Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: chemia poziom pierwszy Sylabus modułu: Podstawy Chemii B 0310-CH-S1-010 1. Informacje ogólne koordynator modułu Prof. dr hab. Teresa Kowalska rok akademicki 2014/2015 semestr II forma studiów stacjonarne sposób ustalania Ocena modułu stanowi średnią arytmetyczną ocen wchodzących w skład modułu oceny końcowej modułu 2. Opis dydaktycznych i pracy Wykład : Podstawy Chemii prowadzący treści metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej 0310-CH-S1-010_fs_1 Prof. dr hab. Teresa Kowalska Cały rok Kinetyka chemiczna. Właściwości i stężenie substancji reagujących. Temperatura. Kataliza. Teoria zderzeń. Reakcje wielostopniowe (następcze). Reakcje łańcuchowe. Równowaga chemiczna. Prawo działania mas. Stała równowagi. Równowaga w układach wielofazowych. Przesunięcia równowagi. Zasada Le Châteliera. Typy roztworów. Obniżenie temperatury krzepnięcia i podwyższenie temperatury wrzenia roztworów. Ciśnienie osmotyczne. Wykorzystanie ebulioskopii, krioskopii i ciśnienia osmotycznego do wyznaczania ciężaru cząsteczkowego substancji. Koloidy. Kwasy i zasady. Zobojętnianie. Kwasy wieloprotonowe. Równoważniki kwasów i zasad. Reakcje utleniania redukcji w roztworach. Stechiometria roztworów. Hydroliza i amfoteryczność. Równowagi dysocjacji w roztworze wodnym. Obliczenia z wykorzystaniem K dys. Dysocjacja wody; ph. Miareczkowanie i wskaźniki. Roztwory buforowe. Dysocjacja jonów kompleksowych w roztworach wodnych. Strącanie. Równowagi złożone. Przewodność elektryczna. Elektroliza. Ilościowe aspekty elektrolizy. Ogniwa galwaniczne. Potencjały elektrodowe. Równanie Nernsta. wykład 15 35
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 2 opis pracy własnej organizacja obowiązkowa uzupełniająca adres strony www Opanowanie materiału w zakresie zgodnym z prowadzonym wykładem i wskazaną Wykład prowadzony z pomocą środków audiowizualnych M. J. Sienko, R. A. Plane, Chemia podstawy i zastosowania, WNT, Warszawa, 1997 W celu lepszego zrozumienia treści wykładu zaleca się przed każdym kolejnym wykładem powtórzyć wprowadzone wcześniej zagadnienia i pojęcia. Ćwiczenia laboratoryjne z podstaw chemii prowadzący treści metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa 0310-CH-S1-010_fs_2 Dr M. Knaś, dr A. Niestrój, dr M. Podgórna Zajęcia prowadzone w grupach 1. Prawa gazowe. Pomiar objętości wodoru wydzielonego w określonych warunkach. Obliczenie masy metalu użytego do reakcji. Wyznaczanie równoważnika chemicznego metalu. 2. Mechanizmy reakcji chemicznych. 3. Otrzymywanie i właściwości związków kompleksowych. 4. Kataliza i jej wpływ na szybkość reakcji chemicznych. 5. Preparatyka związków organicznych i nieorganicznych. 6. Równowaga i szybkość reakcji chemicznych. 7. Stężenia jonów wodorowych. Dysocjacja jonowa. Reaktywność metali. 8. Hydroliza soli. Roztwory buforowe. Samodzielne wykonywanie przewidzianych w programie doświadczeń chemicznych 30 50 Teoretyczne przygotowanie do poszczególnych laboratoryjnych przy wykorzystaniu literatury podanej w sylabusie przedmiotu. Samodzielne przygotowanie wskazanego materiału. Przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych. Zapoznanie się z instrukcją do ćwiczeń. Zajęcia w grupach M. J. Sienko, R. A. Plane, Chemia podstawy i zastosowania, WNT, Warszawa, 1997 J.R. Paśko, R. Sitko, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej i analitycznej, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków, 1996
