Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Instytut Ekonomiczny Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Warszawa / marca 6

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Plan prezentacji Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Projekcja na lata 6-8 Ocena niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Zmiany między rundami Zmiana założeń między projekcjami Projekcja marcowa PKB i inflacji CPI na tle projekcji listopadowej

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Zmiana założeń pomiędzy projekcjami Otoczenie zewnętrzne: istotnie niższe światowe ceny surowców energetycznych (zwłaszcza ropy naftowej), zbliżone założenia wzrostu gospodarczego za granicą, niższe stopy procentowe w strefie euro i Wielkiej Brytanii oraz w 7 r. w USA. Dane o PKB w II poł. r. wyższe od oczekiwań z proj. listopadowej, przy niższych inwestycjach, a wyższych zapasach i wkładzie eksportu netto do wzrostu. Uwzględnienie w projekcji wpływu programu Rodzina plus (wzrost dochodów do dyspozycji brutto gosp. domowych) oraz ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych (spowolnienie aktywności inwestycyjnej przedsiębiorstw i gosp. dom.). Zmiana krajowych cen regulowanych w reakcji na spadki cen surowców energetycznych na rynkach światowych. Słabszy kurs walutowy EUR/PLN w punkcie startowym projekcji.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Projekcja marcowa inflacji CPI na tle projekcji listopadowej r/r, % 9% 6% % List Mar 6 Cel inflacyjny pkt. proc. Inflacja bazowa Ceny energii Ceny żywności Inflacja CPI,6,,6,,,, -,, -, -, -, -,6 -,8 -,6 -,8 - - - - -, -, -, -, -, -, - - q q q q 6q 7q 7q -,6 6 7 -,6 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Rewizje prognoz cen ropy naftowej Prognozy cen ropy naftowej w oparciu o kontrakty terminowe futures (notowane na giełdzie ICE w Londynie). Kontrakty futures ujęte w projekcji z listopada r. wskazywały na relatywnie stabilną cenę tego surowca, a więc istotnie powyżej znanej dziś realizacji. Na skalę nieoczekiwanego spadku cen ropy naftowej wskazuje wyjście realizacji prognozy poza 9%-owy przedział ufności wyznaczony w oparciu o błędy wcześniejszych prognoz (z lat -). Źródło: Bloomberg, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Projekcja marcowa PKB na tle projekcji listopadowej r/r, % 9% 6% % List Mar 6 8 7 8 7 pkt. proc.,7 Spożycie indywidualne Akumulacja brutto PKB Spożycie zbiorowe Eksport netto,7 6 6,,,,,, -, -, -, -, -, -, - - q q q q 6q 7q 7q -,7 6 7 -,7 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Projekcja na lata 6-8 Scenariusz projekcyjny Koniunktura międzynarodowa Popyt zagregowany Inflacja

Scenariusz projekcyjny Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Spożycie indywidualne głównym motorem wzrostu PKB, obniży się natomiast względem ostatnich kwartałów dynamika nakładów brutto na środki trwałe. Dynamikę konsumpcji prywatnej wspiera systematyczna poprawa sytuacji finansowej gospodarstw domowych (wzrost świadczeń rodzinnych program Rodzina plus ) oraz dobra sytuacja na rynku pracy (dalszy spadek bezrobocia, przyspieszenie dynamiki wynagrodzeń), przy relatywnie wysokiej stopie oszczędności dobrowolnych oraz możliwości finansowania konsumpcji kredytem (niskie stopy procentowe). Wzrost inwestycji utrzyma się na poziomie przewyższającym wzrost PKB. Wspierany będzie przez założenie stałych, niskich obecnie stóp procentowych oraz rosnący popyt konsumpcyjny związany ze wzrostem świadczeń rodzinnych. Wzrost niepewności na globalnych rynkach finansowych oraz obawy wobec przyszłego kształtowania się obciążeń podatkowych czynnikami ograniczającymi plany inwestycyjne przedsiębiorstw. Negatywnie na inwestycje wpłynąć może także obowiązujący od lutego br. podatek od niektórych instytucji finansowych. Domknięcie się na początku 7 r. ujemnej od r. luki popytowej, a następnie jej stabilizacja na dodatnim, choć bliskim zera poziomie. Przedłużająca się deflacja wynika głównie z wpływu czynników podażowych silnego obniżenia cen ropy naftowej oraz wysokiej podaży produktów rolnych, co skutkuje utrzymującą się niską presją kosztową w gospodarce odzwierciedloną w spadku cen importu oraz krajowych cen producenta (PPI). W horyzoncie projekcji wpływ czynników obniżających inflację będzie wygasał, jednak wzrost wskaźnika CPI utrzyma się poniżej celu inflacyjnego (z uwagi na prognozowany niski wzrost cen surowców na rynkach światowych oraz umiarkowaną poprawę sytuacji gospodarczej za granicą przy bliskiej zera krajowej luce popytowej).

