Otwarte zasoby edukacyjne Bożena Bednarek-Michalska
Otwarte zasoby edukacyjne Otwarte zasoby edukacyjne (OZE) są to materiały, które mogą być swobodnie bez opłat wykorzystane i przetwarzane do nauczania czy uczenia się. Otwarte zasoby edukacyjne różnią się od innych zasobów tym, że nauczyciel może je wykorzystać, ponieważ zostały oznaczone licencjami niewyłącznymi. Znaczy to, że autorzy lub organizacje właściciele tych materiałów zachowują tylko niektóre prawa autorskie majątkowe, jeśli w ogóle. Dla niektórych zasobów to oznacza, że można je pobrać i podzielić się nimi z kolegami i studentami. Dla innych, że można je pobrać, edytować, przetworzyć i upowszechnić jako zremiksowaną pracę. OZE są często upowszechniona na wolnych licencjach Creative Commons lub GNU, które bardzo konkretnie określają, co wolno z nimi robić.
OZE (OER) Termin zasoby" nie oznacza jedynie treści, ale obejmuje (wg OECD, 2007) trzy istotne elementy powiązane ze sobą: 1. Materiały edukacyjne (treści): pełne kursy, moduły, obiekty cyfrowe, całe kolekcje, czasopisma, itp.; 2. Narzędzia: oprogramowanie wspierające nauczania, użytkowanie, udostępnianie, przechowywanie treści, przeszukanie i organizację zasobu, systemy zarządzania treścią i nauczaniem, narzędzia społecznościowe itp.; 3. Zasady implementacji zasobów: przez zastosowanie licencji prawnoautorskich, narzędzi promujących otwarte opublikowanie materiałów, dobrych praktyk, wysokiej jakości standardów. Giving Knowledge for Free: the Emergence of Open Educational Resources. Centre for educational research and innovation. Paris, OECD Publishing 2007. Tryb dostępu: http://tinyurl.com/62hjx6. ISBN: 9789264032125.
Dokumenty OZE Deklaracja Kapsztacka otwartej edukacji. Wikiźródła Tryb dostępu: http://pl.wikisource.org/wiki/kapsztack a_deklaracja_otwartej_edukacji. Council of Europe Recommendation 1836 (2008), Realising the full potential of e-learning for education and training. Tryb dostępu: http://assembly.coe.int/main.asp?link=/ Documents/AdoptedText/ta08/EREC1 836.htm.
Typy zasobów W Internecie mamy do czynienia z dużą różnorodnością materiałów edukacyjnych, niektóre z nich są zamknięte inne otwarte, niektóre są prostymi obiektami cyfrowymi, inne skomplikowanymi strukturami. Teoretycy edukacji próbują je sklasyfikować, ale ta klasyfikacja jest płynna, będzie się z pewnością zmieniała. Poniżej jednaj z nich: Learning Objects proste obiekty cyfrowe takie jak: grafiki, prezentacje, filmy, Digitized Library Collections zdigitalizowane zbiory bibliotek cyfrowych, Encyclopedia encyklopedie elektroniczne, Online Archives archiwa różnych zasobów edukacyjnych, Open Textbooks otwarte podręczniki, lektury, syllabusy Courseware materiały instruktażowe, kursy, Courses otwarte kursy, Tools otwarte narzędzia wspomagające dydaktykę. Szczegółowa informacja na temat typów otwartych zasobów edukacyjnych znajduje się na stronach Creative Commons zatytułowanych: Different Types of OER Meet Different Needs. Tryb dostępu: http://wiki.creativecommons.org/free_to_learn_guide/different_types _of_oer_meet_different_needs.
