Możliwości techniczne Inteligentnych Systemów Transportowych a prawo polskie dr inż. Ewa Wolniewicz-Warska Polski Kongres ITS 16 maja 2016
Tworzenie prawa w Polsce W 2015 r. Polska wyprodukowała blisko 30 tys. stron aktów prawnych najwięcej w całej Unii Europejskiej, w tym np. Ordynacja podatkowa zmieniła się 11 razy, ustawa o podatku dochodowym 27, o podatku akcyzowym 7, o VAT 6 * * Wg Związku Pracodawców i Przedsiębiorców 2
A jak wygląda produkcja prawa sprzyjającego nowym technologiom? C-ITS 3
A jak wygląda produkcja prawa sprzyjającego ITS-om? Krajowa Polityka Miejska pierwsza publikacja w marcu 2014 r., ostatnia w październiku 2015 r. Wątek Transport i mobilność miejska - 7 kompleksowych obszarów w priorytecie transportowym do zmian prawnych I? 4
Krajowa Polityka Miejska Minister właściwy ds. transportu będzie promował nowoczesne, kompleksowe, elastycznie funkcjonalnie rozwiązania z zakresu ITS poprzez upowszechnianie dobrych praktyk, wzorcowych dokumentów przetargowych i dokumentacji technicznych oraz wskazywanie potencjalnych ryzyk i zagrożeń dla inwestorów ITS. Będzie monitorował wdrażanie i funkcjonowanie systemów ITS w celu identyfikacji problemów i barier, które mogą wymagać zmian obowiązującego prawa. 5
Automatyczna rejestracja wykroczeń??? Przekraczanie dopuszczalnej prędkości, Niestosowanie się do sygnałów świetlnych Niestosowanie się do zakazu ruchu B-1 Niestosowanie się do zakazu wjazdu B-2 Niestosowanie się do zakazu ruchu po bus-pasie Niestosowanie się do ograniczeń ruchu z uwagi na DMC B-5 Przeciążenie pojazdu Inne 6
Prawo o ruchu drogowym a rejestracja wykroczeń cd Art. 129b. 1. Kontrola ruchu drogowego w gminach lub miastach, które utworzyły straż gminną (miejską) może być wykonywana przez strażników gminnych (miejskich). 2. Strażnicy gminni (miejscy) są uprawnieni do wykonywania kontroli ruchu drogowego wobec: 1) kierującego pojazdem niestosującego się do zakazu ruchu w obu kierunkach, określonego odpowiednim znakiem drogowym Nowelizacją ustawy od 1 stycznia 2016 r. wykreślono: b) naruszającego przepisy ruchu drogowego, w przypadku ujawnienia i zarejestrowania czynu przy użyciu urządzenia rejestrującego;. 7
V2X? 8
Pojazdy autonomiczne? 9
Bezpieczeństwo 80% wypadków błąd kierowcy (wg KGP) 9 na 10 wypadków błąd kierowcy (wg Volvo) 17% kierowców nie zachowuje bezpiecznej odległości na autostradach 10
Technologia a bezpieczeństwo kompleksowa analiza otoczenia systemy ostrzegania przed kolizją czujniki zapobiegające kolizji podczas wyjazdu z miejsca parkingowego system rozpoznawania znaków drogowych zaawansowany system hamowania awaryjnego gromadzenie i przetwarzanie danych, korzystanie z informacji dostarczanych przez inne pojazdy czy elementy infrastruktury transportowej połączenia na wiele sposobów przez łączność radiową DSRC, satelitę GPS, sieci komórkowe, Wi-Fi i Bluetooth 11
Autonomous cars kwestie prawne na świecie Francja: Samojeżdżące samochody, podobnie jak każde inne autonomiczne maszyny, muszą nauczyć się podejmować "dobre" decyzje w sytuacjach kryzysowych, gdy zagrożone jest życie ludzkie. Niektóre stany USA (Kalifornia, Nevada, Michigan i Floryda): regulacje zezwalające na poruszanie się po drogach autonomicznych aut Ale: Władze Kalifornii wymagają, aby samojeżdżące samochody były obsługiwane przez profesjonalistów z certyfikatem Luty 2016: USA: National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA) - amerykański urząd zajmujący się m.in regulowaniem przepisów ruchu drogowego: wg federalnego prawa, autonomiczny samochód Google może zostać uznany za... kierowcę pojazdu 12
Autonomous cars kwestie prawne - Polska Pojawienie się pojazdów autonomicznych zapewne jest kwestią czasu, lecz trudno prognozować kiedy to nastąpi. Mimo że technologia już na to pozwala, to wciąż pozostają kwestie prawne, które umożliwią tym pojazdom wyjechanie na drogi. Niewykluczone, że uregulowaniem kwestii prawnych zajmą się unijne organy legislacyjne, które stworzą zunifikowany system prawny dopuszczający pojazdy autonomiczne do ruchu, a następstwem tego będzie implementacja przepisów przez wszystkie kraje członkowskie. Mikołaj Krupiński Rzecznik prasowy ITS 13
