Nasza współpraca z uczelniami- praktyki studenckie Celem jest współpraca przedszkola z instytucjami i organizacjami działającymi w środowisku lokalnym dla obopólnej korzyści.
1 Początki Od bardzo dawna w mieście Opolu kształci się przyszłych nauczycieli. Najpierw w Wyższej Szkole Pedagogicznej, a później na Uniwersytecie Opolskim. Od czasu, gdy utworzono kierunki studiów związane z wychowaniem i kształceniem dzieci niepełnosprawnych, przyszli nauczyciele zaczęli odbywać u nas praktyki. Jednocześnie, w związku z zapotrzebowaniem na nauczycieli o specjalności pedagogika specjalna w Wojewódzkim Ośrodku Metodycznym w Opolu, zaczęto organizować kursy kwalifikacyjne o tej specjalności. Także ci nauczyciele, którzy chcą poszerzyć swoje kwalifikacje uczestniczą w praktykach w naszym przedszkolu. Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa, od kiedy utworzono kierunek fizjoterapii przysyła do nas swoich studentów, żeby zobaczyli swoich przyszłych potencjalnych pacjentów oraz pracę rehabilitanta z takim dzieckiem. Przedszkole posiada wypracowane i sprawdzone metody i formy pracy z dziećmi z upośledzeniem umysłowym i innymi niepełnosprawnościami, które są pomocne w pracy przyszłych nauczycieli. Posiadamy też dobrze wykształconą kadrę pedagogiczną; nauczycieli i specjalistów często o kilku specjalnościach. Z naszych dotychczasowych doświadczeń wynika, że nauczyciele po studiach posiadają zbyt mało doświadczeń i wiedzy praktycznej co bardzo utrudnia ich start w zawodzie nauczyciela. Tak więc, staliśmy się swoistym przedszkolem ćwiczeń dla przyszłych nauczycieli, którzy chcą pracować z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Po co te praktyki? Praktyczne kształcenie przyszłych nauczycieli jest niezwykle ważnym elementem przygotowania do zawodu. Pozwala studentom poznać specyfikę pracy z dzieckiem niepełnosprawnym, zauważyć jej wielowymiarowość, zweryfikować wiedzę i umiejętności w rzeczywistości edukacyjnej oraz rozpoznać i ocenić własne predyspozycje do wykonywania zawodu. Daje im możliwość zapoznania się z różnymi formami i metodami stosowanymi w pracy z dziećmi oraz zdobycia doświadczenia i praktyki tak potrzebnych do pracy w przedszkolu specjalnym. Dobrze przygotowany student, po odbyciu dobrze zorganizowanych praktyk, to w przyszłości dobry
2 nauczyciel. Studenci mają także szansę uczestniczyć w codziennym życiu przedszkola. Angażując się w proponowane działania, poznają specyfikę funkcjonowania przedszkola takiego jak nasze. Obserwując pracę pedagogów specjalnych, poznają blaski i cienie tego zawodu, co pozwala im na weryfikację dotychczasowych doświadczeń. Bywa, że jest to moment, w którym student ostatecznie podejmuje decyzję o tym, by po ukończeniu studiów podjąć pracę z dziećmi niepełnosprawnymi umysłowo i fizycznie. Praktyki stanowią zatem szansę sprawdzenia swojej predyspozycji do tego zawodu i zastosowania zdobytej na studiach wiedzy w praktyce. Dla kandydatów na nauczycieli ważną rolę odgrywają różne formy praktyk, z jakimi się stykają w trakcie studiów. Jedną z form jest praktyka śródroczna, poprzedzająca kilkutygodniową praktykę ciągłą. Praktyka pedagogiczna śródroczna ma charakter: praktyki dydaktycznej, realizowanej przez studentów II roku w oparciu o przedmiot kierunkowy (bez oderwania od zajęć dydaktycznych na Uczelni). Praktyki ciągłe mają charakter krótkiego (zazwyczaj 3 tygodniowego) stażu zawodowego studentów. Miejsca praktyk ciągłych studenci organizują we własnym zakresie. W naszym przedszkolu corocznie jest wielu chętnych na taką praktykę. Na tych praktykach studenci hospitują zajęcia nauczycieli, a następnie sami je prowadzą. Praktyki te są oceniane. Studenci się uczą, a my też mamy z tego korzyści Studenci odbywają praktyki w 3 oddziałach przedszkolnych dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną i sprzężoną, w zespole rewalidacyjnowychowawczym dla dzieci z głębokim upośledzeniem umysłowym, na zajęciach z wczesnego wspomagania rozwoju dziecka oraz na zajęciach ze specjalistami. Konkretne zadania wykonywane przez studentów: zapoznanie się z dokumentacją IPET, narzędzia do badania postępów dzieci, arkusze do badania kompetencji komunikacyjnych, z metodami komunikacji pozawerbalnej asystowanie i obserwacja zajęć grupowych/ indywidualnych asystowanie i obserwacja zajęć plastycznych, muzycznych