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Koniunktura międzynarodowa

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Aktywność w gospodarce światowej Aktywność w przemyśle przetwórczym i usługach* Wzrost PKB (%, r/r) w gospodarce światowej 6,6,, -,,9,7,,,,9,7 6 Global strefa euro Chiny Brazylia USA (prawa oś) Z gospodarki światowej napływają sygnały osłabienia wzrostu na przełomie i 6 r. Źródło: MFW (World Economic Outlook), Markit, Chicago Fed, OECD *Wskaźnik PMI Composite, dla USA - Chicago Fed National Activity Index (średnia -mies.) -,6, 6P 7P 6P 7P MFW Poprzednia prognoza OECD Aktualna prognoza Instytucje międzynarodowe obniżyły prognozy wzrostu światowego w związku z pogorszeniem perspektyw wzrostu gospodarek wschodzących (głównie z Ameryki Łacińskiej). Oczekiwania co do wzrostu w gospodarkach rozwiniętych także nieznacznie się pogorszyły.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Spowolnienie w Chinach Dynamika inwestycji (%, r/r, narastająco od początku roku) Prognozy wzrostu PKB w Chinach (%, r/r) 6 7 8 Bank Światowy sty-6 6,7 6, 6, MFW sty-6 6, 6 - OECD lut-6 6, 6, - Bloomberg lut-6 6, 6, 6, Nieruchomości Przetwórstwo przem. Transport, telekom. i poczta Spowolnienie wzrostu w Chinach wiąże się z: dostosowaniami inwestycji w nieruchomości i w rozbudowę mocy produkcyjnych w przemyśle (zwłaszcza ciężkim) po okresie przeinwestowania, słabym popytem na chiński eksport. Źródło: Reuters Datastream, Bank Światowy, MFW, OECD, Bloomberg Działania chińskich władz, takie jak łagodzenie warunków udzielania kredytów, oraz szybki wzrost konsumpcji łagodzą tempo spowalniania gospodarki. W efekcie, instytucje międzynarodowe przewidują stosunkowo łagodne tempo spowalniania wzrostu w Chinach w najbliższych latach.

Udział kredytu krajowego w PKB (%) Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Ryzyko głębszego spowolnienia w chińskiej gospodarce Poziom zadłużenia w Chinach jest bardzo wysoki w porównaniu z innymi krajami Chiny PKB per capita (PPP, w USD z 99 r.) Pozostałe Stabilizowanie wzrostu gospodarczego w Chinach odbywa się kosztem dalszego wzrostu zadłużenia, co zwiększa ryzyko głębszego załamania aktywności.,,,8,6,, Wartość rezerw walutowych w Chinach (bln USD), 6 Rosnący pesymizm co do perspektyw chińskiej gospodarki znajduje odzwierciedlenie w odpływie kapitału z Chin oraz spadku rezerw walutowych. Źródło: Bank Światowy, Conference Board, Bloomberg

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Koniunktura w pozostałych gospodarkach wschodzących Saldo budżetowe producentów ropy (% PKB) oraz cena ropy (USD/b) 8 Napływ netto kapitału* oraz wartość koszyka walut gospodarek wschodzących względem USD 7 9 6 6 - - -8 8 9 6P Saldo budżetowe (L) Cena ropy (P) Ścieżka implikowana z kontraktów terminowych na cenę ropy (P) - 8 9 Inwestycje portfelowe Pozostałe inwestycje MSCI EM Currency Index (P, wzrost oznacza aprecjację) Spadek popytu ze strony Chin oddziałuje niekorzystnie na pozostałe gospodarki wschodzące. Koniunkturę w tych krajach pogarsza także spadek cen ropy, odpływ kapitału związany z normalizacją polityki pieniężnej przez Fed oraz schyłkowa faza cyklu kredytowego. Deprecjacja walut krajów rozwijających się oraz rosnący deficyt budżetowy zmniejsza przestrzeń do luzowania polityki gospodarczej i monetarnej. Źródło: MFW (Fiscal Monitor, Balance of Payments Statistics), Bloomberg *Saldo inwestycji nierezydentów w krajach rozwijających się (mld USD, suma -kw.)

