IM Wykład 4 AUDYTOWANIE I CERTYFIKACJA AUDYT ISM mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz
IM Wykład 4 Kodeks ISM (ang. International Safety Management code for the Safe Operation of Ships and Pollution Prevention) Międzynarodowy kodeks zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem zanieczyszczeniu lub Międzynarodowy kodeks zarządzania bezpieczeństwem 2
Uchwalony przez zgromadzenie ogólne IMO, ogłoszony rezolucją A.741(18), 1994 r. przyjęty jako obowiązujący dla państw stron Konwencji SOLAS; Konwencja Solas 74 Rozdział IX; wejście w życie: wszystkie statki powyżej 500 GT od 01.1996 do 01.07.2002; statki powyżej 150 GT od 01.07.2006.
IM Wykład 4 AUDYT - definicje audyt - ocena przez niezależny i uprawniony zespół czy dany przedmiot audytu sprostał wymaganiom (osiągnął cel lub jego działanie jest zgodne ze standardami). Przedmiotem audytu może być osoba, organizacja, system, proces, a także produkt. Audyt może być: zewnętrzny (kontrola przez osoby niebędące pracownikami przedsiębiorstwa) lub wewnętrzny (kontrola wewnętrzna przedsiębiorstwa przez osoby w nim zatrudnione). 4
IM Wykład 4 Instytucje audytujące ISM Administracja (morska) państwa bandery statku; Administracja (morska) państwa armatora (Company) Uznana organizacja (RO Recognised Organisation) 5
IM Wykład 4 Audytowi podlega: System zarządzania bezpieczeństwem: w siedzibie armatora (Company); na wszystkich statkach armatora 6
IM Wykład 4 PROCES CERTYFIKACJI - stosowane określenia 7
Określenia Armator (Company) właściciel statku lub jakakolwiek organizacja albo zarządca lub czarterujący statek, przyjmująca od właściciela odpowiedzialność i wszelkie obowiązki związane z eksploatacją statku oraz pełny zakres odpowiedzialności przewidziany w Kodeksie. 8
Określenia Administracja (Flag State) rząd państwa, którego flagę statek ma prawo podnosić. 9
Określenia Uznane organizacje (Recognised Organisation) organizacje uznane przez administrację do wydawania w jej imieniu Dokumentów zgodności i Certyfikatów zarządzania bezpieczeństwem (na podstawie Rezolucji A.739 (18) Wytyczne do upoważniania organizacji działających w imieniu administracji ). 10
Określenia System zarządzania bezpieczeństwem (SZB) struktura organizacyjna oraz podział odpowiedzialności i uprawnień, procedury i zasoby umożliwiające zarządzanie bezpieczeństwem. 11
Określenia Księga zarządzania bezpieczeństwem (KZB) dokument określający politykę bezpieczeństwa armatora; oraz opisujący system zarządzania bezpieczeństwem armatora. 12
Określenia Audyt certyfikacyjny pełne badanie systemu zarządzania bezpieczeństwem armatora i/lub statków w celu ustalenia, czy stosowne wymagania Kodeksu są spełnione. audyt ma na celu wydanie odpowiedniego certyfikatu. 13
Określenia Audyt okresowy/pośredni okresowe badanie mające na celu upewnienie się, że system zarządzania bezpieczeństwem funkcjonuje efektywnie oraz sprawdzenie efektywności wprowadzonych zmian. Audit ma na celu potwierdzenie ważności posiadanego certyfikatu. 14
Określenia Audit odnowieniowy pełne ponowne badanie systemu zarządzania bezpieczeństwem, które prowadzi do wydania nowego certyfikatu. 15
