocniczy czy uczestnicy ruchu o tym wiedzą? Konwencja Wiedeńska o znakach i sygnałach zakazuje stosowania innych sygnałów niż wymienione do sterowania ruchem pojazdów (art. 23)
Problemy w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego Przyspieszanie w końcowym okresie sygnału zezwalającego zjawisko niebezpieczne wjazdy w początkowym okresie sygnału czerwonego czas sygnału żółtego został skrócony. Zbyt wczesny wjazd/wkroczenie na skrzyżowanie zjawisko niebezpieczne brak ruchu w grupach kolizyjnych doświadczenie uczestnika ruchu Wygaszanie licznika to próba rozwiązania problemu stworzonego przez licznik czasu!
Problemy w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego fot. Krzysztof Kisiel
Problemy w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego Problemy z analizą wielu bodźców kierujący nie ocenia, że licznik jest wyłącznie urządzeniem pomocniczym i nie jest tak wiarygodny jak sygnalizatory Skrócenie sygnału zielonego hamowanie pojazdów ciężkich samochody ciężarowe, szczególnie autobusy oraz tramwaje występuje w razie awarii sygnalizacji (przełączenie na ŻM ) Utrudnienie ustalenia przyczyn zdarzeń drogowych zeznania świadków i uczestników dotyczą większej liczby urządzeń możliwość wystąpienia konsekwencji prawnych dla Zarządów Dróg i Organów Zarządzających Ruchem
Badania liczników czasu w Polsce ZDM Grudziądz (2014) zwiększenie prędkości przejazdu przez skrzyżowanie zwiększenie liczby wjazdów na sygnale czerwonym Politechnika Śląska (2015) zwiększenie prędkości przejazdu przez skrzyżowanie zwiększenie liczby pieszych wkraczających podczas sygnału czerwonego nieznaczna poprawa przepustowości Brak badań dotyczących bezpieczeństwa ruchu. Brak badań bezpieczeństwa urządzeń.
Politechnika Warszawska Wydział Transportu Zakład Sterowania Ruchem Zespół Sterowania Ruchem Drogowym mgr inż. Tomasz Krukowicz e-mail: tkr@wt.pw.edu.pl tel. +48 22 234 75 85
Dziękuję za uwagę! Zagadnienie opisano również w miesięczniku Transport Miejski i Regionalny z września 2016 roku, w artykule opracowanym przez autorów referatu.