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Ryzyko związane ze wzrostem zadłużenia w gospodarkach wschodzących 8 Obligacje korporacyjne w gospodarkach wschodzących (denominowane w USD, indeks, 8Q=) 6 Odsetek firm z krótką pozycją walutową wg regionów (proc.) -7-8q 9q q q q q q q 8 6 Azja Europa, Bliski Wschód i Afryka Ameryka Łacińska Odsetek firm z krótką pozycją walutową wg sektorów (proc.)* -7 - Silnemu przyrostowi zadłużenia (w tym denominowanego w USD) w części gospodarek wschodzących w ostatnich latach towarzyszył wzrost niedopasowania walutowego aktywów i zobowiązań firm, szczególnie w sektorze wydobywczym. Zwiększa to wrażliwość tych gospodarek na jednoczesny spadek cen ropy, deprecjację kursów walut i wzrost kosztów finansowania w związku z normalizacją polityki pieniężnej przez System Rezerwy Federalnej. Źródło: BIS, MFW Budownictwo Przetwórstwo przem. Górnictwo Usługi * Bez Azji.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Koniunktura w Stanach Zjednoczonych Silny dolar, niskie ceny ropy i słaby popyt zewn. wpływają niekorzystnie na koniunkturę w przemyśle USA 6 - - 9 Wkład eksportu netto do wzrostu PKB (% kw/kw SAAR, L) Trade Weighted US Dollar Index (indeks, Q=, P) Produkcja przemysłowa (% r/r, L) Struktura tworzenia rocznej dynamiki PKB - - - - - 7 9 7P Konsumpcja prywatna Inwestycje Zmiana zapasów Eksport netto Spożycie zbiorowe PKB Perspektywy wzrostu USA pogorszyły się w porównaniu z poprzednią projekcją za sprawą: wydłużających się dostosowań w sektorze wydobywczym i związanej z tym słabej koniunktury w przetwórstwie przemysłowym, pogorszenia się oczekiwań dotyczących wzrostu w otoczeniu amerykańskiej gospodarki. Źródło: FRB, BEA, obliczenia własne

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 PKB w strefie euro PKB w III kw. r. (kw/kw, %),7,,, -, -, Dynamika (kw/kw, proc.) i dekompozycja nominalnego eksportu towarów z Niemiec wg głównych kierunków (pkt. proc.), -,7 Konsumpcja prywatna Spożycie zbiorowe Europejski Obszar Gospodarczy Inwestycje Zmiana zapasów pozaeuropejskie gosp. wysoko rozwinięte wschodząca Azja Eksport netto PKB pozostałe gosp. wschodzące razem Tempo wzrostu w strefie euro kształtuje się nieco poniżej założeń projekcji listopadowej. Spadek cen ropy, dobre nastroje konsumentów, poprawa sytuacji na rynku pracy oraz obniżki podatków dochodowych w niektórych krajach sprzyjają konsumpcji prywatnej. Ponadto zwiększa się spożycie zbiorowe związane z kryzysem migracyjnym. Słaba koniunktura w gospodarkach wschodzących oddziałuje jednak negatywnie na eksport krajów strefy euro. Źródło: Eurostat -,

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Skutki ekonomiczne kryzysu migracyjnego Wydatki sektora finansów publicznych w danym kraju związane z przyjęciem uchodźców (proc. PKB), Prognoza wpływu imigracji na wzrost PKB w UE (pkt. proc.),,,,,,,,,,, 6P 7P 8P 9P P 6P Komisja Europejska OECD W krótkim okresie napływ uchodźców przekłada się na zwiększone wydatki budżetowe. Niska skłonność do oszczędzania wśród azylantów może przełożyć się na zwiększenie konsumpcji prywatnej w średnim okresie. W długim okresie skutki ekonomiczne będą zależały od stopnia integracji uchodźców na europejskim rynku pracy. Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Komisja Europejska, OECD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Rewizja prognoz globalnego PKB Wzrost światowego PKB (r/r, %) w ujęciu realnym oraz jego prognozy w latach -. Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego PKB za granicą (zbliżony) % Strefa euro Niemcy USA Wlk. Brytania 8 8 6 6 - - - - -6-6 -8 9q q q q q q q 6q 7q -8 8q 8q % XI III 6 - - - - - - - - - - -6-6 9q q q q q q q 6q 7q 8q8q Źródło: dane Bloomberg, Eurostat, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Stopy procentowe za granicą (niższe) % Strefa euro USA Wlk. Brytania % XI III 6 - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q8q Źródło: dane Bloomberg, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Popyt zagregowany Popyt konsumpcyjny Popyt sektora finansów publicznych Popyt inwestycyjny Handel zagraniczny