Określenia Audyt dodatkowy ocena skuteczności przeprowadzonych przez armatora działań korygujących w odniesieniu do dużych niezgodności, niezgodności lub zmian wprowadzonych w SZB. Audit może mieć również na celu konieczność szerszego zbadania wybranych fragmentów lub całości funkcjonującego systemu zarządzania bezpieczeństwem oraz ustalenia działań korygujących. 16
Określenia Niezgodność duża (Major non conformity) odstępstwo, które może prowadzić do poważnego zagrożenia bezpieczeństwa na morzu, bezpieczeństwa ludzi lub środowiska morskiego i wymaga natychmiastowego przeprowadzenia działań korygujących. Brak efektywnego i systematycznego wdrażania wymagań Kodeksu jest również uważane za dużą niezgodność. 17
Określenia Niezgodność (Non conformity) odstępstwo związane z obiektywnymi dowodami, wskazującymi na niewypełnienie określonych wymagań Kodeksu. 18
Określenia Spostrzeżenie (Observation) stwierdzenie faktu, dokonane w czasie auditu systemu zarządzania bezpieczeństwem, poparte obiektywnym dowodem. Może to też być wskazanie przez audytora miejsc w SZB, które jeżeli nie zostaną poprawione mogą w przyszłości doprowadzić do niezgodności. 19
Określenia Obiektywny dowód jakościowa lub ilościowa informacja, zapisy lub oświadczenia mające związek z elementami istniejącego i wdrożonego systemu zarządzania bezpieczeństwem, które bazują na obserwacjach, pomiarach lub badaniu i które mogą być weryfikowane. 20
Określenia Niesprawność techniczna usterka lub błąd w działaniu części konstrukcji statkowej, mechanizmów, wyposażenia lub osprzętu. 21
Określenia Data rocznicowa dzień i miesiąc każdego kolejnego roku odpowiadające dacie upływu ważności odpowiedniego dokumentu lub certyfikatu. 22
IM Wykład 4 23
Certyfikacja IM Wykład 4 1. Wprowadzanie procedur (statek, armator) 2. Audyt wewnętrzny 3. Korekta ewentualnych niezgodności 4. Zgłoszenie do certyfikacji 5. Zapoznanie się z SZB przez zespół audytorów 6. Ustalenie terminu audytu 7. Audyt zewnętrzny 8. Rekomendacja do wystawienia / niewystawienia certyfikatu 9. Wystawienie odpowiedniego certyfikatu 10.Działania korygujące 24
Zgłoszenie do certyfikacji Armator zgłasza do certyfikacji udokumentowany (ustanowiony w formie pisemnej) i wdrożony SZB, zgodny z wymaganiami Kodeksu, funkcjonujący u armatora na lądzie i na statkach, co oznacza, że: istnieje wystarczająca ilość obiektywnych dowodów dokumentujących funkcjonowanie systemu, przeprowadzono audyty wewnętrzne, dokonano przeglądu systemu przez kierownictwo. 25
Zgłoszenie do certyfikacji Armator zainteresowany certyfikacją powinien złożyć wniosek o przeprowadzenie certyfikacji systemu zarządzania bezpieczeństwem 26
Przygotowanie do auditu Armator przekazuje do Administracji lub upoważnionej organizacji Księgę zarządzania bezpieczeństwem, która oceniana jest pod kątem kompletności i zgodności z wymaganiami Kodeksu. 27
Przygotowanie do auditu Administracja lub RO powołuje zespół audytorów do przeprowadzenia audytu i wyznacza audytora wiodącego. 28
Przygotowanie do auditu Wyznaczony auditor wiodący dokonuje oceny dokumentacji systemu zarządzania bezpieczeństwem pod kątem kompletności i zgodności z wymaganiami Kodeksu. 29
Przygotowanie do auditu Proces certyfikacyjny jest kontynuowany po pozytywnej ocenie dokumentów systemu zarządzania bezpieczeństwem. Auditor wiodący opracowuje plan i ustala datę auditu w uzgodnieniu z armatorem. 30
Przygotowanie do audytu Audytor wiodący oceny dokumentację systemu zarządzania bezpieczeństwem pod kątem: kompletności; zgodności z wymaganiami Kodeksu. 31