ITS vs system prawny - wnioski Najpierw dostosowanie do standardów unijnych, czyli: zielone światło dla technologii dla służb Międzyczasie testowanie rozwiązań V2X do wspomagania zarządzania ruchem Potem dostosowanie do standardów światowych, czyli aktywna praca nad prawem polskim i unijnym 14
Appendix 19 września 2016 15
Zmiana PRD 1 stycznia 2016 - radary Spadek liczby radarów z 800 do 400 Liczba radarów na 10 tys. km dróg: Polska 11, Szwajcaria 54, Wlk. Brytania 72, Szwecja - 76 Czerwiec 2016 wzrost liczby zabitych na drogach o 25% w porównaniu z 2015 W-wa, badania Instytutu Transportu Samochodowego 73% kierowców przekracza dopuszczalną prędkość, w tym 45% o ponad 10 km/h W okresie pracy fotoradarów Straży Miejskiej w miejscach tych ujawniano średnio 218 przypadków dziennie W-wa, wzrost liczby wypadków spowodowanych nadmierną prędkością o 11% 16
Zmiana PRD 1 stycznia 2016 - RLE Przykład - Białystok 17
SOR Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju: 12 zespołów międzyresortowych, w tym zespół nr 7: ds. energii, środowiska i transportu Obszary wpływające na osiągnięcie celów strategii: Kapitał ludzki i społeczny Transport Energia Środowisko naturalne Bezpieczeństwo narodowe 18
SOR cytat 1 s. 47 Rozwój przemysłu technologii teleinformatycznych, a w szczególności wdrożenie na szeroką skalę produkcji czujników i bazujących na informacjach z nich otrzymywanych systemów sterowania (w ramach wspomnianego Internetu Rzeczy) przyczyni się do powstania nowych modeli zarządzania np. ruchem, transportem, zużyciem energii, a także modeli wytwarzania w innych gałęziach przemysłu, np. samochodowym, lotniczym. Nowym czynnikiem jakościowym będzie także coraz powszechniejsze wykorzystanie przetwarzania w chmurze obliczeniowej, możliwości analizowania i prognozowania na podstawie przetwarzania wielkich zbiorów danych (big data). 19
SOR cytat 2 s. 183 Transport publiczny w miastach. Stale widoczny wzrost ruchu przejazdów samochodami osobowymi (o 54,5% w przeliczeniu na osoby w latach 2003 2011), przekłada się na wzrost przejazdów w ruchu pasażerskim w miastach i otaczających je obszarach wiejskich.... Sytuacja ta wynika częściowo z nieoptymalnego sposobu funkcjonowania systemów transportu zbiorowego w miastach., Spowodowane to jest brakiem zintegrowanej przestrzennie i funkcjonalnie oferty transportu publicznego (w miastach, a także poza miastami), nadal niskim wykorzystaniem tzw. Inteligentnych Systemów Transportowych 20
SOR cytat 3 s. 185 Istotnym rezultatem będzie także zapewnienie odpowiedniego nasycenia systemu transportowego w Polsce usługami cyfrowymi opartymi o inteligentne systemy transportowe zmniejszające kongestie, podnoszące poziom bezpieczeństwa użytkowników infrastruktury i uczestników ruchu, integrujące wszystkich zarządców infrastruktury w ramach jednego systemu zarzadzania ruchem. 21
SOR cytat 4 s. 116 Optymalizacja rozwiązań dotyczących sposobu organizacji miejskiego transportu zbiorowego i mobilności miejskiej (wsparcie miast we wprowadzeniu transportu niskoemisyjnego, szeroka integracja różnych środków transportu, także z uwzględnieniem linii kolejowych, system parkuj i jedź, kształtowanie bardziej ekologicznego modelu mobilności mieszkańców). s. 186 Miasta będą lepiej skomunikowane z obszarami funkcjonalnymi, a indywidualny transport samochodowy zostanie ograniczony, szczególnie w centrach miast. 22
Wsparcie dla inicjatywy zmiany prawa Stowarzyszenie ITS Polska SITK Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Transportu IBDiM Instytut Badawczy Dróg i Mostów ZPP Związek Powiatów Polskich Metropolie: np. Warszawa, Kraków Mniejsze miasta: np. Toruń, Sopot 23
Dziękuję za uwagę dr inż. Ewa Wolniewicz-Warska Przewodnicząca Komitetu ITS Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji Please Note: The content of this presentation is the intellectual property of Kapsch AG and all rights are reserved with respect to the copying, reproduction, alteration, utilization, disclosure or transfer of such content to third parties. The foregoing is strictly prohibited without the prior written authorization of Kapsch TrafficCom AG. Product and company names may be registered brand names or protected trademarks of third parties and are only used herein for the sake of clarification and to the advantage of the respective legal owner without the intention of infringing proprietary rights. 24