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego PKB i jego składowe II poł. r. q q PKB (r/r) (%), (,),9 (,) Popyt krajowy (r/r) (%), (,8), (,8) Spożycie indywidualne (r/r) (%), (,), (,) Spożycie zbiorowe (r/r) (%), (,), (,6) Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%),6 (7,),9 (6,) Eksport (r/r) (%),9 (,6), (,9) Import (r/r) (%), (,7), (,7) Wkład eksportu netto (pkt. proc.), (-,) -, (-,) W nawiasach podano wartości z projekcji listopadowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji listopadowej, a czerwonym niższej. Wartości dla q są szacunkami IE i stanowią punkt startowy projekcji marcowej. Źródło: dane GUS

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Rynek pracy II poł. r. q q ULC (r/r) (%),7 (,), (,9) Wydajność pracy (r/r) (%), (,7), (,) Płace (r/r) (%), (,8), (,) Pracujący BAEL (r/r) (%), (,6),6 (,) Stopa bezrobocia BAEL (%) 7, (7,) 7, (7,) Stopa aktywności zawodowej (%) 6, (,9) 6, (,9) W nawiasach podano wartości z projekcji listopadowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji listopadowej, a czerwonym niższej. Źródło: dane GUS

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Silny rynek pracy ogranicza ryzyko pułapki deflacyjnej Bezrobocie Płace nominalne i realne % r/r, % Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Silny rynek pracy ogranicza ryzyko pułapki deflacyjnej () Dynamika płac w gospodarce a efekty zmiany struktury pracowników (s.a.) Preferowany vs przepracowany czas pracy w tygodniu (s.a.) Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Silny rynek pracy ogranicza ryzyko pułapki deflacyjnej () Odsetek przedsiębiorstw planujących podwyżki wynagrodzeń oraz odsetek pracowników objętych podwyżkami 6 7 8 9 6 odsetek przedsiębiorstw (s.a.) odsetek zatrudnionych (s.a.) średnia długookresowa Wskaźnik prognoz zatrudnienia a saldo zatrudnienia wg F - - - 6 7 8 9 6 saldo F wsk. zatr. wsk.zatr (s.a.) średnia długookresowa Źródło: Szybki Monitoring NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Rynek pracy r/r, % 6 Pracujący XI III 6 6 % Stopa bezrobocia XI III 6 8 8 6 6 - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q8q 9q q q q q q q 6q 7q 8q8q r/r, % Płace XI III 6 % Stopa aktywności zawodowej 8 XI III 6 7 8 7 8 6 8 6 6 6 9q q q q q q q 6q 7q 8q8q 9q q q q q q q 6q 7q 8q8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Jednostkowe koszty pracy Jednostkowe koszty pracy (ULC) (niższe) r/r, % XI III 6 8 6 8 6 - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Popyt konsumpcyjny

sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty-6 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Nastroje konsumenckie Syntetyczne wskaźniki ufności konsumenckiej - - - - - 6 7 8 9 6 BWUK (s.a.) WWUK (s.a.) Obecne zakupy i zamierzenia przyszłych zakupów - - - - - 6 7 8 9 6 Obecne dokonywanie ważnych zakupów (s.a.) Dokonywanie zakupów w najbliższych miesiącach (s.a.) Źródło: GUS, NBP Sytuacja finansowa GD oraz obawy przed utratą pracy,, -, -, -, -, -, -, sty- maj- wrz- sty- maj- wrz- sty- maj- wrz- sty-6 8, 6,,,, 8, 6, Sytuacja finansowa gospodarstw domowych w ostatnich miesiącach (sa) Sytuacja finansowa gospodarstw domowych w najbliższych miesiącach (sa) Obawy przed bezrobociem sa (prawa oś) Sprzedaż detaliczna dynamika r/r (P) indeks trend sa 8, 6,,,, 6 8 6 - - - 6