Przygotowanie do audytu Proces certyfikacyjny jest kontynuowany po pozytywnej ocenie dokumentów systemu zarządzania bezpieczeństwem. Audytor wiodący opracowuje plan audytu oraz ustala datę audytu w uzgodnieniu z armatorem. 32
Przebieg audytu IM Wykład 4 1. Spotkanie otwierające (Opening Meeting) 2. Audyt kontrola funkcjonowania procedur 3. Spotkanie zamykające (Closing Meeting) podsumowanie audytu przez audytora wiodącego; wykryte niezgodności, karty niezgodności; czas na działania korygujące (Corrective Action) 3 m-ce lub krótszy wskazany termin informacja o rekomendacji lub nie do wystawienia odpowiedniego certyfikatu 33
Proces certyfikacji Przegląd systemu przez kierownictwo Działania, inicjatywa załogi statku IM Wykład 4 Safety meeting Annual Review roczny przegląd systemu przez dowództwo statku 34
IM Wykład 4 Proces certyfikacji 35
Audit certyfikacyjny statek Audyt obejmuje: sprawdzenie czy Document of Compliance armatora jest ważny i odpowiedni dla danego typu statku; sprawdzenie czy na statku znajdują się stosowne dokumenty: Księga zarządzania bezpieczeństwem, certyfikaty konwencyjne i klasyfikacyjne, inne wymagane dokumenty. 36
Audit certyfikacyjny statek Audyt obejmuje (cd): weryfikację efektywnego funkcjonowania systemu zarządzania bezpieczeństwem, w tym obiektywnych dowodów potwierdzających, że system jest wdrożony od co najmniej 3 miesięcy; obiektywne dowody powinny także zawierać zapisy z audytów wewnętrznych przeprowadzonych przez armatora. 37
Audyt certyfikacyjny statek Audyt przeprowadza się na zasadzie próbkowania; niestwierdzenie niezgodności nie oznacza, że one nie występują i nie zwalnia to kierownictwa statku od weryfikacji spełniania wymogów Kodeksu oraz krajowych i międzynarodowych przepisów prawa odnoszących się do bezpieczeństwa i ochrony środowiska. 38
Audyt certyfikacyjny statek Na spotkaniu zamykającym audyt z udziałem kierownictwa, audytor wiodący: przekazuje ustnie informacje dotyczące zgodności systemu z wymogami Kodeksu omawia ujawnione niezgodności i spostrzeżenia. informuje o rekomendacji lub nie do wystawienia certyfikatu. 39
Wydanie Certyfikatu zarządzania bezpieczeństwem (SMC) Wydanie Certyfikatu uzależnione jest od: posiadania ważnego pełnoterminowego DOC (nie tymczasowego) dla danego typu statku, utrzymania zgodności z wymaganiami instytucji klasyfikacyjnej, spełnienia wymagań administracji morskiej państwa bandery. 40
Wydanie Certyfikatu zarządzania bezpieczeństwem (SMC) Certyfikat zarządzania bezpieczeństwem nie może być wydany, potwierdzony lub odnowiony, jeżeli duże niezgodności nie zostaną usunięte i nie zostanie przeprowadzony ponowny audyt certyfikujący. 41
Wydanie Certyfikatu zarządzania bezpieczeństwem (SMC) Certyfikat zarządzania bezpieczeństwem wydaje się na okres 5 lat od daty przeprowadzenia audytu certyfikacyjnego z obowiązkiem przynajmniej jednorazowego potwierdzenia ważności podczas audytu pośredniego. 42
Działania korygujące po audicie Armator zobowiązany jest wykonać działania korygujące w terminie nieprzekraczającym 3 miesięcy. Wyjątek - przypadki, kiedy uzgodniono inne terminy Armator zobowiązany jest poinformować Administrację lub RO o wykonaniu działań korygujących w przewidzianym terminie 43