3 obserwacja i pomoc w zajęciach ruchowych z elementami Ruchu Rozwijającego V. Sherborne, podczas realizacji programów aktywności Ch.Knilla asystowanie i obserwacja zajęć w Sali Doświadczania Świata uczestniczenie i pomoc w spacerach i w czasie pobytu dzieci na podwórku przedszkolnym pomoc wychowawcom w realizowaniu zadań wynikających z samoobsługitrening czystości, posiłki, przygotowanie do leżakowania nauka postępowania z dzieckiem zgodnie z zasadami pielęgnacji wychowującej nauka prawidłowego pozycjonowania dziecka obserwacja i asystowanie w Porannym Kręgu pomoc i uczestniczenie w wyjazdach dzieci na basen, do gospodarstw agroturystycznych wykonywanie potrzebnych pomocy dydaktycznych, gazetek, plakatów Ci którzy czują się powołani do tej pracy i chęci niesienia pomocy często powracają do nas jako wolontariusze. Dzięki temu, że studenci spotykają się z przyjaźnie nastawionym i życzliwym opiekunem oraz pracownikami przedszkola, chętnie przychodzą do nas, aby zrobić badania do swoich prac kończących studia. Kilka razy także studenci z innych uczelni robili u nas badania. O skali zjawiska świadczy 26 prac licencjackich i magisterskich. Lp. Data Tytuł pracy Uczelnia 1 04.11.2003 Podmiotowość dziecka w wieku przedszkolnym - badania sondażowe. 2 04.01.2006 Terapia rozwoju psychoruchowego dzieci z upośledzeniem umysłowym na poziomie wychowania przedszkolnego. 3 30.10.2006 Postępy w rozwoju małego dziecka autystycznego pod wpływem terapii. Dolnośląska Szkoła Wyższa Edukacji TWP we Wrocławiu
4 4 18.01.2007 Radzenie sposobie ze stresem, wsparcie społeczne i zdrowie psychiczne rodziców. 5 19.11.2007 Udział pomocy nauczyciela w realizacji procesu pedagogicznego w przedszkolu specjalnym - na przykładzie Przedszkola Publicznego Specjalnego nr 53 w Opolu. 6 28.11.2007 Udział pomocy nauczyciela w realizacji procesu pedagogicznego w przedszkolu specjalnym - na przykładzie Publicznego Przedszkola Specjalnego nr 53 w Opolu. 7 15.03.2010 Techniki terapeutyczne stosowane w pracy z dzieckiem z zespołem Downa. 8 21.04.2010 Rola i znaczenie terapii oraz rehabilitacji dziecka autystycznego ze sprzężonymi zaburzeniami w przedszkolu specjalnym. 9 21.04.2010 Rola i znaczenie terapii pedagogicznej i rehabilitacji dzieci z zespołem Downa w wieku przedszkolnym. 10 02.12.2010 Funkcjonowanie rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne. 11 12.01.2011 Satysfakcja zawodowa nauczycieli w przedszkolach integracyjnych. 12 19.10.2011 Funkcjonowanie rodzin z dzieckiem (dziećmi) z niepełnosprawnością intelektualną. 13 26.11.2011 Formy pomocy i wsparcia rodzin dzieci z niepełnosprawnością na terenie miasta Opola 14 03.01.2012 Metody komunikacji alternatywnej i wspomagającej w procesie edukacyjnym dzieci głębiej upośledzonych umysłowo 15 04.01.2012 Projekt socjalny: Integracja dzieci niepełnosprawnych z dziećmi pełnosprawnymi w wieku przedszkolnym 16 17.01.2013 Dogoterapia jako współczesna forma terapii dzieci niepełnosprawnych 17 02.04.2013 Dzieci z porażeniem mózgowym ich rewalidacja i funkcjonowanie społeczne. Studium przypadku. 18 12.04.2013 Rola i znaczenie dogoterapii w rozwoju dziecka niepełnosprawnego intelektualnie Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu
5 19 24.04.2013 Sytuacja rodziny wychowującej dziecko niepełnosprawne umysłowo w stopniu lekkim i umiarkowanym 20 04.03.2014 Makaton metodą alternatywnej komunikacji dzieci niepełnosprawnych Przedszkola Publicznego Specjalnego Nr 53 w Opolu 21 05.03.2014 Ocena rozwoju chwytu u dzieci z upośledzeniem umysłowym 22 28.04.2014 Wypalenie zawodowe nauczycieli przedszkola specjalnego 23 03.0.2014 Wolontariat w placówkach dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie jako forma zdobywania doświadczenia zawodowego przez studentów 24 24.06.2014 Formy pomocy rządowej i pozarządowej udzielane rodzinom z dzieckiem niepełnosprawnym 25 10.12.2014 Rola Przedszkola Publicznego Specjalnego Nr 53 Iskierka w środowisku miasta Opola zarys monograficzny 26 19.01.2015 Alternatywne metody komunikowania się dzieci z upośledzeniem umysłowym studium przypadku Politechnika Opolska Przedszkole powinno być instytucją służebną wobec społeczności lokalnej, powinno być otwarte na potrzeby środowiska, w którym funkcjonuje. Działania powinny być ukierunkowane na współpracę ze wszystkimi podmiotami wychowującymi, tymi najbliższymi dziecku (rodzina), jak i dalszymi (instytucje, organizacje, uczelnie). Tylko wtedy przedszkole spełnia swoją wszechstronną społeczno-wychowawczą rolę. Takim przedszkolem właśnie jesteśmy.