Popyt konsumpcyjny Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Dochody do dyspozycji (wyższe w krótkim horyzoncie; rewizja danych, Rodzina plus ) Spożycie indywidualne (wyższe w krótkim horyzoncie) r/r, % XI III 6 7 7 r/r, % XI III 6 7 7 6 6 6 6 - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Wydatki sektora finansów publicznych

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wykorzystanie środków z UE 8 7 6 Wykorzystanie środków UE wg perspektyw finansowych mld zł perspektywa 7- perspektywa - WPR 6 7 8 Źródło: szacunki NBP na podst. danych MIR W 6 r. nastąpi zakończenie absorpcji środków unijnych z perspektywy 7-. Doświadczenia absorpcji środków z unijnych ram finansowych 7- wskazują, że wykorzystanie środków z perspektywy - będzie następowało stopniowo. Przyspieszenie dynamiki inwestycji publicznych oczekiwane w latach 7-8, związane w szczególności z projektami realizowanymi przez jednostki samorządu terytorialnego (w ramach programów regionalnych), jak i inwestycjami transportowymi.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Przeznaczenie funduszy unijnych z obu perspektyw finansowych 7- - % % % % % % % % % Innowacje, przedsiębiorczość, społeczeństwo informacyjne Transport Energetyka, zrównoważony rozwoj i ekologia Kapitał ludzki, walka z ubóstwem, instytucje Źródło: MIR

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Wykorzystanie środków z UE Rozwój kapitału ludzkiego Program Rozwoju Obsz.Wiejskich Pozostałe, głównie przedsięb. Wydatki bieżące SFP Wspólna Polityka Rolna Wydatki kapitałowe SFP 8 Transfery unijne mld PLN 8 mld PLN XI III 6 7 7 6 6 8 6 8 8 6 8 6 6 6 7 8 9q q q q q q q 6q 7q 8q8q Źródło: obliczenia NBP

Spożycie zbiorowe Spożycie zbiorowe (niższy deflator spożycia zbiorowego) Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 r/r, % XI III 6 - - - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Popyt inwestycyjny

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Popyt inwestycyjny Prognozy popytu, produkcji i zamówień (s.a.) Wykorzystanie zdolności produkcyjnych r/r, % % 8 - - - trwały komponent popytu (s.a.) popyt (s.a.) zamówienia (s.a.) produkcja (s.a.) 6 7 8 9 6 6 7 8 9 wskaźnik wskaźnik s.a. średnia dług. 8 8 8 8 8 79 78 77 76 7 Źródło: Szybki Monitoring NBP, GUS

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Sytuacja ekonomiczna Przyczyny braku inwestycji w perspektywie roku Oceny niepewności sytuacji saldo (pyt. zamknięte) oraz bariery rozwoju (pyt. otwarte) (% firm, które nie zamierzają rozpoczynać nowych inwestycji z wykluczeniem przypadków, w których wskazano na brak potrzeb inwestycyjnych) Źródło: Szybki Monitoring NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Inwestycje przedsiębiorstw Planowana zmiana wielkości nakładów ogółem w perspektywie kwartału r/r oraz w całym bieżącym roku r/r (saldo zmian) 6 plany roczne plany roczne (saldo dużych zmian) plany kwartalne plany kwartalne (saldo dużych zmian) Źródło: Szybki Monitoring NBP - - - Wskaźnik nowych inwestycji (udział przedsiębiorstw planujących rozpocząć nowe inwestycje w perspektywie kwartału i roku) 7 9 zmiana r/r (prawa oś) wskaźnik s.a. wsk. nowych inwestycji średnia nowe inwestycje - plany roczne Udział inwestorów kontynuujących inwestycje - - - 7 9 udział firm mających rozpoczęte inwestycje s.a. kw/kw (lewa oś) udział firm mających rozpoczęte inwestycje s.a. udział firm mających rozpoczęte inwestycje średnia wskaźnik kontynuacji inwestycji (w % inwestorów) 8 6 - - -6 9 9 8 8 7 7 6 6

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Nakłady inwestycyjne (niższe) Nakłady brutto na śr. trwałe mieszkaniowe Nakłady brutto na śr. trwałe publiczne pkt. proc. Nakłady brutto na śr. trwałe przedsiębiorstw Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%) r/r, % XI III 6 8 8 6 6 - - - - - q 6q 7q 8q 8q - - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Handel zagraniczny