Wydanie dokumentów tymczasowych Tymczasowy dokument zgodności może być wydany dla ułatwienia wprowadzenia Kodeksu gdy: dotyczy to nowo powstałego armatora; lub do istniejącego DOC dodano nowe typy statków. Tymczasowy DOC wydaje się na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy 44
Wydanie dokumentów tymczasowych Tymczasowy certyfikat zarządzania bezpieczeństwem może być wydany: dla nowo zakupionego statku, kiedy armator przejmuje odpowiedzialność za operowanie statkiem, który jest nowym statkiem dla tego armatora, lub gdy statek zmienia banderę. 45
Wydanie dokumentów tymczasowych Tymczasowy certyfikat zarządzania bezpieczeństwem wydaje się na okres nieprzekraczający 6 miesięcy. W szczególnych przypadkach, na wniosek armatora, Administracja państwa bandery może przedłużyć okres ważności certyfikatu o dalsze 6 miesięcy. 46
Audyt pośredni statku Audit pośredni na statku, mający na celu potwierdzenie ważności SMC, przeprowadza się pomiędzy drugą a trzecią datą rocznicową certyfikatu. 47
Audit odnowieniowy Audit odnowieniowy, mający na celu zbadanie efektywności funkcjonowania SZB i zgodności z Kodeksem, należy przeprowadzić przed datą upływu ważności DOC lub SMC. Może być przeprowadzony 6 miesięcy przed wygaśnięciem ważności i powinien być zakończony przed końcem okresu ważności certyfikatu. 48
Audit dodatkowy Audyt dodatkowy może być przeprowadzony celem potwierdzenia ważności DOC lub SMC, jeżeli: stwierdzono niezgodności duże, wprowadzono istotne zmiany w SZB lub gdy ilość niezgodności stwierdzonych na statku podczas ostatniego audytu wymaga, zdaniem audytora wiodącego, przeprowadzenia takiego audytu. 49
Audit dodatkowy Audyt dodatkowy przeprowadza się również w sytuacji, gdy inspektor państwa bandery, oficer PSC lub inspektor towarzystwa klasyfikacyjnego podczas inspekcji/przeglądu stwierdzi, że występujące na statku niesprawności techniczne, niezgodności uzasadniają przeprowadzenie takiego audytu. 50
Działania korygujące Informacja do administracji Zamknięcie audytu 51
Unieważnienie certyfikatów 52
DOC / SMC unieważnienie!!! Unieważnienie Dokumentu zgodności powoduje unieważnienie wszystkich Certyfikatów zarządzania bezpieczeństwem związanych z tym Dokumentem zgodności.!!! 53
DOC / SMC unieważnienie Dokument zgodności lub Certyfikat zarządzania bezpieczeństwem, którego termin ważności upłynął lub który został unieważniony, może zostać przywrócony wyłącznie po ponownej ocenie systemu zarządzania bezpieczeństwem dokonanej na zasadach obowiązujących w czasie audytu certyfikacyjnego. 54
Ważne!!!! 55
Kodeks ISM prawidło 5.2!!!!! w Systemie Zarządzania Bezpieczeństwem armator powinien umieścić zapis o nadrzędnych uprawnieniach i odpowiedzialności Kapitana statku za decyzje odnośnie bezpieczeństwa i zapobieganiu zanieczyszczeniom środowiska.
Wymagania funkcjonalne SZB: polityka bezpieczeństwa i ochrony środowiska; instrukcje i procedury (zgodne z obowiązującymi przepisami i aktami prawnymi) zapewniające: bezpieczną eksploatację statków; ochronę środowiska; współpraca i porozumienie między załogami statków a pracownikami lądowymi; procedury: zgłaszania wypadków; niezgodności z ISM; działanie w sytuacjach szczególnych; audytów wewnętrznych.
IM Wykład 4 Designated Person Osoba wyznaczona: każdy członek załogi wie kto to jest; kontakt 24/7 wywieszony dla wszystkich 58