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 3 uzupełniająca adres strony www A. Hendrich, Chemia ogólna. Ćwiczenia laboratoryjne, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1993 L. Pajdowski, Chemia ogólna, PWN, Warszawa, 1997 W. Trzebiatowski, Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa, 1978 R. T. Morrison, R. M. Boyd, Chemia organiczna, PWN, Warszawa, 2012 A. Bielański, Chemia ogólna i nieorganiczna, PWN, Warszawa, 1979 Praca zbiorowa pod redakcją A. Rokosza, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii ogólnej i nieorganicznej, PWN, Warszawa, 1974 http://www.chromatography.us.edu.pl Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych dostępne na stronie www. Student na zajęcia przychodzi w fartuchu i okularach ochronnych oraz w odpowiednim obuwiu. 3. Opis sposobów efektów kształcenia modułu Egzamin 0310-CH-S1-010_w _1 (-y) 0310-CH-S1-010_fs_1 Prof. zw. dr hab. Teresa Kowalska Cały rok Opanowanie materiału przedstawionego na wykładzie i na ćwiczeniach, a także we wskazanej literaturze Egzamin w postaci udzielenia pisemnej odpowiedzi na 10 pytań Punktacja przedstawia się następująco: Odpowiedź na 6 pytań: ndst Odpowiedź na 7 pytań: dst Odpowiedź na 7,5 pytania: plus dst Odpowiedź na 8 pytań: db Odpowiedź na 8,5 pytań: plus db Odpowiedź na 9, 9,5, 10 pytań: bdb Sprawdzanie poprawności udzielanych odpowiedzi Kolokwium (-y) 0310-CH-S1-002_fs_3 0310-CH-S1-002_w_2
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 4 chemicznym Student uzyskuje zaliczenie na podstawie zdanych dwóch kolokwiów pisemnych zawierających pytania opisowe, równania reakcji chemicznych i obliczenia chemiczne. Kryterium oceny kolokwium: 60% - 67% dst 68% - 75% +dst 76% - 83% db 84% - 91% +db 91% -100% bdb Istnieje możliwość dwukrotnej poprawy kolokwium. Student NIE uzyskuje zaliczenia w przypadku nie zdania kolokwiów. Kolokwium pisemne Wymagany kalkulator naukowy i układ okresowy pierwiastków Odpowiedź ustna (-y) 0310-CH-S1-002_fs_3 0310-CH-S1-002_w_3 Grupy studenckie chemicznym. Opanowanie treści wskazanych przez prowadzącego. Odpowiedzi na pytania w trakcie prowadzenia doświadczeń dotyczących przeprowadzanych ćwiczeń laboratoryjnych. Ocena stopnia przygotowania teoretycznego do ćwiczeń, Ocena bardzo dobra - student odpowiada prawidłowo i w sposób wyczerpujący na zadawane pytania Ocena dobra odpowiedzi niepełne Ocena dostateczna słabe przygotowanie potrzebna duża pomoc prowadzącego, Ocena niedostateczna student nie potrafi udzielić odpowiedzi na zadawane pytania. W przypadku konwersatorium i ćwiczeń ocenia się przygotowanie do. Odpowiedź ustna w czasie trwania
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 5 Ocenianie ciągłe (-y) 0310-CH-S1-002 _fs_3 0310-CH-S1-002_w_4 Opanowanie wiedzy teoretycznej i praktycznej pracy w laboratorium chemicznym Umiejętność pracy w laboratorium chemicznym. Znajomość stosowanego w laboratorium szkła i sprzętu laboratoryjnego. Umiejętność posługiwania się szkłem i sprzętem laboratoryjnym w celu wykonania doświadczeń. Ocena bardzo dobra umiejętność pracy w laboratorium Ocena dobra praca w laboratorium z niewielką pomocą prowadzącego, Ocena dostateczna praca w laboratorium przy dużej pomocy prowadzącego Student NIE uzyskuje zaliczenia w przypadku nie przestrzegania zasad BHP w pracowni chemicznej Ocena ciągła w czasie trwania Sprawozdanie (-y) 0310-CH-S1-002 _fs_3 0310-CH-S1-002_w_5 chemicznym. Prawidłowe przeprowadzenie ćwiczeń laboratoryjnych, wyciągnięcie odpowiednich wniosków. Poprawność merytoryczna wykonania ćwiczenia (40 %), sposób i prawidłowość sformułowania obserwacji i wniosków wynikających z przeprowadzonego ćwiczenia (60 %). Student NIE uzyskuje zaliczenia w przypadku braku pozytywnej oceny ze wszystkich sprawozdań do ćwiczeń laboratoryjnych. Student oddaje sprawozdanie z każdych ćwiczeń laboratoryjnych wykonane zgodnie z instrukcją przed rozpoczęciem kolejnych. Niezliczone sprawozdanie należy poprawić i oddać na kolejnych zajęciach. Możliwe są dwie poprawy niezliczonego kolokwium.