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Handel zagraniczny Realny kurs efektywny (REER) (słabszy) XI III 6 Saldo rach. bież. i rach. kap. (% PKB) (poprawa) XI III 6,,,,,8,8 - -,6,6 - -,,,, - - - - - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q -6-6 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: NBP, Bloomberg, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wkład eksportu netto do wzrostu (niższy w 7 r.) Wkład eksportu netto (pkt.proc., prawa oś) Eksport (r/r) (%) Import (r/r) (%) pkt. proc. XI III 6 - - - - - - - - - - - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 PKB (wyższy) 6 Spożycie ogółem Przyrost zapasów PKB (r/r) (%) Nakłady na środki trwałe Eksport netto pkt. proc. 6 r/r, % XI III 6 7 7 6 6 - - - q 6q 7q 8q 8q - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Produkt potencjalny pkt. proc. Ludność TFP Produkt potencjalny (r/r) (%) Kapitał Rynek pracy 6 Luka popytowa (% potencjalnego PKB) PKB (r/r) (%) Produkt potencjalny (r/r) (%) 6,,,,,,,, - - - - -, q 6q 7q 8q 8q -, - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Inflacja

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Inflacja CPI IV kw. r. q Inflacja CPI (r/r) (%) -,6 (-,) Inflacja bazowa (r/r) (%), (,) Inflacja cen żywności (r/r) (%), (,) Inflacja cen energii (r/r) (%) -, (-,) Źródło: dane GUS W nawiasach podano wartości z projekcji listopadowej (odsezonowane). Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji listopadowej, a czerwonym niższej.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Deflacja w Polsce a kształtowanie się cen żywności i energii r/r, % Inflacja CPI Inflacja CPI (r/r, %) - dekompozycja Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wpływ cen ropy naftowej na inflację CPI Ceny ropy Brent w USD i PLN Zmiany ceny ropy Brent w PLN Spadki cen ropy naftowej w USD w latach Rekordowo wysokie spadki cen ropy - zbliżone do 9 r. naftowej w PLN w i roku. Obecny spadek cen w PLN o wiele większy, ze względu na mniejszą deprecjację złotego do dolara niż w 9 r. Źródło: Bloomberg, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wpływ cen ropy naftowej na inflację CPI () Wpływ zmian cen paliw na CPI Skumulowany wpływ spadku cen paliw na inflację CPI na poziomie -, p.p. Wpływ ten nie uwzględnia jednak efektów pośrednich takich jak spadek kosztów transportu czy spadek cen gazu ziemnego, który z opóźnieniem kilku kwartałów reaguje na zmiany cen ropy naftowej. Źródło: obliczenia NBP

sty kwi lip paź sty kwi lip paź sty kwi lip paź sty 6 sty mar maj lip wrz lis sty mar maj lip wrz lis sty mar maj lip wrz lis sty 6 9 8 7 6 - - - Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Kontynuacja tendencji spadkowej wskaźnika cen producenta PPI Dynamika r/r (prawa oś) Indeks = S.A. % -% -% -% -% -% Po czteromiesięcznym okresie stabilizacji, w styczniu 6 r. nastąpiła kontynuacja, trwającej od maja roku, tendencji spadkowej poziomu cen producenta. Dynamika cen producenta w styczniu w ujęciu rocznym obniżyła się o, p.p., do poziomu -,% r/r. Główną przyczyną obniżenia cen producenta są dalsze spadki notowań cen surowców, w szczególności ropy naftowej, na rynkach światowych. Największy wkład do zmian dynamiki rocznej PPI ogółem ma obecnie przetwórstwo przemysłowe (-, pp.), głównie w związku ze spadkiem cen produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej, oraz energetyka (-,). Wskaźnik PPI z wyłączeniem produkcji dóbr związanych z energią ukształtował się na poziomie ze stycznia r., co oznacza stabilizacje cen w tym obszarze przemysłu. Źródło: GUS, NBP PPI r/r ogółem PPI r/r z wyłączeniem dóbr związanych z produkcją energii

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Niska dynamika kosztów przedsiębiorstw - Dynamika kosztów i sprzedaży na tle zmian PPI - koszty surowców koszty sprzedaży sprzedaż PPI Niższe ceny surowców pozwalają na utrzymanie relatywnie niskiej dynamiki kosztów. Źródło: sprawozdawczość F-/I GUS