Wyszukiwarki OZE CURRIKI znany amerykański portal społecznościowy zasobów edukacyjnych tworzony przez nauczycieli, rodziców i studentów http://www.curriki.org/ Knowledge Finder jest to narzędzie opracowane w ramach projektu Commonwealth of Learning (COL) wykorzystuje ono mechanizm Google do wyszukiwania OZE. Jorum zbiór zasobów tworzonych przed nauczycieli w Wielkiej Brytanii rozwijany także dzięki wsparciu JISC. OER Commons pomaga dotrzeć do ponad 30 tysięcy różnych materiałów edukacyjnych. Porządkuje je tematycznie lub według poziomów nauczania. Tworzony przez ISKME Institute for the Study of Knowledge Management in Education i wspierany przez William and Flora Hewlett Foundation. Temoa Portal OZE zawierający nie tylko uporządkowane zasoby edukacyjne, ale i informacje o społecznościach, projektach, ludziach. Jest rozwijany w Meksyku przez Tecnológico de Monterrey System. XPERT wyszukiwarka zasobów edukacyjnych tworzona na Nottingham University, wspierana przez JISC, daje dostęp do 120 tysięcy zasobów. Lista UNESCO pokazuje różne linki do zasobów OER. Jest tworzona przez społeczność działającą przy tej organizacji. Connexions projekt Uniwersytetu Rice http://cnx.rice.edu to baza zawierająca ponad 17,000 obiektów w tym także lekcji artykułów czy podręczników, które można organizować w kursy. Educopedia http://www.educopedia.com.br/index.aspx jest to otwarty brazylijski projekt edukacyjny zawierający materiały do nauczania dzieci. KHAN Academy biblioteka zasobów edukacyjnych tworzonych przez społeczność studentów. Zawiera ponad 3000 filmów edukacyjnych http://www.khanacademy.org/. Więcej wyszukiwarek, portali i zasobów na stronie PBWORKS: https://openeducationalresources.pbworks.com/w/page/27045418/finding%20oers
Polskie projekty Baza OZE otwartezasoby.pl opracowana przez Kamila Śliwowskiego z Centrum Cyfrowego: Projekt Polska. Została stworzona w 2012 roku i zawiera polskie i międzynarodowe projekty edukacyjne otwarte realizowane przez polskie instytucje. Otwarte Zasoby - to baza dostępnych na wolnych lub otwartych licencjach zasobów edukacyjnych i multimedialnych. Od scenariuszy lekcji przez mapy, wideo po repozytoria dźwięków czy gry, wszystkie dają szersze prawa do wykorzystania niż zasoby objęte pełną ochroną prawnoautorską. Stale rozwijany serwis umożliwia filtrowanie zasobów pod względem licencji, na których są dostępne oraz rodzajów i możliwych i zastosowań (np. edukacja szkolna, szkolnictwo wyższe).
Lekcje o mediach - FNP http://edukacjamedialna.edu.pl/
Kursy, wykłady i czasopisma otwarte UMK Otwarte zasoby edukacyjne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, są częścią konglomeratu zasobów, które ta uczelnia upowszechnia: Czasopisma otwarte, repozytorium otwarte, biblioteka cyfrowa.
Open AGH - kursy Open AGH kursy budowane przez pracowników, doktorantów i studentów. Platforma dedykowana dla kursów otwartych.
Politechnika Wrocławska Kurs zdalny filmowany Politechnika Wrocławska udostępniła na kanale internetowym YouTube wykłady z przedmiotu Analiza matematyczna 1, które opracował i poprowadził doc. dr Janusz Górniak z Instytutu Matematyki i Informatyki Wydziału Podstawowych Problemów Techniki.
Open AGH - kursy Politechnika Wrocławska udostępniła na kanale internetowym YouTube wykłady z przedmiotu Analiza matematyczna 1, które opracował i poprowadził doc. dr Janusz Górniak z Instytutu Matematyki i Informatyki Wydziału Podstawowych Problemów Techniki. Zostały one zrealizowane przez Telewizję Studencką Styk. Wykłady mają stanowić pomoc dydaktyczną dla studentów oraz kandydatów na studia w Politechnice Wrocławskiej.
UW - kurs Projekt Fizyka wobec wyzwań XXI wieku powstały na Uniwersytecie Warszawskim udostępnia materiały dydaktycznie opracowywane w ramach działań finansowanych przez Program Operacyjny Kapitał Ludzki i adresowane do studentów kierunku: Zastosowanie Fizyki w Biologii i Medycynie. Kurs udostępnia otwarte materiały z technologii informacyjnej, fizyki, matematyki, chemii, biologii, analizy danych, encefalografii. Są to skrypty wykładów, ćwiczenia i zaawansowane zadania. WAŻNIAK Kursy z informatyki stworzone przez partnerstwo czterech, czołowych polskich uczelni Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Politechniki Poznańskiej i Politechniki Warszawskiej. Także sfinansowane w roku 2006 z PO KL.
Polskie biblioteki cyfrowe Liczba bibliotek 97; Liczba obiektów cyfrowych 1.109.318; W Europeanie od 2009; Domena Publiczna, Creative Commons
Repozytoria polskie AMUR Uniwersytete A. Mickiewicza, Poznań RUW Uniwersytet Warszawski CEON ICM Uniwersytet Warszawski RUMAK Uniwersytet M. Kopernika, Toruń SUW Politechnika Krakowska IBB PAS Repository PAN Warszawa RCIN - PAN Warszawa ENY Politechnika Wrocławska RUŁ Uniwersytet Łódzki
Polskie projekty rządowe Cyfrowa Szkoła rządowy projekt, wielomodułowy (enauczyciel, e-podręcznik, e-szkoła), który ma komponent OZE otwarte podręczniki dla uczniów. Założenia do Projektu ustawy o otwartych zasobach MAiC.
T h a n k f o r y o u r a t t e n t i o n This presentation was done thanks to free PowerPoint templates on the Presentation Magazine website www.presentationmagazine.com