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego Wpływ spadku cen na sytuację przedsiębiorstw Wpływ spadku cen produkcji sprzedanej przemysłu na sytuację ekonomiczną firm W IV r. ponad ¾ firm oceniało, że spadek cen produkcji sprzedanej nie miał na ich sytuację większego wpływu (jako efekt netto dla kosztów i przychodów). Nasilenie się w ciągu roku negatywnych ocen efektów spadku cen PPI - w IV kw. ub.r. stały się częstsze niż pozytywne nadal odsetek ten jest stosunkowo niewielki. Negatywne skutki są związane z wyraźnie częściej zapowiadaną koniecznością redukcji cen. Źródło: badania ankietowe SM NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Wpływ spadku cen na sytuację przedsiębiorstw () Odsetki przedsiębiorstw, które podwyższyły bądź obniżyły ceny % Negatywne skutki deflacji dostrzegają najczęściej firmy zmuszone do obniżenie własnych cen. Wśród przedsiębiorstw redukujący ceny % uważa spadek cen PPI za niekorzystny, w pozostałej grupie odsetek ten wynosi 9%. Źródło: badania ankietowe SM NBP

sty-8 kwi-8 lip-8 paź-8 sty-9 kwi-9 lip-9 paź-9 sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty- kwi- lip- paź- sty-6 Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Oczekiwane przez konsumentów zmiany inflacji % Porównując do ostatnich m-cy, jakie Pan(i) przewiduje zmiany cen konsumenckich (towarów i usług konsumpcyjnych) w ciągu najbliższych m-cy? nie wiem nastąpi spadek pozostaną mniej więcej na takim samym poziomie będą wzrastały wolniej nastąpi wzrost w podobnym tempie nastąpi szybszy wzrost 9% 8% 7% 6% % % % % % % Źródło: NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8 Sytuacja na rynku ropy naftowej Światowy popyt i podaż ropy naftowej oraz zmiany zapasów (mln b/d) Wydobycie ropy w krajach OPEC i w pozostałych krajach (mln b/d) Linie przerywane prognozy Źródło: Departament Energii USA

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9 Zmiany wydobycia ropy naftowej i udział OPEC w światowym wydobyciu ropy naftowej r/r mln b/d % W grudniu r. pomimo silnego spadku cen ropy naftowej jaki nastąpił od czerwcowego spotkania, OPEC zdecydowała w dalszym ciągu bronić udziału w rynku kosztem producentów ropy ze złóż niekonwencjonalnych. Źródło: Departament Energii USA

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Wydobycie ropy naftowej Wydobycie ropy (r/r, mln b/d) i liczba aktywnych wiertni w czterech najważniejszych regionach eksploatacji złóż łupkowych w USA Inwestycje w górnictwie i w wydobycie oraz udokumentowane zasobu ropy naftowej w USA Źródło: Bureau of Economic Analysis, Departament Energii USA

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Rynek surowców Indeks cen surowców energetycznych (niższy) Indeks cen surowców rolnych (niższy w krótkim horyzoncie) USD, = XI III 6 EUR, = XI III 6,,,,,,,,,9,9,8,7,8,7,9,9,6,6,8,8,,,,,7,7,, 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q,6,6 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane Bloomberg, Reuters, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Kurs walutowy i ceny importu Realny kurs efektywny (REER) (słabszy),,,8,6,, XI III 6 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q,,,8,6,, Ceny importu (niższe w krótkim horyzoncie) r/r, % XI III 6 6 8 6 - - -6-6 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q 6 8 6 - - Źródło: dane GUS, Bloomberg, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Inflacja w strefie euro - Dekompozycja rocznej zmiany deflatora WDB (pkt. proc.) - 6 9 Podatki Zyski jednostkowe ULC Deflator Rosnąca dynamika deflatora WDB to efekt rosnących - w efekcie spadku cen ropy - zysków jednostkowych. W dłuższym horyzoncie wzrost deflatora będzie hamowany przez słaby popyt oraz niską presję płacową. 7 6 - - 7 9,,,, -, -, Dynamika płac, jednostkowych kosztów pracy oraz inflacja bazowa (r/r, %) ULC Płace na pracującego Inflacja bazowa Dynamika PKB i marż jednostkowych (r/r, %) -, 6 8 6P 8P 6 - - -6 Źródło: Eurostat, obliczenia NBP Zyski jednostkowe (lewa oś) PKB (prawa oś)

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Inflacja krajowa r/r, % Inflacja cen żywności (%) Inflacja cen energii (%) r/r, % Inflacja CPI (%) Inflacja bazowa (%) 8 8 6 6 - - - - -6-6 -8 9q q q q q q q 6q 7q -8 8q 8q - - - 9q q q q q q q 6q 7q - 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6 Inflacja CPI (r/r, %) (niższa) pkt. proc. Inflacja bazowa Ceny żywności Ceny energii Inflacja CPI (r/r) (%) r/r, % XI III 6,,, -, - -,, -, - -, - - - q 6q 7q 8q 8q - - - 9q q q q q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 66 Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Ocena niepewność Obszary niepewności Wykresy wachlarzowe

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 67 Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Obszary niepewności

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 68 Obszar niepewności Opis Wpływ Skala wpływu Silne pogorszenie koniunktury w gospodarce chińskiej powiązane ze stabilnością systemu finansowego: ewentualne problemy przedsiębiorstw ze spłatą należności wynikające z przeinwestowania (przemysł i sektor mieszkaniowy), Koniunktura w otoczeniu polskiej gospodarki znaczące zadłużenie samorządów lokalnych (związane z podniesionymi wydatkami na inwestycje infrastrukturalne). Zaburzenia na globalnych rynkach finansowych oraz spowolnienie w globalnej gospodarce (jako konsekwencja pogorszenia sytuacji w Chinach i gospodarkach rozwiniętych): Inflacja PKB ** kanał handlowy, pogorszenie nastrojów wśród konsumentów i przedsiębiorców, wpływ wyjścia Wielkiej Brytanii z UE (tzw. Brexit).

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 69 Obszar niepewności Opis Wpływ Skala wpływu Poprawa aktywności gospodarczej w strefie euro oraz krajach Europy Środkowej: Koniunktura w otoczeniu polskiej gospodarki mniejsza niepewność odnośnie do perspektyw globalnej koniunktury (w szczególności w gospodarkach wschodzących i USA), silniejsze niż zakładano przełożenie się luzowania ilościowego EBC oraz rozszerzenie skali tego programu na wzrost w strefie euro. Inflacja PKB ** W dłuższym horyzoncie wzrost wsparty efektami realizacji Planu Inwestycyjnego Komisji Europejskiej na lata -7.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Obszar niepewności Opis Wpływ Skala wpływu Zaburzenia podaży ropy na rynkach światowych: Ceny ropy naftowej na rynkach światowych wielkość dostaw ropy naftowej z Iranu, które pojawiły się w wyniku zniesienia w styczniu br. przez UE i USA sankcji gospodarczych nałożonych na ten kraj, reakcja producentów z USA na pogłębienie się spadków cen, możliwość powrotu dostaw tego surowca z Libii. Inflacja PKB * Perspektywy wzrostu w gospodarce światowej (szczególnie w krajach wschodzących).

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Obszar niepewności Opis Wpływ Skala wpływu Polityka fiskalna Możliwe działania w kierunku ograniczenia deficytu SFP w latach 7-8: utrzymanie na obecnym poziomie bądź ewentualnie podwyżka od 7 r. podstawowej stawki VAT, zwiększenie dochodów budżetowych: podwyżka akcyzy od paliw od 7 r., wprowadzenie podatku od sprzedaży detalicznej, spowolnienie wzrostu płac w sektorze publicznym. Podsumowanie Inflacja PKB? Inflacja PKB

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Plan prezentacji: Introduction Zmiany między rundami Projekcja 6-8 Ocena niepewności Wykresy wachlarzowe

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Projekcja inflacji marzec 6 r/r, % 9% 6% % proj. centralna cel inflacyjny - - - - - q q q 6q 7q 8q - 8q poniżej,% poniżej,% poniżej,% poniżej projekcji centralnej w przedziale (,-,%) 6q,,,,, 6q,,,,, 6q,96,,,, 6q,8,9,99,,7 7q,66,8,9,9, 7q,6,77,9,9, 7q,9,7,86,9,7 7q,,7,86,,6 8q,9,7,86,,7 8q,,7,87,,7 8q,,7,86,, 8q,9,69,8,6,6 Źródło: dane GUS, obliczenia NBP

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 7 Projekcja PKB marzec 6 r/r, % 9% 6% % proj. centralna 8 7 6 8 7 6 - - q q q 6q 7q 8q 8q Źródło: dane GUS, obliczenia NBP